SuatKochurgenKitab
EmMacalNazmula
LAYPANLANI B;LAL/ BILAL LAYPANOV
(Nisan Adurhay)
SAYLAMALA
EK;TOMLUQ
1
TOM
Birin;i tom poetni 20-;; ;m;rde cazgan nazmular;ndan quralgand;.
Ekin;i tomga 21-;i ;m;rde (2000-2009 c;lla) cazgan nazmular; kirgendile.
Nazmula bu kitabla bla defterleden saylan;and;la:
«Cazg; cabalaq» /1960-1970/;
«Sense meni nas;b;m» /1970-1975/;
«Eski defterleden» /1972-1977/;
«Busaqla» /1975-1980 /;
«Duniya seyirligi» /1980-1984 /;
«Qara;ayn; Qadaw Ta;;» /1984-1985 /;
«Curtda Ca;;z Terek» /1985-1987/;
«Can Curt» / 1987-1989/;
«Ca;; Ay bla culduz» /1989-1993/;
«Namaz zamaN» /1993 -1994/ ;
«Qazaq B;r;» /1994-1997/;
«As-Alan halq;m, as-salam» /1997-1998/;
«Adam bla Hawa» /1997-1998/;
«Duniya nam;s emda Ah;rat azab» /1998-2002/.
K;TABNI A;HAN NAZMU
Qolu ullu - as;w,
Ayag; ullu - cars;w,
C;regi ullu ua?!
ESK; DEFTERLEDEN (1972-1977)
Cer bla Taw
Taw ne qadar ullu, miyik bolsa da,
Az da kesin ullu k;rmey, t;;;layd;.
An; alay miyik etal;an cer
Coq eterge bollugun ol a;;layd;.
Cer t;lm;d; tawnu k;lt;r;b tur;an,
Miyik k;kge tiretgen da t;ppesin?
Ullu, miyik da halqn; k;;; bla bolgan
Halqdan ;rge ;;rt da salmas;n kesin.
Ta; bla terek
Qaya ta;da ;sgen terek esem da,
Ta;dan o;lu bolma;an;m; bileme.
Ta; ;s;nde ca;aw etdim desem da,
Ta; ketgenley keterimi k;reme.
;ZDEN RUH
Sabiyligimde da izlelle
;;b;qn;;a b;gerge.
Qur;owlar;n da ;z;b,
Dag;da s;eldim ;rge.
Entda izleyle b;gerge,
Qollar;ndan a kelmez:
;;b;ql;qda b;g;lmegen,
Qaz;ql;qda b;g;lmez.
Ariw q;z
Ariw q;z oramn; barad;,
Iz; c;rekde qalad;.
Barad; car;q ;;ara,
Adaml;g;b;zga ;;ana.
Ariw q;z, nas;bl;, barad;
Terekle a;a ;;b;rday,
C;rekni i;in barad;,
Maral sanlar; qalt;ray.
Cay oram a;a qarayd;,
Ariwluq degen alayd;.
Aq ;agad;la terekle,
Umutla kibik c;rekde.
Ariw q;z oramn; barad;,
Ariw s;z andan tuwad;,
Oram da ariw bolad;,
Ariw q;z oramn; barad;.
Qara;ayda
Tutu;ad;la tawlu ca;;;qla...
Allah saqlas;n c;g;lgandan.
Ay;bd; kesin horlathan tawlada, -
Qar;;hand;la qol;uqla andan.
B;g;n oguna k;zlerinde
;tg;rl;k - qaman; citisi kibik...
Barama. Quwan; c;regimde,
Taw elimi q;y;r;ndan kirib.
Qartla rahat etedile u;aq -
Biz b;ladan qayda o;lu edik da derle.
Ma;;laylar; qaya ranla;a u;ab,
K;bn; k;rgen, k;bn; s;na;an dewle.
Barama. Colnu eki can;nda
;alman e;e, huna ete tawlula.
Salam aleykum, i;igiz qolay bolsun,
Ca;aw etgenle ta; ;s;nde, awulda!
;zen;e ;htem qarab qayala...
;zen suw da, k;m;; b;;aq;a, alay.
O beklikni, peliwan k;;n; sezeme,
Har quru da men taw collada atlay.
Ta;la - tawlu;uqla. Qayala - tawlula.
Alan; birliklerin kelse biliri;,
Bir ta;n; qobar. Ta; ta;n; qozgar...
Alay tutad;la tawlula bir-birin.
Allah saqlas;n qaya o;lgandan,
Ta; t;;eregenden da saqlas;n Allah.
Tawlada ullu s;le;ir umut etme,
Ans;, seni saqlar mi; palah!
Erkin atlab barama elimde...
Qu;ag;m; b;tew ;zen;e cay;b.
T;begenle bla car;q salamla;a,
Calanbut ca;;;qla;a da ete ay;b.
;lsem, qalsam da, m;nda bolay;m,
Ne bolsam da, bolay;m tawlada.
Meni caratd;, ;sd;rd; b;lay; -
Halq;m bla bolay;m har zamanda!
K;remise...
;.K.
K;remise K;nn; tiyib kelgenin,
S;ymeklik kibik ;;ar;b.
Quru da men;e k;ls;nle k;zleri;,
Uwurt;uqlar;; da men;e q;zar;b.
;;mmaq qarn; qubultub turad;
Ca;il naratn; buta;;.
Quru da sen;e cumu;aq a;;l;bd;
S;ygen c;rekni qu;a;;.
K;remise Ayn; tola bargan;n,
Culduzla cana c;rekde.
Oy, erinleri;, seni erinleri; -
Tawlada bi;gen cilekle...
Qalay bek termileme sen;e,
Aytmasam da t;;;mdan ullu.
Sans;z etse; - carl; c;regim,
;esiz qalgan pariy;a, ulur.
K;n tiedi alga ba;laga,
Artdan a - ;zen ta;laga.
Men ba; t;l esem da, tileyme,
I;arma qalgan ca;laga.
K;remise, ca; busaq terekni
Etgendile caral;.
Har quru da qorqama sen;e,
Ey, senden ese men carl;!
Kim bolsa da qarar da tabs;z...
Can; bolgann; - acal;.
Kim biled tambla qalay bolurun,
Soza turmay;q bolcaln;.
Tawu;lu taw suw - barad; s;z;m,
C;rekden-c;rekge enib.
;olpan k;zl;, tolgan Ay betli
Seyir nas;b;msa meni.
EK; C;REK
Ey, ol q;z;;q qobuznu
Alay tab, tawkel soqdu,
D;; tohtatd; hawada
Q;z;an qor;a;;n oqnu.
Qaraqa; nazik q;z;;q
Etilmezlikni etdi -
Q;s;r ta;n; b;ge;e
Buz c;regin eritdi.
Qobuznu car;q tarthan
Q;z;;qn; eki qolu,
Kesgen kibik k;r;nd;
Qayg;n; kellik colun.
Q;z;;q b;ge;e tarthan -
Rahatl;qn; tart;ww.
S;ymeklikni, quwan;n;,
Ariwluqnu tart;ww...
Culduzla tebsedile
;eksiz k;kn; ke;inde,
Umutlar;ma qo;ulub
B;ge;e c;regimde.
Qobuz t;l ed b;ge;e
Alay seyir so;ulgan.
Ol c;regim ed meni -
S;ygenimi qolunda.
Qalay igidi seni qat;;da...
;.M.
Qalay igidi seni qat;;da
S;le;e, oynay, k;le da turgan,
Cuq da s;le;mey, ariw beti;e,
K;k k;zleri;e qarab olturgan.
Qalay igidi seni qat;;da:
Ca;il busaq;a qaragan kibik,
Ca; k;rd;kga t;;;b s;rt;;dan
Taza taw suw;a t;;;lagan kibik.
Qalay igidi seni qat;;da:
K;n t;b;nde ca;ur;uq cawgan;a,
Bir ariw sezim tuwa c;rekde,
Aq maral;a buzow;uq tuwgan;a.
Qalay igidi seni qat;;da:
K;n car;g;n t;n; caygan kibik,
Zaman da tohtab meni qat;mda,
Sen;e qarab t;n;aygan kibik.
Qalay igidi seni qat;;da:
Qayg; da, qartl;q da, ;l;m da coq.
Ariwla, ariwluq bek keb duniyada, -
Oy senden bek s;ygenim da coq!...
«SENSE MEN; NASIBIM» K;TABDAN
(1970-1975 c;lla)
ADAM QATINDA ;LMEYD; ADAM
Q;y;nm;d; sa;a?
K;ln; aman etme.
Adam qat;nda ;lmeydi adam.
Ana;, ege;i;, te;i; ese da,
Bilmey ese; da, bolur qay;;r;an.
Meni a;;la;an coqdu da, deme,
A;;la;an da bolur, a;;lama;an da ;;;ar.
Kesi kesi;i coq;a da tergeme,
Sen;e kerekli, sen kerekli da bar.
Q;y;nm;d; sa;a?
K;l;;; az etme.
Git;e, ullu coqdu. Bard; adam!
Sen, duniya;a, ca;aw;a kelgen,
Kerekli bolub kelgense, iynan!
C;REK
C;rek sezgen;e, c;rek t;zgen;e
Duniyada ne zat te; bolal;r?!
C;rekni ornuna ta; bolsa da,
Ol da, ;;damay, eki car;l;r.
C;rekge tiyib turuw;u zatla
Terk bar;an suwla bolsala,-
Seyirsinmezem, q;s;r qayala
T;blerinden o;lsala.
C;rekni ariw sezimlerine
G;lleden qays;d cetall;q?
C;rek sezgen;e, c;rek t;zgen;e
Cuq coqdu te;lik etall;q!
NASIBIM
Narat ;eget ;uwulday tur;an;a,
Taza taw suw borqulday bar;an;a,
Miyikde bayraq qalt;ray tur;an;a,
Oy Ana tilim, Qara;ay tilim!
Eski Mi;i Taw a;ara tur;an;a,
Aql;;; ua - ma b;g;n tuw;an;a,
Ol bizge qart, ca; da bolgan;a,
Ey Ana tilim, Qara;ay tilim!
;eget ;uwuldar. Culduz c;lt;rar.
Tawlu dawurdan to;ay;b turur tar.
S;ymeklik k;zlewde cuwunurla s;zle,
Qara;ay q;l;q turur ;s;b;zde.
Tuw;and;la, tuwad;la, tuwarla sabiyle
Q;;, caz, cay, qa;.
Men ah;r qara;ayl; t;lme cer ;s;nde,
Ma oldu - nas;b, ma oldu - quwan;.
Ta; ; ;h;n;rga bolur qayadan.
Alay a, ketse da, qal;r cerinde.
Ana tilimden ketmesin bir s;z,
Men ketsem da, ca;as;n sizde.
ADAMLAY QALLIQMA
Ca;;l;anma nen;a kere,
Entda ca;;lama.
Ta;l; colda ketib bara,
Entda ab;nama.
Ab;na esem, bir cerde
Turmay ab;nama.
Haman c;g;l, haman tur,-
Haman all;nama.
C;lan ;;rt ab;na bolmaz,
S;rkelib barad da.
;lg; al;an azm;d deyse
Ol can;a qarab da!
S;rkelmeyin, b;klenmeyin,
Car;qda barl;qma.
Ab;nsam da, ca;;lsam da,
Adamlay qall;qma.
Men, kesim;a, soqmaq ura,
Alay ab;nama.
C;g;lsam da, s;;s;may;n,
Day;m all;nama.
CA;AWDA IZIBIZ
Iz; qalad; arban;,
C;g;ne, c;klen;enine k;re.
;gi bilebiz biz an;,
Bizden da igirek a - ;g;zle.
Eltgen c;g;b;zn; awurlu;un
Kesibiz kimden da igi bile,
Ca;awda qoyab;z ;z;b;zn;,
C;g;b;zge, c;r;genibizge k;re.
CUGUTUR
«Men, qart cu;utur, catama ar;b,
Taw suw a, alg;n;a, barad;.
Kartl;q m;y;zlerimden al;b,
Boynumu q;;;r burad;.
Qarayma duniya;a qaya randan:
Duniya - ca;il, andag;la - tiri.
Caz;q bolmaz alay qaragandan,
K;nd;zg; k;n da dorbun;a kirib.
Cuguturlan; m;y;z tawu;lar;
Ot ;aqd;rad;la qart c;regimde.
Sa;s;tad;la uzaq awu;lan;,
Ca;l;g;m qarayd; qaya erninden:
...Ma men git;e;ik. Ariw calan;b...
S;eleme, butlar;m qalt;ray.
Tuyaq;;klar;m cumu;aq, anama tayan;b,
Birin;i atlamlar;m; eteme alay.
Birazdan a ta;dan-ta;ha sekire
Aylanama, miyikde ;;n tura...
An;a say;n anam; c;regi
;htemlikden, qorquwdan da tola.
Ma endi ua em a;; surat:
K;rt ;z;ld; da, basd; anam;.
Entda aq qarladan qarab turad
An; k;; bergen ;tg;r qaram;.
Cu;uturla;a ba;;; bolub
Aylan;an;m da - k;z all;mda.
Ne q;y;n bolsa da bolum, -
S;r;wn;, c;y;nn; all;nda...».
Uw;unu o;undan, b;r;n; azawundan
Qutula-qutula kelgen cu;utur,
Qartl;q t;;;rd; seni qab;r;a;dan:
Qayda amal ;l;mden qutulur!
"...Men catama, ayaqlar;m; sozub,
Qartl;q tuban; qalq;b k;zlerimde.
Ay medet a, ca;awum ozub,
K;lekkesi qald; qayala i;inde.
Al;;n meni erinlerim cetgenley,
Uwaq qalt;raw;u culduzla k;zlewde,
Endi, ca;l;q;a, uzak;a u;ub ketib,
Qarayd;la ke;e aras; k;kden.
Culduzla bla, tab tawla bla te;le;;dirse;,
;gi a;;laysa ca;awnu q;shal;;;n.
Ol k;n ed, b;g;n ed deb da bilalmayma,
Qartl;qn; b;lay cuwuq q;s;l;an;n.
E;iteme: men;e, meni;ala;a,
Aq tuban;a, k;rtleni ;z;lgenlerin.
Ca; cu;uturlan; ua m;y;zleri ot ;a;ad,
Bildire ca;awnu ;z;lmezligin.
Men, qart cu;utur, catama ar;b...
Duniya sizlege qalad;.
Tuwgan cerim da, ;lgen cerim da
Men;e bek cumu;aq qayad;.
Ca;aw qayam - Aq-Qara qayam
Ke;enem bolub qalad;.
QA;HI ;APRAQLA
Caz;;da ariw ;aqgan ;apraqla,
Ca;il bayraq;;qlaga u;agan ;apraqla,
K;le, ;;ara ca;agan ;apraqla
Sormay-ormay, qa; keldi sizge da.
Qa;h; hawa qald;rd; k;l;g;zn;,
Qartl;q boyaw sar;altd; ;s;g;zn;,
K;kden cerge qarata betigizni,
Sormay-ormay, qa; keldi sizge da.
Ketere t;nenegi quwat;g;zn;,
Ala sizden ca;il ;apraq at;g;zn;,
Ay t;b;nde ;o; ;;b;rdawu;uznu,
Sormay-ormay, qa; keldi sizge da.
K;lekkegizde t;be;ib s;ygenle da,
Aythan bolurla iynaq s;zle da.
Alan; zar k;zden saqla;an ;apraqla,
Sormay-ormay, qa; keldi sizge da.
Cay;; cawum cetib qal;anda,
Sizni ;;;;;;;z;a ;abd;la kimle da.
Tam;; iymey tur;an ;apraqla,
Sormay-ormay, qa; keldi sizge da.
Sormay-ormay qa; keldi sizge da -
Zaman alcatmay etdi adetin.
Ay medet a, endi caz kelse da,
Berelmez sizge ca;il hurmetin.
Ca;aw butaqdan aqgan ;apraqla,
Qa;h; cel s;r;b bargan ;apraqla,
Suwda ketib bargan ;apraqla...
;apraqla t;l, meni k;nlerim,
Meni ca;awum bolurmusuz siz?
QARTLA
Ca; ;lgenden ese, qart;rak
Awu;sa, adamla az;raq
A;;;an kibik turalla.
Qartla ua - aq;ll; qartla,
Azdan-az bola baralla.
Qorqama: k;b ca;a;anla,
Ol a;h;la ;lelle deb.
Ca;awnu bek a;;la;anla
Ca;awdan ketelle deb.
Qorqama, ne;ik qorqama,
Awruydula deb ala.
K;bn; k;bge ;retall;q,
El ba;as; aqsaqalla.
Aladan bek ;reneyik,
K;b;rek t;;;lay;q ala;a.
Az s;zlerinde k;b aythan
Aq;l t;besi nartla;a.
QURMANLIQ
Qoy catad; ca;il q;rd;;da,
Boynu q;b;la taba aylan;b,
Ayaqlar; qat; baylan;b,
K;zleri t;;;s;z sa;;;da.
K;n betde - qoy ma;;ra;an tawu;.
;zende - suw ;uwulda;an tawu;,
K;rd;k t;lp;w burnuna ura,-
Ca;aw alay tatl;m; edi tuwra!
Qat;nda ua bir git;e ca;;;q,-
Tu; qumgan;;;; - suwdan tolu...
An; can; ;;q;an sa;atda
Suw;uq i;irgen da ol boldu.
Ullula ua, ce;lerin ;;y;r;b,
Qoynu boynun tarthan ullula,
An; can; qay;;l; t;l,
An; eti qayg;l; boldula.
Ullula qarad;la an; etine,
Ca;;;q a - o;urlu k;zlerine,
Hans;;q qathan z;b;r ernine,
Etilgen i; b;t;n er;i k;r;ne.
;;;a kelgen k;n bat;b ketdi
Qoynu ullu, cuwa; k;zlerinde...
Men ol k;n bol;an bolurma poet,
Qoy k;z, b;;aq da t;;;b c;regime.
CA;AW BLA ;L;M
Eliyan; kelgenin k;kt;n,
Tiygenin da terek ;s;ne,
S;b;rth; u;u;a k;rd;m,
K;z;me ;ul;an;b tiygen.
Eliya urdu terekni,
Urdu ese ua - k;yd;rd;.
Q;l;; t;;;rd; bilekni,
C;regime t;;d; bir k;lt;m.
Alay k;rd;m ;l;mn; cetgenin...
Alay a, k;rd;m terekni cetegin.
A;a da kellik ese da ;l;m k;kden,
Ol da, atas;;a, qarar;qd; k;kge.
;l;mn; k;rd;m kelligin alay,
Terekni k;yd;rgen eliyalay.
Alay a, tohta;anl;q;a Adamn; c;regi,
Tohtamay k;reme an; c;r;geni.
C;rek urad; ba;ha c;rekde,
Terek ca;ayd; ca;il cetekde.
Ne k;;l; bolsa da can;an eliya,-
Andan k;;l;d; ca;il duniya!
B;LEME...
Qozu;uq, cuqlab, t;;;nde
Anas;n t;rt;b emgeni,
Bileme, esi;e t;;gende,
;at;k bolurla s;zleri;.
Bileme: duniyada em k;;l; awaz -
Ca;; tuw;ann; awaz;.
Ca;aw teregi ;m;rde awmaz,
K;l;; qorquwdan ayaz;r.
Bileme: c;rekni bek quwand;r;an -
Qaram; s;ygen k;zleni.
Taza suwu;u k;ln; qand;r;an
Suwu qurumaz k;zlewn;.
Bileme: horlar er;a c;r;gen,
Tawkellege - ba; qat; k;kn;.
C;zayaqla t;l, culduzla c;zgen
Taw k;llege u;as;n k;l;;.
Bileme: tatl;d; ca;il busaqn;
Tol;an Ay bla u;a;;.
;gilikge ca;lay cay;an qu;ag;n
Seni busaq;a u;atd;m.
Bileme: aythan;m t;ld; ca;;,
Alay a - nart s;zleden alab;z qar;w.
Q;zarad; k;n bathan can;,-
B;g;n;b;zden da tamblab;z ariw.
SAQLA
Col sozulad uzaq;a,
Eki can; - busaqla,
Ba;;b;z a - ;;rakla,
Sen meni colda sakla.
Sen saqla meni, sakla,
Qorqma da col;a atla:
Sen;e ki;i aytma;an
Men ayt;rma bir zatla...
Bizge al;;; eterle
Em qart canla - culduzla,
Bizge qarab tebserle
Culduzla - em ca; canla.
Culduzlan; oburluqlar;n,
Ca;l;qlar;n da al;b,
Colnu al;a bar;rb;z,
Culduzla kibik can;b.
Culduzlar;na baralla,
;rge tart;b busaqla -
Men sen;e bara turama,
Sen saqla meni, saqla.
«BUSAQLA» K;TABDAN
(1975-1980 c;lla)
Ta;
Ta; - alt;n tawuk - ;;pleydi
Ke;egi culduzlan;.
Kesi ua car;y barad;,
Q;zarta-a;arta tawlan;.
K;n ba; toqma;;n qaratad;,
Cuqudan beti q;zar;b.
K;zleri k;zleni qamatad;,
Atlayb;z k;n;e ;;an;b
;;ge, oqur;a, solur;a,
Bir-biribizge t;berge.
Biz bulut ;abd;rmazb;z a;a, -
Ca;; k;n kelgendi Cerge.
MiYiklik
Qayan; t;b;nden qarasam ;rge,
Dertli bolama ar; ;rlerge.
Tuban bassa da, etse da ;;lp;,
Qalay nas;bl;d; anda ;h;ld;.
Qotur ;h;ld; q;s;r qayada
Ornun tabal;an ;aql;, ornumu
Tabalmay qald;m bu ;a;han duniyada, -
Degen k;nlerim da boldu.
Alay a, men - qaya, c;rek - ;h;ld;,
Ca;aw - tuban, zaman a - ;;lp;
T;ld;le. Miyiklik ma andan
Culduz k;zleri bla qaya ba;;ndan
Qarayd; men;e, k;z q;sad; men;e.
Q;y;nd; men;e, qan q;zad; mende.
C;regimde bir "it" tohtawsuz uluydu,
Bir;al;qdan t;n;l;g;m quruydu.
Alaym; i;len;endi adam c;regi,
Andanm; s;ygendi atn; c;r;g;n,
S;zn; q;shas;n, colnu uzunun,
Qanatl; umutun - k;kn; culduzun?!
«B;lay sa;;;l; nekse?»-, deb, sorma,
Cuwab tabalmam a;a t;y;n;l;.
T;n;l;q coqdu duniyada sora,
Meni c;regimde qaydan bolsun t;n;l;q.
Bara bar;anda, b;tew duniya
Rahat bolsa da, s;t u;;anlay,
Qaya t;b;ndegi qaya ba;;na
Turluq bolur talp;b qara;anlay.
Miyiklik - ca;;l;q, c;rekni cand;r;b
T;;;s;z etedi da, etedi rahat.
Sezimim, s;z;m da meni ca;;r;b,
Qayadan taw;a turama qarab.
SARQDILA C;REG;ME
Eki q;z eki can;mdan
Uzatd;la eki goppan:
Birinde qaynay edi ot,
Birinde - qara;ay ayran!
Men ariw q;zn; qolundan
Otnu i;erge raz; boldum.
;;dim ese ua - i;im k;yd;,
Cand;m, ca;;ld;m, caz;q boldum.
Ma ol zamanda q;;;rd;m:
"Allah ;;;n, beri bir aylan,
Meni saw qald;rl;q, "hup" der;a,
Ber bir ayran, ber bir ayran".
Goppann; tutdu; cuwuq,
Qarama;anlay k;z;me.
K;zleri;den eki c;lamuq
Sarqd;la c;regime...
CANIM TIN;AYIR ANDA
Men qayadan ketgenden sora,
Ki;ige k;zg; bolmaz k;zlerim.
Birle qadal;b meni terslerle,
Birle ua - keslerin.
Men ketgende, qar erib ketten;a,
Qo;b sizge ca;illikni,
C;lama;;z, men m;dah etgen;a, -
S;eme ki;ilikni!
;lmedim i;ib, esirib,
;ld;m - ;rley K;kge.
;zlegen izlese, esgerib,
Qaras;n miyikge.
Biyn;gernikinden ba;ha t;rl;d;
Men ;;qgan miyik.
Meni ;;;n buzma;and;
K;w;en;enin da kiyik.
Ca;aw ;;;n, t;n;l;k ;;;n
;rleydile ca;la.
Adam ;;;n, ariwluq ;;;n,
;ledile ca;lay.
Ca;;z tilerim: as;rasa;;z,
As;ra;;z qayada, randa -
;rlew;; cerimde arsars;z, -
Can;m t;n;ay;r anda.
Meni qat;mda k;w;enirle
Cu;uturla, kiyikle.
Meni esge t;;;r;rle
Qara;anla miyikge.
KEL;R MUZIKA, KEL;R!
Ca;il muz;ka, t;g;l, -
Caras;n unutsun terek.
C;rekni culduz;a k;lt;r, -
;o; ;;ars;n t;gerek.
S;yla, muz;ka, s;yla, -
K;zge k;rg;zt k;zleni.
Kiyik da urtlayd saylab
Ay cuwun;an k;zlewn;.
Qayna, muz;ka, qayna, -
T;n;l;q coq cerde, k;kde:
;t da uluydu, mayna,
Buw ;k;rgen c;rekde.
Keril, muz;ka, keril -
Artda ne, alda da ne,
Ne k;rd;k, ne k;rmedik...
Kelir muz;ka, kelir.
CAZDIM
B. K.
Sen men;e al;b kelgen qalam bla
Cazalmay tur;an nazmumu cazd;m.
Anda - q;;n; ;;mmaq suwu;u da,
Ca;il ;ap;ra;; da cazn;.
Anda seni k;m-k;k k;zleri;,
Aq;l s;zleri; da cumu;aq baylan;b.
Anda ;al ur;an umutlar;;,
Ca;il umutlar;;a tayan;b.
Anda - har c;rek izlemi; seni,
Culduz car;g;;a culduzga cetgen.
Anda - q;y;n k;nleri; da seni,
;z;lgen k;rt;a bas;b incitgen.
Sen men;e al;b kelgen qalam bla
Cazalmay tur;an nazmumu cazd;m.
Anda - ca;awnu qara q;;; da,
Ti;ir;w o;uru da cazn;.
Sen keltirgen nazmu kitabla;a,
Taw ba;la;a;a, alay quwand;m.
Alay quwan;an bolur Mekkya;a
Bar;an din ahlusu, oquy quran;n.
Sen keltirgen qalamn; t;rs;n;
Qama;a u;ayd;, tawlu qama;a.
S;z sawutdu, tab andan da k;;l;,
Tab esgertdi; an; da ma;a.
S;le;se; da esleb, cazsa; da esleb...
Eslilege t;;;lay k;b nazmu cazd;m.
Q;;n; ;illesi qamada tursun,
Meni s;z;mde ua - c;l;ww cazn;.
Quwan;;;a quwan; qo;ulsun,
Suwla qo;ula, bol;an;a te;iz.
Kim da mahtayd; esli hon;usun,
Kim ca;ayd; duniyada te;siz?!
Sen unutma;ansa nartla amanat;n:
Qoldan kelgen;a k;ln; k;lt;rd;;.
Ol a t;lm;d; duniya alamat;, -
M;dahl;q s;nama, can;m, ;m;rde.
B;LEM;S;Z S;Z?
Bilemisiz siz, s;ymeklik quturthan
Qalay ur;an;n c;rekni?
K;rgenmisiz siz culduzga u;han
Cap-ca;il busaq terekni?
K;rgenmisiz siz qu;nu qayada
Qayan; k;lt;r;b tur;an;n?
;tg;r tawu;u qatlana tawlada,
Qu; biledi qayda tuw;an;n.
Ne taw ba;;ndag;;a bir qara -
K;; coqdu an; co;ultur:
B;tew duniyan; boynuna
Al;r;a haz;rd cu;utur.
Qanatl; kibik k;kge u;ur;an,
Berib cu;utur ;htemlik,
;m;rde qalmazsa s;;; u;unda
Duniya car;;; s;ymeklik.
Adam ulu;a caq;an otumda
Al;a da kesim q;zama.
B;tew Cerni aq;r;n k;lt;r;b,
Men c;regime q;sama.
K;L;W;;;;A K;L
Qalay qutsuzdu b;g;n k;n,
Cawum da cawad; qallay...
K;l;; k;n;e u;ab qalmay,
Sen a k;l;w;;;;a k;l.
Olsa;at tuban tayar:
;zen - tur;an; kibik,
Suw da - bargan; kibik...
K;n da qu;a;;n cayar.
BA;LANDI
Sen ;;ard;;. K;l;m; k;g;nde
Ta; culduzu, umut culduzu cand;.
Sepkil;ikleri; da seni beti;de
Men;e, k;kn; culduzlar;;a, ca;;.
Sen ;;ard;;. Bar qayg;lar;m
Qanatlan;b tawdan awdula.
K;n qu;aqlad; ak qay;nlan;,
Sans;z ta;lan; da ;awulda.
Sen ;;ard;;. Ti;le a;ara...
Taza taw suw, k;r;n;en ta;;.
Ma ariwluk, tazal;q - qara,
K;;legendi duniyan; ba;;n.
Sen ;;ard;;. Men da ;;ard;m,
K;n tayaq cetgen qayalay.
Ca;awga sabiy;a ;;and;m,
Adamla da quwatl;d;la qalay.
Sen ;;ard;;. Tolu erinleri;
Cumu;aq "qabd;la" c;regimden.
Bayam boldu sen;e erigenim
Har s;z;mden, c;r;genimden.
Sen ;;ard;; da col;a a;;rd;;.
Ol col a endi, haman kaytar;b,
Sen;e keltirib turluqdu meni,
Tohtab qal;;n;; c;rek qartay;b.
NAMISNI OTUNDA
Ne;ik k;r;b bolmayma birde kesimi.
Etgen i;imi, aythan s;z;m;.
A;;wlan;andan, ne uyalgandan
Qat; q;sama eki k;z;m;.
Zaman tizib a;;n; ti;ine
K;z;me t;yregen meni k;nlerim.
;;r-;;r ete nam;sn; otunda,
K;e da, bi;e da tur;an c;regim.
EK; SAGI;
1
Turluqdu har zat, tur;an; kibik:
;l;m ca;awnu cawu bol;anlay,
Bir tuban bas;b, bir da k;n tiyib,
K;n;b;z kete cawum caw;anlay.
Eliya ;artlay k;kde, c;rekde,
Bir-biribizni cars;ta, cars;y,
Q;y;nl;q ketgenden sora cekden,
Biz an;, ;z;ndan qarab, can;y.
S;ygenleribiz sawluqda adam bolalmay,
Aladan zamans;z zamanda ay;r;la,
Ala ketgenden sora ua, tat;w qalmay,
Oltursaq da Mi;i Tawnu ayr;s;na.
...B;ge;e k;l;m - quruy tur;an k;l, -
Bul;anad;, ;zmezde ;abaq;a.
;m;r t;n;l;qn; ke;esi, saw kel,
Ne eterikme duniyada ca;ab da...
2
Bir zat da turmaz tur;an; kibik,
T;rlen;en t;rlenir igi can;na.
Ne bard; Ca;awdan, Adamdan miyik?!
Ol ekisi bir-birinden ca;;ra.
Ab;n;an;a qol berirbiz, aytmay cuq,
Ce;illikni bo;lamazb;z c;genin.
Q;y;nl;qn; qoymazb;z cekden cuwuq.
Eliya k;yd;r;r qara c;regin.
Mubarekleribizge k;re;irbiz bolurga t;y;n;l;,
K;zden ketsele da, ketmezle k;lden.
Ala qoy;an igi s;z, halal i;, ki;ilik, a;h;l;q -
Sizge da ol zatla qal;rla bizden.
...B;ge;e k;l;m - taza, tol;an k;l,
Tol;an Ay, duwadaq da c;ze tur;an k;l,
Culduzla, ;abaqla da oynay tur;an k;l,
Sezimle, s;zle da kaynay tur;an k;l.
Qanatl; taw suw terk sekirgen k;l,
Ca;il ca;as;nda buw ;k;rgen k;l,
Q;zn; c;regi;a, qalt;ray tur;an k;l,
Erni k;zleri;a, c;lt;ray tur;an k;l.
Fay;ambar cuwun;an s;t k;l;a, bir k;l,
Ca;aw;a, c;r;a, k;m-k;k k;k;a, bir k;l.
T;n;l;;;;; buzay;m deb t;;gen zar ta;n;,
Q;;;r;q-s;y;t etmey, cutub qoy;an k;l.
Cumu;aq s;rtha t;;;b s;rt;ndan,
K;kge k;l; a;;q tur;an k;l,
;;b;rdayd;: ;t;, beti da bol;an,
Aq;l;, t;z inneti bol;an -
Ca;aw;a kelse;, allay adam kel!
;sse; da, allay adam ;s,
;lse; da - er;a ca;ab.
Sen ta;l; colnu ;tgenden sora,
Ol col qal;r;a, Qoy Col;a u;ab.
AWAZI;...
P. M. A.
Can;m kirib turad;
Telefon ;;b;qla;a.
;o; awaz;;a qon;an
Gagayba; ;;p;;qla;a
A; ;a;;w;u qolum bla
Ta; atar;m keledi.
Men s;ygen, meni s;ygen
Qat;mda;a k;ledi.
Seni awaz e;meleri;,
Canq;l;;dan e;ilgen,
C;regime ceti t;rl;
K;r;n;en, e;itilgen.
Can tam;r;m;a ;;b;q...
Andan awaz;; ;;;;b
Qarad; men;e kesgin.
Awaz;;; ;z;ndan
Kelib qalsa;ed kesi;!
TA; ALASI
Ta; alas; A; talas;n
K;;legend.
Tarpan c;rek K;k ca;nata,
Sezimleni z;;;r-z;;;r oynata,
S;ymeklikni qara suwu ur;and;.
Ceti qatl; c;regimde s;z;l;b,
Bu ;;q tam;; seni ;;;n tuw;and;.
C;Z ATLI
Ca;awnu k;b aman n;h;t;nda
K;b t;g;lse da ;eyit qan;;;z,
Ca;;z bir kere bir ;ts;z s;zn;
E;itmegendi sizden cawuguz...
C;z atl; bol;anlar;nda:
"Caw;a cawluq eter;a bolduq", -
Deb quwan;an qara;ayl;la,
Qarayma sizge c;regim tolub.
Tawla tubandan k;r;ne kelgen;a,
K;r;ne kelesiz ketgen k;nleden.
;htemlen;en, c;reksin;en da eteme bir;a,
Sag;; etsem sizni ;s;g;zden...
B;YN;GERN;K;;A BOLMASA DA AHIRIM...
Kiyikni ata tebregenimde,
Kesimi k;rd;m k;zlerinde.
;l;mn; burnun e;i;ge burdum,-
Qat;mda k;zlewge qarab olturdum.
Anda ua - k;k, bulutla, kesim,
;koknu b;r;;s; - k;r;nd;k kesgin.
Dag;da qarad;m ;rge, miyikge,
;zen;e s;y;n;b turgan kiyikge.
Ca;;dan ald;m an; ;;an;a:
Ol a rahatd; - k;n;e ;;an;an.
Biya;;nlay k;rmez ;;;n kesimi,
Atd;m, qat; q;s;b eki k;z;m;.
Kiyik c;;;ld;, qayadan tentireb.
;awul ;;h;nd; ;s;me g;r;ldeb.
K;zlewn; bir can;nda - men ur;an kiyik,
Bir can;nda kesim - mi; ta; tiyib.
K;zlerimi q;sd;m - soqurluqga k;;e,
Alay boldu k;nd;zg; k;n - ke;e.
Qara ke;e - k;r;nmey Ay, culduz,
Ca;awnu k;zlew; terk boldu muthuz.
Da;;da k;rd;m: q;;;ra, qar;la,
;r;l;b ;s;me qondula qargala.
«Ay medet a!..»,- silkindim da uyand;m:
Arbazda ua k;n car;t;b duniyan;.
T;;;mden qorqgan;ma uyald;m.
Biyag;nlay kiyik uwga atland;m.
;zge bu t;; meni uw;uluqdan ay;rd;,
Adaml;qga, nazmu;uluqga da qaytard;.
Ol kiyikni unutalmay k;zlerin,
C;yalmaganlay barama esimi.
Nen;a kiyik ;lt;rgen esem duniyada -
An;a kere ;lt;rgenme kesimi.
CA;AWNU ;K;L;ME
Adam;a saqatl;q bergen zatlan;
Bar;s;n; da cawuma men.
T;zl;kn; - terslikge, ca;awnu - ;l;mge
Qurumazl;q dawuma men.
Cerge zarawatl;q bergen zatlan;
Bar;s;n; da cawuma men.
K;ygen cerni, muwal ;ap;raqn;
Adamla;a dawuma men.
B;r;ge tiymey, kiyikge tiygen
Ta;ha-oqga da qar;;;ma men.
K;rtden, baltadan da ca;il aga;n;
Saqlarga antl; a;a;;;ma men.
Adamn; s;y;n bek k;rgenim ;;;n,
Ay;r;l;b ;tl;me men.
Ariwluqnu, a;h;l;qn;
Kele;isi, ;k;l;me men.
MEN NAZMULA CAZGAN SAGATDA
Men nazmula caz;an sa;atda -
K;z all;mda n;;;;da qartla.
Ceti qat k;kn;, cerni k;rgen qart k;zle.
Ceti kere s;nal;b ayt;l;an nart s;zle.
Men nazmular;m; caz;an sa;atda,
Ti;ir;w kele edi oramn; atlab.
Anal;q sezimden baliy;a ;a;;b,
;eleklerinde suw sabiy;a qalq;b.
Men nazmular;m; caz;an sa;atla -
Anala tilek etgen a;h; sa;atla.
Terekle ;a;a, tilekle tola,
Adam har q;y;nl;qdan, ;;rmawdan qutula.
Ca;il busaqla culduzlar;na cetib,
Ca; q;z;;qla s;ygenlerine ketib.
Adamlan; k;lleri bir-birine a;;q,
Ca;; zatlan; alimle igilikge a;;b.
Men nazmular;m; caz;an sa;atda,
Sappa-saw bola edile saqatla.
Anala t;bey urlan;an sabiylerine,
Ala saw-esen qayt;b ;ylerine.
Te;iz ;ayqal;anda bathan da qay;;;,
Hapar;n ayta Curtha, elge qayt;b.
Uru; k;yd;rgen terek ca;;dan ;aga,
Ca;;z terslik, q;y;nl;q ;m;rge t;b bola.
Nazmu caz;an sa;atda qolum,
Adam k;lt;rmey edi adam;a qolun,
Uzathan bolmasa bolu;luqga,
Ba; urub t;zl;kge, te;likge, ;ohluq;a.
Men nazmulan; oqu;an sa;atda,
Adamla bola edile igirek, miyigirek.
Qart;;;ala;a tie edile sadaqla,
Adamla;a ua k;n tayakla k;bden-k;b.
Men nazmula;a t;;;lagan sa;atda,
Kete edile k;lden qay;; tubanla.
;;b;rday edile culduzla;a busaqla:
Nas;bl;b;z deb bu cerde tuw;anla.
C;regim nazmula;a ;le;in;en sa;atda,
Orun coq edi cerde buz;a, eliya;a.
Nazmula c;regime t;;gen sa;atda,
Men ca;;dan kelgen;a bola duniya;a.
20-;; ;M;R: T;; bla T;N
Culduz car;;;na, caw cibge;a,
;linib ;;qd;m k;kge.
Ba; ;;n; al;an cigitle;a,
Qarad;m t;gerekge.
Qarad;m sen;e, tuw;an Cerim,
;gi bolsun dey qadar;;.
Aybat ;epkeni; - culduzlu k;k,
Seyirlik Qoy Col - kyamar;;.
Coq s;ymekligimi u;u...
Ariw tuwsam da culduzda,
Kelir edim sen;e u;ub,
Calan ayaqlay, colsuzlay.
;eksiz Alamn; i;inde
K;r;nd;; men;e ca;;z;a.
K;m-k;k k;zl;, sen bolmasa;,
Qal;anla bar; cans;z;a.
Da;;da k;r;nd;; men;e,
S;t u;gan;a, bir rahat.
;m;r-;m;rde ;s;;de
;;rt barma;an;a qazawat.
Adam ulusu birigib,
Seni qay;;;; etgen;a...
T;;;mde k;l;m bir igi,
Tawlada cay;; ertden;a.
Ta; alas;nda ua qulag;ma
Keldi tawu;, c;zgen;a oq.
Cerde, alay ese - c;regimde,
Qay;; - k;b, t;n;l;q a - coq.
Uru; quw;undan, hahaydan
Culduzla bek ilgendile.
Artha qaray da qalt;ray,
K;k tuban;a k;m;ld;le.
Aym;; qoylar;n; ;z;ndan
K;lge kirib ketgen;a,
Ay da culduzlan; ;z;ndan
K;kge kirdi da ketdi.
Sora men, awur soluy,
Bereme duniya;a soruw:
Adam ulunu bolmay art;,
Bolluq t;lm;d; qayg;n; art;?
Sabiyligimi uru; ald;,
Ca;l;;;m; uru; ald;.
Endi, qartaygan;mda da,
T;n;l;q-t;;; bolmay qald;.
Men bir qart, qorarma men,
Be;ikdegige qorqama men.
Qa;an;a deri qay;; k;;leb,
T;n;l;q, caral; at;a, ki;neb
Turluqdu, qa;an;a deri,
Qargamagan ese bizni Teyri...
Ogay, bizdedi ne da, bizde,
Ah;rzaman da - kesibizde...
...T;g;lgendi, t;g;ledi qan,
Termilgendi, termiledi can.
Alay bolsa da, k;n kelir,
Qayg; horlan;r, ;l;r.
;ynanama men a;a:
Qayg;s;n horlar adam.
Bir-birinden, ca;awdan da,
Quwana ca;ar adam.
;OMA;ALA;A UZALMA
;ren;en atla Oraydan;
Tawu;undan quturub qal;an;a,
Birde c;regim urad; alay,
Ca;aw quru toy-o;n bol;an;a.
;ren;en ;g;zle Erireyni
Tawu;undan awur solu;an;a,
K;b;ne c;regim urad; alay,
Ca;awum - bo;nshada bar;an;a.
Alay a, bo;nsha ne awur ese da,
;oma;ala;a uzalma, qadar.
Awur c;g;m; tartala esem,
T;yalmay;n bal;;q da, qar da.
O; ber, c;g;m; colda
Qoymay, arbaz;a c;yar kibik.
Oy, orayda;a ;ren;en atla
Entda c;regimde k;b ;abar kibik!
TAWLULA
Keslerin ullu k;rmeyin,
S;ylar;n miyik c;r;tgenle,
«O;m - kerti cigitlikge,
Cibge q;t;as;ad;» degenle,
;y t;b q;y;n k;n da qaz;anla,
;ys;z qala da kelgenle,
T;zn; mal; t;zde qalsa da,
B;r; a;amaz;n bilgenle,
;a;may, er;a t;begenle
Q;y;n em zawuq k;nlege:
"Keme da miner qay;q;a,
Qay;q min;en;a kemege".
T;;;nd;rgendi qart ca;n;,
Dawu-s;y;r qoz;al;anda.
Huna;a cara;ma;an ta;n;
S;y; ;;qma;and; tawlada.
A;;lgan et cab;lsa da,
K;rgen k;zn; unutmaz;n,
Tawlu a;;lab cara;d;r;and;
Em al;a ;y;n, arbaz;n.
Curtuna ua bol;and; bek,
Et bla teri bol;an;a.
Tawnu qar; da k;r;n;endi
Tawlu c;rekge balham;a.
Tawlunu k;b zat;n oy;and;
Caz;wnu ti;liligi.
Alay a, coyalmay qoy;and;
Adaml;;;n, ki;iligin.
Ki;ini qorqutmay, i;ni qorquthan
Adamlad;la tawlula.
;l;mden ese, nam;sdan qorq;an
Adamlad;la tawlula!
SEY;R ETER;A
Qalalmasam da esigizde,
Culduz;a cetgen busaq;a,
T;yrelmezme k;z;g;zge,
Quw bol;an terek butaq;a.
;l;rge qalay t;;erin
Bilmeyme: ;yde, e;ikde,
Alay a men ol k;n ;ll;kme, -
Caz;qs;n;an;;;zn; e;itsem.
Dawum coqdu tuw;an;ma
Kimleden, qa;an em qayda.
Adam adamla bla bol;an;ma
;ukur, har k;nde, har qayda.
Ariw, dorbunda tuwsa da,
Duniyadan ketgen k;n;nde
Adamla adamn; ;;;ar;rla
An; i;legen ;y;nden.
An; ;;;n bolad; kerek
Ca;ar;a, ;l;rge da er;a.
Adamn; quduretine
Adamla seyir eter;a.
K;;;L;K CA;AR
Col quru da s;ydam bolub barmaz.
Àn; ;;;n;e ki;iligi bol;an,
Øum bolub, ab;z;rab kalmaz.
Àrt sa;;;;n etedi al;a bar;an.
Ñ;y;n, bayrak;a, miyikde eltedi.
Ûz;n, baraza;a, qoyad; cerde,
Ías;bl; halq;n nas;bl; etedi.
Êayda da halq;n tamam bek s;ygen
À;h; i;le bla ayt;lad; keskin.
Ðahat k;n terleb saban s;rgen
À;; k;n curtdan ayamaz kesin.
×ekni buz;an tersligin s;nar...
Àdaml;q ca;ar miyik ceribizde,
Ègid da deyse, ki;ilik ca;ar!
BURUN;U QARA;AY ;YN;
OCAGINDAN QARAB
CAZILGAN NAZMU
;y;g;zn; ba;;na t;;gen ;;qda
Q;zgan erinlerimi suwutama.
T;t;n;n cuta, qarasam ocaqdan,
Qayda bol;an;m; unutama.
Otnu ciltinleri k;r;nedile men;e,
C;l;n;b, k;kge qaythan culduzla;a.
Da;;da ala k;r;nelle men;e
C;regimde sen cand;rgan umutla;a.
G;roh bawmu, cam;;m; etese,
Tiri q;m;lday subay sanlar;;.
Can;m, bir ayt, ne sa;;; etese,
Kimge i;leyle i;ni qollar;;?!
Ca;aw b;lay nek t;rl;d;m; deyse,
K;z;;m; qara;and; toyda ol ca;ha?!
;linmek acaldan ;lgen;emi cars;ysa,
O;ese bir qay;;;m; bard; ba;ha?
Ca;aw tambla qallay bolluqdumu,- deyse,
Q;zla da ne kiyib ;;;arla erge?
Bilmeyme. Bilgenim:
Qays; ;m;rn; ca;;na da s;yd;,
Seni;a q;zn; tabalsa n;gerge.
Aq;l. Bolum. Ariwluq. Nam;s, -
Bu t;rt;s;nden e;ilib turasa.
;yn; oca;;ndan culduzla bla men;e,
Allahn; all;nda;a, alay tuwrasa.
Kerti ese nartn; s;ymekliginden
Sosurqa ta;dan carat;lgan;,
Sizni ;y;g;zn; ba;; k;rd;kda
S;zs;z da "qarna;" tuwar;qd; a;a.
;;q cibitgen ca;il k;rd;kga,
Ocaq c;l;than car;q culduz;a
U;ar;qd; Sosurqan; git;esi,
As;rar;q, ;sd;rl;k da an; - kesi;.
...Burundan qal;an bu ;yge qarasam,
C;lar;m, c;rlar;m da keledi meni.
Artha qayt;b ;s;mden bashan;a
Bu;uwu, quwan;; da ;tgen ;m;rleni.
CA;NAY DA TOHTAYDI...
Nazmunu alay cazar;a izledim, -
C;rek nam;sha qullan;b.
K;nn;, k;ln; da k;rgen k;zleri;
K;l;r;a, k;l;; kuwan;b.
Alay cazar;a izledim nazmunu, -
K;k bla Cer etgen;a u;aq.
Meni s;z;m - c;l; cawum;a,
Seni c;regi; a - cerge u;ab.
Nazmunu s;yd;m alay cazar;a,-
;al urmazl;q ana tilimde -
An; oqu;an, qarab ca;aw;a:
«Az bolsaq da, tas bolmazb;z»,- der.
S;zn; t;z;n ayt;r;a c;klendim,
Zatn; k;r;r;a ;z;n ;zlamay.
Tawlu;a ba;ha tilde s;le;mem,
Ana tilibizge ;r;slamay.
Tawlu s;zleden e;ilgen nazmu,
T;;;nmegen;e k;lt;r;l, qam;i;a.
Ana tilimde e;itilgen nazmu,
Miyikse ma;a, anan; qa;;;a.
Har tillini kesini tili
Bolad; a;a culduz da, Ay da.
Ana tilin s;ymegen - teli,
Uzun s;zn; q;shas; alayd;.
Q;z;a da q;z;an c;regimi
Men a;arma ana tilimde.
Qu;ha da u;han c;regimi
A;;lat;rma ana tilimde.
Ca;;z - tuthu;suz, qar;wsuz zat,
Keli;mez meni ana tilime.
Ne ese da k;l;m, bolalmay rahat,
Ca;nay da tohtayd; tawla t;b;nde...
SAGI;LA
1
Kemeni bir ;;bn;;a eltgen
Te;iz da ba;al;d; ma;a.
Alay a, bala;;m; t;b; bla ;tgen
Suw;uq art;q ba;al;d; ma;a.
Anam issi saban t;zleden
Qayth;n;;, men suw;uk ta;;b,
;elekni toltursam, an; kuwan;an;:
«Erki;i bol;and,- deb,- ca;;m».
Suw i;ib kelgen ;g;zn; erninden
Tam;an suw;uq te;lige termile,
Az adamm; ;ld; uzaqda elinden
Uru;, q;y;nl;q cetgen k;nlede.
Anala sabiyleni a; k;zlerin
K;rgenlikge, qabd;rl;q tabalmay,
Aldaw-;;ldaw eterge k;re;e,
Qalay da qal;an bolurla ;a;may?!
Andan ullu coqdu q;y;nl;q -
Q;y;nl;q sen s;ygenni buwsa.
Sen a, bolu;ur;a qolu;dan kelmey,
Cayaq ti;leri;i s;nd;ra tursa;...
Caz;w - ;aytan cel, qara buqunu
Hoynuh bur;anda bosa;ada,
Suw tam;;n;, g;rc;n burhunu,
Adaml;qn; da olsa;atda
Tolu bildik tolu ba;as;n.
Q;y;nl;qn; t;;;nd;rgen dersi
Ullu ese da, adam bosa;as;n
Coqlamas;n ol endi ;m;rde.
2
G;rc;n umur cerge t;;ereb
Aca;han;nda: "c;r;gen basmas;n" deb,
Alay;a ta;ladan t;be
Qala;an - ayt;l;r k;bge.
M;rd;;a bathan bi;en arban;
Tartalma;an qart ;g;zleni
T;ygenlerinde, k;lt;rmey an;,
Bar;b arban; k;lt;rgenni,
Ana qarna;;m bol;an; ;;;n da t;l,
Peliwan k;;; bol;an; ;;;n da t;l,
Andan ;l;b ketgeni ;;;n da t;l,-
Halal c;regi, adam c;regi
Bol;an; ;;;n sa;;nama men.
Ana qarna;;na u;ayd desele,
An; ;;;n quwanama men.
A; te;ine az;;;n berib,
A;a at;l;an oqnu kesine al;an,
Ti;lerin ;aqd;r;anl;qga b;r;,
Erki;iley, adamlay qal;an -
;m;rde maln; a;;than bolmaz,
K;rgen bolur m;rz;wn; s;y;n.
Terek bir k;n;e terek bolub qalmaz,
Ca;;z k;n;e Adam bol;an q;y;nd.
Saqlanay;q da ulluk;ll;l;kden,
Saqlay;q nas;bn; ceribizde,
Bolmay q;y;nl;q t;;;nd;r;w;;leden.
ADAM C;REG;NDE
Q;zn; u;unub k;l;w; da,
Cazn; kelgeni;a, meni c;regimde.
U;han culduznu k;y;w;, k;w; da,
Q;y;nl;q ;z;;a, meni c;regimde.
K;kge bar;an busaqlan; da
Tam;rlar; meni c;regimde.
S;n;an, k;ygen butaqlan; da
Ca;il umutlar; - meni c;regimde.
Qayan; te;ib ;;;a;an suwnu da
Quwan; tawu;u meni c;regimde.
;egetni c;r;b ;abhan buwnu da
S;ymeklik k;;; meni c;regimde.
Hansha ta;n; te;dirgen s;ymeklik da,
Ca;awga s;ymeklik - meni c;regimde.
;l;m ol ta;;a ;s;me t;;se da,
Allay s;ymeklik turur k;zlerimde.
Caz terlegen cerni t;lp;ww da,
Seni talp;ww; da meni c;regimde.
Q;ynal;ann; s;zs;z soruwu da,
T;z;ml;l;g; da - meni c;regimde.
Cazn; canqozu, K;kn; culduzu da,
Ca;awnu cay;, q;;; da - c;r;gen;e.
B;tew Alam, Adam ulusu da
Cumduruq ;aql; c;regimde.
TA; ALASINDA...
;;p;;qla c;rlayla ta; alas;nda,
Aq ;aqgan tereklege qonub.
Men seni k;reme cuqu aras;nda -
C;r;a t;g;lgen ;a;;;da qolum.
Ca;il busaqlan; t;ppelerinde
Ta; qalq;yd; ;o; qanat qa;a.
Ta;n; car;than erinleri;den
K;l;m meni, ;o, qalay qanar.
Tabi;at t;;;layd; cumu;aq ayaz;a,
;;q cibitgen sanlar;n bo;lab.
Men nazmu qalay cazmazem q;z;a,
Q;zla q;zargan duniyada ca;ab.
Umutlar;m - bet t;rs;n;;;a ta; alas;nda,
Ariwluqdan, c;l;wdan da tolu.
K;reme seni cuqu aras;nda,
Aq ;epkenli kelin;ik bolub.
POETN; C;REG;
"Poetle calan ayaq c;r;yd;le b;;aqn; awuzunda,
a;; qanata keslerini calan canlar;n". V. V;soskiy.
A;ala-a;ala c;regim car bol;and;,
O;lur;a qalma;and; k;b.
Birin;i kitab;m a - ;;q;and;, ;;q;and;,
Ayaq t;b;mde s;nmayd; ;;b.
Poetni c;regin a;ar;a tabsala,
Birlege qozu et da t;ld; kerek.
Tab ants;zd;la tohtasala,
Ayaq ;s;nde ;ledi terek.
Poetni c;regin a;a;anla;a
Cer;a ;z;ledi poet c;regi.
Qaqgan adetdi ca;a;anla;a
Quw terekni t;l, k;get terekni.
K;get terekge ta; athanla,
Siz t;ls;z duniyan; ca;athanla.
A;;la;;z, s;ysegiz, ;ibinlegiz,
Siz fahmunu qabhan soqur ;ibinlesiz.
;;q;and; birin;i kitab;m, ;;q;and;-
Ayaq t;b;mde s;nmayd; ;;b.
C;regim k;re;de ;;n;q;and;,
Bulutsuzdu, umutum;a, k;k.
Entda k;b kitab;m ;;gar...
;lsem, ala artha qal;rla.
Nazmular;m; bilgenle, s;ygenle -
Qab;r;ma da ala sal;rla.
Qorqa da bolmaz edi poet ;l;mden,
Poeziyan; bayraq;a eltgendi ol.
Terekni buta;; z;rma bitgenden
S;n;b ketgen;a, ketgendi ol.
Ca; poet nazmusun oqur,
Ol bolur men;e dua, iyas;n.
Meni bar da, coq da etgen -
Adam duniyas;.
QIYNAGAN, QIYNALGAN DA ETD;M
S;z;m bla, k;z;m bla, essizligim bla
Men sen;e t;;;rgen caran;,
Artda c;regim as;r; erigenden,
Tilim bla keldi calar;m.
Birde - eki taw suw - qo;ulduq birge,
Bolduq bol;an;a et bla teri.
Teyri e;igi a;;l;an;a bizge,
Alay nas;bl; bolduq, Teyri.
Birde ua, bizni arab;z;a
Mi;i Taw t;;;b qal;an;a,
Bir-biribizden k;l;b;z qal;b,
Ba;ha te;izlege bargan;a.
Da;;da qays;b;z bolsa da,
Qolun uzatsa erkeletib,
Biz, terk qo;ula, eritib,
Bo; s;zleni, buz tawlan; da,
Kete arab;zdan tiklik,
Kiyik sezimlerim kete...
Sen berdi; men;e miyiklik,
Qat;l;q, cumu;aql;q da ete.
Q;y;nd; busaq;a s;elgen,
Eliya ursa da, s;e k;kn;.
Men seni, as;r; s;ygenden,
Q;yna;an, q;ynal;an da etdim.
KYaZ;MN; SAGINA...
U;ub ketse nas;b qu;u;,
;y;;-k;l;; bolad quw-;uw,
C;regi;i basad bu;uw,
Q;y;nd q;y;nl;q bla buwu;uw.
;zge, Kyazim, ";gi S;z;;"
Ayt;l;r da, car;r k;z;m,
Qay;t;rla ;;dam, t;z;m,
S;nar, cumu;ar awur k;z;w.
Tur;anda da a;;w kaynab,
Qara tan;ma;an ata-babam
Nazmular;;;, Kyazim, andan
Aythand;la azbar, bayam.
Seni s;z;; defterlede
T;l, adam c;reklede.
T;;;nd;re, k;llendire
Q;y;n, zawuq k;nlerinde.
Q;y;nl;q te;izi bashanda,
Halqga c;regin qay;q etgen,
;orbat ;;p;;qga da qay;; etgen
Q;;h; k;nde, ashaq Kyazim.
Ashaql;;;; - Gomerni soqurlu;u.
K;b edi, Kyazim, sorlu;um
Alg;ndan, ba;lab all;ndan,
Ay medet, qayda aq;lman?
B;g;n da t;;;s;z duniyada,
Birle bilmegende uyala,
Sawutha, k;;ge baz;anda,
T;zl;kge uru qaz;anda,
Qaytarab;z, Kyazim, seni:
"F;r;awunla;a iynanma;;z",
";gi s;zn; b;;aq kesmez",
"Awar ta;ha tayanma;;z".
;UWAQ ERTDEN
;uwaq ertden. Cap-ca;il k;rd;k.
Tie kelgen k;n. Be;ik arbazda.
Tawla atala;a ;htemlenib.
Taw suw nazmu oquydu azbarlay.
Cerni burul;an; - be;ik tebren;enine k;re,
C;rn; tuw;an; da, tiygeni da K;nn;.
S;t ;elekde k;m;klen;en;a,
K;m;klenedi nas;bdan k;l;;.
Ca;awnu K;n; ;;;ad; ;rge -
Ti;ir;w be;ikge qablan;an k;z;w.
;at;kl;q keledi b;tew Cerge,
Qalay quwanmaz adamn; k;z;.
Ariw, c;l; k;n. Cerni ;s;nde
Rahat tebrenedi adam be;igi.
Adam c;regi men;e a;;lad;,
A;;l;an;a Teyri e;igi.
BARDILA...
Bard;la allay adamla -
Qa;an ;ll;klerin bilgenle,
Da;;da ca;aw;a ;;ar;b,
Sabiy;a tawu;lu k;lgenle.
Bard;la allay adamla:
Qayda ;ll;klerin bilgenle,
Dag;da tart;b alay;a,
Tawkelden tawkel kelgenle.
Topuraqlar; tart;b da t;l,
Caz;wlar; bolub alay,
Ki;ilikleri, nam;slar;
Aythann; etedile ala.
Da;;da ol qawum adam
Es tabd;ralla qal;anla;a.
Erle deybiz biz andan
K;;l; hawal; adamla;a.
Ca;ar;a, ;l;rge da ne ;;;n
Kereklisin bilgenlege.
Q;l;;lar;n suwurub,
;;b;lan; kesgenlege.
M;Y;K CERLEGE...
Bu bo; s;zleden, uwaq izlemleden -
Arlaq;a, ar;, miyikge, tawla;a.
Quwan; q;;;r;q ;;;;b c;regi;den
Calan ayaq ;abar;a ca;il talada.
Bir kesekge bola ese da, ar; -
Adam aya;; basma;an cerge,
Qay;;l; da, k;rtleden qorqub,
Cuq ayt;rga bazma;an cerge.
Bir kesekge ese da, ar; ketib,
Calar;a k;l;;de bar cara;;.
Nas;bn; dommay;ndan umut etib,
Buwlar;ndan da quru qal;an;;;.
Bir kesekge bola ese da, ar; -
Nam;s;;a t;;;lar;a dew er;a.
Saw duniyan; quwan;;n, cars;wwn k;r;b,
Kesi;ikige kesi; ay;b eter;a.
Bir kesekge bola ese da, ar; -
K;l;;; k;g;n tazalaw;u cellege.
Adam ulusu b;tew adam ulu;a
Sa;;;, al;;; etgen miyik cerlege!
QIZIL QALA
K;nbetni ta;lar; u;ayla ne;ik
;;pan qoyla;a, cay;l;b tur;an.
Qayalar; da - qo;ur ;g;zlege,
"Puf" deb cat;b, k;w;ene tur;an.
B;layda qart-ca; da tan;yd; meni,
Hansha-ta;ha da quwanad; c;rek.
Kesimi Sosurqa;a k;reme m;nda,
Balaq t;b;m bla ;talmasa da c;cek.
Tersimi, t;z;m; da k;rg;ztgen k;zg;,
Taw elim turad; meni qu;aqlay.
Qara hanslay cag;lad; appan; s;z;,
Amman; s;z; da - it til ;ap;raqlay.
Esimdedi: qaya;a ;rley, c;g;l;b,
Men ayag;m; s;nd;r;an;mda,
Appa s;lab, qara hans ca;;b
Bayla;an edi, sora qat;mda
Eski c;rlan; c;rlay edi ol:
«Cuqlasa;, ilgenmezge amal coq,
;lgense; a - s;lan;andan hay;r coq»,-
Dey, s;n;an;m; t;z qaynathan edi ol.
C;regi a;;;an;a, k;l; s;n;an;a
Meni nazmum da carasa alay,
Andan ullu nas;b kerek t;l edi ma;a,
Ne etse; da et, coralab alay.
...Har zat da turad; meni esimde,
Go;ayah qala qayada tur;an;a.
Qarayma quwan; bergen elime,
Bola, duniyaga ca;;dan tuw;an;a.
Mallaga suw i;e turur;a tegene
Cara;d;r;an ;aql; bir zatha -
Ne bla carad;; tuw;an eli;e?-
Deb, men;e t;beb sor;an qartha,
Ne cuwab qaytaralay;m men?
Beri keli;meyle uwaq s;ltawla...
M;nda tuwrad; i;i;, inneti;,
Qayala tur;an;a k;zge tuwra.
How, meni ayt;r;a etgenim coq,
Meni i;imden zaman hapar ayt;r.
K;lde s;ymekligim tuw;an elime
Ertde-ke; bolsa da tuwra qayt;r.
Bulut bol;an suw cawum bolub
Qaythan kibik tuw;an cerine. ...
Q;z;an betimi turama tutub,
Kesmezni salq;n ur;an celine.
S;EME ANDAN
Kesimi;a k;reme kimni da:
S;ymeyme tar;n kiyimni da,
;yn; da s;ymeyme tar;n,
Quru;han;a alada sanlar;m.
Tar kiyimni keled sozar;m,
Tar ;yn; t;b;nden oyar;m,
Tar colnu ke;ertirim,
Tar ca;awnu erkin eterim.
Andan s;eme men ;eksiz k;kn;,
;eksiz o;mnu da s;eme andan.
Alay a zar, tar c;rekleni
Ne bla uyats;n, uyalts;n Adam!?
Tar ;y;nden t;l, zar hon;usundan,
Aman adamdan k;bd; tar;q;an.
Qallay tarl;qdan da qutulurbuz biz,
Qutulalsaq c;rek tarl;qdan.
HAR CANNI ANASI
Qalay o;ursuzdu qablan,
Alay a, balas;na qara;an sa;atda,
K;zlerin da cumaraq etib,
Ta; da erir an; qaram;nda.
Qoydan o;urlu da ne bolur,
;le;gen adam ulusuna.
;zge "tarq" deb aya;;n urub,
Ol da qorqad; qozusuna.
Allay sezimsiz ca;aw bolmaz;n
Aq;l;m tursa da a;;lab,
K;rgenim say;n seyirsin;enden
Seyirsine barama a;a.
Kereksizge ;kok uluthann;
Apsat; da tur;and; qar;ab.
Har cann; - anas;, an; unuthann;
Anas;ndan i;gen s;t; - haram!
BEG;REK A;ILAYMA
Ca;;zl;qn; q;;h; suwu;u
Qazaq b;r;n; uluwundan
Ciligime deri ;td; meni.
Ogay, ol a;;maz meni qolumdan.
;gi eteme deb da aytalmam,
;zge bu caz;q qazaq b;r;ge
Bu ;uwaq ke;e ;kok atalmam...
Meni da uluydu c;regim birde.
Ol a tar;;ad; qar;a ;;meleb,
Bu ca;aw ca;aw t;ld; deb, culduzla;a.
;um bolub t;;;layd; a;a t;gerek,
B;r; ulu;an q;;n; hathusundan ;;;a.
B;llay ke;e begirek a;;layma
Qalay kereklisin adam;a adam.
Qat;mda;;la;a citirek qarayma,
K;b;rek da t;;;layma andan.
Qazaq b;r;, sen;e bolu;almam,
Seni alay carathand; qadar.
Alay a qat;mda;;n; k;l;-c;regi
Tolmaz;a eterge kerekme qardan.
;zge ki;ige cuqmay a;h;l;;;m,
;zlemey qoysam alay eterge,
Meni barm;d da senden ba;hal;;;m,
Adamma deb ca;ar;a cerde.
T;;
Bir bo; zatn; ;s;nden oram t;y;;de
Qaqgan, qa;;lgan da etib,
Men cata edim terek t;b;nde,
B;;aq men;e eterin etib.
K;z;me k;r;ne edi anam; beti,
Birde seni ciltin k;zleri;.
Birde qan;m bla cerge t;g;lgen;a,
Ayt;lmay qalgan nazmu s;zlerim.
Kele edi qulaqga awaz
Qaydan ese da tubandan, aldan.
"Curtu ;;;n t;l, halq; ;;;n t;l,
Oy, ne;ik bo; co;ldu adam!
Kesini otu ;;;lse edi,
Ba;han;q;n cand;r;r ;;;n.
Bu bir kerek k;n ;lse edi,
Bizde cigitlik ca;;r;r ;;;n.
Ayt;r s;z; da, eter i;i da,
S;ymekligi da qald;la cart;.
Ah;r k;nden qutulmaz ki;i da,
;zge b;lay ketgen a - carl;!..».
Qan;m a bara edi z;r;ldab caradan,
Ca;il k;rd;kda u;r;a a;;q;an;a.
Qaray edim an; ;z;ndan
At;mdan, ant;mdan da quru qal;an;a...
SEN;E
Q;z;;q, sen;e cazama nazmu
Ke;eni awurlugu ketgen sa;atda.
Duniyal;qda ariw ca;ay;q ans;,
Biribiz da kelmez, ketse, ahratdan.
O;ay, ahratdan da kelirme turub,
S;ymeklik sezimden bir qanar ;;;n.
Qan;m, san;m da oynab, quturub,
Entda ariwlu;u;a bir qarar ;;;n.
O;ay, ca;awdan ketmezme keri,
As;r; nas;bl;dan ;l;b qalmasam.
Seni da cuq;a iymezme, Teyri,
"Teyri" kesine urlab almasa...
Q;z;;q, sen meni kiyik c;regime
Miyik sezimle bergeni; ;;;n,
Ca;awnu ma;anas;n cerden culduz;a
S;ymeklik kergi; bla kergeni; ;;;n,
Goppan tolu nas;bn; men;e
Alay nam;sl; uzathan;; ;;;n,
Adam c;regin g;lleri a;;la
Turgan gokka;a u;athan;; ;;;n,
Ki;ige iyilmew;; ;htem ba;;m;
B;geme seni all;;da.
Sen ca;aysa, nas;bl; ete,
Cerde, c;rekde, nazmumda.
CAZ O; CANIMDA L;W;LDEY KELED;
Ca;l;q kelgen;a artha qay;t;b,
B;g;n k;b ;;arama az;a da:
;epkeni;i oz;un qay;r;b,
Butlar;; bla ;rge ;abhan ayaz;a da;
Celge ;amlana, etekleri;i
Uyatl; t;zete keliw;;e da.
Unuthanma ne eterigimi,
Harh eteme men b;g;n nege da.
Quwanama men b;g;n nege da,
Seyirsineme men b;g;n ne;e da.
C;r;;;;e da, s;egi;e da,
Ba;han; s;ymey, meni s;ygeni;e da.
B;t;n raz;ma men b;g;n nege da,
Caz;; hawa;a, k;kge da, cerge da.
Aq;l;m; a;;lab, q;zar;an;;a da,
Nazmuma t;;;lab, ;;ar;an;;a da.
Kelese atlab birgeme sen,-
Men a aytama bir k;b ;t;r;k:
"Ke;e aras;nda K;nn; izlese;,
Kelirme sen;e K;nn; k;lt;r;b".
Ol ;t;r;k da t;ld;. Busa;at;;qda
Neni da etall;qma. Allah k;redi.
Qutas ;a;; da s;rt;na t;g;l;b,
Caz o; can;mda l;w;ldey keledi.
????????????????????????????
Emilikni cet;i ;arsha ;ab;;;b,
Nart ulusu zaman degen tarpann;
Barad der;a calqas;na cab;;;b.
Quru da alay, ca;;z da alay ca;ar;a,
Bol;an kibik sen zamann; terisi.
Har k;nde ayt;l;r;a Appan; ;am;:
"Teyri-adam;, adam ozdu Teyrisin".
;G; COLGA BAR
Sen ketgenden sora s;le;eme sen;e,
Adam tabalmaz s;zleni tab;b,
C;rek k;k;rekde ;abhandan-;ab;b,
Sen ketgenden sora s;le;eme sen;e.
Sen ketgenden sora aytama sen;e
Seni s;ygenden ;l;b bar;an;m;,
Surat;;; da urlab al;an;m;
Sen ketgenden sora aytama sen;e.
Sen ketgenden sora aytama sen;e,
Ti;le q;shan erinle qanay,
Adamla i;inde ca;;zma qalay,-
Sen ketgenden sora a;;layma an;.
Sen ketgenden sora sen;e gokkan;
Uzathan;a ne ayt;rsa sen?
Allah q;y;nl; carathand; an;,-
A;;laym;sa sen, t;;;laym;sa sen?
Sen ketgenden sora s;le;eme sen;e,
S;zlerim - c;rekden uzal;an qolla,
Culduz car;;;;a ceterle colda,
T;y;an a etmezle. ;gi col;a bar!
KETESE
Ketese. Qalama,
Iz;;dan qarab.
Ayaq ;z;; -
;;mmaq qarda.
Barasa. K;z qaram;;
Qarn; erite.
Bildirmezge k;re;se; da,
Qay;; ete.
C;regimi k;ygeninden
Qar qarala,
Kimden da bek s;ygenime
Turama qarab.
Tilimi ua t;z u;unda -
Ayt;r s;z;m.
Eki it;a uluydula
Eki k;z;m.
Qarayd;la ;;raq ketib.
Bo; umutla...
Ta;ay;r da... ta;ayad;... ma ta;ayd;
Aq buquda.
Seni ;z;;;, cathan qarda,
Cathan qarda
Cabarlam;-cabal;rlam;
Caw;an qarla?!
O qadar!
Nas;bn; men;e q;z;an,
;amlan, qar;a.
Alay a, ;z;lmesinle
Ol git;e ;zla
Ullu qarda.
SUL;KO
Cazn; qanat qa;;ww da -
Suliko.
Umutnu baliy ;a;;ww da -
Suliko.
Qarda n;z;;a k;r;n;en da -
Suliko.
K;m-k;m k;k;a ;eksizlik da -
Suliko.
Qadar ke;eni eriw; da -
Suliko.
C;rekni ah;r tebiw; da -
Suliko.
Ta;n; nazik ayaz; da -
Suliko.
;m;rleni awaz; da -
Suliko.
Men;e cer;a cuwuq da -
Suliko.
Men;e k;k;a uzaq da -
Suliko.
SAW KEL!
Ma entda cayg; ertden
Car;d; c;regimde,
Kelgen kibik car;;;
Seni k;k k;zleri;den.
;uwaq, k;k tazal;q;a
Uzald;la qollar;m.
Ca;il ;ap;raqla bolub
K;l;m; da q;llar;.
K;n q;zartd; ba;lan;,
Nas;b bayra;; miyik,
Sen q;z;l cawlu;u;u
Men;e bul;a;an kibik.
;;qda k;n c;lt;rad;,
K;zlerimde ua - quwan;.
Bolma;an;a, bolmazl;q;a
Ca;awumda ;;rt qoran;.
K;l;m ;o;luqdan tola,
Almala tola s;tden,
Q;z;;q kibik q;zara,
Saw kel, sen, cayg; ertden!
UMUT
A;;wnu qathan cibin
Sab;rl;q q;t;asha begiteme.
Ca;awnu arba c;g;n
Men s;rt;mda c;r;teme.
C;r eteme - bolu;ad;.
C;r. C;l. Col. C;r.
U;a;d;la bo;unam;?
Qayda;; qay;; da - cuwqdu,
T;n;l;q a - terekde qanatl;.
Umut a - qara ke;e da
;a;;n quwan;ha taratd;,
Tohtay tur;an c;rekden da
Culduz ba;;;;;n qaratd;.
Umut - ca;awnu balas;.
AY QARAYDI...
Ay qarayd; bulutnu q;y;r;ndan,
Miyik ca;adan q;z suw;a qara;an;a.
Bu;;ub qalmay colnu q;y;n;ndan,
Bar, suw te;izge a;;;;; bar;an;a.
Ca;adan a, kim ta; atar sen;e,
Kim gokkalan; c;y;b atar.
Ta; batar. G;lle bar;rla sende,
Adaml;q amanl;qdan ba; bol;anlay ca;ar.
EL;YaNI CANINA T;Y;B
Birle qarayd;la caw;an ca;urga
Terezeleden, ;ylege kirib.
Birle ua san etmey baralla colda,
Eliyan; can;na tiyib.
QULAQ BOLUB TURDU
K;p;rn; qula;;n suw algan;nda,
Birle q;;;rd;la: "Oy, aman boldu!"
Birew a, bar;b s;rt;n tiredi da,
;terik ;tg;n;; qulaq bolub turdu.
BOLA KELGEN;...
Bir ta; bolad; can;w ;alq;;a,
Bir ta; a an; awuzun marayd;.
An; ;;;n a i; i;lenmey qalmaz -
Ca;awda bola kelgeni alayd;.
K;RGENME
1
Ullu qay;;dan ese, uwaq ;urumla
Bek kemiredile c;rekni:
Qurt quruthan;n k;rgenme
Eliya;a ;;da;an terekni.
2
T;; du;mandan ese, i; cawla
Abz;ratad;la k;ln;-c;rekni:
Qurt quruthan;n k;rgenme,
;;b;laga ;;dagan terekni.
3
Kesinden ;;y etib,
Carad;la aga;n;.
Halq amanti;lerin qurutmasa,
Amanti;leri qurutalla halqn;.
;ALQIDA
Ma;ana - gebendi,
Rifma ua - g;rm;k.
Nazmu - k;k bi;endi,
Poeziya ua - k;rd;k.
C;REK
C;rek - c;cek, ;m;r;
Duniyaga ;;;ar;a izleb,
Urub, quturub, k;k;rekni
Te;almay, ;l;b ketgen.
CUWAB
Aca;han turna c;y;nn;
Q;;;r;;; tubanl; ke;e
;;ga bar;an it uluw;a
T;beydi ene kelib.
Biri izleydi cerden bolu;luq,
Biri ua - k;kden.
Ekisine da cuwab - qa;h; ;;lp;.
ATA;A GOL;Ya
Qay;;, ata;a goliya,
Etall;;;;; ayama.
Tik qab;r;ada tursam da,
Sen oyalmazl;q qayama.
Zaman, aman k;z;;e...
Sen da k;re;di; ayamay,
Qart a etalmad;; meni,
Q;yamatha deri qayama.
Qay;;, at;;a goliya,
Etall;;;;; ayama.
O;l;an t;rem bolsa da,
;s;;e o;lluq qayama!
MUHAC;R ADAMNI SAGI;LARINDAN
Umutdan ;ab;rla kie,
Caz calan ayaq ;abd;m.
T;ppemde culduz caw ;;raqlay cana,
An; cuqlatmay zaman qoban;ndan ;td;m.
Qa;h; celle s;rgen caz;; nas;b;m,
Seni ol duniyadan beri qaytard;m.
;lmese; da, qart-dam; bolmazsa?! -
K;zlerim cana tur;anlay, qartayd;m.
Caz betli, cay sanl; quwan;;m,
Qa;h; ;apraqla t;;ek boldula bizge.
;eksizlikge cay;lsa da qula;;m,
Ke; t;bedik. Q;;h; qar da kebin;ad; bizge.
Qar t;b;nde sezeme canqozlan; -
Qart k;n;mde qoz;algan sabiy k;nlerim.
C;y;n canl; tala;an ca;;zlan;
Caz;; cabalaq cazad; k;llerin.
Ak umutdan tigilgen ;epkenim
C;lt;rgand;, haz;rlar; tolub cars;wdan, bu;uwdan.
B;rk;m da endi qara bulutdan...
Alay a, da;;da ne ese da bir zat
T;;;ltmeydi, t;;;ltmeydi ca;awdan.
«CUWUQ BOL»,- DEME
"Cuwuq bol",- deydi men;e ca;;zl;q,
;aq;ra ;ys;z ;y;ne.
"Saw bol,- senden nazmu tuwar,
Adam a - o;ay!.."
Seni cawu; da ca;;z bolsun!
Culduz da kerek t;ld; men;e,
Kesim ca;;z bolluq esem anda.
Em aman cahanim -
Ca;;z adam ca;a;an candet!
Ca;;zl;q - ;l;mn; gulo; taya;;,
Sen;e tayan;an - aman;na tayand;.
Allah ca;;z ese, a;a da suqlanmayma,-
Adamla bla, adam;a ca;arga izleyme.
Cuwuq bol, deme men;e, ca;;zl;q,
Cuwuq bol deme!..
;ZEN SUW;UQ
Tilim cetmey k;l;mdegin ayt;r;a,
S;zlerimi k;zlerimde ashanma.
Ay car;;; t;g;lgendi da tar;a,
;zen suw;uq ca;alar;n bashand;.
Qollar;m; c;regim bla t;y;b,
C;regimi qollar;m bla cabhanma.
Ayt;r;m; sen;e aytalmay qal;b,
Amals;zdan qaya ta;n; qabhanma.
Qayalan; c;r;b kelgen ;zen suw,
Tol;an Ay;a t;beb - tohtab qal;and;.
K;lt;r;le, Ay;a ua cetalmay,
Kesi kesinde tun;u;ur;a bol;and;.
K;M ;;;N CANADI DA?!
Ke;eni qara barmaqlar;
Aq imba;lar;;da seni -
Oldu ;a;d;r;an meni.
Ta;n; aq barmaqlar;
Qara ;a;;;da seni -
Qartaymaz a;;wwm meni.
Meni ua qol ayaz;mda -
S;ymeklik ayaz;nda -
Culduzla ciltinley, c;regim
Kim ;;;n canad; da?!
QA;HI ;ILPI;A - CAZGI ;IBILA
Aman cora etgenlege
Bard; meni ;eksiz dertim!
Meni tuwdu;um meni nazmumu
Men caz;an tilde oquyalmazm; kerti?..
;alq; ;ald;, d;r;n; ba;;na,
Aya;;na birer qarawul sal;b.
;zge kim k;rd; q;y;nl; tawlunu,
An; ;;;n ;am;-naq;rdas; qal;b?
Halq;m; tarihi
C;y;rma bir pudluq bal b;;ke t;l,
Duwut;u Qo;har qu;a;;nda eltgen.
Nazmu caz;an an; ;;;n q;y;nd;,
Nazmu - ter, qan iyis etgen.
Zamans;z ca;awdan ketgen tawlula,
Ca;ars;z siz nazmuma kirib.
Ne nazmum qal;r Sabanl;qda,
Tulpar Aliyni s;n ta;; kibik.
2
«Siz elge bayr;m k;n ketdigiz.
Qo;nu men;e amanat etdigiz.
Birazdan a - ala ;abd;la,
;abd;la esele - ne tabd;la?
K;n;eklikge cay;lgan bat;rla,
Busagat qalt;rarla sizde balt;rla.
Qolda bolub qara qamam,
K;bl;g;g;zge qaramam.
Ne bol;and; tawlu cer sizge?
Kim bol;and; tawlu er sizge?
Hayda, s;r;g;z meni cesirge,
A, marca...
Nas;bs;zla;a cetdi qallay hal,
Ceti elge bar;r ceti sal.
Ceti cerde ceti it ulur,
S;y;t-q;;;r;q ce;ib k;b turur.
Ceti cann; al;an can;m;
Al;;;z, t;g;g;z endi qan;m;,
Al;;;z endi, hayda, u;am;,
;l;w;m bolmaz, siz aythan;a, u;uz...».
"O;ay,- dedile,- qoymazb;z ;lt;r;b.
Satarb;z seni, te;izden ;td;r;b.
Seni ;l;;;; - s;nc;rn; baz;;;,
Sen bolursa qulnu caz;;;.
O;ay,-dedile,-k;l ke;dirdile".
Tarta-soza Taw art;na endirdile.
Cetdirib ca;;d;n qa;;na-k;z;ne,
El q;y;r;nda qoydula birine.
3
«...Buwunlan; kesgendi cib,
Aya;;m - ayr; a;a;da.
Da q;y;nd; endi qa;han
Cesirlik arqan;n ;z;b.
Ol a etedi namaz,
;nnet etib Allah ;;;n.
Oy cetse edi k;;;m...
Terslikni Allah da unamaz,
Tawlu da unamaz terslikni!
Armaw a - armaw boldum:
A;;lamayma, amanl;q;;;a
Allah nege kerek boldu?
O;ese,
Amanl;q etib bo;asa,
Allahha aylan;b ba; ursa,
Tazalan;an;am; k;redi ol?!
... Ol qulaq qaqg;n;;, qollar;m;
I;h;nd;ralsam, horlar;m;
Bilgen;a, q;m;ldayma men,
A;;wdan h;r;ldayma men.
Ol namaz q;l;b bo;ar;a,
Men da qollar;m; bo;lar;a
Cetdirgen edim, alay
Sezdi da, etib hahay,
;s;me atd; m;ll;g;n.
Qan c;r;megen barmaqla,
Qulluq etelmedile ma;a, -
;;qd; a;; q;;;r;;;m.
;zge bileklerim bla q;s;b,
Can; bar meni can;m;a,
Cetelgen cerimden qab;b,
Tebredim, tuwra canl;;a.
Alay ete bo;urda;;n
;zd;m da, qara qan;
Qu;la, borquldad;:
Bildim cawnu horlan;an;n.
Ald;m sawutun-sabas;n:
...Oy endi Allah saqlas;n
Caw;a cesirge t;;genden,
;gidi serme;de ;lgen...».
4
Danaqayla, Ulluba;la
Urla;an sabiyleni
Caz;wlar;n etmey ba;ha,
Kesimiki kibik k;re,
A;;yma. Sabiyi urlan;an
Q;y;nl; anan; k;zleri -
K;z all;mda. C;regimde
Ta;n; eritgen s;zleri:
"C;lama, bala,
C;lama, can;m,
Bir tohta endi.
Tohtamay ese;,
Ma, Danaqay, Ulluba;,
Al da ket",-
Deb, terezeden
Uzatd; ca;;;g;n.
Ey, meni Allah;m!
K;nn; bir sa;at; al;;;,
Bir sa;at; qarg;;.
Eki t;kl; qol
Sermedi da...
- Oy balam...
Oy balam...
Aman;a awuz a;d;m,
E;igim cab;ld;.
O balam...»
Terezeden uzat;l;an
Anan; eki qolu,
;zenni toltur;an,
A;hamn; caral; ete,
A;; q;;;r;;;:
Oy balam...
5
O halq;m!
;zlemeyin ki;i haq;n,
Taw ;;;;;na q;s;l;b.
Ti;leri;i qat; q;s;b
Ca;ay kelgen, tawlu halq;m,
Seyirsineme artha qarab:
Emegen ti;le;a ;m;rle.
Az halqgam; bu;ruldu
B;g;n;e cetmey k;m;l;rge!
Ullu halqla, ayt;l;an halqla
Qal;an a - quru atlar;.
Sen da aladanm; o;lu edi;,-
;uwuldayd;la qulaqlar;m,
Alay a saqland;;. Qadar;;
Keb q;y;nl;q;a t;betdi,
T;betdi, alay a t;b etmedi,-
Tili;-adeti; saqland;.
Saqlan;an a - t;n;med sen;e.
"Tawnu sayla da t;zn; al",-
Der;a bolmasa bir amal.
;zge sen er;a atlad;;:
T;zde terslikge t;zgenden
;gid deb tawda ;;b ;zgen.
Ca;asaq da ta; ba;;nda,
Erkinbiz da ba;;b;zga.
Ol a - em ullu nas;b,
Azat adam t;ld; caz;q!
Saqlan;an a t;l edi t;n;.
Bol;anda tutar;a c;z q;l;;,
Halq etgen edi, deyle, bayram,
Erlikni ;lg;s;, bayam.
Azl;qdanm;, amals;zl;qdanm;,
O;ese adaml;qdanm;,
Tayaqn; t;b; bla ;td;r;b,
Antl; qarna;la etib,
Qo;a da tur;ansa bir k;z;wde -
Alay az edi san;;, az.
Az;a ua kim da bolub baz,
Kele edi. T;z k;z;nden
Tawlu sadaq kirse sora,
Alay a;;lay edi haln;.
;;g;; Hanla, Bat; Hanla,
Temirle da, Qur;la da
Ketdile, Halq;m qald;.
Saqlan;an t;n; bolmasa da,
K;rmez edi; aman t;;le,
;;qmasala seni ara;dan
Ara-arada amanti;le.
;zge allayla adam san;a
Qo;ulmaganla i;ibizde.
Bizge ;lg;, mahtaw bol;an
Tatarqanla, A;emezle,
Umarla, Qara-Mussala,
Candarla em Catdayla
Halq esinde qal;b-qalgan.
Alan; sa;;n;b, sagayta,
Ke;meklik tileyme aladan.
Q;y;n k;nlede Qara;ayn;
Halql;;;n, s;y;n saqla;anla,
An; otun, t;b;r otun.
Caq;anla, caqla;anla!
Uyal;an o;una eteme
Birde sizni all;;;zda
Ma;anas;n bilmey qalsam
C;r;gen s;zn; halq;b;zda.
Siz saqla;an ana tilni
Unutsam, men;e ot sadaqla
Tiysinle, amanl;q;;n;
Bir t;rl;s;ne olsa;atda.
Qara tan;ma;an ata-babam,
Ke;e culduzla;a qarab,
S;rtda col t;zetal;and;,
C;l da qaytaral;and; tab.
Men a ol culduzlan;
Ana tilimde atlar;n
K;b;n tab;b da aytalmam,
K;kde tan;b da aytalmam,
C;y;rma c;ldan a atlad;m.
6
Citi t;l esem da, ne citidi der;a,
Tuwra alay a t;lme da sant,
S;eme, deb ceti ant eter;a,
"S;eme" - kesidi em s;yl; ant.
Asker;i ca;;z bir kere qar;anad;
Em s;yl; zatlan; atlar; bla.
Sora an; begite barad;,
Ca;awunu har bir atlam; bla.
Ah;r t;lp;ww bla da begitedi an; -
Ol - kerti s;ymeklikni k;lt;rg;; belgisi.
Men qar;an;an s;yl; zatlan; -
Ana tilim - em birin;isi!
Ana tilin tas etgen halq,
Kesi da duniyadan bol;an;ad; talq.
;zge allay qorquw coqdu bizge -
Ol zat tura ese esibizde.
7
B;g;n tilegim da meni,
Ah;r k;n tilegim da meni,
S;ymekligim, ;htemligim da meni,
Qara;ay;m, co;lmay ca;a!
Tuw;an cerinde c;la;an, k;lgen da,
Curtu ;;;n ca;agan, ;lgen da
Subay busaq;a, dew emen;e da
Ol nas;bd;, em ullu nas;b.
Qallay q;y;n zamanla boldula,
Alay a adamla adamlay qald;la.
Saqlayald;la tillerin, betlerin,
Saqlayalmasala da birde keslerin.
;yden uzaqda, q;;h; suwuq k;n
Taw s;z edi ana;a c;l;than tawlunu.
B;g;n a cay;;da, tuw;an ;y;b;zde,
Biz qalay suwurbuz ana tilibizge?!
O;ay, o;ay, al;b ara;a,
;zen tuban;a, basmaz akk;ll;q!
Ana tilibiz turur a;ara,
Halq;m degen - halq;a aq;ll;.
Taw ba;;nda culduzla - car;q,
Taw t;b;nde - el i;i car;q.
Qays;nn; kitab; - ";y;;e igilik",
O;ay, c;lamazb;z tilibiz ;l;b.
Qar;a kelse qab;rdan turub,
Tawlu;uq salam berir ;rge turub.
Men kelsem da mi; c;ldan beri,
Taw tilde ;aq;r;rla ;yge i;keri.
Q;y;n c;lla;a ;;da;an halq;m,
Rahat k;nlede co;lmaz, o;ay!
Ba;ha halqla;a, kesin esgerib,
Ca;ar, ca;nar Malqar-Qara;ay!!!
DUN;Ya SEY;RL;G; K;TABDAN
(1980-1984)
MEN - CA;AWNU CANINDAMA
Kiyik adamn; q;y;n bol;and; ca;awu
Deydile. Menikimidi da t;n;?
K;r;ne da bolur - alan;q; k;re;ni ayat; bolub,
Bizniki bol;an;a t;n;;.
Alay a, men da culduz;a t;l, ta;ha ab;nama,
Ca;ar ;;;n kerekme t;rnaqlar;a.
Kiyik adamla can;warla bla k;r;;gen esele,
Men a kerekme kesimi amandan (adamdan!) saqlar;a.
Qays; ;m;rd; da kiyik, q;y;n?
Adam kiyiklikden ay;r;l;r;a k;re;gen ;m;rm;,
Adamdan adam;a, kiyikge da qorquw t;;gen ;m;rm;,
Ah;rzaman sawutdan ca;awnu qoruwlar;a t;;gen ;m;rm;?
Ab;n;an ta;;na tab;n;an kiyik adam,
Seni all;;da ay;bl;ma men.
K;kden culduz;a, tambladan qara;an Miyik adam,
Seni all;;da uyalama men.
Bizni ;m;r -
Cerden culduz;a tart;l;an k;p;r,
L;w;ldey ese; da, ;z;lme, k;lt;r
Qay;;la awurlu;un.
Qay;;la keterle...
Sense s;yrat k;p;r:
;gile ;terle,
Ca;aw eterle.
...K;n;e, otha da c;l;nama.
K;kge, cerge da tab;nama.
Men - ca;awnu can;ndama.
QAYSIDI DA DEW?
«;;qmagan can;,
;;n;qma;an san;»,-
Dedile. ;zge an; ;;;n
An; c;g;n almad; ki;i,
Kesi etdi kesini i;in.
Qays;d; da dew:
Ullu suwmu, git;e suwmu?
Te;izge rahat, baz;b cetgenmi,
Ah;rat azab;n s;nab cetgenmi,
Qays;d; da dew?
H;ROS;MA T;; T;LD;
Qalapelede at;l;an sadaq
Tohtatmayd; kesini u;uwun,
Ah;rzaman;a cetedi u;u.
Tulpar tireydi a;a k;k;regin,
Ol a te;ib an; c;regin
Barad;, s;z;;r;b a;;.
Qutulmazsa qa;;b.
Curtu;u ta;lab awmazsa tawdan,
Cal;n;b da qalmazsa cawdan.
Sadaq - Qara K;nn; qara taya;;.
Men a barama s;rtn;,
S;rt;ma k;lt;r;b culduzlu k;kn;,
Qu;aq;a c;y;b g;llerin cerni,
T;lp;wwm kebdire ;;qn;.
Alay;na - tiedi sadaq:
G;lle burulad;la k;lge,
Culduzla batad;la k;lge,
Ah;rzaman keledi cerge.
...Uyanama qara ter bas;b.
Qarayma k;z almay Ay;a.
T;;den qorq;an t;lm;d; caz;q?
Hirosima t;; t;ld;, ayhay!...
CAZIW CARSIW BERSE DA
Caz;w cars;w berse da,
Erni etalmaz g;rm;k.
Qan t;g;lgen cerge da,
Ca;il ;;;ad; k;rd;k.
;eksiz culduzlu k;k, sen,
S;y;nald;; c;rekge.
Can;m san;mdan ketse,
Keter culduzlu k;kge.
Sanlan; tarl;;;ndan
Bu k;kn; ke;ligine,
Termile da bolur can...
Ol k;nn; kelligine
Men a bolalmam raz;...
Q;;h; ;epkenin c;rt;b
T;q ;;;nleri cazn;
;;q;and;la, qalt;ray.
Nas;bl;ma o qalay,
Ca;il duniya;a qaray.
Alay,
Eliya ;artlab urdu da,
Qayan; qan; qa;d;.
Mende adam c;regi
Ol zatha turdu qar;;;.
An; bla qalsa ua...
Qayadan ta; ;z;l;b,
Tar colda ca; atl;n;
Qoydu ca;awun ;z;b.
A;; q;;;r;q etib,
Qolundan eliyan;
Ot qam;isin s;d;rd;m,
Qutharald;m duniyan;...
Oy quwan;;m, quwan;;m
K;zbaw kibik k;r;nd;;:
Adam ol qam;i bla
Ba;ha adam;a kerildi.
Ma ol zamanda boldu
Ba;;m kerti da hayran:
- Kim qutharal;r cerni,
Adamn; da qay;;dan?
- Ca;;z da adam kesi,
An; o;mu, esi...
Caz;w cars;w berse da,
Erni etalmaz g;rm;k.
Eliya ;artlay k;kde,
;sedi cerde k;rd;k.
QIYIN BOLSA DA AR;WDU
C;regimi q;;;r;;;n k;k;regim qaytarad;,
Qab;rgalar;m qaytarad;la.
;;lerinden k;y;w;;le,
Ay medet, al;a qartayad;la.
A;;r zat a azm;d; adam;a...
A;;r k;z;w;nde a;;may,
A;;maz k;z;w;nde a;;gan;a,
Adaml;q g;lleri a;;lmay,
Duniyada ca;ab bar;an;a
Ne etgin, bir ayt, a;;may,
Ne da g;nahs;z a;;sa,
A;;r;q adam a;;may.
A;;r zat azm;d; duniyada...
;zge quwan;r zat k;bd; andan.
Q;y;n bolsa da ariwdu,
;r col adam ulu bar;an.
BURUNDAN AYTIW NE DA ;ARQ TAWRUH
F;rgawun ;zenni ba;;n cabd;r;b:
«Men - Teyri, k;k i;letdim»,- degendi.
Sora d;;;rdetib, ot ;aqd;r;b:
«Tab;n;;;z, eliyama»,- degendi.
Tamada qawumnu, esli qawumnu,
An; f;r;awunlu;un bilgen qawumnu
Tuthand; da quruthand;.
Qara halqn; sanamay ;;bge,
Kesi i;letgen aldawuq k;kden
Awaz berib qorqutub tur;and;.
;;;ar i;i;ge ti;ir;w awaz.
- A marca, aq;rt;n s;r qoylan;,
- Bu;an; m;y;z;ne ilinirse, esle».
Ne qoy ma;;ra;an uyat;r qayalan;,
Ne acir qayalan; ki;nete ki;ner.
Ol awazlaga q;m;lday kelirle,
K;lteleden az-buz k;r;ne e;ek qulaqla.
...Ne ese da q;sha-q;sha barama
Sabiyligime, elime;a qonaq;a.
Poeziyan; qallay at;na minsem da,
;zenden Gar;ha cay;l;b qula;;m,
Cayn; e;ekge k;lteleb kelgen
Ca;;;qn; quwan;;na cetmez quwan;;m.
QARA;AY
Birin;i kere k;rgen;a qarayma,
Ay;r;la tebregen;a qarayma alay,
;htem, ;tg;r, ariw beti;e
K;b q;y;nl;q k;rgen Qara;ay.
Ne eterikdi - kelgen keterikdi,
K;m;ll;kd; ;eksiz qara;;;a.
Andan bolur birde k;r;n;eni
M;dahl;q, tans;ql;q da sawnu qaram;nda.
...Barama tar ;zenni i;in,
Q;;;r;b c;rlar;m, c;lar;m kele.
Qayalan; c;yr;q betlerin
Ba etib, s;lar;m kele.
Men, m;nda, miyik qaya ranlada
;l;klege t;rt;l;b qald;m.
Qayalaga s;nlaga;a qaragan;mda,
S;n boldum, t;rlene qan;m.
Ozgan ca;urla da cibitedile meni,
Poetni saqlar cam;; qayda aladan.
Q;y;nl;qladan saqlagan bir cam;; bilsem,
Cerge terk cayarem an; tawladan.
Art;ql;q, qat;l;q keb k;re kelgen,
Alay a, bilmegen terslikge b;g;le,
Halq;m, ne;ik quwanama men
Bereketden tolu b;g;n;;e.
Quwan;;m ;zenni ba;; bla barad;,
Cay;la ba;ha ;zenlege.
Tawla;a ullu quwan; bard;
Curtum, halq;m dey bilgenlege.
Bag;r ulunu abdez qumgan;ndan
Abdez al;b, alay kireme
Poeziyan; namazl;g;na.
Sora adam duniyas;n k;reme,
;ynanama oburlu;una.
Sora ca;il duniyan; k;reme,
;l;ms;zl;g;ne bazama an;.
Qayg;n;, qarn;;a, bir car; k;reyme,
Cazama nazmulan;.
Sora c;rekden ;a;;la ba;layd;
Sa;;;n; bas;n;an;.
Curtsuzla curtlar;n tabarla,
Nas;bs;zla - nas;blar;n.
Q;y;nl;q qatlanmaz, qay;tmaz,
Quwan; qatlan;r, qay;t;r.
Aman aythann; el aytmaz,
;gi ki;i aythan;a bolur.
BU T;LDE S;LE;GEND;LE
Bu tilde s;le;gendile: Qar;a,
Adurhay, Tram, Nawruz, Budiyan...
Men da bu tilde cazama nazmu -
Qara;ay sawdu, k;redi duniya.
Suwsuz da qald;q cay ;illede,
Calan qal;rga da t;;d; suwuqda.
Alay a biz halqb;z, bizge ;l;m coq
Ana tilibiz sawluqda.
Bir ullu stadion;a s;y;n;b qal;r;a
Azb;z, ;zge ayts;n;; baz;an,
Bizni halq k;rgen q;y;nl;qlan;
;egal;r;a barm;d; bazman.
Qaraganladan t;l, qa;;;hanladan
Bola keldik k;b;ne da biz.
Nart ulusu bol;and; ;an;han
Emegenni k;z;ne da miz.
Az esek da k;b t;g;ld; qan;b;z.
Dag;da caz;wwbuz;a bolalmayb;z ie.
Ca;ayb;z, q;y;nl;q - ;y;b;zn; oya,
Biz da an; ca;;dan s;ey.
Terslikni can;war awuzun da baylarga kerekdi,
Algan bla qoymay k;z;n.
Ol zatha sebeb bolur ese ua
B;r; awuzun baylaw;u s;z;m.
TIN;LIQ KEREKD;
Bay bol;and; ca;aw.
Kiyimleribizde coqdu camaw.
Kiyimge camaw sal;r;a da bolluqdu...
S;n;an k;l;me ua - caraw qayda,
Car;l;an c;regime - camaw qayda?
How, c;regim eki car;l;and;,
An; car;l;an;na ketedile
K;p;r kerekdi. Ogay,
T;n;l;q kerekdi,
Bir-birin a;;law kerekdi.
Poeziya -meni Allah;m.
;ynanama sa;a,
Tayanama sa;a,
;;;arb;z ta;;a.
;ukur Allahha!
ADAM TURNA T;LD;
Adam turna t;ld;,
Cayn; ;z;ndan aylan;r;a.
;zge a;a da kerekdi c;l;w,
Adam;a, adaml;q;a iynan;r;a.
;orbat ;;p;;q da t;ld; adam,
A;a kerekdi duniyan; k;r;rge.
Adamdan sora bilmeydi bir can
T;;erigin bir k;n ;l;rge.
Q;y;nl;q - q;y;nl;qn; kelligin bilgenimdedi,
Kelgenni keterin, ketgenni kelmezin bilgenimdedi.
Bek bagalathan;; b;g;n birge;edi,
Tambla ua? A;a k;re ba;ha qay;; nedi?
Q;y;nl;q - q;y;nl;qn; kelligin bilgenimdedi,
Q;y;nl;q - a;a madar bilmegenimdedi.
Q;y;nl;q - eki duniyan; birine begiyalma;andad;,
Q;y;nl;q - ketgenni belgi iyalma;an;ndad;.
Q;y;nd;, a;;d; adamn; qadar;.
Qay;tmayd; ki;i bar;an bolmasa ar;.
Ca;;z sagayab;z alan; t;;de k;r;b,
Turab;z kesibiz da ala;a s;nla kibik.
K;N;B;Z BOLMAZ QARA;I
Ata-babam, colga atlansa,
Kesin uru;ha;a begitib ;;qgand;.
Ne caw kirgende, ne k;z bi;ende
Q;l;; ura alay ;;n;q;and;.
Qara;ayl;la!
Toylar;b;z z;;;rdat;w;u qayalan;
Qan;b;z q;zarta, azm; ;lgenbiz.
Qanl; cawu bolsaq da qayg;lan;,
T;n;l;q a k;rmey ca;ay kelgenbiz.
Alay a, ne q;y;nl;qla k;re kelsek da,
Bir ki;ige salma;anb;z boy.
Tawla s;n bolur;a ki;ilik etelgenbiz,
Culduzlan; tebsetir;a - toy.
Bizni k;n;b;z bolmaz qara;;,
Cawnu c;regi bol;anl;q;a qara.
Sawla qoy ese;, tab s;n ta;la
S;eledile culduzla;a qarab.
S;RG;NDE QARA;AY CA;;IQ BLA
ANASINI U;AQLARINDAN
(Soyq;r;mn;-s;rg;nn; quru al eki c;l;nda (1943-1944) oguna, aq;l-bal;q bolmagan 22 mi; qara;ay sabiy q;r;lgand;).
- Annya a; bolganma...
- Erki;ige a; bolganma degen ay;bd;.
- Anam, men ullu bol;anma da?
- How, balam.
- Bek ullu bolsam Qara;ay;a keterbiz da?
- How, balam.
- Anam, Mi;i Taw qallayd;?
- T;eni s;rt;na u;ayd;, balam.
- Biz an; qa;an k;rl;kb;z?
- K;rl;kb;z degenley tursaq, balam.
- Anam, bu qa;;q;;qlan; ne eterikbiz?
- Kavkaz;a barsaq bal a;ar;qb;z, balam.
- Bal anda, qa;;qla m;nda...
Alay nek bol;and;, anam?
-
- Anam, git;e;ikle ;lmeydile da,
Men ;ll;k t;lme da?
- How, balam...
- Anam, atam a nek qay;tmayd;?
-
- Biz a qayt;r;qb;zm;?
- (;lmesek, Allah, sen caz;qs;n)
Qay;t;r;qb;z, balam, qay;t;r;qb;z.
- Qa;an?
- Sen ullu bolsa;...
- Annya, a; bol;anma.
ADAM K;;L;D;
Ne;ik qar;wsuz adam;;qma men,
Az;a da k;b q;ynagan kesimi.
K;bge da az quwana bilgen,
A; a;;w;a talat;b c;regimi.
Alay a, bilmem alday a:
Umutnu a;; da k;bd;,
Bulutnu ba;; da - k;kd;,
Cerni ca;nar; aldad;.
Bir Mussa;a bir f;r;awun
Tab;la kelse da duniyada,
Bolmaz ca;awnu qar;awum -
Adam k;;l;d; eliyadan.
C;REK BLA QAMA
O; can;mdan sol can;m awururaqd;,
Sol can;mda - c;rek, duniyan; qay;;s;ndan tolu.
O; can;mdan sol can;m ce;ilirekdi,
Sol can;mda c;rek - qanatl;, umutlu, iymanl;.
T;zse, qaman; da kelgendile c;r;te
Sol canlar;nda. Alay a,
C;rek an; ba;;ndan qarab turgand;.
B;C;LANI ASHATNI ESGERE
Ertdenli s;zg;rad; boran,
;;;;b qag;;;r;a bol;anma.
Qardan, k;rtden tolgand; bol;an,
Men da qalmazma bul;anmay.
;zge, boran, su;ul k;rke;e,
Ans; tutsam otha q;zd;r;rma.
Ne kesi; qala;an k;rtlege
Buz;aqmaq ba;;;; b;sd;r;rma.
Oho da, boranla, boranla,
Sen q;;n; uluw;u itise.
Sezese da ie;i ;ll;g;n,
Al;adan c;lawun etese.
Q;;n; ua cel awruw bashand;,
K;;; coq andan ayaz;r.
...Tarayd;la t;rnaw da, basha da
Cazn; ca;il;a; ayaz;n.
S;RG;NDEN QAYITHANNI S;Z;NDEN
Adamga Allahha;a qaramam ;m;rde,
Allahdan da azm; qald; k;l;b;z.
Curtha ca;ar;a qoy ese;, ;l;rge,
Qay;talmay qald; uzaqda k;b;b;z.
Men;e kerti da a;;q bolgan bir zat:
Bizge ta;ad;la qadarn; collar;.
Ceti cuqlab esime kelmez edi,
Qart anam curtsuz qal;b c;lar;.
Ne tawlu;uq sorur deb men;e:
Nek tuw;ansa deb sen alay anda?
Meni ua t;k ;aql; g;nah;m coq anda...
Boldula kerti da s;naw zamanla,
Q;y;n k;nle k;bleni cutdula.
;; a anda t;ld;. ;; - seni tuw;an;;,
Ana tili;de s;le;e tur;an;;,
Ca;agan;; Qar;an; curtunda.
Ol - t;zl;kn; horlanmazl;;;...
Tawlada caz;; hawa, caz;;.
B;R;
Terslik etilgendi, qalay unutsun adam,
Qan q;z;and;, qalay suwutsun adam.
Qara qamaga ;abasa da bolmayd;,
Qara ta;n; qabasa da bolmayd;.
A;;wwm citi bol;and; q;l;;dan,
Q;;;r;q etib t;;ereyme q;rd;;da.
C;reksinib awama ar;-beri...
Qarasam, ;egetden ;;;;b b;r;
Azawlar;n a;arta keledi men;e,
Sanagand; aj;ms;z da kesine te;;e.
Aldawuqdan ay;ray;m kertini,
Endi senden bir alay;m dertimi.
"Haram te;le etgen aman cora ;;;n,
T;z bol;anlay t;;gen har caram ;;;n" -
B;;aqn; urama sab;na deri,
Urama da burama ar;-beri.
Ti;lerim bla qabama bogurda;;ndan,
Esireme qann; borqulda;an;ndan,
Dukkullayma, k;l ke;direme,
Ah;r;nda b;r;n; ba;;n
Temir b;q;ga ilindireme.
Oy bo;una, bo;una toy tutdum:
"Ta; bla ur;ann; a; bla ur", - unutdum.
B;r; ba; aytad; ;z;mdan keskin:
«Qayda terslikni qurutald;; ese,
Meni ornuma b;r; boldu; da kesi;..."
POEZ;Ya ;LMEZ
Aq s;z, ca;aysa hay;r;; cuga,
Bizge tayan;aq, qanat da bola.
Turasa, k;zle;a, k;zlew;a a;;q.
Qablanama sen;e c;regim a;;b,
C;regimi da a;;b:
K;reme kesimi alg;ndan keskin,
Fay;ambar t;l esem da, men da t;l miskin.
Git;e ese da fahmum,
Gulo; tayaqga tayanmaz nazmum.
Meni poeziyam - Haq bla adam.
;gi cora eteme andan:
Duniya;a ah;rzaman kelmez.
Poet ;l;r, poeziya ;lmez!
TART ;ALQINI
«Tart ;alq;n;, tart,- dedi qart,-
Kes hansn; ayag;ndan.
Topraqda ;iririk sanlan;
Ne hay;r ayagandan».
;am etgende alay ;am etdi,
Men k;ld;m burgun;u qarn;m.
G;rm;k ur;anda ua alay urdu,
Gebenden tart;b ;;;aralmay qald;m.
K;rd;kn; ca;illigi ;abhan edi k;kge,
Qartn; bereketi - bi;enlikge.
Men ol qart;a ;alq;;; bolalmam,
Qayna;an ayrann; i;genlikge.
Duniya;a belgili bolmas;n at;,
Ol esine da kelmeydi an;.
Ma;;laylar;ndan terlerin at;b,
;;legenlede k;bd; adaml;q.
Begimeklik da ulludu alada
Ca;aw;a, i;ge, igilikge.
Biz ketsek da ba;hala i;lerle deb,
Artad;la ta;;n bi;enlikni.
Ca;aw degen g;ll;, seyir cerni
Arta aman hans;n, ta;lar;n,
Bu duniyada halal ca;ar;m keldi,
Ol tawlu;a, qart tawlu;a ca;ar;m.
K;N CA;ASAM DA
K;n ca;asam da, adam;a ca;ab,
Keterge izleyme an;.
K;l;m-c;regim caz;; k;k;a ca;nab,
K;kn;-Cerni qu;aqlab a;;m.
K;n ca;asam da, tab b;r; awuzun
Baylab, a;may ketmesin s;z;m.
Ata-babam etmegendile alay,
Alman; ala ornathan terekden ;zd;m.
Tambla k;n ariw bollu;un bildire,
Q;zarad; k;n bathan can;.
Kellik k;nleni ariwlugu ;;;n
Cerni azm; q;zartd; adam qan;.
K;n ca;asam da, adam;a ca;ab,
Keterge izleyme an;.
Sizni arag;zda turur;a ca;nab,
Nazmula;a burul;an can;m.
BER;DEN ARI
«Beriden ar; cuwuq
Bolduq» desele adamla,
T;;;layma aytalmay cuq -
Menden tamada ala.
Alay a, bileme igi: Suw k;m;k;ad; ol belgi.
;l;m qaramayd; c;l;a
Da, kim keter, qaydam, al;a - Qartm;, ca;m;? Belgisizdi, ;l;m degeni; betsizdi. Ans; kart; ;;;n ca;; Tawkel salmazm; edi ba;;n. Allay madar coqdu, ayhay, Bizge qal;an bu;uw, hahay. ;l;mn; qat;d; coru;u, A;a qart-ca; da colugur Betden-betge, k;zden-k;zge. Uru; t;z; - quru ekigizge. Seni canl; - t;z i;leri;, ;l;m canl; - kir i;leri;. Kim horlar - q;y;nd; bilgen, Artha qay;tmayd; ;lgen. At; igi bla qal;an Bolur ;l;mn; horla;an. ;SLAM ULU (1844-1964) AYTHAN HAPARLADAN DEYD;LE Qo;;ula qazan ashand;la, deydi, Etme degenni bashand;la, deydi, Umut bla etdi ;z tutdur;an, deydi, Boran;a, suwuq;a ;;dathan, deydi. Etni qan; qa;hanlay c;rtar;qd;la, deydi, Ejiwn; bas;b c;rlar;qd;la, deydi, burundan, Tatarqan q;z;lbekleni qalay tuwragan;ndan. K;lleri rahat edi keslerine baz;andan, Et da alq;n t;;megen edi qazandan, Biri da haz;rlama;an edi b;;ag;n, G;b;tn; da bo;lanma;an edi bu;ha;;, Haparn; da ba;lanmagan edi all;, Alay;na - ;slerin basd; qanl;. Bar;s;n bayla;and;la, deydi, ;apa;a em qartn; sayla;and;la, deydi. Bizni saqlay bolur edigiz, deydile, Qart tawlunu h;likke etedile. Qart tizgendi a; salam;a etleni, S;ylayd; k;n;eklikge kelgenleni. Ala ua etin s;d;r;b, s;eklerin Qart tawlu;a beredile, kemirsin, Caz;q kesi halall;;;b;zdan semirsin. Qart tawlu ua biledi eterin, K;z;-qa;; bla k;llendired n;gerlerin, Qonaqlan; oy s;ylawdan s;ylayd;, Allar;na etme degenni qalayd;. Qar;nlar;n a;l;q q;shanla cortuwulda, Cayaqlar; q;z;w-q;z;w q;m;ldab, Awurlanad;la etden: et - etge deb, ;orpa ua - betge deb. Ey, ;orpa ua qayda? Qazan ;orpan; qart awdur;and; alayda. G;b;tn; da bo;lab, qoy;and; ayrans;z, «Ay, q;rd;,- deb, ;abhand;la,- iymans;z». Ca;;z biri s;rkele bar;b, T;g;lgen cerinden biraz ;orpa urtla;and;. K;n;eklikge kelgenleden ca;;z ol saw qal;and;. Haramg;b;tlan; halal qara;ay et car;and;, Ellerine ma ol hapar bar;and;. G;CEB Bir g;ceb Qara;ay;a sal;b kelgendi deydile, Tutu;nu tawlula qa;an da bek s;ygendile deydile. Alay a bu col horlamdan umut ;zgendile, Qonaqn; peliwan k;;;n sezgendile. Ki;i ;;galmayd; a;a baz;b, ;;qgan da t;;ereydi cerni qaz;b. Bedi;lik bolur;a tebregenbiz deydile, G;cebge artmaq bolluqnu izleydile. "Oy s;yl; qonaq, a;;qma da awuzlan, Tab;ll;qd; seni tutar bir ulan". T;;;s;z bolub atlayd;la ar;-beri, Tulpar Aliy bolsa edi b;rk kiygenleden biri. Sora aytad; k;b s;le;mew;; bir qart: «B;rk kiygenlede Qara-;away;a coq ese nart, Cawluq q;shanlada ta; k;;;;g; bol;an bard. How, git;e kelinime aytama. Ol bir kere ineyk sawa tur;anlay, ;ynek sermeb ;elegin t;kd;rgen edi. Ay alay;na, kelinim k;lt;r;b, ;ynekni ;almandan b;r;ab iygen edi. Endi an; ho etdiralsa;;z, Ol ba;;b;zn; bedi;den al;r edi."
"Ey, ol Satanay b;g;n bizge carasa,
Biz a;a ba; ur;anlay turur edik", -
Deb a;;;;; ketdile kele;ile...
Ma keledi erki;i;a kiyinib,
Ay qal;r da ti;ir;w bolgan; bilinib.
Qonaq kelgen;e ;rge turur;a izleydi,
Ol a: "Allah ;;;n tebme, qonaq", - deydi,
Olturtad; tobuqlar;ndan bas;b,
Kesi ua ketedi ;z;na aylan;b.
Q;;;rad;la: tutu;a bar, ketme deb,
Ey, marca, allay homuhluk etme deb.
Qonaq g;ceb a: "barma qo;;uz, - deydi,-
Ol men;e eterni etgendi deydi.
Ceter cetmez tobuqlar;mdan bo;ad; deydi,
Tutu;saq a qoyar edi ;lt;r;b".
... C;y;lgan camagat s;yl; qonaqn;
Barad; deyle s;law;u;a k;lt;r;b.
EK; QART
Har kimni ba;ha t;n;-t;;;:
Day;m meni k;z all;mda
Eki qart duppur ba;;nda
Qab;rgalar;ndan k;rd;kga t;;;b.
;slerinde qo;har tonlar;
C;l;tad;la, bolsala da eski.
Ar;-beri silke qollar;n,
Dawla;a, s;le;edile ekisi.
Nart zamanla;a qo;har tonla;a;a,
;;rmal;b turad;la qartla.
Ton t;b;nden qara;an tuwduq;uq
Alan; i;lerin, s;zlerin da qatlar.
Oz;an zaman;a kim qarayal;r
Sans;z etmey, etmey qaw;a.
Arg; k;nbetni qayalar;
Qaragan kibik ;zen suw;a.
Bargan zaman;a kim qarayal;r
Ak;lman k;zden.
Zamans;z ;kok at;lad;
Kereksiz ayt;l;an s;zge.
Qartla bilmegen ne zat bolur?
Bar;n da biledile qartla.
Qoyla k;rd;kn; otlay kelib
Tohtaw;and;la, ala;a qarab.
Sora ;m;rleni tuzlu terlerin
Calayd;la tonlan; ;s;nden.
Ca;;;q a, q;m;ldab tonnu t;b;nden
;;;ad; da, ilgendiredi alan;.
Tonnu etegin ca;;;qn; ;s;ne
Atad; da qart, qalq;w;a kiredi.
Tuwdu;u - sabiyligi artha qaythan;a -
C;regine rahatl;q keledi.
QAR HURTDAGI
Qar hurtdag; qab;r;ada -
O;ursuz q;;n; qalgan-bulgan;
Kebin;e ;;rmal;b tur;an;a...
Boranl; q;;dan qal;an oldu endi.
Caz;qs;n;an o;una etdim.
Qar hurtdag; qab;r;ada...
B;LEME
Bileme: ;ll;kme ca;lay,
K;r;b bolmasam da ;l;mn;.
C;rekleri t;n;la, cuwa;la
Ca;aw;and;la uzaq ;m;rn;.
C;z c;l ca;a;an bilmeyme poet,
An; ;;;n bolmazma k;ls;z.
Qal;balada ca;a;an nartn; da
Nart s;z; - ;l;ms;z.
S;Z - QANATLI
Qanatl;la;a beralmayma tilimi,
S;le;dirib, alaga t;;;lar;a.
Ala da beralmayd;la qanatlar;n,
Ala kibik men da bir u;ar;a.
S;z a - qanatl;...
NEK?
- Qalay aridula culduzla...
- I;an;a sal;r;a tabd;la bek.
- Ne deyse!? Men keteme.
- Nek?
- C;rek qarad; sende.
CAN URGAN K;B;K
Bu k;km;d;, ogese can;mm;d;
Umut culduzla;a kerilib turgan.
Bu bulutmudu, bu;uwummudu,
U;han culduz;a canaz;ga bar;an?
Burhu c;regim da nek urad; b;lay,
B;tew Alamga can ur;an kibik?
Kesi da t;nene bla tamblan; baylab,
B;g;nn; s;yrat; bol;an kibik?
BORAN
Boran c;l;n;r;a izleb,
Boranlay ese ua.
Kesin ;yge, adam;a
Andan ura ese ua.
An; ki;i da bilmey
Tura ese ua...
A;;layma, bilsele da,
Äj;l; qo;nlar;nda
Buznu eritirge
Azla s;erle,
Azla bazarla.
CER KES;NE ;AQIRADI
Kerek t;ld; cugu;,
Kelgendi cuqum,
Cer kesine ;aq;rad;.
U;han culduzum -
Canl; s;rgen qozu,
Qan; sarqa, maq;rad;.
Tawusul;an bolcal...
Sar;al;an bolcar...
Acal.
;L;MS;ZL;K NED; DA
C;la,
K;zn; terezesin, k;ln; e;igin etib.
C;rla,
C;rekni q;s;r qaya etib.
C;lla ;a;;lad;la qayadan ketib.
;t;r;k. Zamand; bizni eltgen k;lt;r;b,
Kesibizbiz ;a;;lgan da c;lladan ketib.
El;ms;zl;k nedi da? Qayda ba;lanad; ol?
K;ls;zl;k bo;al;an cerde ba;lanad; ol.
TOHTAMAZ C;REK
Teyri berdi atn; c;r;g;n,
An; saqlar o; bermedi ans;.
Talag; tur;an c;regim
H;r;ldayd;, awub q;rd;;ha:
Bileklerim - s;n;an ar;;la,
Sa;;;lar;m - aw;an arban;
Burula tur;an ;arhlar;...
Terk ;zerme ar;; bawlan;,
Ham;t bawnu aladan da terk.
K;ld;rmezme qanl; cawlan;,
Ala;a a;;wga tohtamaz c;rek.
;AHAR ORAMDA
Col ;;raqn; ca;il k;z;ne
S;pas ete, ;teme colnu.
Arabala, can;warla;a,
;s;;e ;;;ar;a turad;la haz;r.
Alan; quru;dur;an
Col ;;raqn; q;z;l k;z;.
Aq;l c;yd;rgan da -
Qolan tayaq;;q.
Tebleb keterge haz;r tur;an
Can;warlan; qancal s;rtlar;nda
K;l ke;dirib ;abar;m kele,
;teme colnu...
K;Z;M K;LE TURSA DA
K;z;m k;le tursa da,
Turad; k;l;m k;e.
Otu canar;a u namay,
T;t;nden tolgan ;yge
U;ayma. Nas;b otum
Canmay qald; az-k;b da.
Ters t;ld;le Cer, K;k da.
Ne etgin,
Q;y;nd; adam colu.
K;ZLER; CAZGI ERTDENN;
Dew eltgenni eltalmasam da,
Eltirme birew eltgenni.
;lya;in s;zlerim bolurla
K;zleri caz;; ertdenni.
Caz;w c;galmay qalsa da,
Meni da c;lla c;;arla.
Cap-ca;il caz;; k;rd;kla
K;z orunlar;mdan ;;garla...
ASKERDE
Aw;un;un;a bar;r;a kerekdi
Az da bolmay k;lde ekilik.
;zge buyruqnu tolturgun;un;a
Awarga da coqdu erkinlik.
NE QALIR
K;rd;kn; buray;q da, ol ;z;lmese,
Biz bi;en i;ge kireyik.
Nazmunu k;;;reyik da ba;ha tilge,
Andan ne qal;r, k;reyik.
CULDUZ TA;HA U;ADI S;Z;M
Qayan; ta;; ;zende tohtar,
Poetni s;z; - ba;ha c;rekde.
Can;an c;regimden t;t;nley ;z;lgen
S;z;m birde u;ad; ta;ha:
K;y;b, k;kden t;;gen culduz ta;ha.
"HARS" DEB...
"Tars" deb, qara c;regi at;lgan;nda,
"Hars" deb, ca;;zga bard; azatlan;an can;.
QARA;I BUTUN SINDIRDI
Qara;; butun s;nd;rd; da
;zenni terk k;;leyme deb, -
Kiyikni terk tutama deb,
Qayadan sekirib, butun s;nd;r;an
B;r;ge u;ab qald;.
Ta; alas;nda qara;;
Awur ashay ketib bar;anda,
K;lekkesi da -
;t qabhan t;lk;n; quyru;u kibik,
Elde horazla k;l ke;dire,
Bir-biri awuzundan al;b,
Iz;ndan sozub q;;;ra edile...
QAYDASIZ, ;ALQI;I ERLE!
T;b;rda qalgan q;zla;a,
;al;nmay qalgan cerle,
Qawdan q;;;r;q etelle:
Qaydas;z ;alq;;; erle?
AT ;ABSA, ;T ;ABAR
Ta;l; colda ot ;aqd;ra,
Fahmunu at; ;abd;.
Ti;lerin urub ;aqd;ra,
Zarl;qn; iti da ;z;ndan.
Fahmunu d;ld;r; u;du da,
K;kde Qoy Colda ki;nedi.
Zarl;q iti, k;kge qarab,
Uluy qald;, er;i uluy...
POEZ;YaNI CA;ILIGI
Poetni ca;;zl;;;n
Ca;;z ba;ha poet bilir.
Poeziyan; ca;;l;;;,
Ayhay, ca;;zl;qda kelir.
K;L;M TE;;ZGE BURULGAN K;Z;W
Q;z keledi ;;;a te;izden,
Te;iz keledi an; a;;ra.
All;na ;te da betine qaray,
Butlar;na, beline ;;rmala.
;ynaqlan;an q;z k;le-;;ara...
Q;z te;izde c;zgenligine
Te;iz an; azs;nad;.
Iz;n ba ete ;zmezde,
Iz;ndan qarab ahs;nad;...
Te;izni ;eksiz termiliw;ne
Adamdan tolu ca;a da - ;a;at.
K;l;m te;izge burul;an k;z;w -
Sen qol silke ta;aygan sa;at.
T;BET B;ZN;
Emegenni ca;;z k;z;;a,
Col ;;raqn; q;z;l can;an k;z;n,
Urub ;;;ar;r;a bola,
Amals;zdan da;;da t;zd;m.
"Arbalan; Teyrileri - svetofor,
Qar;;; barsa; qal;rsa gimigib",
;amn; qoy da, s;r arba;;
;zley ese; b;g;n men;e igilik.
Ke;igeme, k;l;m bola u;hun.
Aythan ba;a;a allay bir qo;ub
Berirme. Ketgin;i u;ub
Meni a;a bir cetdir ans;.
"Terk bolu;luqnu" arbas;;a bar.
Hal;m tab t;ld;.
Cetdirall;q t;l ese; da, "k;reyik",- de.
All;ndan t;;;ltme.
K;n muthuz bolsa, u;aq u;maz;a,
K;l;m car;q bolluq edi meni,
K;rl;k edim seni.
K;n a - ;uwaqd;.
Ay medet...
Ne da et,
T;bet bizni.
A;ILADIM ;G;
Ñeni s;ygenden qalama da ;l;Á...
Ólugan itni da a;;lad;m igÈ...
Ëa;;m da coq bu zatha, all;ndan biË.
Ènsan s;ymekliksiz ca;ayalmaym;d; duniyadÀ?
Êerti ol zats;z car;maym;d; coË?!
Îy, c;regimi bolmay ese, nazmumu qoynu;a aL.
Ol men bek termilgen aq qoynu;a aq s;z;m; saL.
Ot t;;gen c;rek - alayd; haË.
Oy, c;regimi tart;b al;b su;alsam edi qar;a... . Saw qaL.
CAZ BA;I
Mazall; ta; kele edi tay;b.
Bu;a sirele edi m;;ay;b.
Ta; a kele edi cerni teren qaz;b,
Buga ua sirele edi k;;;ne baz;b.
Sora ta;ha sald; ba;;n, sald;,
Ay medet, istem bolalmad da qald;.
Ta; bolsa edi kesi;a bir bu;a,
Tebremez edi b;lay boynu burula.
Bugada bo;n, borbay da bar,
Alay a, cuwuqdan-cuwuq bolad; car:
Turaqlayd;, cuwaklar; s;d;ra cerni.
T;z erninde miyik carn; ca;; k;; kirdi.
Bu;adan ese qald; u;ab q;s;r qaya;a,
Suw qayan; cuw;an kibik, ;s;n ter cuwa.
Ol ;;dad;, ;;damad; caz;; car ba;;:
Ketdi bu;a qobhan suw;a qo;b cer ba;;n...
Peliwann; esirtdi; da, essiz etdi;... eh, caz ba;;.
K;KN; ;A;I
K;kn; ;a;; - ke;e
Cerni ;s;ne t;g;lgendi.
Men a qalganma ke;ge,
;m;rde da cetalmazma endi.
;a;;;; ;a;;b oynamam,
Seni ;a;;; t;g;lmez ;s;me.
Te;izge a;;;;b, cetalmay qal;an
Suw;a, s;n ta; - ;z;.
Cayn; k;b;rek c;ysam c;rekge,
Q;;ha orun az;raq qal;r...
E;MELER;;; KESD;;...
Eki e;me;e u;at;b
Ekitizginlerimi e;dim.
Sen - e;meleri;i kesdi;...
Nazmu tizginlerim qald;la
E;meleri;e s;n ta;la kibik...
O; CANIMDAN SOL CANIMA K;;SE;
- Q;zn; bir quwand;r;an ca; da cahanimli bolmaz,-
Deyme men.
- G;nahs;z q;zn; can;na tiygen a - cahanimden ;;qmaz,-
Deyse sen.
- Seni tan;;anl; bir candetde,
Bir cahanimde;a turama tuwra.
Alay a, o; can;mdan sol can;ma k;;se;,
K;b zat t;rlenir deb eteme umut.
- Men da alay deb turama,- deyse.
Ekibizbizmi t;rl;rekle,
O;ese s;ygenle bar; da b;laym;d;la eken?
QAWDAN
Geben;e urulgan bi;en
Qarayd; i;inden ahs;n;b:
Ol ;sgen, ;al;n;an cerge
Keledi ;;g;b al;s;n.
Qa;h; al;s;n - caz;; k;rd;k bolmaz.
;zge ol da tat;ml;d; bek.
An; biledi qoy em iynek,
Bi;en da biledi an;.
;gid da deyse, bi;en;e es burmay,
Al;s;n;a cay;l;and;la malla.
Alay a har zatn; k;z;w;,
Bi;enni bagas;n q;; keser.
Bi;en;e, al;s;n;a da
Burnu bla s;z;;rad; qawdan:
Ayt;b aytalmaz;a q;y;nd;
;s;b, bi;ib, ;al;nmay qal;an.
QARA K;NN; AQLIGI
Men, ol, sen -
Adam insanla.
Men ;lsem,
Artha qal;anla
As;rarla meni
Kelgen adetde;a.
Ol zatha da
Quwanama nen;a.
As;rar adam;m,
As;ral;r cerim -
Qara k;nn;
Aql;g;d; ol.
Bu;uw k;nn;
Quwan;;d; ol.
Qay;;s;z bol, c;rek,
Qay;;s;z bol.
Biz tawkel qarayb;z
Em a;; k;n;e.
Bek ullu nas;bd;
Ol da, bilgen;e.
ESEN;N;E
Can;na kesi boldu Azrail,
K;b soruw-suwal etdi kesine.
Sawlu;unda terleb i;legen
Poeziyas; boldu a;a ke;ene.
Poetni can; tabmayd; t;;;,
T;;;s;zl;qn; kesinden tuw;an;a.
Har nazmusu k;r;nedi men;e,
An; qab;r; q;;;ra tur;an;a.
Q;;;ra tur;an;a an; qab;r;,
Ne kesi kesgen ol qan tam;r;.
...Poet kesi da - adam ulunu
Q;;;ra tur;an calan tam;r;.
B;Z TAWLA T;LB;Z...
Biz tawla qoy, t;lb;z qayala.
Alay a, ba;;b;z bla
Ketmeydile ;t;b qay;;la.
Ba;;b;zn; da iymeybiz e;i;ge,
T;lb;z deb tawla, qayala.
C;reklekleribiz -
Qaya erninde narat terekle...
QARA;AYLI DA V;N;; QAYDA?
Ol k;nd;z adamla bla bulcuydu.
Ke;e ua, ke;e,
Ca;;zl;qn; ;;g;n i;e,
C;regi qazaq b;r;;a uluydu.
Ol kesine raz; t;ld;,
Adamla;a da t;ld; raz;.
Qay;tmazdan bolurmu ketgen
Dewleni caz;?!
Qara;ayl; da Vin;i qayda?
T;;;layd; taw, t;;;layd; qaya...
Nart qab;rla da turad;la t;;;lab,
Saqlab senden, menden da cuwab.
KETD; QAYaDAN K;Y;K
Ketdi qayadan kiyik,
Qaya ua - bir aman miyik.
C;regim barad; k;y;b.
B;r; s;rmedi an; ;z;ndan,
Sadaq at;lmad; a;a cayadan,
Ol ab;n;b ketdi qayadan.
Men da k;rgenme talay cer-suw...
Qayda, qalay kelse da ;l;m,
Bergenley turluq k;reme cars;w.
Alay a,
Bek s;ygen qayas;ndan,
Bek baz;an qayas;ndan
I;h;n;an kiyik - carl;.
Andan ese, tab canl;
C;rtha edi. Ol zamanda
An; qan;n
Kimden all;;;m; billik edim.
Kiyigi co;l;an qaya,
O;lur;a az qal;an qaya.
Tawu;suz q;;;r;qda qar;;han
Ranlar;; - c;rek caralar;m;a...
CANIMI CANI
Ceti qat cerim,
Ceti qat k;g;m,
Cetegeyim,
Ceti culduzdan qural;an s;z;m -
Qara;ay.
C;regimi ceti qat;nda
Ceti qanatl; umutum -
Qara;ay.
Duniyan; ceti seyirligi birge qo;ulgan;a,
Cer bla K;kn; bayla;an canq;l;; da
Ceti t;rl; boyawdan qural;an;a,
Birge qo;ul;an bu ceti harif:
Qara;ay.
Iy;g;m; ceti k;n;,
Sa;;;;m, al;;;;m da meni,
Ceti cahanimim, candetim da meni
Oy, Qara;ay.
Men keterme bolcal;m cetib,
Nazmula;a burulgan can;m; sen;e saw;a etib,
Ca;;z sen ca;a.
Ol zamanda men da ca;ar;qma,
Can;m; can; Qara;ay.
ASIRI S;YGENDEN
Buz otha k;m;l;rge izleydi
C;regim as;r; k;ygenden.
Kesimden bo;arga tebregenme
Men seni as;r; s;ygenden.
Culduz u;ub k;ygeninde,
Cerge cetgeni - ta; boldu.
Kyabaga sal;n;an;nda ua,
Ol qara ta; da ba; boldu.
Culduz umutum car;talmad;,
Ca;;rtalmad; duniyan;.
K;ygen c;regim nazmumda -
Qara ta;;;a Kyaban;.
I;ARA ED;; BA;HA;A
S;ymeklik k;zlew; - k;zleri;.
K;ymeklik k;zlew; - s;zlerim.
I;ar;ww;u tat;wwn - cileksindim.
C;reksindim sora nege?
...I;ara edi; ba;ha;a.
K;RGENM;S;Z?
Bir qanatl; qanatl; k;rgenmisiz...
Hay-haym;?
Ca;;z cagal; suw k;rgenmisiz,
Ogaym;?
Ca;;zl;q kemire tur;an c;regime
Qarag;z sora...
CA;IDAN CA;A
"Ca;;dan ba;lasam ca;ab,
Ba;haraq t;rl; ca;ar;q edim".
Allay madar;; bard;:
Ca;;;da... q;z;;da... tuwdugu;da...
;;i;de...s;z;;de... nazmu;da...
Ba;haraq t;rl; ca;a.
EK; C;REKL; ADAMLA
Meni eki c;regim bard;:
Biri c;rek boluw;u,
Biri da aq;l boluw;u cerde.
...Poetle - eki c;rekli adamlad;la.
UWLUSA, CAWUM, ALAY A...
Uwlu ua, cawum, uwlusa,
Alay a, qalay ulursa,
Uwu;dan da darman ete
Bilgenimi e;itse;.
QILI;
K;z bi;enlikge urgand;la q;l;;,
Kelgen caw;a k;lt;rgendile q;l;;,
Terezege, e;ikge da sal;and;la q;l;;.
Ariw s;eklige aythand;la: q;l;;,
;tg;r ulan;a aythand;la: q;l;;,
Sabiyge s;y;b ata;and;la: Q;l;;.
Caz;; k;nde suwurul;an da - canq;l;;,
Bir ;y bol;anlaga da degendile: q;n;n tabd; q;l;;.
Men bilmegen bolur da;;da talay "q;l;;"...
Ata-babalan; ca;awlar; bolmagand; t;n;.
QALAY BOLAYIQ AZAT
Duniya - ca;aw bla ;l;mden so;ul;an bir zat:
Qay;;ladan qalay bolay;q azat.
S;EME
Saqal;m; s;eme art;q
;lgenimden sora da bir kesek ;seri ;;;n...
B;R;N;; SEZ;MLE
Ayazn; qol ayaz;
Butlar;;; t;k;;klerin
Ters can;na s;lad;.
Men a k;z qaram;m bla
Alan; ;z;na t;zetdim.
Betime qaragan;;da ua,
Uyal;andan, bir ay;bl; i; etgen;a,
Cerge kirib kete edim.
;O;MA
;o;ma. Ol sebebden ba;;ma bo;ma.
;o;ma. Alay a, manqurtla;a qo;ma.
;o;ma. ;z;ll;k k;rtn; ;o;lu;u bla.
;o;ma. Caz;; k;kn; ;o;lugu bla.
;o;ma. Soruw-suwal bar;an qab;r;a.
;o;ma. Ta;n; te;e tur;an k;rd;k;a.
;o;ma. B;rg;dan ;;gar;q oq;a.
;o;ma. Atar;q ta;n; ;o;lugu bla.
;o;ma. Ayt;ll;q S;zn; ;o;lugu bla.
;o;ma. Dawurnu-qayg;n; all;na turgan;m ;;;n.
;o;ma. C;regim Haq bla bolgan; ;;;n.
;o;ma. Allahn; all;nda turgan;m ;;;n.
;o;ma. Andan belgi, izin saqlab turgan;m ;;;n.
MUSSAGA
Mussa bek fahmulu edi,
;l;m a;a qarar;q bolsa.
;;b;lan; ;y; quruymu edi,
Fahmunu cawlar;n ursa.
Ne bolsa da igige bolad;:
Qara k;;le cawdula a;a.
;m;r; eliyadan bugub,
Cibimegen cawumlada,
An; a;;layall;q da bolmaz.
Eliya elge ceterin,
Ba;han; saqat eterin
S;ymey ese; a?
Halq qay;;s; c;regi;i a;ay,
Kesi; ;;;n a bilmey ese; a ca;ay,
Bilmey ese; a?
K;l;; Adam;a, Alam;a da a;;q.
C;regi; cerde bol;an;a a;;b,
";m;rn; dawun" aytala ese ua?
...Da ketdi. G;nah; qurusun.
Az ca;asa da ba; bolal;an,
Sawlay halq;na ca; bolal;an
Mussa, Bat;alan; Haci-Ki;ini ca;;.
Poetlik hac q;l;n;r a;a,
;m;rl;k c;r ayt;l;r a;a.
...El;ms;z etalmasa da bu duniyan;,
Mussa birgesine al;b ketald;
Bir kesegin hatersiz eliyan;.
1982 c;l, i;lnu 14
«CA;I AY bla CULDUZ» defterden
(1989-1993)
HALQIMDI MEN;E FAYGAMBAR
Ba; bo;luq men;e - em ullu nas;b,
Ki;ini bolmam qazan;;s;.
Halq;md; men;e faygambar,
Men a - an; azan;;s;.
10.08.1989 c., Batalpa;insk ;.
K;K bla K;L
1
;uwaqd; k;k.
Ca;;z bir bulut;uq,
Sizni ;yn; ba;;nda, miyikde,
Q;zara, agarad;.
2
Canq;l;; tolqunlu k;l rahatd;.
Hurla k;l;a, rahatd; k;l.
Ke;elede ua, an; eki c;r;b, andan
Alt;n m;y;zl; qo;har ;;;;w;usun bilemise?
Qaydad;la seni qoy s;r;wleri;?
3
Rahatd; k;l.
Alay a bir-birde andan
K;k k;k;regen,
Acir ki;negen,
Buw ;k;rgen,
B;r; ulu;an
Tawu;la ;;;ad;la.
QOBAN bla HUDES SUW
1.
Bir c;rekde ;ayqal;an
K;k umutlar;b;z bla
Cer qay;;lar;b;zn; surat;n -
Teberdi bla Hudes suw
Birge qo;ul;an cerni
K;rgenigiz bol;anm;d?
Dag;da qallay birni
K;k suw bla ol Cer suw
Bir betli bolub qalalmay
Barad;la tan;l;b.
Biz duniyadan ketgin;i
C;regibizdedile ala -
Qoban bla Hudes suw.
Biz duniyadan ketsek da
Duniyada qall;qd;la
Qoban bla Hudes suw.
2
Ceti qat cerden ;;qd;m,
Ceti qat k;kden t;;d;;.
Qo;ulduq, qo;ulgan kibik,
Qoban bla Hudes suw.
Biy, biy;e bolduq - bir bolduq,
T;;ek bla can kibik.
...Artda kirdi ara;a
;;eklik, c;lan kibik.
Qay;r;ld;q. Ay;r;ld;q.
K;m;ld;m ceti qat cerge,
K;m;ld;; ceti qat k;kge -
T;;ek da coq, can da coq,
Teberdi, Hudes da coq.
BEG;MEKL;K
1
;;y;h bolgan;;; bile ese;,
F;rgawun degenliklerine qulaqlama.
Abdez taw suwdan ala ese;,
Namaz da taw;a aylan;b q;l:
Ca;awu;dan ay;r;lsa; da,
Ay;r;lmazsa iyman;;dan.
2
Ekibiz da taw suwdan al;anb;z abdez:
Men suw tuw;an taw;a aylan;b q;lama namaz.
Sen suw a;;qgan te;izge aylan;b etese namaz.
Teyri ua ba;;b;zdan qarab turad;.
ERK;NL;K BA;LANADI ER-DEN
Erkinlikmidi tuwdurgan erleni,
Erlemidile boldur;an erkinlikni?
Alay, alay da bolur, ;zge,
"Erkinlik" degen s;z ba;lanad; "Er"-den.
SUW bla TAL
1
Ketib bar;an suwnu awaz;
Car;q;a ;;qganl;qga,
M;dahl;g;,
Tal bolub,
S;y;t etedi ca;ada.
2
Tal terek ;a;; tozurab,
C;lams;rab, s;eledi ca;ada -
Nazik qolla qaydan t;ys;nla -
S;ygeni ketedi, ketedi, ketedi.
Ketedi suw, ay;r;lad;,
Terek a qalad; ca;ada.
An; ca;il k;z ca;lar;
Te;izge deri bar;rla suwda.
;zge suw ne qadar sarqsa da,
Ay;r;lalmaz ca;ada taldan.
Suw ba;ha car; ketib barsa da,
A;a tal ne bek a;;sa da,
«Suw ;lmesin» deb, al;;; eter.
Suw qurusa ua - tal da qurudu
A;a bu;uw ete, q;ynala.
Kesibizni k;rgen;a bolama,
Suw bla talga qarasam duniyada.
QAR
T;w ma;alla, ariwluqga!-
Duniya ca;ar.
Taw ba;laga culduzladan
Cawad; qar.
Culduzladan cawad; qar,
Culduzladan.
K;l;m meni, s;t k;l kibik,
Bol;and; aq.
C;regime, cerime da
Balhamd; qar.
K;n aytsa da: "Eri;me, qar",
Erime, qar.
Kim aytsa da, erime qar.
Erime, qar.
;o, cawar;a, ;o; cawar;a
Erinme, qar.
K;kden t;;gen m;lek kibik
Seyirdi qar.
Bu ariwluq;a, tazal;qga
Nazmum da qor.
Men bek s;ygen bir can;a da
U;aysa, qar.
Men;e c;l; k;r;n;rse
Bolsam da qart.
Ah;r k;n da k;zlerimi
K;;den a;a,
;;b;rdarma: saw qal, can;m,
Qar... Qar-a-;ay.
BUZC;REK
Ke;e qorqmay aytama:
K;n coqdu.
K;P;RN; QULAQLARI
K;rd;m ca;aw degen
Canq;l;; k;p;rn; qulaqlar;n:
C;lay turgan ti;ir;w bla
C;rlay turgan ti;ir;wnu k;rd;m.
SUW bla CA;AW
Suw cagalar;n talay ketgen;a,
C;regi;i talay ketedi ca;aw.
BAYLAB TURUR
Can; ;;qg;n;; canq;l;;
K;k bla Cerni baylab turur.
TAL TEREK;A TALGANDI C;REK
Suw cagalar;n tala;an kibik,
Duniyan; talayd;, tarayd; qayg;.
Ah;rzaman sag;; qobandan
Tal terek;a tal;and; c;rek.
Saz toprakdan, ;zmezden, ta;ladan
K;r;nmey qal;an;a terek,
S;z topraqdan, ;zmezden, ta;ladan
Tol;and; c;rek, tol;and; c;rek.
Irh;;a bar;an qay;;ladan,
Tal terek;a, tal;and; c;rek.
Tozura;and;, tam;rlar; a;;l;and;,
;al terek bol;and; c;rek.
;zge umutun tas etmegeni sebebli,
Tebedi, urad;, ca;ayd; c;rek.
K;re;e, serme;e tur;anlay,
;lse da alay ;ll;kd; c;rek.
B;LSE ED;
Men;e ba; uralla deb tura edi namazl;q.
Allahha ba; ur;anlar;n bilse edi ol...
;YNANA BOLURMU?
Kiyikni atd;.
Cetdi da boynun tartd;.
Etin a;ad;. Terisin a -
Namazl;q etdi. Kerti
Allahha iynana bolurmu ol?
Qarak;tlan; ;ssan; esgere
Qazaq b;r;;a, ca;;zl;q;a ;rendim.
K;b zakiyge qat;n bolgan,
Bar;s;ndan q;zlay qal;an
Poeziyaga ;ylendim.
02.08. 1989 c.
KETD; CA;AW, KETD;
Bir ariw q;zn;
Kiyimi qolu;da qal;b,
Kesi s;bd;r;l;b ketgen;a,
Ketedi ca;aw,
Ketedi ca;aw,
Ketedi.
Qarab qalasa an; ;z;ndan...
Ak maral;a u;a; ol calan ti;ir;wnu
K;m-k;k suwnu ca;il cagas; bla
Kete bar;an;, uzaya bar;an;;
An; tuw sanlar;nda
Allay bir awurluq emda ce;illik.
Ol s;ydam, ariw sanlan;
S;lar;a t;;gen edi nas;b
Bir ke;e. Ertden bla ua,
T;yal;anm; eterik edi;,
Turdu da ketdi.
Sen;e qal;an;
Ne ;a; t;yrew;;;, ne qol cawlu;u
Degen;a, bir unuthan zat;,
Esge t;;;r;wle,
Emda
;y;;e, c;regi;e s;y;nmaz
Bir m;dahl;q.
...Seni all;;a qarab,
B;s;rews;z
Qu;aq caya edim t;nene.
Endi ua -
Can;m ;;gar;a cete,
Qollar;m; uzat;r;a da bolalmay,
Iz;;dan qarab turama.
Ne;ik ariw, ne;ik tatl;
Ti;ir;w edi ca;aw...
Seni b;lay terk keteri;i bilsem,
Seni b;lay eteri;i bilsem,
Ne k;n, ne ke;e
Bermez edim t;;;,
Bilmez edim t;;;.
Ay medet, ketdi ca;aw...
Ketdi.
QAYNAMA
C;rek, c;rek,
Sen meni da, kesi;i da
Q;ynama.
K;n;a can;b, car;tmay ese;,
Qaynama.
S;e ese;, s;ymekligi;
Caras;n.
Ol saw etsin
Cerni, k;kn;, adamn; da
Caras;n.
Kesi all;;a k;e ese;,
K;yme, qoy.
Cawu; k;rse, tabalar da,
Tutar toy.
Ne da bolsun,
Bo; qazan;a qaynama.
Kereksizge kesi;i da, ba;han; da
Q;ynama.
C;rek, c;rek...
QUWANIR ESE UA QARA;AYLI
Alamla iesi qarasa beri
K;r;r edi: celimawuzla tutub K;n;n, Ay;n,
Bir t;z mal;;s;ndan inaral;na deri
C;regi car;l;b ;lgenin qara;ayl;.
C;regi car;l;b ;ledi qara;ayl;...
Curtun tabhan;nda da t;zl;g;n tabmay,
Cerine, tiline erkinligi bolmay,
C;regi car;l;b ;ledi qara;ayl;.
;;de, serme;de da cigitlik k;rg;z;b,
An; ;;;n a s;y;n, q;y;n;n da tabmay,
B;g;n-b;ge;e da at-bet atal;b,
C;regi car;l;b ;ledi qara;ayl;.
Haq; tas bol;an;na tursa da t;z;b,
Halql;;; tas bola bar;an;n k;r;b,
T;zalmayd;. T;zmey da bolmayd;.
C;regi car;l;b ;ledi qara;ayl;.
...Alay a ba;ha zamanla keldile:
Celimawuzladan qutulub K;n;, Ay;,
Burun kibik qrall;;;n tab;b,
Halql;g;n saqlayal;r ese ua qara;ayl;.
05.09.1989
ERK;NL;KGE ELT;R ;;;N COL
Eliya ururga ;;d; b;lay;n,
Alay a, erkinlik k;bd; b;layda.
Eliyaga ;;dar k;; da bolay;m,
;;dayalmay, d;kk;; bolub da qalay;m,
;zge terslikge, tersge tartmam orayda -
Can;m k;kge cuwuqdu miyikde, b;layda.
;;b;qla;a c;y;l;an eliya,
B;rg;la;a qu;l;an qoban,
F;rgawun meni da sizge qo;ar;a izledi,
Qabha, mashabha c;yarga izledi,
Alay a, men k;t; bolur;a unamam.
;bilis meni q;llarga, qullar;a,
Allahha, adam;a qar;;; uwlar;a
Umut etdi - aldab da, q;ynab da.
Men urub an; bir k;z;n ald;m.
K;rd;m duniyada buzlab da, qaynab da -
Murat;ma ua cetelmey qald;m,
S;yrat k;p;rden da ;telmey qald;m.
Erkin eliya, ur, k;yd;r meni,
Qul sezimim, qul s;z;m bar ese,
C;regim it ese, zar ese,
Erkin eliya, ur meni, k;yd;r.
Erkin eliya, t;; c;regime,
K;z ciltinim, s;z ciltinim bol.
Azat k;;;;; n;gerlikge alama
Erkinlikge eltir ;;;n col.
SEN; K;RGEN QUWAN;IMA NE CETER?
Allah bard;. Entda t;betdi bizni,
Qay;;ladan qal;an;ama art;l;b.
Q;;n; i;i bla gyahinik col tart;l;b,
Caz kelgen;a, alay k;r;nd;; k;zge.
;ukur etdim ca;awuma, qadar;a -
Umutumda bol;an q;z;a coluqdum.
;zley esem seni bla ca;arga
Buzamam; tawlu adetni, coruqnu?!
;t;r;kden ay;r;rb;z kertini,
Tilibiz da, Teyribiz da bizni - bir.
Ba eteme k;zleri;i, beti;i,
T;;;me;a, ;y;me da tawkel kir.
Ah;rzaman cuwuqla;han duniyada
Seni k;rgen quwan;;ma ne ceter?
;ks;z qal;an qu; bala;a uyada,
Sensiz qalsa, ;htem c;rek ne eter?
Ca;ilbayraq, ca;; ayl;, culduzlu
Caz da, sen da bir-birigizge u;ays;z.
Mi;i Tawnu car;;;na qo;ulub,
C;regimde ca;ar;qs;z, ca;ays;z.
Bu duniyadan ketgen t;rem bolsa da,
Tawusulub cerde suwum, qab;n;m,
Siz car;than c;regim ;;raq bolub,
Turluq bolur, n;r can;anlay qab;r;m.
CA;I AY BLA CULDUZ
Bismillyahirrahmanirrahim!
Ca;; Ay bla Culduz!
Qoyma meni colsuz,
Qoyma bizni colsuz,
Ca;; Ay bla Culduz.
Curtda Terek - Ca;;z.
Cerde Adam - ca;;z.
Qoyma bizni ca;;z,
Ca;; Ay bla culduz.
G;nahlaga bat;b
Tura esek da biz,
Qoyma bizni at;b,
Ca;; Ay bla Culduz.
Qoyma duniyas;z,
Qoyma ahrats;z.
Taw ba;;ndan da qara,
S;n ta;;mdan da qara.
Qadaw ta;; cann;,
Candet a;; cann; -
Sendenbiz umutlu -
Ca;; Ay bla Culduz!
Sizni n;r;g;zden
K;ren tarthand k;l;m...
Culduz s;z;m halqga
Ca;; Ay bla k;r;n!
SEN; AMALTIN...
Seni amalt;n saw bir tukum, bir el da,
Àriwdan da ariw k;r;nd;le k;zge.
Ëaypan c;rekge, sen t;z baga berel da,
Ïoeziyama, kesime da bol k;zg;.
Àllah desek - biz c;rekge qarayb;z,
Gar; desek a - biz qarayb;z k;klege.
Àlay a men, quru culduz k;zlege
Ðaz;ma qarab tururga ;m;r;m..
Ëisan ca;ur, baysan ca;ur - s;zlerim,
Àyga o;una urdurur edile gyahinik.
Íe medet, tilim tutulub turad;,
Ûrh; kibik bashand; da s;ymeklik.
Áu bo; s;zd;, bo; izlemdi degen;e,
Óllu Allah kesi t;relik eter.
Íe da bolsun, s;ymeklikge k;lgen;e,
Èynand;r;r;a, s;ymeklik awruw tier.
Àdamn; Adam etgen, ba; etgen
Ìen bileme ol sezimdi - ca;nas;n!
Ègilikge, miyiklikge t;z eltgen,
Íe da bolsun, kim da bolsun - ca;as;n!
Ías;b - Seni bu duniyada k;rgenim,
Èlya;in;a, murat, qanat kergeni.
Qalay ariwdu b;g;n k;n, alay a,
Û;an;rga bolluqmudu cazg; k;n;e?
Çamann; z;raf iymey onow etermi edik?
Û;an. ;ynan. Caz;wwbuznu cazay;q kesibiz.
Ðaz; ese;...caz; ese; da ;aharn;,
Àl;b keter edim ;; K;k En-;en elge.
Áir-biribizni a;;larb;z deb eteme umut.
Ègi sag;; et - nas;bha alg;; et.
ß rabbi, bolurmu eken caz;w? Bolur.
Òa;n; atd;rama igi cora ete.
Õan;m, payton haz;rd;, haz;r ese;, min.
Àyt;l;n;an aq s;zge amin de, amin.
TAWKELL;K KEREKD;
1
Eki can;mda eki qara suw:
Ekisi da ariw, ekisi da taza.
Qays;nda suwutay;m q;zgan c;regimi,
Qays;ndan i;eyim tobuqlan;b, qablan;b?
...Ekisinden birin saylayalma;andan
Suw qat;nda suwsabdan ;leme.
2
Suw qat;nda suwsabdan ;leme.
11.03 1990 c.
KES;M; UNUTHANMA
Sen at;b kelgen ta;;a u;aysa,
Men bat;b bar;an k;n;e...
Men kesimi unuthanma
Sag;; etgenden sen;e.
CARIQDAN TOLU ED;..
Qara, qara;; ke;e
K;re;se da t;rnaqlab,
Carl; cerge ta; atd; -
;al ta;.
Da;;da
Ertden dertden t;l, n;rden,
Car;qdan tolu edi...
BARAAT KE;EN; NAZMULARI
(C;z namazn; ornuna - c;z nazmu)
Baraat ke;e,
Suwab-g;nah defterle awu;un;an ke;e,
Nazmu defterlerime qarad;m men.
C;rekden ayt;lmagan tizginlerim ;;;n
Toba etdim,
Ke;meklik tiledim.
;eriatda uyat coq,
Adabiyatda da alay.
C;regimi a;;q ete,
C;z nazmu caz;b ;;qd;m ta;;a.
T;;;la,
Baraat ke;e,
Ay tol;an ke;e
Caz;l;an caz;wlaga -
Nazmula;a.
martn; 11, 1990 c.
UYaN
1
Uyan, ;a;;l;;n;; uya;.
Alay a, ke; bol;an ese,
Uyanmay qal;an;;, bayam,
;gi o;una bolur. Cuqla.
2
Qablank;ll; bolalmaz qoyan.
Alay a, uyan:
Demle;, serme;, k;re;.
Tot etme qama;; u;un.
U;almay ese; da, u;un:
Silkine tursa; qanat biter.
Qaya;-uya;
Ata-babadan sen;e cetgeni;a,
Saw-salamat tuwdu;u;a ceter.
Uyan.
GILIN QU;
Qara;;da car;k k;red k;zlerim.
K;LDE B;TGEN G;L
;l;m ta;ada sal;b betcan,
;s;me cawdurad; qay;;lan;.
Quwan;ha carat;l;an bir can,
Q;ynalama t;b etalmay alan;.
Alay a bir-birde, bulutdan ;;qgan;a K;n,
Quwan; da coqlaw;and; meni ;;ar;b.
K;l bol;an sezimleni ;iriginde g;l
Aman hansha kesdirmey kesin, duniya;a ;;an;b,
Bir nen;an;; kere ;;;a, ;a;a bolur?!
Bir nen;an;; kere da quw bolub, a;a bolur?!
CA;ARIQMIDI QARA;AY?!
Qara k;n da qara K;n;e,
Qara Ay;a: iynam ketmez,
;yman ketmez - Qara;ay;a
Qar;;; cetmez. Tilek da et,
Al;;; da et. Aman q;; da
;;;talma;and; igi s;zn;.
Qara q;; da qaraltalmagand;
Mi;i Tawnu. Ki;iligibiz
Qamathand; kelgen cawnu.
T;zl;g;b;z
Horlar;qd; cal;an dawnu.
;gi, aman, bay, carl; ese da,
Ariw, er;i, saw, caral; ese da,
M;ndan sora Qara;ay atl; curt coqdu,
Qobann; tawu;undan ariw maqam, c;r coqdu.
Ol fikirdi, ol zikirdi, keramatd;, amanatd; -
Bu cer bizge duniyad;, ah;ratd;.
Ata curtha bekligibizni s;narga s;e,
Caz;w bizge q;y;nl;qlan; turgand; ie.
;zge q;y;nl;qladan qutulall;q t;lb;z,
;m;rde da erkin soluyall;q t;lb;z,
Tuw;an ceribizge bolmasaq ie.
Bir qawum hon;u cut ese, zar ese da,
Colubuz n;h;t ese, tar ese da,
Nartladan, alanladan bizde bir cuq bar ese,
Qurar;qb;z Qara;ay degen qraln;!
Orta Aziyada halq;b;zn; q;r;l;an car;m;,
;l;mden qutulub, ;z;na qay;than car;m;na,
Andan, qab;rladan, turad; q;;;ra,
Qara;ay qrall;;;n tabhanm;d; ;z;na?
Tutmaqda, azabda q;ynal;b ;lgenle,
Canaz;s;z, kebinsiz k;rge kirgenle,
"Allah», «Qara;ay" ah;r s;zleri bol;anla,
Cuwab saqlab turad;la bizden.
Qrall;;;n tabhanm;d; Qara;ay?!
Cerine, tiline erkinmidi Qara;ay?!
Ca;aym;d;, ca;ar;qm;d; Qara;ay?!
Sentyabrn; 14, 1990 c.
QAYITIR
;gilik et. Ol qay;tmay qalmaz:
Adamdan qaytmasa da, Allahdan qay;t;r.
NAZMULAGA QARAY
;l;b tuw;andan ese,
Tuwmay qalgan igidi.
K;LDE
C;zedi k;lde qanqaz -
Kavkaz.
FAYGAMBARLA bla POETLE.
Aq S;zle Allahdan keledile -
Fay;ambarla bilgendile an;,
An; poetle da biledile.
MIDAHLIQ NEDEND;?
Adam umutunda da cetelmezlik zatla bard;la -
M;dahl;q andand;.
Alay a, cetellik zat;b;z;a da
Cetelmey qal;an;b;z t;lm;d;
B;t;n q;yna;an?!
K;M QALDI?
Bat;alan; Dawut afendi da ketdi ese duniyadan,
Eski afendileden, kerti afendileden
Qara;ayda ki;i qalmad; sora.
SORUW
Zaman;;; a;;rmay;n bo;una,
Qay;t;rme; qart ata;; qo;una?
"Y" A;AR: AQ.
Teliden tuwra hapar
Ne da:
Git;e barmaq da as;wdu.
Be;ikdegi da ayts;n, t;z;n ayts;n ans;.
Uzun s;zn; q;shas;
Ne da
Q;shan; uzun hapar;:
Musliman halqn; at;n Quranda;a,
O;dan sol;a oqurga da bolluqdu.
"Qara;ay" degen suran; ma;anas;n
Ah;r fay;ambar - Q;sha ";"-a;ar;
"Y" a;ar: aq (= Qara;ay).
A;IQMAY A;IGIR;A
Fay;ambarla da ketgendile duniyadan -
Ne eterikse, coruq alayd;.
;zge «ca;ma, ca;aw aldad;» degen,
Ca;;lad;, kesin aldayd;.
"Umut - taw ba;da, acal - imba;da",
"Qal;an i;ge qar cawad" - k;rebiz.
K;rgenlikge ua, kerti i;ge cetmey,
Uwaq qayg;lada ;lebiz.
Q;y;nl;q - bolcal salgandan ;;;ad;,
Ke;e-k;n demey i;lerge kerekdi bizge.
T;z aytas;z, a;;qgan suw te;izge cetmez,
;zge a;;qma;an suw da - cetmez te;izge.
HALIM
Bir saban s;rgen ;g;z;a i;leyme,
Bir uru;ha kirgen acir;a ki;neyme.
Tik ;rge tarthan at;a terlegenme,
K;y;b qal;r;a tebregenme.
A;-TA;
Qara;;.
Qor bolmaz a;a a;;.
Qara;;.
Qor bolmaz sa;a a;;:
A; - ta;.
COLOW;ULUQDA CAZILGAN NAZMULA
BARADI KEME
Qara te;izni aq k;m;k etdirib,
Meni da c;z t;rl; sa;;;ha k;me,
Barad; keme. Ke;e qara;;s;nda.
Aqcal tolqunla a;ar;b, c;lt;rab,
B;klenib, qatlan;b,
M;ll;k at;b cetelle qaydan ese da.
Ala canlar; bol;an zatla;a u;ayla,
C;y;n canl;ga u;ayd;la ala.
Ke;eni, te;izni da c;r;b,
Keme ua barad;.
Suw - caw, ;oh ese da,
Kemege ans;z ca;aw coqdu.
Qadarn; k;;;ne, te;izine ba; urama.
Adamn; kesine, kemesine da seyirsineme.
Cer - Alamda, te;iz - Cerde,
Keme - te;izde, biz da - kemede
Ketib barab;z.
Qayr;?
Martn; 28, 1992 c;l, Qara te;iz
;L;M BLA K;RE;GEND; ADAM
Adam carat;l;an k;n;nden beri
;l;ms;z bolur;a termilgendi.
Caz;wla, suratla kerkgendi qayalada,
Ta;ladan qalala, piramidala i;legendi.
Qadar har can;a nas;bn;,
Bu;uwnu da ayamay ;omart ;le;gendi.
;m;rl;k ca;awnu ua bermegend ki;ige,
;l;ms;zlenirge Adam kesi k;re;gendi.
Ca;ab tururundan t;;;lgeninde da,
«Bir da qurusa da ;z;m qals;n,- degendi,
Ca;;m, q;z;m qals;n,- degendi
Bu q;y;n, seyir, ariw da duniyada».
Alay a b;tew duniyaga ah;rzaman
Kelirge bollu;un a;;la;an;nda ua,
"Ol duniya, kerti duniya bard;" deb,
K;l;n basar zat tabhand; da;;da.
Mi;-mi; c;ln; m;ndan alda;a,
B;g;n da ;l;ms;zl;kge termiledi adam.
Cerden culduz;a deri uzal;b,
;l;mge qar;;; k;re;edi Adam.
Qaydada,
Qa;an da
;l;mge qar;;; k;re;gendi Adam.
...;l;mge qar;;; k;re;gendi - Adam!
Akropol.
TE;;ZDE KEME
Unuh faygambarn; kemesinde;a barab;z,
Ke;e-k;n bol;an; ay;r;lmay.
Bir-biribizge qay;r;lmay,
Keme;ige bilek-da;an bolab;z.
Te;iz b;lay ;ayqal;an sagatda
Birikmesek - k;m;ll;kb;z, a;;layb;z.
Ol sebebden Allahha ;ukur ete,
Keme;ige, bir-biribizge da t;;;layb;z.
Er;i qan al;b, qaral;and; te;iz,
Tolqunla ;;n turub, alay kelelle.
B;llay q;yamada Allahs;z, te;siz
Qalganla, aj;ms;z, aj;ml; da ;lelle.
Bir k;z;wde suw eki car;l;b,
Te;izni t;b; k;r;n;en;a bolad;,
Dag;da eliyan; k;z; cumulub,
Duniya qara;;;a bat;lad;.
"Sen madar etse;, men qadar eterme"-,
Degendi Allahu ta;ala bizge.
B;g;n ol s;zle - esibizde,
K;re;ebiz, qar;wwbuz cetermi?
K;k te;izge t;;gen;a k;r;nedi,
O;ese te;izmi t;g;lgendi k;kge?
;;b;la tolqunlan; aras;nda ;artlayd;,
C;z mi; tonnal;q keme u;ayd; ;;bge.
Ah;rzaman kelgen;e u;ayd;,
Bolluqmudu s;naw andan ullu?
Umut ciltini ua c;rekde ca;nayd;,
;;rmawladan qutulurmu adam ulu?
Cer kemesi Alam te;izde
Batmay, ;a;;lmay bar;b tururmu?
Biz bilgen, bilmegen duniyalada da
Adam duniyas;ndan nas;bl;, q;y;nl; da bolurmu?
Aq te;iz. 08. 04. 1992 c.
CAZIQSINMAY NE ETEY;K ADAMNI
Tuwgan k;n;b;zden ah;r k;n;b;zge deri
Bar;b;z da colow;ubuz, coldab;z.
Bar;b;z da qolundab;z Allahn;,
Calbarab;z ciberme deb palahn;.
Ca;aw cibi kimni qayda ;z;l;r?
Te;izdemi, hawadam;, cerdemi?
Tutmaqdam;, batmaqdam;, t;rdemi?
E;ikdemi, t;;ekdemi,- kim ayt;r?
Biz bilmeybiz hazna bir zat bolluqdan,
Bilmegenibiz igi oguna bolur.
Ans; bilsek turur edik titireb,
C;g;l;r ek zamans;zlay, tentireb.
Adam bilse qayda, qalay ;ll;g;n -
Ne;ik a;; k;r;n;red qadar;.
Qutulurga ayhay coqdu madar; -
K;rge kirmez k;rg;n;;n;e k;r;r;n.
Ol sebebden - bolluq bizge cab;qd;.
K;k - ;uwaqd;, k;l;b;z a - car;qd;.
K;kge bulut, k;lge m;dahl;q kelir:
;lmegen da, ;lgen adamn; k;r;r.
;lmegen da, ;l;mn; k;r;b, k;;s;n;r,
;lmegen da ;ll;g;ne t;;;n;r.
Suw;a t;;gen, ne eterikdi, ta; qarmar:
Ol duniya bard; der da k;l basar.
Duniya - car;q, k;r a - er;i, qara;;:
Caz;qs;nmay ne eteyik adamn;.
15. 04. 92 c. Marsel
QRAL BOLUR QARA;AY
Qalapelede ur;anb;z bu curtla;a qaz;Q,
Àdam;a, Er;a ca;a;anb;z ta; ba;;nda da - tawladÀ.
Ðahat k;n da bol;anb;z curt saqlar;a haz;Ð,
Àlan qral;b;z da belgili edi duniyadÀ.
×;rtda esde coq edi kelir deb qa×.
Ày medet, Ashaq Temirden sora da q;rd; eminÀ...
Èn;allah, qrall;;;n ;z;na al;r Qara;aY.
Qa;an da bizni colubuz - a;;Q,
Àt bashann; cer biledi qayda dÀ.
Ð;sh;b;z;a, curtubuz;a cutlan;an a - a;;Ð,
Àdaml;;; bol;ann; ;aq;rab;z toyga dÀ.
×omartl;;;b;z, halall;g;b;z - kesibizge da quwan×.
À;h;ladan bolsaq, at;b qoymaz Allah dÀ,
Èn;allah, ca;;dan qral bolur Qara;aY.
Qara, eki cagas; Qara;ay bol;an; ;;;n bu nazmu;uQ
À;;;;; barad; taw suw;a, bolub taza da, terk dÀ.
Ðespublika bolur Qara;ay, Cumhuriet boluÐ,
Àn; ;;;n k;re;megen erki;i t;ld;, kiymesin b;rk dÀ.
×;; dew tawladan biri - Mi;i Taw - bered bizge k;×:
Àta-babala da sagay;b saqlaylÀ,
Èn;a Allah, burun;a qral bolur Qara;aÉ!
Marsel, 16. 04. 1992 c.
QARA;AY EL;BLE
Q
Qayadan qala qarayd;,
Qama qarayd; q;n;ndan -
Qay;;, qarala, qorayd;,
Qorqub qa;ad; qat;mdan.
A
Alanla alay aythanla:
Adam - Alamn; Adam;.
Ala, alanla;a, adamla;a,
Ay;rgand;la aran;.
Ð
Raz;l;q, rahmat Rasul;a,
Rasulga rahmat, raz;l;q.
R;sh; r;sh;d;. Rahatl;q -
Rawbaz;ga, rezikge, ran;a da.
À
Ayt;l;an aybat Arh;z-
Alaniyan; aras;d;,
Ariwluqnu anas;d;,
Aldad; ayn;r; an;.
×
;egeribizni ;ekgenbiz,
;;qganb;z ;;;;lladan.
;;da;anb;z, ;;n;qganb;z,
;irkimez;a ;;nl;ladan.
À
Ass;la as;lalla
Atlar; aman bla ayt;la.
Alanla - as;lla ua,
Al;;nlada;a - atl;la.
É
;tleribiz izleydile
;nnetibizni ilerge.
;n;allah, iletmezbiz,
;linirbiz ;lkerge.
Aprelni 18, 1992 c;l
SA;A BA; URAMA, KAVKAZ!
;ayqalad; te;iz, ;ayqalad;,
Keme qar;;almayd celge.
K;l;b;z t;rl;le bul;anad;,
Tans;q da bol;anb;z cerge.
Qara;;d t;gerek, qara;;d;,
Bir cuq t;rt;lse ua k;zge...
Uzaqda kemeni car;;; -
Ol da as;wdu k;lge.
Uzay;b tawladan, qraldan
Bir ay te;izde bar;anl;.
Bir ayt, curtu;dan, ahlu;dan
Ne bolur duniyada ba;al;.
Allahn;, adamn; esgere,
Bilgenim;a q;lama namaz.
Mi;i Taw k;z;me k;r;ne,
Sen;e ba; urama, Kavkaz.
Aprelni 19, 1992 c;l, Ak te;iz
FAQIRA
"Coqdu meni bar;r cerim,
Coqdu meni qal;r cerim",-
Dedi.
Sordum a;a:
«Coqmud seni Ata curtu;,
Coqmud seni Ana tili;,
Allah;;dam; coqdu seni?!».
"QARA;AYLIMAMI?"- DEB, SORSUN KES;NE
Qula;;b;z;a azan tawu; kele,
T;rkieden uzaya barab;z.
Nen;a qral;a eltdi bizni keme -
Qara;ayl;la har qayda da barb;z.
Qara;ayl;la;a igilik izlesek,
B;tew duniya;a tileybiz tilek.
Alan-Qara;ay curt desele ua -
Mi;i Taw;a burulad; c;rek.
Arabda, T;rkde, Amerikada -
Qayda ca;asa da qara;ayl;,
Kavkaz;n, Mi;i Tawun esgeredi -
Anda ;;qgand; an; K;n;, Ay;.
Neapolnu Garibaldi oram;nda
Ti;leb, nart;hleni tutdur;anlar;nda qolubuzga,
Stambulda ua susab;b;zn; ayran bla kesgenikde,
Tuwgan ceribizni t;lp;ww urdu burnubuz;a.
Mi;i Tawnu t;ppesine ;;;;b,
Cer c;z;nde qara;ayl;la;a q;;;rama azan:
Qays; cerlege ;an;sa;;z da ;;b;q,
Qays; curtlada assa;;z da qazan,
Qara;ay a - birdi. Curt - birdi. Allahu akbar!
Qalgan halqla;a ca;arb;z biz da cerni ;s;nde.
Til-tin-din bar, tuz-dam bar, aq bar,
Ca;;z "qara;ayl;mam;", deb, sorsun har kim kesine.
1992 c;l mart-aprel
TATARQANNI QILI;INDA CAZIW
Q;y;n k;n tawlu;a qolu;u berse;,
Sen;e kerek k;n tawlu can;n da berir.
Alay a, tawlunu urub b;rk;n t;;;rse; -
Tawlu urub ba;;;; t;;;r;r.
QARA;AY K;L
120 millionov k;ri radioaktivnosti - v dva s polovinoy raza bol;e, ;em b;lo v;bro;eno v okruja;;;u; sredu pri avarii na ;AES - ple;;etsya segodnya pod otkr;t;m nebom v ozere Kara;ay. Sobstvenno, kakoe eto ozero, Kara;ay... Eto otkr;toe hranili;;e jidkih sredneaktivn;h othodov - "produktov" deyatelnosti pe;alno znamenitogo predpriyatiya "Mayak"
("MN" ¹ 43, 25. 10. 1992g.)
Azatl;qga k;l; bla termilgen
Qara;ay k;l;b;zden bo;ab oguna qoy;and;la:
A;a - ol tazal;q;a - ;l;r ot quygand;la
120 million k;ri bla tergelgen.
Ol uw quyganlan; babalar; bolurmelle
Ketgen ;m;rlede bizge eminan; cay;an da?
Iz; bla Hasawka uru;da q;r;b,
Qal;an hurtdag;b;zn; tarb;wwn;a t;y;an da?
Artdaraqda k;;;rgen da, coy;an da
Ol ;z;kden f;rgawunla t;lmelle?
B;g;n bizni qrall;qs;z qoy;an da
Ol qawumdan Amanti;le t;lm;lle?
...Da bo;ay bo;ad;la Qara;ay k;lden -
Qallay bir c;ln; kir qu;b turdula:
Ata curt, Ana til deb esgergenleni
Basd;la, asd;la, GULAGlaga urdula.
Bo;ad;la Qara;ay k;lden -
;;ki;ilikni-hawlelikni cayd;la, ornatd;la.
Qral;a caw - adamb;z, halqb;z deb ba; k;lt;rgen,
Alan; ke;e-k;n bla qurutdula, qoratd;la.
"...Rahatl;q, erkinlik, cer da - sizge",-
Degenleri ;;;n bol;evikleni ba; etdik.
F;r;awunlan; s;zlerine iynan;b,
Ba;;;lar;n halq;b;z;a ca; etdik.
Zulmuga t;;ek bolluqlar;n bilmey,
Sovetlege saylad;q - vlast etib.
Ala ua, k;;-qar;w alganlar;nda,
Bizni qul eterge k;re;dile qast etib.
Ceribizni, m;lk;b;zn;, tilibizni, dinibizni da
S;y;r;b al;b, quru curtha qarat;b qoydula.
Alay a artda Curtubuznu da s;y;r;b,
Qab;rlar;b;z;a deri ;a;d;la, oydula.
To;uznu alas;-qaras; coq degenley,
Orus pat;ah;, kommunist pat;ah; da bizge bir.
Bu imperiya da - aq, q;z;l ese da -
Qal;an imperiyala;a k;ber, ;;ger, ;l;r.
Alay a endi Qara;ay k;lge ne onow?
Alay a endi Qara;ay halq;a ne onow?
Ol ;z;na ayaz;b, tirilib ketermi,
Ca;aw etermi ariwlan;b, ca;;r;b?!
1992 c;l, noyabrn; 2
EK; QARAM
Dawla;a keldik da,
Tireldik buz;a:
Sen - ta;ha ab;nasa,
Men a - culduz;a.
Haram san;; tartad;
Seni topuraq;a.
Meni halal can;m a -
K;kge, ;uwuaq;a.
"Bo;alad,- deyse,- ca;aw
;l;m bla cerde."
Cann; ;l;ms;z bol;an;n
Sezse;ed birde...
Bu duniyaga cutlan;andan
Qalasa ;l;b.
Men a ba;ha duniyalan;
Turama k;r;b.
Men a ta;a zatlan; da
Turama sezib.
Sen;e qalay cetdireyim
Allahn; s;z;n?
Hawh duniyan; cuqusu,
Buqusu bas;b,
Seni sa;;raw etse da,
S;le;dim baz;b.
S;le;genligime ua -
Tireldik buz;a:
Sen s;n ta;ha qaraysa,
Men - Ay bla culduz;a.
EK; COL AYIRILGAN CERDE
- ;s;mde c;l; kiyimim coq,
Ta;aylar;m, ;rgag;m, h;cim da coq,
;linib, awu;dan ;ter;a.
T;rt can;m tawdu.
- T;rt san;; sawdu.
Eterse madar. Bar.
Qar, car seni t;ymazla:
K;l;; taymasa,
Ayaqlar;; taymazla.
- Ca;;zma.
- Candar da ca;;z ed...
- Sawut-sabam coqdu.
- Sawut degen ned? Bar esele bet bla ;t.
- Can birdi.
- Ata curtu;, halq;; da birdi.
Bar;b;zn; carathan
Allahu ta;ala da birdi.
Kesi;den k;l;; ;;q;andan ese,
T;;egi;den can;; ;;qs;n.
Topuraqda ;iririk sanlan;
Ayama.
Ertde-ke; bolsa da ;;gar;q cann;,
Q;zganma.
Q;zbayl;q etib,
Cuwuqnu-te;ni uyaltma.
Hasawka;; Umar;a serme;ib ;lgen -
Ol erki;ige nas;bd;, s;yd;.
Kerek k;n cigitlik etgen -
A;emezge, Tatarqan;a te;di.
Ata curtun, halq;n saqlay,
Atalan;, ege;leni, sabiyleni caqlay,
Ca;agan, ;lgen neden da ba;d;.
- T;rt can;m cawdu.
- T;rt san;; sawdu.
Taw da seniki, col da seniki,
Caw da seniki.
Tuwduqlar; ese;
Alanlan;-aslan;,
Qoyarsa bu qar;wsuz
D;galaslan;.
Horlarsa k;ls;zl;kn;,
Belgisizlikni.
Belgisi bolursa
;l;ms;zl;kn;.
Alga.
«Qara;ayn; Qadaw Ta;;», «Curtda Ca;;z Terek»,
«Can Curt», «Namaz zamaN» defterleden al;n;an nazmula
HALQIBIZNI M;LLET ORAYDASI
QARA;AY*
Be;taw can;, Arh;z, Mahar, Teberdi... -
Miyik curtnu bizge Teyribiz berdi,
Mi;i Tawnu Sen;e t;y;n;l; k;rd;,
Teyri adam;, Teyri halk; Qara;ay!
Ne zalimni all;nda da b;g;lmey,
Qara k;n da zrkinlikden t;;;lmey,
Ta; ba;;nda ca;aw ete kelgense,
Oy t;rk halq;, Kavkaz halq; Kara;ay!
Nen;a kere K;n;, Ay; tutul;an,
An;a kere celmawuzdan kutul;an,
Temirlege, Kur;la;a da qat;l;an
Dew halisin k;rg;ztgendi Kara;ay!
;zmegense nart;h, arpa urlugun,
Cigitlikni, adaml;kn; korlu;un,
Burun kibik kral kurad;;, kurdu;
Oy nart halk;, alan halk; Qara;ay!
Bard; seni Allah;; da, tili; da,
;s;b kelgen sar;cilik t;l;; da,
Qat;lmazla Sen;e kartl;k, ;l;m da,
;m;rlege ca;ar;ksa Kara;ay!
*Belgilen;en tizginle, ejiw halda, qaytar;l;b ayt;l;nad;la
KES;ME
Fay;ambar a;s;z-suwsuz taw;a ketib,
Allahha col izlegendi ta;ada.
Tatarqan ;ab;rlar;n carl; ca;;;kga berib,
Kesi calan ayak bar;and; ta;lada.
Bay ca;ay kelmegense ;m;rde da.
Endi k;bm; kal;and; ;l;rge da.
C;rek, ;tg;rl;kden, ;htemlikden tol:
Nazmu;usa - k;y;n kadar;;a t;y;n;l; bol.
Nazmu;usa. Topraqn; kal;n;ndan em macal;ndan
Aks;ek etib carathand; Teyri seni.
;;b ;akl; bir cuq tileme ki;iden,
S;yl; ba;;;; s;ys;z etme ;;rt da.
Quranda da bard; "Nazmu;ula" deb suwra.
Zarlanma. Suklanma. Duniya mal;a aldanma.
Neden da alga halkn; halql;g;n, adamn; adaml;;;n
K;rg;ztgen zat - tilidi, s;z;d;.
Em ullu bayl;qn; - s;z bayl;kn; iesise sen.
A;a;n; biyi busak bol;an;a,
Sen da - s;zn; biyise, s;z;; da biy s;z bolsun.
Biy a - bay, carl; bolsa da - biydi.
Poetge ;zen koy, duniya da tard;.
;zge, ta;;n calab, suwun i;ib tursa; da,
Tuwgan curtu;, tawba; curtu; bard;.
Erkin esele g;rc;n bla suw,
Qal;an bo;du, cal;an sag;;lan; keri kuw.
Ba;;;; ;htem tuthanlay ca;a -
Fay;ambar;a, Tatarqan;a da u;a.
«QARA;AYNI QADAW TA;I» DEFTERDEN
TA;
Ta;, ke;e qara;;s;n s;q.
Tans;q
Bolganma s;zmege. Siz men;e
Cuq aytma;;z. Uzaytma;;z
;ab;b bar;an taq;yqalan;.
Can, can. Ke;e-k;n da can.
Qara;;s; s;g;lgan ke;e -
Ta;.
ES BER
Aq qo;har qal;wbaladan,
Qara qo;har ah;rzamandan
At;l;b kelib
Bizni ;m;rde t;be;edile.
Cer tebrendire ayaq al;;lar;,
K;k k;k;rete m;y;z tawu;lar;
Sal;;ad;la, serme;edile.
Adam aq qo;harn; m;y;z;nden tutalsa,
Qo;har, sildeb, an; culduz duniya;a ;;;ar;r.
Sermeb qara qo;harn; m;y;z;nden tutsa ua,
Ol an; qara cerni t;b;ne a;;r;r.
Cer t;b;nden ;;q;an a Sosurqa;a,
Nart Sosurqa;a da bek awur tiygendi.
Eti;i a;at;b, qan;;; i;irse; da,
Ol duniyadan qaytarl;q qu; tab;lmaz.
Aq qo;har bla qara qo;har
Alamladan, zamanladan da ;t;b,
Gyahinikni qara bal;;q ete,
Demle;edile, serme;edile.
Adam Teyri e;igin a;al;an sa;atda,
Kesini e;igin qalay cabar?
Qadar!
Adamn; Adam bol;an;n unutdurma -
Ca;;l;b da, ca;;lt;b da
Qara qo;harn; m;y;z;nden tutdurma.
ADAM bla K;K
T;;eginden qan;, ma;;lay;ndan teri
Bar;an sa;atda da, Adam,
A;a e;igin a;ar;q;a Teyri,
K;kge qarad;.
Be;ik bolur;a carat;l;an a;a; da,
Sal a;a; bolurga ;sgen terek da,
S;n ta; da
Qarayd;la k;kge.
K;rdegi da, t;rdegi da,
K;rd;g;, teregi da,
Bola kelgeni;a,
Qarar;qd;la entda ar;.
Adam t;;egin cerden ay;ralmay,
Qanatl;la;a suqlan;an sa;atda da,
«;lgenimden sora can;m keter ar;»,-
Deb, k;l;n basar;a k;re;gendi.
;ll;k canla ;l;ms;z k;kge,
;eksiz k;kge termilgendile,
Teyri adam; bolur;a s;ygendile.
Ceti adamn; ca;awun ca;asa; da,
K;kn; ceti qat;na cetelmezse.
Ey, awal;-ah;r;, u;u-q;y;r; bolmagan K;k..
Bulut kelir da keter.
;;b;la ;artlar da tohtar.
Culduz u;ar da k;er.
;l;ms;z, ;eksiz ;uwaql;q a -
Tur;an;;a turur.
Qal;wbaladan beri adamla sen;e
Umut bla, ;l;ms;zl;g;;den
;l;; saqla;an;a, qarad;la:
Ariw k;n;;e quwand;la,
Qurmanl;qla etdile.
K;n q;ssa ne eliya; ursa,
G;nahl; bolganb;z deb,
Keslerin tersleb toba etdile.
Ta;lar; q;y;n at;b,
Q;y;n batsa da k;nleri -
Senden qalmad; k;lleri.
Alay a endi...
Adam k;kge ;;q;and;.
Ay medet,
Qay;;s;n qoya ;;qsa edi...
Adam Teyri bolur;a izlese,
K;kge Q;z;l Fuk bolub ;rlese,
Andan qan cawdurub tebrese,
;r;zmek ne eterge kerekdi?
Qorquwlu zaman. Sa;;;l; Alam.
Adaml;g;n k;rg;zt;r Adam.
K;Y;K - QANI T;G;L;R CERGE...
Cugutur qart bol;an;nda,
M;y;zleri da awurluq etdi.
M;dah bolub, ba;;n k;lt;rmey,
Randa k;n turdu, ke;e da turdu.
Sora qalq;b, k;rd; t;;;nde
Ca; zaman; qal;an k;nleni.
Uw;unu ;kogu cerlenib turganda da,
Kesine baz;b c;r;w;; cerleni.
Kiyik as;r; q;z;w bargandan,
Oq cetalmay qalsa ;z;ndan,
Hayran bolub qal;w;u uw;u,
;kok bla kiyikge k;z;w qaraw;u uw;u.
Dag;da k;rd; cu;utur t;;;nde,
C;rth;; can;warn; ti;inden
Bir sekirgeni bla qutuluw;usun.
Oy k;rd;g; tat;ml; cerle,
Ta;;n tuz;a calar;a cerle,
S;ymegeni;den callar;a cerle,
S;ymeklikden canar;a cerle,
Suwundan suwuy, qanar;a cerle,
Qartl;qda da quturur;a cerle,
;l;mden da qutulur;a cerle.
…Awur ba;;n aq;r;n k;lt;rd;,
Qa;i; sanlar;n s;edi ;rge.
Qa;an ese da anda bir igi edi deb,
Ketdi qan; t;g;l;r cerge.
AYRIMKAN
Te;izni aras;nda ayr;mkan,
Q;y;nm; edi sen;e suwdan ay;r;l;an?
Q;y;nm;d; te;izge qay;r;lgan?
Te;izni aras;nda ayr;mkan.
ZAMAN
Zaman cor;alab k;zden ta;ayd;.
Iz;ndan s;r;b cetgenmi eterikse,
Arqan at;b tuthanm; eterikse.
;s;nde bar;r;a kerek edi an;,
Terisi bolurga kerek edi an;,
Teyrisi bolur;a kerek edi an;.
Zaman cor;alab k;zden ta;ayd;.
BURU; QURULU;, QURU;
(Tilburu;)
Qurur;a tebresek da ca;aw,
Quru buru; qurulu; uru;, - quru;, kuru,
B;lay;n b;lay ;an;aqlab...
Qutulsaq da uru; b;;aqdan,
Cerni qarn; i;ine qurub,
Qurur;a tebregendi ca;aw.
TAL TEREK
Qurulu; bar;an cerde
Cerni temir ;an;aqlab,
S;y;t eted tal terek
Tam;rlar;n qu;aqlab.
T;gereginde an;
Quru qurulu; te;iz.
Ol a - ca;il ayr;mkan,
Umut coppu;uq kibik,
Ca;il kirpi;ik kibik,
Ba;;-aya;; k;r;nmey,
Qa;ar qar;ww da coq,
Ca;awdan a t;;;lmey,
Ca;il q;;;r;q eted
Tuw;an cerin qu;aqlab.
Qurulu; a barad;
T;gerekni ;an;aqlab.
Caral;, carl; cerni,
;;qma;an can; kibik,
Canawalda cap-ca;il,
N;r canad; tal terek.
Kesinden da bek Cerni
C;lawun etedi ol.
Go;ayah biy;ege u;a;,
Tal terek.
MEN TAR;H;;ME-NAZMU;UMA
- Tambla
ta; bla
turub,
Urub, te;izden-terkden ;t;b,
T;b, tas bol;anlan; tabarma.
- Barma. Qaytaralmazsa alan;.
;lgenlege can salmazsa,
Kesi; da, bala, saw qalmazsa.
- Saw qal, saw qal. T;yma meni,
Coqdu bir da t;gen;enim,
Coqdu bir da t;rlen;enim,
Coqdu bir da t;rlennigim -
;a;ar;qma t;rmeleni.
T;yma meni.
Pudluq kiritle bas;b tur;an
Tarihibizni e;iklerin,
Tot bezgili e;iklerin
C;z;ldat;b a;ar;qma.
G;nahs;zlan; k;lekkelerin,
Qan cu;u k;leklerin,
Rezikle;a umutlar;n
K;z tuwra;a ;;;arl;qma.
;;dar;qma.
Men terslikni, art;ql;qn;
Cal;an daw ayt;w;u tilinden
Qara ba;ana;a baylar;qma…
Men tarih;ime-nazmu;uma.
C;rek, g;llege u;unma - biz
B;;aqn; awuzunda barl;qb;z.
;L;MN; TER;S;N QABLAB...
;l;mn; terisin s;d;r;b alalsam,
;s;me qablab,
C;reklerin caw basa tebregenlege
Qonaq;a c;r;y turluq edim.
MAYMULLA BLA DAWLA;MA
Maymulla;a «adamma» deb k;r;;,
«Adam bolsa; sen da bizni;a
T;rde, terekde turluq edi;»,- deb,
C;z tamaqdan q;;;r;rla.
ALANLA, B;Z K;MB;Z?
Taw;a tawdu dese;,
Qaydan bildi; degenle bard;la.
A;n; kesin k;re tur;anlay,
Iz;n ;zlar;a k;re;edile.
Alanla,
Seyirden da ozub, qucur t;lm;d;
Alanla bol;an;b;z;a kimleni ese da
;ynand;r;r;a, t;;;nd;r;rge kerek bol;an;?
EK; DUN;Ya
K;zlerim t;;;na a;;lad;la,
S;zlerim a - i;ine.
K;NN; IZINDAN...
Ba;;ma ak;l kirir zamanda
C;regime s;ymeklik kirdi.
K;nn; ;z;ndan
Cugutur kayadan sekirdi.
CAZ
Ca;il qanatlar; bayraqla;a...
K;kk;z qanatl; konar cer izleydi.
Tereze t;b;nde narat terek;ik,
Q;; da k;gergen narat terek;ik,
Ol biz ornathan narat terek;ik
An; k;z;ne ilinmezmi?
UMUTCAL ATLARIM...
Birin;i - ca;a;an cerimi k;rs;nle k;zleri;,
Ekin;i - caz;an zatlar;m;:
Quyruqlar;, ketgen ;m;rleni ;ibinleden qoruy,
;m;rl;kge at;l;b bar;an umutcal atlar;m;.
;ille deb, baldrac;z deb, q;; neleni
Boranlayd;. Zaman qumu bashan t;zleden
Qazawat;; atn; ki;negenine
Sa;ay;b, ki;neydile ;umer, gunn, skif, bolgar,
hazar, q;p;aq, alan, qara;ay -
T;rk aga;l; tacal acirle.
Suwladan, qumladan, qarladan ;;;ad;la
Sawut-sabalar; z;;;rday atl; askerle.
K;b zatha t;;;n;b, soquran;b, c;reksinib,
Izlar;na - suw;a, qum;a, qarga k;m;ledile
Atl; askerle, ats;z askerle. Ba;s;z askerle.
- Biz ;irib, cer bol;un;u o;una,
Cer t;b bolur;a tebregendi,- deb,
S;ekle j;;;rdayd;la.
Alan; ;slerinde ua - k;rd;kla, ;egetle,
K;rd;kla, ;egetle ;uwuldayd;la.
Qazawat bargan cerde,
Asker;ile cer az;;; bol;an cerde
B;;aqla, sadaqla, mucurala ;smey,
K;rd;k ;sgeni da seyirdi.
B;;aqla, sadaqla, mucurala ;smey esele sora,
B;g;n ca;aw;a korquw qaydan t;;edi?
…Acir b;r;n; s;r;b bar;an;a,
;l;mn; s;r;b bar;an atlar;m,
Talaqlar; turub c;g;lsala da,
Ki;newleri ;m;rleden ;tgen atlar;m.
Sizni ki;newlerigizge u;a; s;zle da bar.
Sizni ki;enlerigizge u;a; s;zle da bar.
Ki;newn; ki;enleyalmaz ki;i.
Oy meni aqcal, umutcal atlar;m,
Art ayaqlar; tobuqlar;na deri
T;zde qum;a bat;b tur;anlay,
Al ayaklar;n b;g;b tawlada suw i;gen
Culduz qa;hal; tacal atlar;m.
Cer ca;nay cerge sarqgan terlerinden,
Ki;newlerinden K;k ca;nay,
Quw;un;a, s;y;m;;ge da terk cetdiriw;;,
Adam;a aq;ll; atlar;m.
At ;absa it ;abar degenley,
Ki;negenigizde nazmum ;abd;.
Ba;lar;;;zn; ;alman qaz;qla;a ;an;;l;b
K;rsem da, k;reme
Zarandan saqla;an;;;zn;.
Alay a, siz sawsuz, sawsuz bileme...
Quru cigit asker;ileni s;ylar;na t;l,
Tulpar atlan; da s;ylar;na
Qaralad;la ol mazall; t;bele...
Alay a, siz sawsuz. Cer t;b;nde ki;new;g;zden
;;;ad;la, ;a;ad;la terekle, ;egetle;
Tay;;kla ki;nesele ua - gyahinik ;;;ad;;
Baytallar;g;z ki;nesele - g;lle ;a;ad;la.
Sizni ayag;g;z basmagan cer coq -
Tuyaqlar;g;z ;m;rleni q;rd;;;n qobara,
Ki;neysiz. Siz sawsuz, sawsuz. Sizge coq acal -
Aqcal umutcal tulpar atlar;m.
Qart
«Birem-birem sarqd;;;z ;ahar;a.
Meni da tentiretdigiz,
Qoymad;;;z elde ca;ar;a.
Endi ua ne?
Borsuq te;iklege;a,
Qral fatarla;a kirib...
Cara;mayd; men;e qo;u;uz.
Sawmud-;awmud, kimdi hon;uguz -
Bilgenigiz coq.
Ertden-i;ir e;ik hawan;
S;e edim.
Qayalan;, qab;r;ada mallan;
K;re edim.
Mejgitge bara edim
Namaz;a.
T;rt-m;rt ete edim
Arbazda.
Eski tonlar;b;zn;
T;b;b;zge at;b,
Duppur ba;nda
K;rd;kga cat;b
Qralla;a onow ete edik,
Krala;a "hrr-eyt" dey edik.
G;nah; kurusun, ;o;ay;b zawall;,
K;rse, «ne etese der?»- edi.
Eki mazall; k;lteni aras;nda
";u" deb, ba;han; qat; bla ;ter edi.
Alay ete qa;ha bi;enin
Arbaz;na ta;;b qo;w;an edi.
Tawbiyni unutub turama,
Halisni da eskerdim k;;den.
Awruw;u bol;an hapar; bar edi,
Sawlu;u bla qalam;d; i;gen.
Saw bolur, Allah aytsa,
Elde em qart Aslan edi.
On ba;l; ;ydegisin
Aziyada asra;an edi.
Oy, hon;ula;a kelin kelgende
E;egi bla bayraq al;an
Ca;;;qn; at; qalay edi?
Alla haq;na, unuthanma.
Kelemet q;z;, sen da k;nbetge
Asr; ertde ;td;;, Ollahiy.
Bir unuthan zat;m bolsa da,
Kim esime t;;;rs;n endi.
Ol Hanapiy degen Haramg;b;t a,
Biya;;nlay turam;d; eken?
Mal caz;w;ula kelgen sa;atda
Kesini mal;;qlar;n ca;;r;b,
Bizge cuq aytmay bir qoy;an edi.
Qaraq;z a qargagan;n
Qoymay tura bolurmu entda?
Arabin, ca;; mekteb a i;ley bolurlam;?
Ans; ol eski mekyamda
Qa;a buzlab, mel cazmayd; deb,
Tar;;;w;u edile sabiyle.
On c;ln; bal;;qn; c;r;b
Qaydan qayr; c;r;d;le ;kol;a.
Oho da, endi qutulgand;la.
Caz kelgendi.
Mesilerim, galo;lar;m bla
Oramga ;;qsam,
;ydegile o;sunmayd;la.
Oram;a ;;;;b da ne eterikme?
Kesime u;a;an can-can;war coq.
Cer da beton t;b;nde ;;;;hayd;,
Zawall; kesi saban bolur;a termile bolur.
Elde ua busa;atda az igi t;ld;:
Halq saban s;re,
Malla mu;uldab otlay.
Birsi ke;e k;;l; caw;an edi.
Biya;; k;p;rn; suw al;an ese,
Adamla blastdan bolu;luq saqlamay,
Ca;a;a c;y;l;an bolurla.
Olsa;atda ol men aythan cerde i;lense,
Suw ne qobsa da alalmaz edi.
Mallaga da suw tegenele
Cara;d;r;r;a kerek bolur.
Birazdan a ;alq; ceter.
Elge qay;tsam
Cer;igimi kesime bermezlemi eken?
- Keteme,- dedi qart.
Ya Allah sen saw ta;;a ;;;ar.
Ta; qarald;s; bla keteme.
Ertden bla i;ge ;a;;l;rla...
Onownu artha qoymay;m,- dedi.
Men keteme deb ;;b;rdad;.
Keteme deb awaz;n k;lt;rtd;.
Keteme deb ayamay q;;;rd; da,
K;;s;n;b awur ahs;nd;.
;ydegisi ;s;ne bas;nd;.
- Birem-birem sarqd;;;z ;ahar;a.
Meni da tentiretdigiz,
Qoymad;;;z ;l;rge elde.
Endi ua ne?
T;rt can;mda t;rt qab;rga,
Kirgen;ama tar qab;r;a.
E;ikde da ne eteyim,
;yde da ne eteyim.
Ke;em da sag;;, k;n;m da sa;;;.
Keteme men,
Elde ;y;me eltmesegiz,
;ll;kme men.
;lsem a qayda asrars;z?
Qalay asrars;z?
Kelin, kiyimlerimi cara;d;r.
Ca;, a;ha;;-bo;ha;; qura;d;r.
;y;m; ;z;na sat;b al;;;z,
Meni eltib i;ine sal;;;z.
B;lay bollu;un sezgen edim.
Etgen qorquwuma t;bedim.
Bolluqdu t;zgenim».
Ekin;i k;n qartn; elinde
Qu;aqlama;an, tans;qlama;an coq edi.
Ol muhacirlikden ne qazawatdan
Qay;than;a te; bol;an edi.
Qaraq;z o;una alg;; etdi:
Art;b;zda qal;;n, qab;r;b;zga sal;;n.
Qart an; qar;;;ha sanad;,
K;b;s; ua al;;;ha tergedile.
Qart eline qay;td;.
Ca;lar;ndan da qays;s; bolsa da,
S;yse, s;ymese da,
Elge qayt;r;qd; endi.
Qalay c;rtas;z g;lleni?
Sabiy tuw;an t;b;r;a da
Ariwluqnu etmem qurman,
Bat;r cathan qab;r;a da
G;lleni al;b barmam.
Ariwluqnu ornat;r;a,
Ariwluqnu ;sd;r;rge,
Har bir palahdan saqlar;a,
Ol ca;ar ;;;n ;l;rge!
Ne bek s;e esem da seni,
Sen;e da bermem g;lleni.
Bir ariwluq;a ba;ha ariwluqnu
Qurman eterge bolam;d;?
Cazn; ;a;;n c;rthan;a
Qalay c;rtas;z g;lleni.
Har neni da ceti qat;...
Har neni da ceti qat;…
K;kn; da, cerni da, c;rekni da.
Har qatn; hal; birer t;rl;:
Kimi ot, kimi buz, kimi car;q, kimi qara;;...
Ala da k;z;w-k;z;w; bla t;rlenedile.
Ne aman adamn; da c;regini
Bir da qurusa da bir qat;
Car;q, igi bolmay madar; coqdu.
C;rekni tintib, ol qatn; tabar;a
Kerekdi. ;gilik ca;;z anda ;agar;a
Bolluqdu. Alay bla adamn; t;rlendirirge
O; bard;. Ol a - poeziyan; da i;idi.
Entda t;;d;; esime...
Sen entda t;;d;; esime,
Entda t;;;m-t;n;l;;;m qurudu.
Q;tmir da a;;n ayag; bla t;rt;b,
K;kge qarab sozub uludu.
G;l;n qu; q;;;rd; qayda ese da
Cetin;i qat;nda c;regimi.
Ba;;n qayadan athan suw ayt;r
Seni qalay s;ygenimi.
Ta;n; te;ib ;;q;an hans ayt;r
Bu i;gi s;z;m; ba;as;n.
Ca;;z ca;al; suw Qoban bolalmaz
Tabh;n;; ekin;i cagas;n.
Ne dew qanatl; da u;almaz
Bir qanat; coq ese an;.
;eksiz miyiklik - Ti;ir;w -
Erki;ini qanat;.
...Sen entda t;;d;; esime
Qayda endi ;;dar;a bolum?
C;regimi al;b qoluma
Qar;a, suwuq;a ;;;ar;a boldum.
Canqoz da ;;gad; alay
Sebeb izlegen;a qardan.
Gokgan; da c;regi car;lsa,
G;lleri qarayla andan.
Cerge ;an;;l;an sans;z ;;b;qla da
;uwuldayd;la terekle bolub.
Sen cerde, c;rekde bolub
Qalay u;r ca;awnu qan;?
Sen entda t;;d;; esime...
S;t;a u;b tur;an k;l;m;
Ur;u; bla ur;an;a etdi;.
;aharn; ba;;nda Ay
O;da da ala,
Solda da ala,
Qayr; qarasa; da ala -
Adamla.
;yle, arbala, adamla.
Arbala, ;yle, adamla.
Adamla, ;yle, arabala.
;ahar...
B;ge;e ua terezeden qarab,
K;kde tol;an Ayn; esledim da,
Anam; k;rgen;a boldum.
Duniya;a ca;;dan kelgen;a boldum.
Mazall; Ay ;aharn; ba;;nda
Kim bolgan;m; t;;;rd; esge.
Adamla da erigedile bir-birinden,
Culduzla da erigedile bir-birinden.
Adam culduz;a, culduz adam;a
Qaraw;and;la ol zamanda.
Adam;a adamdan, hawadan,
G;rc;ndan, suwdan, s;zden
Qays; ba;al; bolur?
Begirek qays; kerek bolur?
Bar; da bir;a ba;al;,
Bar; bir-biri bla baylaml;.
Ca;aw ;;;n, ca;ar ;;;n
Alan; bar;n saqlar;a kerekdi.
..Tolgan Ay ;aharn; ba;;ndan qarab
Bu zatlan; sald; esime.
Qaydasa, a;;l; Adam?
Bu mazall; ;aharda kimni ese da
Tilegi-qar;;;; qab;l bolub,
Ta; ala;a terekleni
;apraqlar; t;menlege burulub
;;kd;la. Bu seyirlikni k;rgenle
Al;a al;asa;an o;una etdile,
Iz; bla ua...
;apraqlan; s;d;r;b,
Butaqlan; s;nd;r;b,
Bir-biri bla c;rt;;;b
Tebredile. Terezeden qarab
Bu i;ni k;rgenimde
Iyl;q;andan k;zlerimi q;sd;m.
Homo sapiens, qaydasa sen?
Amin
Ca;ada
Qum t;b;nde qalgandan ese,
Te;izde
Tolqun t;b;nde qals;n qay;g;m.
Amin.
K;seyme
C;regim bir bek k;ygen sa;atda
Git;e sa;at;mda duppur ba;;nda
Calan ayaqlar;m; k;yd;r;w;; ;;qn;
Bir bek k;seyme.
;gidi qalay...
S;le;se; da,
;l;ms;z bolur;a caraysa ana tili;e.
Ca;asa; da,
Ca;ar;a bolu;asa curtu;a, halq;;a.
;lse; da,
Topraq bolub qo;ulasa tuw;an ceri;e.
;gidi qalay.
Ca;aw ;z;lmez
Bir bu;uwu, qay;;s;, cars;ww
Bolma;an kim bard; bu duniyada?
;zge b;tew adam uluga t;;gen korquw
T;ppe t;kleri;i ;rge tur;uzad;.
Da;;da adam "hayt" derge k;re;edi,
K;kge, cerge da umutlu qaray.
"Ba;ha tolu bolsun" deb, urunad;,
Mal k;tedi "k;b bolsun" deb.
Alay a qorquw ketmeydi k;lden:
A;;;-suwu;, solu;an hawa; da
;l;r ot bolub bo;asala -
;;i;den, k;re;i;den, b;tew ca;awu;dan da
Ne hay;r, ne ma;ana?
;o, mi;-mi; c;ln; adam ulusu
Qan da, ter da t;g;b, nege,
Nege k;re;e edi em ah;r;nda
Kesi kesinden bo;ar;q bolub?
Tuwduqlaga tillerin, curtlar;n
;l;ms;zl;kn; qoy;an;a qo;b,
Ketgendile ata-babala. Biz a,
Biz ne qoyar;qb;z tuwduqla;a?
Tuwduqlar;b;z da bolluqmudula, qaydam...
Ah;rzaman k;lekgesi
;s;b;zge t;;gendi b;g;n.
Alay bolsa da, ;rge qarama;an
K;rl;k t;ld; k;kn;, culduznu da.
"Hayt derge». Bu eki s;z
;l;ms;zl;kge eki atlam.
;;b;las; bard; deb,
K;kge qaramaz;a bolluqmudu?
Adam ulunu mi;c;ll;q colu
Bizni qolubuzdan ;z;lmez,
Bizni t;l;de tohtamaz, o;ay!
Birin;i qara;ay PA;ANI-generaln;
Magometlan; Soltann; s;z;
Tuw;an cerimi bir uwu; topra;;n
Duwa ornuna c;r;td;m k;k;regimde.
Andan s;yl; medal, orden da coq
Dedim, uru;la otuna kirgenimde,
Andan ba;al; zat coqdu dedim
Curtsuz qal;anlan; k;rgenimde.
Curtuma, halq;ma t;z bolur;a k;re;dim...
Qazawat ;rteni ne terslik t;t;n;
Cabalmad;la menden anam; t;rs;n;n.
Q;ynal;an, a;;;an k;z;w;mde ol,
"Balam" deb kelib qat;ma s;eldi.
Ol uwu; topraq, anam; t;rs;n;
«Hayt» de deb, elden caz;lgan qa;;tla,
K;b q;y;nl;qn; boynun burur;a
Es da, k;; da berdile men;e.
Onowlandan to;uzu c;;;l;an cerde
Al;a bar;r;a borbay;m cetdi ese,
An; ;;;n da raz;l;g;m
Tuw;an atama-anama, curtuma.
Ne ca;;r;w, men da qorqdum
;l;rge, saqat bolub qal;r;a da.
Alay a, bar;ndan da bek qorqgan;m -
Qara;ay;a tam;a t;;;reme deb.
Cigitni mahtawu qral;a, duniya;a,
Homuhnu bedi;i ;y;ne, eline.
Art;q da bat;r bolur;a k;re;dim
Saq bol;andan milletime.
;; caw bla t;; caw, eki tirmen ta;;a,
Un eterge izlesele da bizni,
Ba; t;zl;kge iynan;anlay turduq:
Bo;lamad;q kesibizni,
Ta;lamad;q esibizni.
Suwsab uzathan tawlu ti;ir;w,
Mahtaw;a t;l, sen;e terildim.
K;l;m ne igi bol;an k;nlede da
Taw ba;la;a, Hurzukga termildim.
C;l;, ;;n; bla da em tamada;a -
Tawlan; generalissimusu - Mi;i Tawga
S;y berib, asker;i;a ;td;m.
Ana tilimi men da bir s;z;,
Ata curtumu men da bir ta;;,
Qoldan kelgen;a qulluq etdim.
;;rtda meni i;egim coqdu
Ca;ar;na halq;b;z, tilibiz.
An; ;;;n etdik qazawat,
An; ;;;n q;r;ld; k;b;b;z.
Qaz;kl;q etalma;an ;;b;ql;q etsin,
Alay e;iledi ;alman.
Alay saqlan;r tawlunu ba;has; -
Qaz;kl;q etalma;an ;;b;ql;q etsin.
Alay saqlan;r duniya t;n;l;;;,
Ca;aw saban; alay saqlan;r.
Qayda bolsaq da unutmay;q
Qaydan ;;q;an;b;zn;, kim bol;an;b;zn;,
Unutmay;q adam bol;an;b;zn; -
Adam ulusu alay saqlan;r.
Qanatl;
Men qanatl;;a ca;ayma,
Ki;ige zarl;;;m, tarl;g;m coq.
Allah bergen a;n; a;ayma -
Bir k;n;m a;, bir k;n;m toq.
Qanat tawu;umu e;itir-e;itmez
Terek qol bul;ayd;: "Qona;;m keledi",
Meni ua k;n q;zarthan bulutnu
Aq imba;;na qonar;m keledi.
Alay a andan - k;kden, miyikden -
Q;y;nl; cer k;zge art;q da tuwrad;.
Qay;;n; ot tili t;rt can;na sozula,
T;n;l;qn; can;n tamag;ndan suwurad;.
Alay a, ne q;y;n bolsa da bolum,
Adam t;rnaqlayd;, qarayd; ;rge.
Allay k;z;wde k;kn; c;lamugu da
K;n tayaq bla sarqad; cerge.
Qanatl;;a k;k boz k;r;nedi,
Cerni awur hawas; ;abhand; k;kge.
Ol s;e, s;ymey ese da qonad;
Buqu bashan muwal terekge.
An; k;k te;li k;l; car;r;a,
K;n te;li quwan; qayda duniyada.
Terekni t;;;na ;;q;an can;;a
K;r;nedi terekde qanatl;.
...Men qanatl;;a ca;ayma.
Erkin t;lme ca;ar;a alay.
Men qanats;z;a ca;ayma
Alay ca;a;an andan da aman.
Qanatl;;a ca;a;an bla
Qanats;z, k;ls;z ca;a;an -
Ala t;lm;d;le
Duniyan; artha iyib bar;anla?
Ca;ar;a ua kerekdi alay -
Qay;; ulusa da c;rekde,
Cerge athan nart;h b;rt;kleri;
Culduzla bolub ;agar;q;a k;kde.
Ayhay ca;ayalsa; a...
Ca;aw;a iynan;wnu, ;l;ms;zl;kn;
Qudreti c;regi;den ;;;;b,
Ba; qusa k;zleri;den,
Sawla k;; ala s;zleri;den
Keterge da alay kerekdi.
Ayhay ketalsa; a...
Q;sha "i"-yi;me Seni
Qara;ay!
Men q;sha "i"-yi;me seni.
Alay a, b;rk;m; ;rge at;b,
Quwanama,
Git;e barmaq da as;w degenley,
Men da bir cugu;a caragan;ma,
Men da sen;e kerek bol;an;ma.
Bolmasam da seni ba;;; -
«Q» harifi; - Qar;a; - Qadaw Ta;;;,
Bolmasam da seni
"Ara"- l;;;;, aral;;;;, ara ba;ana;,
Q;shaq;l, q;sha "i" bolsam da,
Uzun eterge izleyme ca;awu;u, tarihi;i.
Seni quragan harifleni
Izlar;ndan barama car;m ;alq;;;;a.
Sen sawluqda men;e ;l;m coq,
D;r;den ;;qmam can;m ;;qg;n;;.
Seni ba;;; o;ay,
Aya;;; bol;an;m da,
Ba;;ma s;yd;.
Alay a, ayaqs;z
T;;ek, ba; da nedi?
Alay a alas;z
Ayaq a nedi?
Qara;ay!
Men seni saf;;da ;l;ms;zme.
Sensiz - terekden ;z;lgen ;apraq -
Ma;anas;zma, cans;zma, ;ks;zme.
Qara;ay! Biz
Bir-biribizni qurayb;z.
S;zn; qurayb;z.
Tilni qurayb;z.
Halqn; qurayb;z. Alay ca;ayb;z.
Ans;, biz - ceti harif -
Ceti s;nawdan ;talmay,
Ceti col ay;r;l;an cerde
Birigib onow etalmay,
Git;e ulluga t;;;lamay,
Ullu git;ege t;;;lamay,
Bir-biribizge qay;r;l;b,
Ayr; bolub, ay;r;l;b,
;a;;lsaq - Qara;ay ;a;;ld;.
Culduzla da, k;k da tururla,
Ceti culduz a coq - Cetegeyli coq.
K;k qalay carl; k;r;n;r.
Qara;ay!
Men seni q;sha "i"-yi; bol;an;a,
Sen kesi; da adam ulunu
Q;sha "i"-yi ese; da, kim biledi.
Adam ulu kesi da - qadarn; q;sha "i"-yi,
Qadar kesi da ;m;rl;kn; q;sha "i"-yi...
Qara;ay!
Sen zamanladan, alamladan da ;t;b,
Ayaqlar;;, qanatlar;; da s;nar;a cetib,
Bal;;qn;, qarn;, qara;;n; da c;r;b,
K;n car;q;a k;n car;q;a bargan
D;ld;r ese;,
;ubur t;y;lgen quyrugu;ma seni.
Ba;ha zatha fahmum, qar;wwm cetmey,
Seni ;ibinden qorur;a caray esem da quru -
Ol da nas;bd;.
Qara;ay ;yn;
T;b ta;;, qab;rgas; da t;l,
Terezesi, e;igi, ;ardag; da t;l,-
Ocag;ma men.
;y - c;l;wdan, men a - qurumdan
Tola barab;z.
;yde ot etilgeni,
Qazan qaynagan;,
Ocaqdan t;t;n ;;qgan; -
Halq;m ca;agan;
Quwan;d; men;e.
Men - ocaq,
Qurumdan, cal;ndan tola esem da,
Can;mdan toya esem da, -
Bir issi, bir suwq bola esem da,
K;n aman;a a;;q tura esem da,
;;im ot, t;;;m buz bola ese da, -
Qadar;ma raz;ma.
Qara;ay ;yn; ocag;ma men.
Kerti da «tatl;d;, bereketlidi Curtnu t;t;n; da».
;yn; c;l;wdan tola bargan;n sezeme da,
Kesimi qurumdan tola bargan;ma da q;ynalmayma.
;y-El-Halq c;l;n;r, ca;ar ;;;n,
Men;e k;erge, qaral;rga kerek ese,
Raz; bolub k;eme, qaralama.
Alay turama ;y ba;;nda, k;z tuwrada -
Ocaq;a da t;l, bir bayraq kibik...
Qara;ay!
Men q;sha "i"-yi;me seni.
Alay a, qayr; da iy,
Sen sawluq da
Menden miyik "i",
Menden uzun "i",
Menden tolu, menden boylu, menden ullu «biy»
Bolma;and;. Coqdu. Bolluq da t;ld;.
Senden carat;l;anma. Seni bla carat;lganma
Seni bla ca;ayma.
Seni ;;;n ;ll;kme. Seni bla ;ll;kme.
Sensiz a - qa;an da ;l;kme.
How, awaldan ah;rga deri seni blama men.
Qara;ay!
Q;sha "i"-yi;me,
Q;sha iligi;me seni.
Bu Ay tilibiz a, ana tilibiz a -
Sar; ciligi;di seni.
Menme dedim...
K;k ca;nad;, k;k;redi -
«Ol menme»,- dedim.
Terek sawdan titiredi,
«Ol - menme»,- dedim.
;M;RLEN; AWAZI
Curtda Ca;;z Terekni
T;rkde, Arabda - cetegi,
Alay tuw;an ceribiz -
Mi;i Tawnu etegi.
Bar da qara, el sana:
Be;taw can;, Narsana,
Terkden Laba;a deri -
Ata-babala ceri...
Ceribiz neden da bay:
Arh;z, Mahar em Dommay -
Alq;n ariw saqlan;an,
Sawlay duniya suqlan;an...
...Cerleribizni s;y;r;b,
Bizni taw;a t;yd;la.
Artda andan da ay;r;b,
K;ns;z-curtsuz qoydula.
B;g;n a ne... curtda da
Curtsuzla;a ca;ayb;z.
Essiz bolub ab;z;rab,
Manqurtla;a u;ayb;z.
Qar;a i;legen qalala
Tebregenle o;lub,
Milletibiz t;b bolad
C;ldan c;l;a co;lub.
Bizni coqdu ki;ige
Art;q cer-suw dawubuz,
An; esde tutsunla
;ohubuz em cawubuz.
K;ble ;l;b ketdile,
K;ble ;ekdile azab,
Bolur ;;;n halq;b;z
Ba;;na erkin, azat.
Ma bizleni halq etgen -
Curtubuz em tilibiz.
Ala ;;;n a serme;ir
Har bir cetgen t;l;b;z.
Qallay bir t;z;b turduq,
T;; bla bo;almad t;z;w.
B;rk kiygenle qobuguz,
Bizge cetgendi k;z;w.
Tur;andan ese b;lay,
Til tutulub, gire;ib,
;lgenibiz a;h;d;
Erle kibik serme;ib.
Qul bolub tobuqlan;b,
Ca;a;an;b;z bolluqdu.
"Adam ese; - azat bol",
Ol Allahdan buyruqdu.
"Millet ese; - erkin bol",
Allah aytad; alay.
Bir ki;ige boysunmaz
M;ndan ar; Qara;ay.
Biz b;g;n da ke;iksek,
Tambla coqdu, bileyik.
T;;ekde ;lgenden ese,
Er;a e;ikde ;leyik.
Boynubuzda - duwala,
Belibizde - qamala,
Bizge " cigit bolu;uz"
Deyle ata-babala.
Amanti;lege bereyik
Bar;b;z da iriyat.
Tohtamay;q, bol;un;u
Qara;ay - Cumhuriet!
Tohtamay;q bolgun;u
Qara;ay Cumhuriet!
QARILGA; UYa
1. Qa;
;y;m; ;orbat;nda
Qar;l;a; ;y;rden qal;an uyada
M;dahl;q gurt ;;;arad;.
2. Caz
;y;m; qab;r;as;nda
Qaytalmay qal;an qar;l;a; ;y;rn; uyas;ndan
Tolmay qal;an murat;m; kekel;igi qarayd;.
O;ese, ol,
Ozgan c;lla-celle-esge t;;;r;wle
Qozgagan t;k-camm;d;, salamm;d;?
AHIR K;N
Culduzladan tutar;a k;re;e,
Awad; tam;r; kesilgen terek.
TOBUQLANIW
Tilek;i qarad;; -
K;zleri; tobuqland;la.
Awaz;; cal;n;aq ;;qd; -
S;zleri; tobuqland;la.
Dag;da bir adamn; all;nda
Tobuqlanmaganma deyse.
;; col
1.
Kesin eki t;rl; saqlar;a bolluqdu:
C;y;r;l;b, qat;b, ta; bolub, ne da
Qay;r;l;b, ;s;b, ba; bolub.
2
Kesin eki t;rl; saqlarga bolluqdu:
;;ganl;la;a ne da ;uwutlula;a.
3
;;;n;; col da bard; -
Bizge bu;rulgan aq col:
Ol da - Haq col.
Marda
Te;ni, ;ohnu da sans;z etme,
Alay a, tab cuwuqnu da
As;r; cuwuq qoyma.
Kitab t;l, ca;aw ;retedi alay.
Har neni;a,
Suwuqluqnu, cuwuqluqnu da
Mardas; bard;, ;egi.
Nen;a adam...
K;nle, Ayla da tutula,
Celimawuzladan da qutula
Kelgendile. Alayd;. Alay a,
Qutulalmay da nen;a adam
;lgen bolur...
Celimawuznu tutar;a
Kesleri egerle bolalmay esele da,
Qara k;n egerleni uyathanla,
Saw bolsunla.
Erirey bla Orayda
Erki;i tawkel uzalsa da i;ge,
Bedi;ge, i;i ashad;,
Ayt;l;nmay qal;an; ;;;n
Erirey, Dolay, Apsat;.
Dolayn; c;rlay i;ledim
Kelgeni kibik alg;ndan.
An; ;;;n;e nazmumu
May; k;b boldu a;;ndan.
Qarab-qara;;n;; ay;r;b
S;zn; sabah;n-salam;n,
;;imi qolayl; etdi
Erireyni da salam;.
Apsat;n; c;r;n c;rlad;m:
Kiyik s;zle k;t; boldula,
Teblen;en s;zle miyik boldula -
An; hay;r;a coralad;m.
K;kge, cerge da qarad;m,
Babalar;n eskergen elliley.
Qartcurt, Hurzuk, U;kulan degen;a -
Apsat;, Dolay, Erirey.
;zge ;s;b;zn;, k;l;b;zn; da
;gi etgen ;ynayd;, ;ynay.
Ti;ir;wnu can;n q;ynay,
Ca;a;an;a er derge bolmaz.
;ynay. ;ynar. Bellyaw. Tuz-dam.
Tilek. Al;;;. K;w. Sar;n.
;ynan: ;ynay-Satanay -
Ca;aw-ariwluq. Tab;n.
Uzaq culduzda ca;a,
Nart;h o;una or Ayda,
Alay a t;;; bermez
Cerde tuw;an Orayda.
;m;rde da ;lmezle
Dolay, ;ynay, Erirey.
Bu c;rlan; c;rlasa
Ta; c;rek da erir, ey!
Apsat;
Miyikle;a a;arad;la s;zle.
Ala;a qaray da, qamay,
Soqur bolub qalad;la k;zle…
Oy Apsat;!
Kiyikle;a barad;la s;zle
;rleden-;m;rleden ;;;ab.
Ca;;z biri aca;maz;a, ;lmez;a
Men ala;a s;r;w;; bolur;a izleyme.
Tab em qar;wsuzun, rah;n;n da
Zamanla b;r;s;ne az;q etmem,
Alan; ca;;z birin caz;q etmem,
Qarab, bag;b, c;lt;rat;b tururma.
Men s;zn; Biyn;ger kiyikni;a maramam.
Ata curtumu qadaw ta;lar; - nart s;zle,
Curtda Ca;;z Terekni - Ana tilimi -
K;z ca;lar;, k;k ;apraqlar; - iynarla,
Bellyawla, k;wle, al;;;la, c;rla, tawruhla...
Sizge ulluk;ll; bol;andan qadar saqlas;n.
Sizni qurutsam, sizni unutsam -
Kesim unutuldum, kesim qurudum,
Biyn;gernikiley kesilib colum.
S;r;w;a cay;l;and;la s;zle.
Ala;a Aymu;;a qarar;a izleyme,
K;z;w;nde alt;n qo;harn; qo;a -
Ca;; ma;ana bla i;lendire alan;,
Tuqumlar;n tas etgen qoy,
K;;l;den k;;l;, ariw bolur;a ala.
C;y;n canl;dan, Magul;a qarna;ladan da
Saqlar;a izleyme alan;.
;zge alan; k;lge ketgen t;releri bolsa,
Izlar;ndan men da keterikme
Qalam;m;, defterimi da al;b.
;zge Apsat; kiyiklege;a, men da s;zlege
S;z Teyrisi bolur;a izleyme, Teyri.
S;zlege cayl;q, mekyam da - defterle, qag;tla,
Bu qalam a - qoy;u tayag;m meni.
Ogay, s;zn; ornu c;rekdedi, c;rekde,
An; colu c;rekdendi c;rekge.
S;z Teyrisi ;z terisin qablat;b,
C;regin, m;y;s;n da a;at;b
Col;a alay a;;rad; s;zleni,
Qadar alay qura;and; bizleni.
Alay ese, i;ley tur;anlay ;l;rge,
Alay ese, ;le tur;anlay da ca;ar;a!
Unuturma
Har taq;yqada esge t;;;re da,
;a;arga cete,
Saqat, uru;da qal;an san;n unuthan;a,
Unuturma Seni.
S;n ta;da caz;w
Men 100 c;lda ketdim duniyadan...
An; ;;den birin cuqlab a;;rd;m,
;;den birin da ma;anas;z zatlada,
Uwaq qayg;lada ;td;rd;m.
Alay bla meni ca;a;an ;m;r;m 33 c;l.
K;b;rek ca;ar;a ua bolluq edim...
Aman q;;
Qar. Ay. C;rla.
Qara;ayl;la.
Qart. Ayt. C;la.
Qara;ayl;la.
Dawla. Cawla. Colla.
T;zle. Tersle. Dersle.
A;l;q, calan;a;l;q.
;l;kle, ;l;kle, ;l;kle.
Qa; - tawladan q;yama ;zgen
Mazall; sar;;ld;m ;apraq,
Cel s;r;b g;y; buzlaga,
Qum t;zlege da urdu seni.
Alay a,
Caz;; hawa aylan;anlay
Tuwgan teregi;e ornald;; kelib.
Arada ua - uwat;l;an ta;la;a, c;lla,
K;z ca;la;a, c;lla.
Adamn; can;n tala;an c;lla,
C;rek qan;n cala;an c;lla.
Qa; bla cazn; aras; 13 ;y;q -
13 c;l uzunlu;u bol;an aman q;;.
Qart, ayt. C;la.
Qara;ayl;la.
Qar. Ay. C;rla.
Qara;ayl;la.
Tawla. Sawla. C;lla.
Qablan ese k;l...
S;z, ;apraqdan qoy, ta;dan da ;ter -
Qablan ese, k;l.
Qag;tha, bayraqga;a,
Qablan da ;l.
Bu qa;;t t;ld;, ;apraqd;,
Teyri terekni ;apra;;.
A;a can;;; salmasa;
Ol tillenmez.
Til terekni s;z ;apraqlar;
;uwuldab turur ;;;n;e,
Ma;;lay teri; bla, c;rek qan;; bla
Sugar;r;a kerekdi an;.
";egetni saqla;;z",- deb, caz;l;r
Degen umutda
Terek qa;;tha burul;an bolur...
"Alay cazar;q bolsalam;
Kese edile meni...",-
Degen ese da, kim biledi.
Teyri carathan terekni
Can;n adam ald;.
Alay a ol kesini can;n
Ala turgan;n artda a;;lar;qd;.
Qa;;tda quru t;z; caz;ll;;;na,
Terslikge-art;ql;q;a qar;;; s;z ayt;ll;;;na,
Bir terekni k;;; bla saw ;eget saqlann;;;na
Haq k;l; bla iynanalsa edi terek,
;l;mge tawkel t;ber edi...
T;zer edi
Ca;;z aya;;n m;;h; bla tarthanlar;na da...
Alay a,
Terisin s;d;r;b, kan;n s;;;b,
T;rt san;n uwaq-uwaq tuwrab,
Defterle, kitabla etib,
Alada da ;t;r;kn; cazsala,
Qalay t;zs;n a;a terek-c;rek.
K;kden kelgen car;q;a,
Cerden ;;q;an m;rzew;a
Ba;al;d; s;z.
Qorq;andan ;t;r;k ayt;b,
;tlikden, zarl;qdan, ne da
Mahtaw;a, bayl;q;a q;z;n;andan
Ters ayt;b, kimge bolsa da betsinib,
S;zn; beti bla oynamay;q.
...Ata-babalar;b;zn; s;n ta;lar;n
Cawla qab;rladan keltirib,
;ylerine bash;;la etib,
Arbazlar;n t;;eb,
Ca;; Ay bla culduznu
Kir ayaqlar; bla teblegenleri...
Qartlan;, sabiyleni, ti;ir;wlan;
Tutmaq etib, i;letirge deb
C;k vagonla;a hayuanlan;;a urub
(Hayuanlan; da c;ymayd;la alay)
Tun;uq;an tun;u;a, ;lgen ;le,
Uzaq t;zlege al;b barganlar;...
Cawlan; egetleri
Anda-m;nda qal;anlan; tutub,
Ba;lar;n kesib,
A;ha, sawga al;anlar;...
;lgenleni as;rarga adam tab;lmay,
;l;kleni ;;rmarga kebin tab;lmay,
Adam ba;lan; itle kemire
Aylan;an zamanla...
Fa;izmni t;rs;n; ba;ha bolsa da,
Q;l;g; qayda da birdi.
Ol ca;;rmaz ;;;n,
An; ay;aqla;anlay turur;a kerekdi.
Ne a;; bolsa da - s;zn; t;z;,
T;z adamn; s;z; kerekdi.
;ynan;w, I;an;w, Ca;aw
Ca;;z alay bla saqlann;qd;.
S;z, ;apraqdan qoy, ta;dan da ;ter,
Qablan ese, k;l.
Qa;;tha, bayraq;a;a,
Qablan da ;l.
Adeti alayd;
Caw curtubuzga cutluq etgeninde
Ana tilibiz bizge curtluq da etdi.
«Carl;n; iynegi ;g;zl;k eter»,
Degen;a a;;la;;nmas;n ans;.
;g;z degende ua, bizni ;g;z;b;zn;
Tili Mi;i Tawnu buzun cala;anda
Quyru;u Be;tawda ;ibin qoru;and;.
"Curtnu ariwlu;u ba;;na azab",
"Halqn; i;ley bilgeni ba;;na caw"
Degen ayt;wlada da bolur t;zl;k,
Alay bolsa da, ;;dad;q, t;zd;k.
Qaydad;la ol ;;;n ur;anla -
Halqn; coyar;a onow qur;anla?
Qaydad;la, qaydad;la ala?
Aman car; qald;la ala.
Halq a burun;u curtunda ca;ayd;,
T;zl;kn; i;i, adeti alayd;.
Qorquwludu
Nen;a caz;w, nen;a belgi,
Nen;a bildiriw:
Barma - can;a qor;uwludu.
;rleme - ca;aw;a qorquwludu.
Tiyme, basma, a;ma, ;a;ma,
Cazma, s;le;me... -
Can;a, ca;aw;a qorquwludu.
;eksiz Alamn;
Qayda ese da uza;;nda
Ca;a;an k;k insanla,
A;;l; insanla
Cerge sal;an belgi, caz;w:
Ca;ar;a qorquwludu -
Anda adamla ca;ayd;la.
"Hayt" deðge
San;n barmaq bla sanar;a git;e halqd; deb,
Caz;w ba;;b;zn; s;lama;and.
Ne q;y;nl;q qald; bu duniyada
Bizni halq;b;z s;nama;an?!
Git;e ese da, k;rgen q;y;nl;qlar; ullu,
Az ese da, k;b palahdan ;td;.
Adams;z qal;an ;zenlede ulub,
;esini c;lawun iti etdi.
Bir ki;ige h;yanat; bolmay,
Ta;ha, terekge tab;na ca;a;an halq,
Azdan qald; talq bolub keterge...
Saw bol, Qar;a, ki;iligi; ;;;n.
Biz b;g;n da tuw;an ceribizde
Ca;ay esek halq bolub, el bolub,
Seni, seni;alan; k;;lerindendi.
Q;y;nl;q a boran bolub, cel bolub,
Terekni awdursa da, ta;n; qobaralmad;,
Qara;ayn; Qadaw Ta;; turad;.
Mi;i Taw da k;z;b;zge tuwrad;.
An; buz s;mmeklerin eme,
Qara;awayla da ;sedile, ;se.
Bizge qar;wsuz bolur;a carar;q t;ld;,
Qar;wsuz bolsaq - otubuz cuqland;.
B;llay halqn; ca;; bolub,
Qar;wsuz bol;andan ese,
;l;b bu qara cerge kirgen k;b da igi.
Halq;b;z "hayt" dey kelgendi,
"Hayt" derge kerekdi bizge da.
"Hayt" dedi inq;ylab;; Umar,
"Hayt" dedi nazmu;u Qays;n,
"Hayt" dedi Soltan inaral,
Cigit Harun da an; osiyat etdi.
Q;y;nl;qlan; b;kgen halqn; ca;lar;,
Art;ql;q;a boysunmagan halqn; ca;lar;,
;rge ;htem tuthanlay ba;lar;n
Ca;a;an, ;lgen da eterle.
Alaga qartla da
Nartla;a;a c;r, alg;; eterle.
Bil
Qoy;u taya;;m; sizni arbazda ;an;;b ketsem,
Ol tam;r iyib, terek bollu;un bil.
Ba;ha arbazda quw tayaq k;rse; a,
Ba;;nda da o;;an ;;rpa b;rk; bla -
Ol «qaran;ha» men bol;an;m; bil.
Baz;b ayt;r edim...
Men q;;n; qar;n-buzun eritirme,
Q;;n; qar;n-buzun eritirme,
Qar;n-buzun eritirme,
Eritirme.
Col;a,
Sen kellik colga,
Sen ;;ara kellik colga,
Sen s;y;ml; ;;ara kellik colga,
Sen caz;a s;y;ml; ;;ara kellik colga,
Culduzla, g;lle, canq;l;;la bolub,
T;g;l;rme.
Ayaq t;b;;den culduzla u;a,
Eki can;;da g;lle ;ayqala,
Canq;l;; beli;e ;;rmala,
Kelirse.
Cerni,
N;r can;an Cerni,
Ca;il n;r can;an Cerni
T;ppesinde
Ariwluqnu belgisi;a,
Ariwluqnu-S;ymeklikni belgisi;a,
Ca;awnu-Ariwluqnu-S;ymeklikni belgisi;a,
S;elirse.
Qol bulgay,
Adamla;a, Alamlaga qol bulgay,
Belgili, belgisiz duniyalaga da qol bulgay,
Sirelirse.
;a;;; t;g;l;r bu Cerni ;s;ne,
C;lamu;u; sarqar bu Cerni ;s;ne,
Adam c;regine u;a;
Bu q;y;nl; Cerni ;s;ne.
Seni har ;;rmawdan saqlar ;;;n,
Har ;;rmawdan saqlar ;;;n,
Saqlar ;;;n,
Bu Cerni,
Adam c;regine u;a; bu q;y;nl; Cerni
Saqlarga kereklisin bileme.
Bu Cerni an; ;;;n iynaqlayma,
Seni ;;;n tans;qlayma, qu;aqlayma.
Bu Cerni har ne t;rl; palahdan, q;y;nl;qdan
Art;b, tazalab bo;asam,
K;l;m rahat bolub, baz;b ayt;r edim:
S;eme seni, culduz k;zl; k;g;r;;n;m.
Ol t;lm; edi ?
Cazn; qanat t;b;nden t;;gen;a,
C;w;ldeydi ;orbat ;;p;;q.
...Q;;n; bir q;yama k;n;nde,
Awuzunda da g;rc;n burhusu bla,
Oramda buzlab tur;an a ol t;lm; edi?
Uya eteäi
Qula;;na m;;h; tawu; kele,
Qanatl; terekde uya etedi.
Qanatl;la BLA ti;ir;wla
;;p;;qlan; car;q c;w;ldegenleri,
Q;zlan; quwan;l; k;lgenleri...
K;z art;nda uzaya, ta;aya bar;an turnala,
Ahs;n;b, alan; ;zlar;ndan qara;an ti;ir;wla…
Cazn;
Ti;ir;wla bla qanatl;ladan al;a sezgen
Bir can bolmaz.
Qa;n; da...
Qara suw
"Qur; sanlada begigen ol temir can
Terk ;;qmayd; b;llay tulpar sanladan..."
Umarn; can;;a ;;;ad; qara suw,
Ay;r;lalmay t;;eginden-qayadan,
;m;rleni ay;r;lalmay qayadan.
Kesi da ;rge, k;kge ketgen qoy,
K;kleden, miyikleden keledi enib,
Tuw;an cerine c;regi erib,-
;zenni ;l;ms;z can; qara suw.
Peliwan qayan; car;l;an c;reginden
Qan;a urad; qara suw, qara suw.
Caral; qayan; dew ;;;n;nden
Qann; cuwalmay sarqad; qara suw.
Qara q;y;nl;q q;zarthan qayan;
Q;z;an san;na sebebdi qara suw.
Elni k;l etgen terslikni otun
Cuqlatalmay qal;b, c;layd; qara suw.
O;lgan, qaral;an ;y t;b hunala;a
A;az;a kiredi, ;;;ad; qara suw.
Elni s;rgen cawnu ;z;ndan
Tatarqan;a barad; qara suw.
;; qutharl;qd; bizni
Ata-baban; k;ygen saban;n
Tuwdugu, suw tart;b, sugar;r.
Ata-baban; quthar;an i;
Meni da, seni da quthar;r.
;; qutharl;qd; bizni
Tarl;qdan, zarl;qdan, terslikden da.
Cal;an dawdan, itlikden da
;; qutharl;qd; bizni.
Quthara kelgeni;a halkn;
Ta; ba;;nda, uzaq t;zlede da.
Tab;l;nmay qalsa da haq;,
Ol q;y;nl;qga i; bla t;zelgendi.
Te;iz c;rekde ;ayqalsa,
Hay;r coq kemeden, qay;qdan.
;; qutharl;qd; bizni
C;rekni kemirgen qayg;dan.
;; ;;;arl;qd; betin
Har biribizni, halq;b;zn; da.
;; saqlar;qd; bizni
At;b;zn;, hat;b;zn; da.
Uwaq qay;;lan; buqusu
;s;;e, k;l;;e da ;;kse,
Miyik zatlan; k;rg;ztmey,
K;n;;; muthuz, aman etse,
;;ge k;m;l;rge kerekdi,
Bir taza suw;a k;m;lgen;a.
Ol zamanda duniya k;r;n;r
Tol;an Ay bulutdan k;r;n;en;a.
"Alma bi;, awuzuma t;;",-
Dew;;le q;shanl;q;a ti;,
;; qutharl;qd; bizni -
adamn; Adam etgen i;.
Unutulluqdula dawur da, s;z da,
Kesibiz da keterikbiz atdan.
Qartl;q ca;;b;z, s;n ta;;b;z da -
Etgen i;ibiz qall;qd; artda.
Taza, mam;r k;k bla - Teyribiz bla
Birgedi duniya;a salam;b;z.
Ceribizni teribiz bla
Su;ar;b ;sd;rgen saban;b;z
Ba; urad; cerge da, k;kge da.
Ol bereketli a;;d; t;zn;.
Ne q;y;nl;qdan, palahdan da
Halal i; qutharl;qd; bizni.
H;z;r-;liyas
Men;e bir bek kerekli k;n
Baz;b tur;anlar;m kapeklerin q;zgand;la.
Sadaqa c;ya kelgen bir faq;ra ua
Men;e ca;;z somun uzatd;.
Somu neme carar;q edi,
Alay a, ol meni can;ma carad;.
Somun on t;men etib qaytar;rma.
Ol as;r; halaldan carl; bol;an bolur.
Men;e ullu raz;l;q bla uzathan somun
Can;na tierge qorq;andan ald;m.
...Ol H;z;r-;liyas bol;an;n endi a;;layma.
Bal;qn; hapar;
Qoban ;abaqlan; aras;na
Bal;q bala;;q qaydan da keldi, qaydan da ;;qd;,
O;ese burun te;izden qal;b ketib,
Endi uyanam; turad;? Alay da bolur,
Ne ;;;n dese;,
Iz;na aylan;b nas;b; tuthun;u
Ol qat;b, ta; qabha kirib saqlan;and;;
Ne ua,
Qobanda bal;q carat;l;r;a nek bolmayd;?
Bu tawla;a
;abaqladan da bal;qla bek cara;;r;qd;la.
Bal;qla bolsala,
Qoban da te;iz bolur da keter.
O;ese, bal;qla carat;l;r ;;;n
Al;a te;iz carat;l;r;am; kerekdi?
Kim biledi qalay kereklisin,
;zge, qoban ;abaqlan; da ilgendire,
Bal;q bala;;q ;se tebredi.
"Hayt" degen bal;q boldu,
Aq;l-bal;q boldu.
Suwga s;y;nmay, bir qab;r;as;,
Bir s;rt; k;r;ne tebredi.
Suwda canq;l;;lan; qurgan, quragan da
Bal;q bol;an; belgili boldu.
Birle a;a canq;l;; anas; dedile,
Birle ua sar;wbekdi deb, ti; q;sd;la.
Ol mazall; sanlar;n qayr; ca;;rl;q edi?
Qar;wlulu;u-qar;wsuzlugu da a;;q boldu.
Ol k;zge k;r;nmey,
;abaqlan; biri;a aylansa,
Bal;q bol;an; eslenmey da qal;r edi.
Ne kelsin,
Peliwanl;q sorulub berilmeydi.
Ca;adan ta;, aga; athanla,
Tobdan atar;a kerekdi degenle da boldula.
Alays;z da suw, hawa cetmey
Q;ynal;an bal;q, a;;wlan;b,
Mi;i Tawnu ayr;s;na ;;;ab
Duniya;a k;lqald; qarab,
«Adam;;qla, ;abaq;;qla
K;b ca;a;;z, bir «oh»,- degiz dey,
Can beriri keldi.
Da;;da esine ne keldi ese da,
Te;iz taba atd; m;ll;g;n.
...Shurtuklan; qara bu;a;a,
Qarala bara edi bal;q.
Ta;, aga; cetmey qal;an;nda da
Iz;ndan s;z cete edi:
"Bal;g;n /suwun/ qoy;an bal;q,
Ca;as;n oygan bal;q,
Qobann; qobargan bal;q,
Curtun ta;la;an bal;q".
Bal;q a b;g;n da aylanad;
Te;izlede, okeanlada.
Qobann; suwun te;izde izleb,
Tab;b, bals;t;b i;edi,
Tawlu, ayrann; i;gen;a.
...Alay a bir k;n k;l; bul;ana,
Ol kesin tawla taba atar.
"Entda bir bal;q ba;;n
Cagaga at;b ;ld;",- deb, bildirirle.
Alay bo;al;r bal;qn; tawruhu.
Acir nazmu - emilik nazmu
;abar at;a ki;neydi nazmu -
Ba;;n da sozaraq etib,
T;rt tizginin t;rt tuyaq etib
T;rtg;lleydi, corgalayd;, sekiredi.
Ol ayaqlar;n qalay alad;, qalay salad; -
Kimni ne i;i bard; anda?
Cal; e;ilibmidi, quyru;u t;y;l;bm;d; -
Sizge ne ba;has; bard; an;?
- Ol ayag; bla cerni nek qazad;?
- Ketgen zamanlan; tintgenligidi...
- Ol kesine as;r; bek bazad;...
- Qorqma, ca;aw andan cigitleni da...
Ketgen zamanladan quw;un;a beri
"Bolu;luq" deb ;aba ese ua nazmu?
Ter k;m;k etgen ;s; an;
G;l iyis eterin kim aytd; sizge?
Ne da,
C;ll;q colnu qoy, k;nl;k colnu da
Ol bir c;r;; bla qalay kelib turur?
Kesi da bir colnu qalay kelib turur?
Col k;b, colnu ;z;lgeni da k;b.
Col kesi da t;l ;oydu keb.
Nen;a c;rek bar ese - an;a col,
Colnu an;a ;r;-eni;i...
Kesibiz da k;b colnu oy;anb;z... qoy;anb;z,
S;y;b-s;ymey da
K;b cerlege t;;genbiz, k;;genbiz.
Kesibiz da t;rlen;enbiz, aman t;rlen;enbiz.
Quwgun;a kelgen da q;ynal;b tabar, tan;r
Ahlusun, elin.
Sora tala;; turur;a cetib
Burundan at;l;b kelgen acir,
Tebsey kelmezligi haqd;,
Ayaqlar;n da ariw, omaq ala.
Ol em q;sha colnu, ne da,
Kesi col sala kelirge bolluqdu,
Qraw urub t;g;ne-cal;na,
Tuyaqlar; da buzla;an cerni erite.
Kellik zamandan quwan; hapar al;b
"S;y;m;;" deb kele ese ua nazmu?
Ol zamanda an; c;r;;;, ;ab;ww,
Ki;new; da ba;ha t;rl; bolluqdu.
Kertidi, cegiliw;;, miniliw;; atla da bard;la.
Har birini qullu;u ba;ha.
Alay a, ma;;lay;nda
Poeziya qa;has; bol;an acir,
Arba colga s;y;nn;q, cara;;r;q t;ld;,
Cerni, c;genni, awuzluqnu unar;q t;ld;.
Fahmusuz qawum an; a;;lab tohtar ornuna,
Emilikge arqan atar;a k;re;edi,
Awuzluq sal;r;a umut etedi.
Bek ullu muratlar; ua - an; bi;ib,
Fahmu urlu;un alalsala,
Alay t;l ese ua, t;b; bla qurutalsala...
Fahmudan qaratonlan;
Atalar;-balalar; da - zarl;qd;.
Bi;ilgen atla acirni
K;r;b bolmayd;la deyle.
Acirni k;l;, c;regi
Erkinlik bla Poeziya bol;an;n,
Alada ua Ca;awnu urlu;u
Qaynay-bi;e turgan;n
Bilmegen;a etedile caz;qla...
Bek da biledile, itlikleri ozad; ans;.
Acir a barad;. An; bar;wwnu
Bir mardas;, ;egi, coru;u coqdu.
Zaman da,
Acirge tur;an baytal;a,
Barad; an; all;nda.
Men carathan q;z
Duniyada bolma;an q;zn; s;fat;n
T;n;mde-t;;;mde da qurayma.
Elektri;ka tohtagan; say;n,
Ol men saqla;an kirlik;a, qarayma.
Men saqla;an k;r;nmeydi, o;ay...
Tohta, men an; t;;;ndan saqlaganl;qga
Ol qat;mda olturub tura ese ua...
Ne ua,
Ba;ha vagonda bara ese ua? O;ese,
Ol ;;;;b bargan ti;ir;w ol bolurmu?
Ti;ir;w qudureti ;omart t;g;lgen
Qalay tabd;la an; sanlar;...
;zge men turgun;u e;ikle cab;lad;la...
Olmu edi, ol t;lm; edi, qaydam?
...Har ariw q;zn; qarayma k;z;ne.
"Ol t;ld;". Qaram;m; canlatama.
Bir adamn; da t;;;lamayma s;z;ne...
Men duniyada bolma;an q;zn; caratama.
Ol telefon bla s;le;ir deb saqlayma,
Cazar deb da umutluma qa;;t.
Sabiy;ik;a kesimi aldayma:
"Kirib kelse edi e;igimi qa;;b."
Saqlay-saqlay t;;;leme sora...
;m;rde ;;rt can-can;war basma;an
Topraqn; tab;b, ileb, qadardan tileb,
Ba;layma bek q;y;n i;ni.
;zge qalay;ndan ba;lar;a bilmey,
Arsar bolama.
Butlar;n i;leb tebrerge raz;ma.
K;zle sal;b qararga da termileme.
Alay bolsa da,
Ba;;n etib tebreyme al;a,
S;layma, s;ypayma, s;nab qarayma:
Murat;mda;a bol;an;na quwanama.
Betine k;;eme. K;nden tolu
Eki k;z salama. ;;ime k;l salama.
Q;y;lgan eki qara qa; tartama.
Ki;i bilmegen oraydan; tartama.
K;g;r;;n murulda;an;a ;;;a s;zlerim,
Ba eteme an; k;zlerin.
Qa;lar;n tilim bla calayma,
K;l;m tolgandan c;rlayma, c;layma.
Bir git;e s;y;ml; burun;uq i;leyme,
«Burnu;u ;rge tutsa;, ;lt;rl;kse»,- deyme.
Eki ay caya;;n, saqal t;b;n,
Qulaqlar;n qollar;m bla quray,
Erinlerin erinlerim bla i;leyme.
H;, izlegenim;a k;z;-qa;;,
Ba;;…Tohta, ;a;; ua qayda?
Qabba; ti;ir;wdan er;i zat bolurmu?
Ma endi bir cuqga u;ad;.
Til, ti;le sal;r;a unuthanma.
Tilimi ;l;eleb, an; tilin
Kesimi tilimden q;sharaq eteme.
Ti;lerin a - deme;ili, q;s;q -
;;mmaq pil s;ekden salama.
Endi nesi da ornuna keldi deb,
Quwana tebregenley,
M;y; salmagan;m
";arq" deb esime t;;edi.
K;ble ayt;w;ulay, etiw;;ley,
Ti;ir;wnu m;y;s;z qoyganma.
Bir ba;ha;a etsem
Alay qoyar;q esem da,
Kesime corala;an ti;ir;wwmu
;;ray;na k;re aq;l; bolur;a kerekdi.
Ne eterik edim,
Ba;;n ;a;;b ca;;dan i;ledim.
Ti;ir;wwmu ba;;n kesime q;s;b,
Qula;;na da nazmula ayta,
Qalq;b qald;m.
Uyan;anlay a,
Biy;e q;zn; boynu;a bir bo;n i;ledim,
;mba;la, qami;le;a qolla, bilekle sald;m.
Canq;l;;n;, suw aga;;a, imba;;na at;b,
Qoy Colda suw;a barl;g;n
K;z;me k;rg;ztd;m da nas;bl; boldum.
8
Alay ete kelib,
Ayaq barmaqlar;na deri i;leb ;;qd;m.
C;regin, ba;ha zatlar;n da
Unutmay sald;m.
C;lamu;um, terim bar;b,
;l;b, qat;b,
Ma men kesim carathan ti;ir;w
Catad; q;p-q;mja bolub all;mda.
Eki qanat da bitdirlik edim
U;ub keter deb qorqama ans;.
N;rden carat;r;q edim,
Men;e tursunuruna ekili bolmasam.
B;;aq;a q;n b;;aqn; kesi bla etgen;a,
Kesime bi;ib etgenme nesin da:
.......................................................-
Nebiz da keli;edi bir-birine.
Ca;;z can sal;r;m qalgand; endi -
Qadar men carathan zatha
Ca;aw-can ;fg;rmezi haqd;.
Alay a bileme,
Teyriden da tilek etib,
Kesim carathan ti;ir;wnu
Ta;a deri qu;aqlab ;;qsam,
Can;m; t;z car;m;
A;a k;;erikdi. Aythan;m;a etdim.
Birin;i K;n tayaqla a;a tiygenley,
Ol orundan turdu.
Uwaq-uwaq atlay bar;b,
K;zg;ge qarad; da:
"Bu almasd; menmemi", - dedi.
- O;ay, sen m;lekse.
Ol awaz;ma beri qarad; da,
"Ciyirgen;li, awuzu;u cab",- dedi.
K;zlerim qara;; etdile...
;s;ne ne qablad; ese da,
Qoluna ne ald; ese da,
E;ikleni "za;" deb etgenin e;itdim.
Ca;awumu car;m;n,
Car;q umutlar;m; bar;n,
Qadar q;y;n;m; coq etib ketdi.
E;ikle cab;ld;la.
E;igim cab;ld;.
Adam bla Terek
Adamla aman suwuthand;la,
Er;i o;una k;r;nedile k;z;me.
Endi kimge da k;l;m; a;;b barmam,
Endi kimni da cuwuq qoymam kesime.
Adaml;q, Qarna;l;q, ;ohluq
Qanatlar;n caygand;la ke;;e.
Sora, qayan; erninde qazaq narat,
M;dah qarab, qol nek bul;ayd; men;e?
Bir deb bir cag;, bolu;lu;u bolmay,
Kesi kesine tayan;b ;sgen narat,
Can;m t;;egimden ay;r;l;an; bolsa,
Sen;e qonub solur, bolur rahat.
Men b;g;n qaya;a ilinib bar;anda da
Cibni u;un, can;m; q;y;r;n begitgenme sen;e.
;egetni awur hawas;n, s;z;n k;lt;ralmay,
Abrek ;;qgan;a k;r;nese k;z;me.
Qaya erninde ;sgen ca;;z terek,
Tam;rlar;; c;regimdedile meni...
Adamla meni suwuthan kibik,
Terekle suwuthand;la seni.
Biz cerden ta; ;rge ay;r;l;anb;z,
Qonaq bolur;a ceti;genbiz Teyrige.
Biz ;lsek da ca;;zl;qdan ;ll;kb;z,
Biz ;lsek da ca;;zl;qda ;ll;kb;z
Men Adamga, sen Terekge termile.
Halq;m, ana tilim, tuwgan cerim
Bolumsuz, qar;wsuz k;r;nd;m kesime,
Aq;ls;z, fahmusuz k;r;nd;m.
Ne ba;;ma, ne ba;haga hay;r;m coq -
Barad; ketib ;m;r;m.
Tuw;an cerimi ta;lar;n
Culduzlaga te; etdi k;l;m.
K;nbetde qoy colnu Qoy Col;a k;rd;m,
Alay a, an; ;;;n;e
Duniya meni curtuma, elime
Meni k;z;m bla qaramaz; haqd;.
Men;e, mi;;e qan;n-can;n da, tilin da berib,
Halq;m - ;se, ;l;ms;z bola bargan halqd;.
Men;e ne ;;;n berilgendi bu can
Halq ;;;n an; berlik t;l esem?
Men;e ne ;;;n berilgendi bu curt,
Curt ;;;n otha kirlik t;l esem?
Men;e ne ;;;n berilgendi ana til,
An; saqlar;q, caqlar;q t;l esem?
Adam bolub nek tuw;anma sora,
Adam ;;;n serme;irik t;l esem t;l esem?
Ne ;;;n kelgenme ca;aw;a
Ca;awnu ;l;mden qutharl;q t;l esem?
Alay a, allay k;;n; kim berir men;e?
- Halq;m, Ana tilim, Tuwgan cerim.
Em nas;bl; adamma duniyada
Busa;atda allay muz;ka coqdu
Meni can;ma carar;a.
Ayag; kesilgen muz;ka,
Tama;; buwul;an muz;ka,
Qanat; ;z;lgen muz;ka
Can;m kesidi.
O;ay,
Busa;atda k;l;m
Bir qanatlar; k;y;b t;t;nley,
Bir qanatlar; da, s;n;b s;yrele,
Aylan;an turnaladan toludu -
Alan; q;;;r;qlar;d; bu tizginle,
Ans;, meni bir hatam coqdu,
Men em nas;bl; adamma duniyada.
Car;q. Muz;ka. Qan.
Car;q da sol can;;dan tierge kerekdi,
Muz;ka da sol can;;dan ;;;ar;a kerekdi -
C;rek tabadan.
C;rek tabadan urub kelgen qan;a...
Kel
Meni ;s;mden ke;den sora
Turma sen. Senden sora
Kim a;;lar;qd; meni?
Kim? Tutul;and; K;n.
Tutul;and; Ay. Tul qal;and; cay.
Tebrenedi cer.
K;k;reydi k;k. Nek?
Bir qanat;n bu;uw bas;b,
Bir qanat;n buqu bas;b
C;;;lad; c;r.
Tun;ugad; c;r. Kele kir.
C;rn; duwadaq boynun
Cerden ay;r da qoynu;a q;s.
K;l ber -
Buzc;rek da c;rc;rek bolur.
Kel beri. Kel.
Cuqlayd; el.
Cuqlayd; cel. Kel.
Cer tebrenedi c;rekde,
K;k k;k;reydi c;rekde.
Be;ik da quru. E;ik da quru.
Kel.
Can bla t;;ek
San;m; q;yalmazs;z k;bge.
Can;m; quyalmazs;z kebge.
K;kge
k;lt;r;l;b bar;anlay,
Ta;ay;rma k;zden. Men - Teyri adam;.
Can;m san;m; saw c;rt;b,
Keter ;eksizlikge. Oldu nas;b.
T;;egimi awur topraq bas;b,
Cerge teren k;me bar;anda da,
C;regim k;kge aq k;lekke atar.
Ol -
Aytalmay qal;an s;z;m meni.
Oy,
Ayt;lmay qal;an s;z;m meni...
C;rekni te;liginden qarasa;
Ti;ir;wdan ariw ne bolur duniyada
C;rekni k;z; bla qara;anda,
An; awaz;ndan ariw maqam da qayda
C;regi; bla t;;;la;anda.
Te;izni te;liginden qara;anda
Cerde tawladan miyik zat bolmaz.
C;rekni te;liginden qara;anda
Ti;ir;wdan ariw can bolmaz.
Tawnu miyikliginden, te;izni terenliginden,
T;zn; ke;liginden, k;kn; ;eksizliginden -
C;rekni te;liginden qarasa;,
Qays; ;m;rde da ti;ir;w -
Mona Liza, Leyla, Horasan...
O;ay, ti;ir;wdan ariw can coq duniyada
C;rekni te;liginden qarasa;.
Cay;; ta; alas;ndan uyan;an;a qanatl; uyada
K;l;;de nazmuqanat sezim uyan;r.
C;rekni te;liginden qarasam duniya;a
Ti;ir;wdu miyiklik, ariwluq, tazal;q.
Taw, erigen;a, K;k a;;l;an;nda,
Alay eriydi er c;rek an; all;nda.
Ti;ir;wnu qudreti car;than duniya,
Candet bolur, e;ta, seni at;;.
Er u;unmazl;q, ;;;almazl;q ;r coq
Ti;ir;w bolub an; qanat;.
C;r;; sImay;ln; eskere
Haman k;kge taral;b, termilib
Can;m t;;ekde incildi da,
Bir darman-sebeb izleb oqudum
Qurann;, Tawratn;, ;ncilni da.
Can;m; tawu;suz uluwundan
C;z t;rl; boldu, bulgand; k;l;m:
Kesi carathan duniya;a qarab
C;lay tur;an Teyrini k;rd;m.
Bilmeyme, qa;an...
Bilmeyme, qa;an k;r;rme seni:
Qar da cawad; cay;a da qaramay.
G;l a ;aq;and; k;n;e da qaramay -
Qa;an bolsa da k;r;rme seni.
Bilmeyme qa;an ceterme sen;e.
Suw ;;;asa da te;ib qayan;,
Allah-adam da t;yalla an;,
Bilmeyme qa;an ceter te;izge.
Bilmeyme, ayt, ;o ne;den tan;y;m,
K;bd; ariw duniya ba;;nda,
K;b aldan;anma alt;nd; deb cez,
Alq;n t;;;lmey izleyme da;;da.
Bilmeyme, qa;an tabarma seni,
Qa;an, qalay? Ey, ants;zd; bilgen.
B;llay i;ge g;nahd; k;lgen -
Can cart;s;n izleyd q;y;nl;.
Bilmeyme, qayr; ;abad; c;rek -
Zaman qoban; burgan tirmen ta;.
Aq ne qara boluw;and; unu;,
Bir k;n car;l;b qall;q tirmen ta;.
Bilmeyme, qa;an t;berme sen;e -
Qard;, suwuqdu, cayda kibik t;l.
Bar;n istemey q;zara ese g;l -
Tabmay, t;bemey qal;rma qalay?
Bat;b bargan k;n
Qar-buz erise, a;;lgan;a
Cerni car;l;anlar;,
Alay a;;ld;la, ;;ar;an;;da,
C;rek caralar;m.
Qalmad;q
Bir-biribizni q;ynar ;;;n.
S;n;an k;l;m entda bir s;nd;
T;z qaynar ;;;n.
Ca;awnu tatl;l;;; bla q;shal;;;n
K;rd;m k;zleri;de.
Soqur k;zden ;;qgan ca; -
Bu s;zlerim.
Ariwluqdan qanmad;m...
;ncited b;t;n,
K;zlerinden qan tama,
Bat;b bar;an K;n...
Andan bolur
Bir k;n;e ;;;;b qalmayd; adamn; can;.
Qallay bir q;ynal;an;n, a;;gan;n an;
Ayt;b ;;;ar;a qoldan da kelmez.
Tart;la, sozula, cuqara kelib
Alay ;z;ledi can tam;r.
T;n; ca;a;anlan; canlar; q;y;n,
Q;y;n ca;a;anlan; canlar; t;n;
;;q;anlar; andan bolur.
Suw
Bir cerde
Ta;n; te;ib ;;q;an qara suw,
Arlaqda bir bo; cer car;l;an;a
Qu;lub, cutulub, dump bolub
Bargan;n k;rd;m da,
;ll;k canlan; c;lawlar;n etdim.
q;y;nl; halqlan; poetleri
Zulmu-zorluq coygan halq;n;
C;lawun, bu;uwun eterge,
Poetni coq edi erkinligi:
"C;lar;a da coqdu erkinlik".
"Ne ullu bolsa da koran;;,
Curtun tabhan halqn; quwan;;…"
C;rlar;a qoymay edile poetni -
"C;rlar;a da coqdu erkinlik".
Bolmagan;nda, k;l;ndegin
Bir ba;ha tilde basmalad; da,
Teren ahs;nd;:
"Ana tilge da coqdu erkinlik".
Cerini ariwlu;una, bayl;g;na cutlan;b,
Halqn; curtundan s;rgenlerinde,
Poet K;kge qarad;:
"Tuwgan cerge da coqdu erkinlik".
Qalapeleden beri ca;aw;a qarad; da,
Amals;zdan k;l;n basd;:
"T;z adam;a ca;a;an q;y;nd;,
T;z s;zge coqdu erkinlik".
Sora, K;kden, uzaqdan-cuwuqdan,
T;zl;k Allah;ndan awaz keldi:
"Sen madar etse; men qadar eterme.
K;re;".
Ca;aw
Ariwlan; k;r;r ;;;n da qalmad;q,
S;ymeklikden ;l;r ;;;n da qalmad;q,
;o da;;da bir toymad;q, qanmad;q.
Eki tizginli bir nazmu
U;ays;z da u;ays;z,
Ayt;r;a amal;b;z coqdu ans;.
Tozura;an ariwluq
K;k, s;n;b, qo;un-qo;un bolub,
Bal;;q k;llege t;;;b turad;.
K;; qaydan tabad;la
...;aytanla bla ca;ab,
Bir-birle qaydan tabad;la k;;,
Sag;n;rga at;n Allahn;?
Ta; bashan k;rd;k
Qara c;reklile da
Bu aq duniyada ca;ayla.
Qara innetlerine t;m etib,
Bizni t;;;b;zn; a;ayla.
;zge qara c;rekde da
Aq duniya ca;ay bolur.
Ne kelsin, ol ta; bashan
K;rd;kga u;ay bolur.
S;le;eyik qara;ay;a
K;zleribiz car;r ;;;n K;n;a, Ay;a,
S;zleribiz carar ;;;n K;n;a, Ay;a
S;le;eyik qara;ay;a.
Elible;a s;yl; elleribizde,
Candetle;a ariw cerleribizde
Qara;ay tilni bereketi tursun...
...Ba;ha curtda ba;ha halq bla
Ca;ar;a t;;se, ol halqn;
Tilin-adetin da bilirme.
Meni curtumda, meni cerimde
Ca;ab tur;anla, ca;arga kelgenle da
Raz; bolub, s;y;b ;renirle
Meni tilime, adetime -
;nnetleri t;z ese alan;.
Qara;ay,
Halql;;;;; tas etmegen ese; sen,
Qrall;;;; bar ese seni,
;;n qralga ;;n til qulluq etgen;a,
;;ilizge i;iliz til qulluq etgen;a,
Qara;ay til sen;e alay qulluq eter.
Elible-HAR;FLE
1
Har s;zn; bard; can;,
Tab ;l;m degen s;zn; da.
Men ;ll;g;m; sezdim da,
Tans;qlad;m Alifni, Ya-n;.
Har harifni qu;aqlad;m,
Har elib - birer fay;ambar.
Elib duniyan; carathan
Duniyan; carathan;a te; t;lm;d?
Elible bla aytd;m k;l;m;,
Cuq ca;;rmad;m aladan.
Kesim duniyadan ketsem da
Can;m qall;qd; alada.
Adamla sizge u;asaq,
Bar;b;z bir;a fahmulu,
Bar;b;z bir;a kerekli,
Bir;a s;yl; da bolurek.
C;z t;rl; amal tabarek
Nas;b ca;awnu qurar;a,
Elible birge qo;ulub
Qura;an kibik s;zleni.
Birin;i, ekin;i sanamay
Elible alay turalla.
S;z qays; elibden da ba;lan;r;a
Bollu;un biledile ala.
Elible, s;yl; elible
S;egen ceri;den tebmezle.
Alan; s;egen ketse da,
Ala ;a;;l;b ketmezle.
Alan; s;egen ;bilis ese,
Ala ;aytan qullu;un eterle.
Alan; s;egen Allah ese,
Ala fay;ambar qullu;un eterle.
Cerni, k;kn; da awla;an
G;nahs;z canla - harifle.
Halq;m;, s;ygenimi da
Atlar;n quragan elible.
Siz k;kden t;;gensiz deb,
Sizni asr; bek s;ygenden
Aythand;la burun;ula.
K;kge ;;;ar;an sizsiz deb
Aytab;z biz da b;g;n;;le.
Har elib birer fay;ambar,
Har bir s;z - birer Allahd;.
Tilge qat;lgan genezirge
Ceter q;y;nl;q, palah da.
2
Elible bar; da termile bolurla
"S;ymeklik" s;zn; qurar;a.
Elible bar; da termile bolurla
S;ymeklik sezimni qorur;a.
S;zle bar; da termile bolurla
"Caz;w" kitabn; qurar;a.
S;zle bar; da termile bolurla
S;ymeklikni k;zden saqlarga,
S;ymeklikni s;zden qorur;a,
Har bir palahdan qorur;a.
3
Harifle, sizni bek caz;qs;nama,
Kim ne s;yse an; qurayd; sizden.
Nen;a adam a;;yd; s;zden.
Adamla, siz da harifle esegiz,
Qadarn;, qraln; qolunda...
O;ay. Harib adamla, harif adamla da bolurla,
;zge adamla harifle bolgan k;n,
Tutulur edi K;n. Erkin adam qalmaz edi.
Adamla harifle esele, allay harifledile
Kesleri s;ygen;a qural;an,
Kesleri s;ygen;a tizilgen,
S;ymesele ay;r;l;an.
S;ygenleri;a ca;a;an,
Qul haliden hapars;z,
Biy harifledile adamla!
O biy busaq!
K;lekkesi
M;dahl;q;a qablan;an,
Kesi k;kge
Umut kibik sozul;an,
Bu saq busaq
Busgak-busgak bolurun,
Bilemidi
Balta an; tomurub?
Bile ese ua,
Ol art;q da q;y;nl;.
Busaq - cerni can tam;r; -
Q;y;ld;.
M;;h; ti;li
Qoymayd a;a qarawun,
Fay;ambarga ;;ar;an;a
F;r;awun.
O biy busaq,
Balta qollu qul seni
Qadar;;a biylik eted
Ne ;;;n?
Nek berilgend
A;a allay erkinlik?
Kim bergendi
A;a allay erkinlik?
O biy busaq,
Sabiy busaq, ca; busaq,
;le turub da,
An; ;lt;rgenden ba; busaq.
Ca;;z cerge, ca;;z k;kge
Ba; ur;an,
O k;k busaq, Teyri busaq,
K;n busaq.
Sez
Duniyan;, ca;awnu ariwlugundan
Bar;an;a k;r;nse da s;z,-
Ol seni ;s;;dendi,
Can;m, an; sez.
Caz;; t;lp;w aylan;b cerge,
K;nbetge gyahinik ursa,
Sabiy;ik cuqusundan uyan;b,
"Annya" dey, k;z;;klerin uwsa,
Men seni ;s;;den eteme sa;;;...
Caz;;-cay;; umut qoban
Ca;alar;n - q;;n;, qa;n; - bas;b,
Seni taba barad; a;;g;;.
- A;;q;an suw te;izge cetmez.
- Ceterge, cetmezge da bolur.
Alay a te;izge kerek ese suw,
Te;iz da al;a silkinir.
...Suw sekirtmele;a t;g;ledi ;a;;;,
K;n sekirtmele;a qarayd;la k;zleri;,
Nazmu sekirtmele;a qaynayd;la s;zlerim...
Duniyan;, ca;awnu ;s;nden barad; s;z.
Nek carat;ld;m da sora duniyaga?
;ll;k canma. Bileme ;ll;g;m;.
Ne tilek, ne dua etib as;rasala da,
Qurtlad;la biylerik ;l;g;m;,
Ciyirgen;li qurtla kemirlikdil; t;;egimi.
Alay g;nahl;m;d; adamn; san;,
Qurtla;a qal;r;a ah;r; an;?
;ll;k bolub, ;iririk bolub,
Qurtla-qam;jaqla kemirlik bolub,
Nek carat;ld;m da sora duniya;a,
Ahrat azab;n nek s;nad;m da ca;ab duniyada,
Nek q;y;nla;d;m ah;r;m alay bo;all;q bolub?!
Candet zawu;un da nek tatd;m sora,
Andan alay terk ay;r;ll;q bolub?!
Can;ma da t;lme raz;
T;;egimi qo;b, k;kge atlann;q ese ol,
"Men qutuldum" deb, qanatlann;q ese ol,
Caral; te;in du;man;a qo;b,
Ba;;n quthar;an satl;q t;lm;d; ol?
Kimden, neden bol;anma da ba;,
Qurtha-qam;jaq;a bola esem a;.
Sa;;n;b tabi;atn; coru;un, buyru;un,
Caz;w bir da bul;amas;n quyru;un.
;lsem dohturla, alimle tintsinle,
T;;egimi uwaq-uwaq titsinle,
Can;m; da t;yala esele, t;ys;nla,
Miyala;a, tab, ;ald;;ha c;ys;nla.
K;re;sinle, ne da etsinle, etsinle,
Awruw-talaw bolmaz kibik etsinle,
Qartl;q-;l;m kelmez kibik etsinle,
Adam degen seyir quduret, Teyri k;;
Ca;ab, ca;nab turur kibik etsinle.
C;regi;
Burundan kelgen ne;ik t;zd;le s;zle:
C;rekni terezeleridile k;zle.
Eki k;n;a k;r;ne esele k;zleri;
;eksiz k;kden ;;rt kem bolmaz c;regi;.
CAZIQSINDIM
Seni ;z;;dan
Maqa da ;; kere ;;;ad;.
Caz;qs;nd;m maqan;.
C;regimi da caz;qs;nd;m.
;m;r;m raz;ma sen;e
K;n c;l;tsa, ta; da suwumay,
;gi kesekni turad zawuqda.
K;n ;s;nden tayganl;qga,
K;n;e k;lqald; bola bolmaz ol.
K;n k;n uzunu c;l;than; ;;;n da
;ukur dey bolur ke;e uzunu ta;.
Bir k;n ta; c;regimi
K;n bolub eritgeni; ;;;n
;m;r;m raz;ma, bor;luma sa;a.
Eki t;rl; qaram
1. T;n
Esleybiz ke;e u;han culduznu.
K;nd;z u;han culduzla ua,
Sans;z-sanawsuz esele da ala,
K;edile k;r;nmey k;zge.
Culduznu daracas;na cetmegen canla ua?
K;k tahtada, k;z tuwrada turma;anla ua?
K;nd;z, ke;e k;e esele da,
K;n uzunu, ke;e uzunu k;e esele da,
Kim esleydi, kim esleydi alan;?
Kim cars;yd; alan; qadarlar;na?
Alan; qadarlar;na kim eted sa;;;?
Qara, q;z;l, aq ese da, bir culduznu-adamn;
;s;nden ayt;l;an-caz;l;an ;aql; bir,
K;;;r;l;b-t;;;r;l;b, q;r;l;b ketgen,
Ne dump bolur;a cetgen
Halqlan;-tilleni ;slerinden
Ayt;lma;an;, qay;; etilmegeni qucurdu.
Har adamn;, har halqn; coqlay, caqlay,
Ala ca;ar ;;;n ca;a;an, ;lgen -
Ca;;z oldu esde-tarihde qal;r;a t;y;n;l;.
Ca;;z oldu Adam.
2. T;;
Sen qorqmaysa halq;;a, tili;e -
Seni halq;; bolad; milliard.
Q;yamat k;n;e deri cerni ;s;nde
Halq;m ca;ar deb, baz;nmaql;g;; bard.
Ba;ha halq cutar deb, qorqmaysa halq;;a,
Dini;, adeti; da turad;.
Seni tili;e-di;i;e k;;erge izlegen;e da,
S;y;b eskertese kesi;i saqla deb.
Sen ullu halqsa, bek ullu halq.
K;; ne h;yla bla git;e halqlan;
Tillerin, dinlerin, adetlerin, tarihlerin
Unutdurub, kesi;e qo;ar;q t;lse.
Sen alays;z da, alas;z da k;bse, peliwansa,
Allay u;uz, g;nahl; i;leden kerise.
Ala qrall;qlar;n, halql;qlar;n tas etmez;a,
Bolu;ub, qay;;r;b tur;an Teyrise.
Har halqn; curtunda qral tili -
Ana tilidi deb begitese.
Halqla, tille - bar; da bir;a s;yl;, ullu.
Avtonom tiyrege o;una barsa kele;i;, adam;;,
Ba;ha qral;a bar;an;a barad;,
An; tiline, adetine boysunub.
Ol ay;r;l;b qral bolama dese da erkindi.
An; ;;;n aytad; sen;e adam ulu
Ullu halq, peliwan halq, aq;lman halq deb.
Sen korqmaysa halq;;a-tili;e.
Seni qat;;da men da qorqmayma halq;ma-tilime.
Sanlar; mi;, milliard bol;an halkla da -
Git;e, ullu da ca;ar;qb;z. Andan ullu
Nas;b qayda! Oy-orayda!
Hey, t;n qayda, t;; qayda...
T;; fay;ambar t;;leri;i hay;r;a coralas;n!
SANLA
1. Bir. Birewlen. Ca;;z can.
S;eledi s;n ta;;a.
2. Ekini da s;ymeyme men -
Ba;t;bendi asr;,
Calqas;n da asr; qay;rad.
3. ;; da al;a qara;an san t;ld;,
Q;y;q ki;ige u;ayd;.
4. T;rt da kesi kesine dagan
Bolur;a k;re;ib turad;.
5. Be; da sanlan; aras;ma, ortas;ma,
;zge ba; ba;ama deb, kesin ba;alatad.
6. Alt; da, guriy;a, kesin k;bd;r;b,
Meni aya;;m 9-nu ba;;na te;di deydi.
7. Ceti - sanlan; biyi,
Cetiden qural;and; har zat.
8. Eki tam;; bir-birine ;ab;;d;la,
Eki c;rek, eki duniya, eki to;ay, eki c;z;k
Segiz (8) bolub, bir-birine ;al;;d;la.
9. Men 6-n; ayag; zat da t;lme, - deydi to;uz,
Aq;l;m k;bden qazanba;ma men.
10. Bir, ca;;zl;qdan qawra bol;an bir (1),
Kesine bir t;gerek n;ger tab;b,
Endi at;m ondu (10) deb, g;cebsined.
Alan bla o;n;aqlar;
Alan degen ulann;
;gid ca;awu, hal;.
K;bd; r;sh;s;, mal;,
Qay;;s; da az t;ld;.
Mayna, at; ki;neydi,
Haz;r bolub ;abar;a.
;arsha ugulganlan;
Bar;n cetib ozar;a.
Uzunqulaq e;egi
Sozub-sozub oquydu,
Tawda, tarda c;r;rge
Qad;r kibik g;rt;;d;.
Qad;r tacal bolsa da,
Q;l;g; bet coyad;.
Acir;a ki;ney kelib,
E;ek;a oqub qoyad;.
;zge Alann; qad;r;
Taw collan; q;d;r;r,
Awur c;kn; eltse da,
Qabhan, ;o;u;an etmez.
E;egi da qala i;leb,
Quyrugu bla oymaz.
Ca;;z, to;b tursa da,
Oqugan;n a qoymaz.
"E;ek bilgen arba col",-
Deb bo; k;lelle a;a.
Kesi haram bolsa da,
Q;y;n; ua halald;.
Otun, bi;en keltirir,
Ca;n;, qartn; k;lt;r;r.
Tawda e;ekge eskertme
Sal;nsa da bolluq ed.
Qad;rn;, atn;, e;ekni
S;rt;na at;b keter;a,
Alann; pili da bard
Duniya seyir eter;a.
Ol burnu bla k;lt;r;b
Baz;q tomurawlan;,
;egetden al;b keled,
Alan mekyam i;ler;a.
Pili, at;, qad;r;,
E;egi da Alann;
Bir mashabda c;r;yle,
Aythan;n etib an;.
Nen;a kiyik, can;war
Turad;la Alanda.
Ala k;t; bol;anla
;le;genle adam;a.
Qablan, aslan, a; da,
C;lan, taw qu;, t;lk; da,
;t, s;lews;n, b;r; da
Qay;r;lmay biri da,
;ohayla;a ca;ayla,
Halal i;leb, a;ayla.
Bir birikgen qral;a,
Cama;atha u;ayla.
Ce;illik etgen bolsa,
Har kim an; uyaltad.
Ertden bla bar;n da
Gugurukgu uyatad.
Alan asker;i kibik,
Erley qablab kiyimin,
Cu;uturun, kiyigin,
;yneklerin, qoylar;n
Bar;n t;;;na ied.
;;irge deri otlab,
Ala toysala s;ed.
Qalganlan; da bo;layd -
Ala da c;r;s;nle.
Tuwgan s;yl; cerlerin
S;ylas;nla, k;rs;nle.
K;z baylana, bar;s;
Kellikdile qay;t;b.
Tebrerikdile sora
Seyir haparla ayt;b.
Alan bar;n tans;qlar,
Bar;na awrur can;.
B;r;ge qoynu sorur,
Ki;dikge ua - ;;;hann;,
T;lk;ge - guguruknu,
Bal ;etenni - a;ge.
;gid, bar; saw-esen
C;y;l;and;la ;yge.
Ma ol halda bir-birin
Har i;irde coqlarla.
";;irgi tawruhha" t;;lab,
Sora tatl; cuqlarla.
Adamn; qadar;
Q;y;nd; duniyadan ay;r;lgan,
Tuwgan cerden ay;r;lgan q;y;nd;.
Ay;r;l;wnu c;lawun
Suw;a etgen ne bolur cerde?
Ol tuw;anlay ketib tebreydi...
Ta;la, terekle da qalad;la,
Cagala da qalad;la,
Ol a ketedi, ketedi, ketedi...
Suw, sen bulut bolub qay;tsa; da,
Qay;t;rsa bir k;n tuw;an tawu;a.
Men;e ua allay nas;b da coq,
Men ketsem qaytmam ;m;rde.
Awanam oguna k;r;nmez.
Men - kete bar;an q;y;nl; canladan biri,
Ketib bar;an suwdan i;ib qanar;a izleyme.
Ca;arga izleyme, ;lmey, awrumay, qartaymay -
T;rlendirirge izleyme qadar;n adamn;.
Ogese, bolmazl;q zatm;d; ol?
At;lt;rga bolluqmudu K;nn;, Ayn;?
Qar;an; kelilerin o;b,
;;len;en col
Qayr; eltir Qara;ayn;?!
Alam;a col salama deb,
At;lt;rga bolluqmudu K;nn;, Ayn;?
K;r;; at;lt;b K;nn;, Ayn; -
Sora, k;r;rse, k;l bolmasa k;n;;, ay;;,
Sora k;r;rse k;r bolmasa
Q;;;;, cay;;.
Qara;ayn; qayr; eltir
Qar;an; kelilerin o;b
Col i;legen?
Curtuna, halq;na sans;zn;,
Ata-babaladan hapars;zn;,
Til-tarih dey bilmegenni,
Bilirge da izlemegenni
Kim, ne deb iygen bolur col i;lege?
Telibizden tilibizni,
Ceribizni, esibizni
Saqlar ;;;n ne zat etdik
Ne sen, ne men?
Qara;ayn; Qadaw Ta;;n
At;ltd;la deb hapar kelse,
Endi a;a da seyirsinmem.
Bu halga qalay cetdik biz?
Ana tilin bilgen da mahdawga tergelgen
Qallay bedi;lik zaman;a cetdik.
Misirde, Qr;mda da curtuna termilgen
Qar;an; caz;qs;nama men.
;; c;y;rma atl; bol;anlar;nda
Halq bolduq, cawga cawluq eter;a bolduq,
Deb quwan;an qara;ayl;la,
Oy, ne;ik caz;qs;nama sizni.
Qara;ayn; cigiti Tatarqan,
Hasawkan; cigiti Umar,
Sovet So;znu cigiti Harun -
Bagat;r ulula, bat;r ulanla -
Bar;;;z;a awruydu can;m.
Bar;g;z;a awruydu can;m
Tuqum atala, tuqum ba;;;la.
Halq, til ;;;n qazawat etgenle,
Tilek etgenle, salawat etgenle.
Ana til kerekdi, kerek t;ld; deb,
Q;zar;;;b dawla;han tuwduqlada,
Ana tilni bileme ne bilmeyme deb,
Ba;lar;na s;y tarthan tuwduqlada
Sizni qan;;;zdan cuq barm;d; eken?
Sizni qan;;;zdan cuq barm;d; eken?
Sizni qan;;;zdan cuq barm;d; eken?
Bar ese, bu hal;a qalay cetdik biz?!
Seni caratama men
L.F.
Ana tilimi s;fat;;a,
Ata curtumu quwat;;a,
Tuw;an cerimi bereketi;a,
Halq;m; nam;s;, beti;a,
Ariwlu;u, ;l;ms;zl;g;;a -
Cay;; k;nleni birinde
Men;e k;r;nd; poeziya
Kyamar; bla belinde.
Qader ke;eni car;;;;a,
N;r car;;;;a, TEREZEDEN,
K;zlerime k;zlerinden,
S;zlerime s;zlerinden
Bir Teyri car;q t;g;ld;.
Qay;;l;, q;y;nl; duniyada
;;;anaqla i;inde g;l kibik,
Poeziya men;e k;r;nd;,-
C;l;ww, car;;; K;n kibik.
Men seni k;rd;m poeziya,
K;rgenley bildim horlar;;;.
;ynek da sawgan, d;r;n da c;ygan,
Qalam da tuthan qollar;;;
K;k;regime q;sar;m keldi.
Culduzga, almaga da uzal;an,
Beri uzat;; qollar;;;.
Culduz;a, almaga da u;a;an
C;regim qurmand; ala;a.
Alam;a s;y;nma;an c;regim
Eki uwu;u;a s;y;n;r.
Poeziya, men ant eteme,
T;;;rmem s;y;;;, s;y;m;:
Ayt;b k;lde bolma;ann;,
Ayt;b elde bolma;ann;,
K;kde, cerde bolmagann;
Seni all;;da ass; bolmam.
Cal;an s;zn; cardan atama,
Kerti Poeziyan; caratama.
Burun bla b;g;nn; baylab,
Eski kyamarn; betin ;;;ar;an,
Eski s;zlege can sal;an,
Tambla;a col sal;an,
C;rekden c;rekge col sal;an,
Q;zara tur;an poeziya,
Seni caratama men!
Terezeden tiedi K;n
L.F.
Terezeden qarab k;rgenley,
"Burun;u tawlu q;z esense", - dedim.
Q;zara ;;ar;an;;da,
"Men saqla;an sense", - dedim.
Art;q s;eme terezeni
K;n car;qn; iygeni ;;;n,
Seni da birin;i kere
Terezeden qarab k;rgenim ;;;n.
...Sen ;;ar;an;a tiedi K;n
Terezeden k;zlerime.
Caza tur;an s;zlerime da
Terezeden tiedi K;n.
K;n c;l;wwn a, c;rek qoy ese;,
Ta; da saqlayd;.
K;nn; s;ygenden, ol c;l;than
Ta;n; da qu;aqlayla.
Seni k;;;; bla caz;l;ann; da
Oqurla alay.
K;nn; k;;; bla duniyan;
Car;tad; Ay.
...C;regi; K;n car;qdan
Tol;an ese,
Nazmu tizginleri; da, k;n tayaqla;a
Bol;an esele,
Sora,
Sen;e da kelgendi ol,
Sora,
Sen;e da tiygendi ol,
K;n - S;ymeklik.
Ay
1
B;lay m;dah nekdi Ayn; car;;;?
...Balalar;n coqlay, saqlay,
Awruw awur etgen kirpiklerin a;;b,
B;ge;e begirek q;ynal;an ana
Ay;a k;b;rekmi qara;an bolur?..
2
Ol duniyadan tiygen;a tiedi Ay,
;l;b carat;l;an;a u;ayd; ol.
Bir cans;zl;q bard; an; qaram;nda -
Qab;r ;o;luqga b;legen ca;;zl;q.
...K;rgen;a bolama, tirilib,
Ayda saban s;re tur;an ;l;kleni.
3
"K;eme, s;eme. T;;;-t;n;l;q coqdu.
Qay;;la, sa;;;la. C;rek car;lad;..."
Ol bar; bo;du - ol bar; alamatd;,
Ma meni k;l;m - ;o;du, oldu q;y;nl;q.
...K;n tayaqla;a qar;;hanl;q;a qollar;m,
Ay;a u;ay tebregendi c;regim.
4
;l;kn; betine u;ayd; Ay.
Ay car;q ;s;ne t;g;lse
Cer o;una titirey bolur...
Ay ah;r k;n;e sa;;; etdiredi.
;lgen canla bar; qarayd;la Aydan.
;t can;war da uluydu Ayga qarab.
Ay;a u;ay bar;an Cerde ca;ab,
Adam a nege tayans;n, ;;ans;n?
...K;kge, cerge, c;rekge, ;m;rge da
Ay car;g; t;g;lgendi,
Ay car;g;.
Kimni arbas;na minse;...
"Kimni arbas;na minse;,
An; c;r;n c;rla".
Cerdi meni arbam,
An; c;r;n c;rlayma.
K;kd; meni Teyrim,
A;a urama ba;.
T;;ek - cerge, can - K;kge
Bolluqdula a;.
"Kimni arbas;na minse;,
An; c;r;n c;rla".
Cer arbada barama
K;kn; c;r;n c;rlab.
Qartha ne da ca;ha
Orun kerek bolsa,
Ne da can;ma san;m
Tarl;q ete tebrese,
Arba ;s;nden keterme -
Boysunurma qadar;a.
Ca;; Ay bla Culduz a
S;n ta;;mdan qararla.
Dump bolgan duniyala
K;k;reydi c;regim,
K;zlerim - eliyala.
K;zden ketgenlikge,
K;lden ketmeyle
Dump bol;an duniyala.
...Ma bu tawnu eteginde
Ca;ay edi halq.
Zulmunu ;rteninde
K;yd;, boldu talq.
Qanatl; da qay;td;
Caz bol;anlay, ;z;na.
Suw da tuw;an tawuna
Bulut bolub qay;td;.
Qanatl;;a, suw;a da
Halq suqland;, termildi.
Ba; bo;uq;a termildi
Bugowlan;an ;htem halq.
...K;k;reydi c;regim,
K;zlerim eliyala -
C;regimde ca;ayla
Ol dump bol;an duniyala.
Poetle
Ca;aw bu t;y;wden t;yse,
C;rek bu k;y;wden k;yse,
Ne qal;r adamdan?
Ne ;;;n t;edi ca;aw,
Ne ;;;n k;edi c;rek,
Ne ;;;n?
Curtda Ca;;z Terekni kesgen;a
(Poet a - quru da Ca;;z Terekdi)
Kessele da poetni,
Qar;an; Ta;; qalgan;a
Qal;r poetni s;z;.
How,
Poet - halq;n; Qadaw Ta;;d;,
Ca;;z Teregidi Curtunu.
Adamlan; bar; ;;;n t;edi an; ca;aw.
Adamlan; bar; ;;;n k;edi an; c;regi.
B;lay caz;lad; s;yl; Qurann;
"Poetle" degen suwras;nda (26,70):
"Ma aytd; ol atas;na emda halq;a:
Kimge tab;nas;z siz?"
Ma ol soruw q;ynayd; poetni.
Ma ol soruw ;;;n q;ynayd;la poetni.
«Can Curt» defterden
Qara;ay tilim
Carl; tilim, bay tilim,
Culduz tilim, Ay tilim,
Adurhay, Budiyan tilim,
Tram tilim, Nawruz tilim,
Tar tilim, duniya tilim,
Qar;a tilim, Bota; tilim,
Taw tilim, ta; tilim,
Nart tilim, ca; tilim,
K;n tilim, g;l tilim,
T;rk tilim, alan tilim,
Allah bergen adam tilim,
Qara;ay tilim, Ana tilim.
Ana til birdi
K;blege k;bgen k;m;k
T;lme. Ta;;a ;;darma.
Ta; c;regimi te;ib,
K;rd;k s;z;m ;;garm;?
Men t;rge t;;gen ;l;k
T;lme. Tas;a ;;darma.
Cerimi qar;;a erib,
K;rd;g;;a ;;;arma.
Men k;kden t;;gen elib
T;lme. Bilme, ;;darma.
Alay a, qald;m erib...
S;ymeklikge ;ek barm;d?
Ayaq t;bde qalsam da,
Cer;a, col;a qal;rma.
Ana tilsiz qalsam a -
Curtda da qald;m curtsuz.
;o, qays; tilge bar;b,
S;z sadaqa tilerme?
Faq;ra;a;a qarasala
As;r; awur tiermi?
O;ese, ana tilin
Coygan murdar bizge da,
Ne igilik k;rg;zt;r?
A;a azd; t;rme da,
Deb betime t;k;r;b,
Qoz;al;b alay;na,
Q;z;an ti; bla k;yd;r;b,
Bu du;ur ma;;lay;ma
Ana tilin soy;an deb,
Ciyirgene cazarlam;?
Sawlay da adam ulu
K;r;r cerde asarlam;?
...Can;ma t;re esimdi,
S;z;me bergen keskinlik.
Curtda Ca;;z Terek kesilmey,
Kesilse edi kesillik...
Halq teregin tomurub,
;;legen ca;; ;y;;;
;;b;la k;yd;rgende
T;;;n;enmedi; cuqga?
...T;z;n ayt;r;a qorqub,
Tili tutulub tur;an,
Tilsiz bolub tuwmazm;,
O;ay, ma senden tuw;an?
T;z;n k;r;rge qorqub,
K;rmegen;a etib tur;an,
Soqur bolub tuwmazm;,
O;ay, ma senden tuw;an?
T;z;n e;itirge qorqub
E;itmegen;a etib tur;an,
Sa;;raw bolub tuwmazm;,
O;ay, ma senden tuw;an?
T;z;n bile tur;anlay
Cal;an s;le;e tur;an,
Eki betli bolmazm;,
O;ay, ma senden tuw;an?
...Tuw;an halq;;; cawu -
Bal-caw bolluqsa kimge?
Kesi;i tuw;an ca;;;
Qol k;lt;r;r kesi;e...
K;lt;ralmay c;l;m;
Boynuma deri cerge
Kirsem da,
Cerim betli c;r;m;
Bayraq;a tutub ;rge,
;l;rme:
Dinibiz - haqd;.
Ana til birdi.
Ata curt birdi.
Alan; saqlasaq.
Bizge ;l;m coqdu.
C;reksineme, ;htemleneme
C;reksineme, ay medet, birde:
Az ca;ayb;z candet;a cerde,
Az k;rebiz cer-suw da, cer-suw da,
K;b s;nayb;z bu;uw da, cars;w da.
;htemlen;en oguna eteme birde:
Biz erle;a ca;ayb;z cerde,
Bolcaln; q;shal;g;n o;sunmay,
;tlikge, terslikge, zulmuga boysunmay,
Adamla Adamla;a ca;ayb;z cerde.
Andand;
C;l;m kele kelgenlikge
C;regim sabiyley qal;an;,-
Andand; deb turama men;e,
Ca;a;an q;y;n bol;an;.
Seyir t;;le
Qayda;;m; unutub,
Seyir t;;le k;rgenme.
Ay car;;;n u;tub,
Ayran etib i;genme.
K;nden - nart;h g;rc;ndan,
K;l;n da k;kge ;a;;b,
Awuzum k;e a;ad;m
Ol Ay ayran;a ;an;;b.
Cerime tans;q bolub,
Keramat t;; k;rgenme.
Curtda Ca;;z Terekge
Ba; urur;a kelgenme.
Halq;ma tans;q bolub
Qu;aqlay Ta;;n, Tawun,
Betden betge k;rgenme
Qar;a bla qawumun.
M;dah edi betleri,
K;zleri sa;;;dan tolub.
Halq talq bolmaz dey elle
Tilibiz esen bolub.
Ayr;l;q kirmey tursa
S;z bolub, men-sen bolub,
Halq talq bolmaz dey elle
Birige bilgen bolub.
Cazn; etegi
May ayn; otuz biri...
Ay an; o t;z beri
Qaytarsam a qaytarsam,
Qartaysam da qartaymam.
Men k;rd;m cazn;, k;rd;m,
An; tat;wwn bildim.
Ceti qat cerge t;;;b,
Ceti qat k;kge mindim.
G;nahs;z aq bulutnu
Ba;;ma men sarh etdim.
Mekkyaga t;l, ma sen;e
Buruldum da, "harh" etdim.
Ay k;kden ay;b etdi,
Cay qu;aq cay;b cetdi.
Tesuqa ete qald;m,
S;ygen q;z;m - caz - ketdi.
Umut etdim t;yar;a,
Tar ;y;me c;yar;a.
Cab;;d;m etegine,
Etegin ;z;b ketdi.
Cazn; etegi qolumda -
Oy quwan;;m, cars;wwm.
Ol - ;y;m; bayra;;,
T;rde t;rem. Caz;wwm.
Etegin alay tuthan
Kesin tutarem qalay...
Caz bilse edi an;
Kelir edi qay;t;b.
Tolmay qalgan umutum
Ketdi; meni unutub...
O;ay, men;e qalayd;.
Tolmay qal;an umutum
Tol;an Ay;a qarayd;.
Can;m qoluna al;b
Qara ;a;;;; u;un,
Can;m; qoluma al;b,
U;hun;a alay u;dum.
Cetdim, cetdim ugulub:
K;r;n;eni;;a t;;de,
M;lek;ik;a qubulub,
Tura edi; m;y;;de.
Aw cawlu;u; ba;;;da...
Qaramad;;, saqlad;m.
;;mmaq aq bolub qald;
Qunduz betli saqal;m.
Seni bek s;ygen can;m
San;mdan abrek ketdi.
Qan;m ;;;ab ;z;ndan
Q;z;l q;;;r;q etdi.
Sizden, umut busgakla,
Tigib, men qara kiydim.
Eliya urgan busaqqa
Qarab, culduz;a k;yd;m.
Ketdi; meni unutub,
O;ay, men;e qalayd;.
Tolmay qal;an umutum
Tol;an Aydan qarayd;.
Saqlayma
M.T.
Saqlayma, t;;;lsem da.
Har ayaq tawu;ha t;;;layma,
Kesi kesimi aldayma.
Ki;ini saqlatmam, ;lsem da.
Endi quwan;an da etalmam,
Calan ayaqlay kelse; da.
K;ls;z nazmu
Bayr;m k;n da, bayram k;n da coqdu bizge,
Erkin t;lb;z tilibizge, dinibizge,
Erkin t;lb;z ceribizge, kesibizge.
Halql;g;b;z quruy bar;an;a u;ayb;z,
Curtubuzda da… curtsuzla;a ca;ayb;z.
Ne da ca;awdan...
Ne da ca;awdan ba;lanad;...
;l;m da, -
Dedim da,
Az qald;m aq;ldan ;a;ar;a.
C, a;a U-nu
Bu ;;g;ln; eki can; - g;l.
;;;n;; can; - k;l.
Bu ;;g;ln; eki can; - ca;aw.
;;;n;;s; ua - uzun-q;sha be; u (uwuwu) -
Uluw.
Bu ;;g;lde bir C - car;q, ca;illik, ca;l;q.
Caz. Cay. C;rek. Can.
C;r da, c;law da - C-dan,
Candet, cahanim da - C-dan,
Canla carat;l;an cer da - C-dan,
Ca;;l;w, ca;;r;w da - C-dan,
Cawhar, canq;l;; da - C-dan,
Culduz da, caz;w da - C-dan,
Ca;aw, canaz; da - C-dan,
Sanlan; biyi - ceti da - C-dan,
Coq da, cuq da, Curt da - C-dan,
Ba;lanad; ne da Ca;awdan - C-dan.
Bu ;;g;lde alt; Ay - alt; A:
Alif-Alam, Allah-Adam, Aq;l-A;;.
Bu ;;g;lde ;; ;:
;;b;rdaw da, ;uwuldaw da,
;;lp;la da, ;;b;la da, ;o;luq da.
Bu ;;g;lde uw c;lanla;a be; u:
Uyan;w, uyal;w, uwal;w, uwad;h, uwaht;.
;;g;ln; ;;;n;; can; - be;ba;l; emegen - be; u.
Eki m;y;;;, eki m;y;z; uwdan tolu u.
An; a;;la;an k;n;;den ba;lanad;
Bu u-bla, uluw bla, bu;uw bla buwu;uw.
Bu ;;g;lden t;;;na ;;;ar;a,
;;;lgen otnu ca;;dan ca;arga
Bu;rulma;and;. Col;a
;;q;an barad; C-dan U-;a.
M;y;;de ua c;lan... uwga
;;;;b saqlayd;. Ayr; tiline, miyala k;zlerine
Birle qarayalmay c;;;lad;la.
Ol a - marhamatl;;; coq -
S;rkele kelib cutad; alan;.
Birle i;lerinden qalt;ray esele da,
T;;lar;ndan bildirmey bar;b, uru;ad;la,
U-nu uwundan q;y;l;;n;;.
Ca;aw! Ca;-aw.
Seni ; belgi;e cetgenley,
Ca; ca;lay ;l;b ketgenle,
Can;m a;;yd; sizge.
Men a - al;a, ekin;i A-;a
Cetgin;i bar;b, U bla serme;irikme.
«C», «U» a;ar;a, qar;wsuz t;ld;.
Ne medet, alay a,
C - ba;;, U - quyru;u
Bolgan t;rl; seyirlikdi Ca;aU.
Biz an; quyru;undan - U-dan - ay;rsaq
Ca;a degen magana qalad;.
C-dan - ba;;ndan ay;rsaq a,
A;aw degen tuwar sezim ;;;ad;.
T;lme da iynam; ;;;lgen,
;;;arga izlemez;a temir ;;g;lden.
C bla U-nu baylasa da qadar,
Ay;r;rga Adam tabmazm; madar?
Qart da, sabiy da bola c;ldan c;lga,
C-dan U-;a t;l, C-dan C-;a - bar;rga:
C;llan; qab;ndan, bu;a bawdan;a ;;;;b,
G;r;lder;a, U-nu uzununa c;;;b...
Kim esem da, kem esem da, kemsiz s;yd;m
Ca;awnu.
B;g;n, tambla da qan;m-can;m bla aythan:
«C», a;a «U»-nu,
«C», a;a «U»-nu.
C, ca;a!!!
Sen
Tilburu;um da,
Tinburu;um da,
Sanburu;um da,
Canburu;um da -
Sen.
Suw
Suw suwudu tuw;an tawundan,
Ba;;n qayadan oguna atd;.
"Ke; duniya;a, - deb,- zar qawumdan" -
Te;izni sar;wbek tamag;na sarqd;.
Irh;z sal;r;a kelgen ;abaqla
Aytd;la aca;han carl;n; hapar;n.
... Ol tawusulub, bulut bolub qay;td; da,
C;lay-c;lay qabland; tawla;a.
Cer da, k;k da coqdu sen;e
Quruy ese; sen zarl;qdan,
Quru ese; halall;qdan,
Quyru;u ese; eliyan;,
Ba;;n mara;an duniyan;,
Ba;; ese; s;rkelgenni,
Aya;;ndan ala s;elgenni,
Sora,
Cer da, k;k da coqdu sen;e...
Culduz tutar;a quruq ald;; -
Eki duniyadan da quru qald;;...
Cer da, K;k da coqdu sen;e.
Kimdi, nedi terezeden k;r;n;en?
;orbat ;;p;;qm;d; terezeme qon;an,
K;g;r;;n s;fatha kirgen m;lekmidi?
G;rc;n burhula bermey a;a,
;lgizdik eterge kerekmidi?
Ol Allahn; s;yl; salam; ogay,
;orbat ;;p;;q o;una bolsun.
Qab;r;ada qaq qab;r;a;a qarayd:
A;d; harib, a;as;n, toysun.
Men;e ;ys;z qal;r;a t;;se,
;y;m caw;a t;l, can;warla;a qals;n,
;orbat;na ;;p;;q ;y;r ornals;n.
Adam qartaysa da, ca;aw qartaymaz.
T;zl;k meni ;z;na qaytarsa,
Ala;a keli;irme, ala;a ile;irme...
Sawluqda g;rc;n;mdan ;zdenlik etib,
Osuyat;mda - san;m;-can;m; ;le;irme.
;orbat ;;p;;qm;d; terezemden qara;an,
K;g;r;;n s;fatha kirgen m;lekmidi?
O;ese, carl; ana namazl;qda
Aca;han ca;;na etgen tilekmidi?!
Qara;ayl;n; sag;;lar;ndan
T;;;mde ana tilim tutulub k;rd;m da,
T;n;mde da tilim tutulub, s;le;almay turdum.
A; bla bal a;ar;a baz;an
Erni s;n;b, s;ns;b k;rgende,
K;n;, Ay; bla birge
C;regim tutul;and;,
Muthuz car;g; da
K;zlerimden s;zlerime sarqa...
C;regim tutul;and; meni...
Celimawuzla qoyalla a;ab...
Egerleni kim uyats;n?
Ba;;r tazla - t;bs;z,
K;m;; qo;urawla - tilsiz.
Kim uyats;n egerleni?!
Ana k;l; balada...
Uzaq taw elde k;k a;; ;artlab,
Qalt;rathanda bol;ann;:
"A;hadu an lya ilyaha illya Allah
Ua a;hadu anna Muhammadan gabduhu ua rasul;h,
Allah, sen saqla balam;",-
Deb, ana ca;;na qorqdu,
Uzaq ;aharda k;n uwata aylan;an ca;;na.
At ;absa...
Fahmunu at; ;abhanda,
Zarl;qn; itleri ;abd;la.
S;rkelgen canla - c;lanla
S;elgenim ;;;n qabd;la.
Bir adamn; da kelmeydi k;r;r;m:
B;g;n kelgendi ;l;r;m
Cugutur;a ta;aga kirib,
Bawurumu ta;la;a berib.
Sa;;;la tala;an can;m;,
Qay;;la tona;an m;y;m;,
S;n;b, qaynamay qalgan k;l;m;,
S;ns;y tur;an c;regimi
Cabsara...
Kukalanad;
Cazga caya;;n sal;b
Ca; q;z;;q kukalanad;.
Tilim tutulub qal;b,
C;regim nazmulanad;.
;aharda terekle
Terekle ;yleden miyik
Bolur;a kerekdile deb tur;anma.
;aharda alay bolmagan;n k;r;b,
Hayran o;una bol;anma.
Qalala;a s;elgen ;yleni
Aralar;nda terekle - cesirle;a.
Araba dawurdan, awur hawadan
K;r;nedile esirgen;a.
Da ala esge t;;;re bolurla
Ata-babalar;n; zamanlar;n.
Ol nas;bl; k;z;wde b;lay;n
;;nd;k ;egetle k;;leb tur;anlar;n.
Da ala esge t;;;re bolurla...
K;z ca;la;a t;;;re bolurla
;apraqlar;n olsa;atda.
;aharda terekle...
Es burmaysa
Uluy tur;an k;zlerime
Es burmaysa, can;m, sen.
Cana tur;an c;regime
Nek cawmaysa, ca;ur, sen.
C;rlayd; Canni Morandi
M. T.
Can;m; can;y boran da,
T;;;l;b zal;a atlayma.
C;rlayd; Canni Morandi
A;a men sensiz t;;;layma.
C;rlayd; urumlu zakiy.
Men - k;l; qalgan sabiy,
Hars ur;an;m da bek ;o;:
Seni ornu; turad; bo;.
Can;m; can;y boran da,
Belgisizlikge atlayma.
C;rlayd; Canni Morandi
Men a kesime t;;;layma.
Tereze bla kirib...
Men cazga e;ik a;ar;a k;re;e,
Akg;ll;qga sal;anma kirit.
Qa; a - tereze bla kirib,
Men;e faq;ra;a;a qarayd;.
EsGer
Duniyaga etgen sa;;;lar;;
Bolad;la tolu bir asker.
Ay nas;bs;z, ba;;;; aldama,
Elde kal;an ana;; esger.
Namazl;qda ;ejdege barsa,
;rge k;ynal;b tur;an;n esger.
Ullu Allahha da seni ;;;n;e
Ol ba; uruw;u bol;an;n esger.
Duniya qay;;s; can;;; suwura ese,
Duniya;a igid da etese sa;;;.
Alay a duniya bir ullu suwra ese,
An; a;;lathan anad; bizge.
Nazmu kitab;m bolur;a bolur
Suwab-g;nah caz;l;an defter.
Sen alq;n duniyada ca;ay ese;,
Ca;awnu anas;n - ana;; esger.
Qan bla Can...
Qan bla Can.
Cand;m.
Can bla Qan.
Qand;m.
Bolmazma qul
B;r;k;z ata bla
K;nk;z anadan
Carat;l;an ul -
Bolmazma qul.
Qadar, qallay s;naw da iy,
Quwan;;ma, cars;wwma -
Caz;wwma kesimme biy!
Kelib cerge tierik bolsam da,
Ta;a k;;ge ;;;n tirerik bolsam da,
;rlerme ;rge, k;kge minerme.
Men - Erme.
Tilimi tart;b alsala da,
Ornuna ba;ha salsala da,
S;le;irme Ana tilimde.
Ceti kesek etsele da,
Har kesegim birer harif bolub
Qara;ay s;zn; quray s;elir.
Duniya qara;ay tilde s;le;mez.
Qara;ay s;le;se da ana tilinde
Ozub ceterikdi, meni nas;bl; eterikdi.
Alay a, bu mazall;-git;e cerde
Bir til, bir tilli qalsa,
Qara;ay til da qall;qd;,
Qall;qd; ma bu nazmum da.
S;ymeklik
S;ymeklikge t;;ek bolsa ;l;e,
S;ymeklik bolad; be;el.
S;ymeklik - cazg; ca;il k;rd;k,
Ki;i an; etalmaz bi;en.
Safiyat
;rtenlan; Azretni poemas;n; biy;esine
Ol suw;a ketdi...
Ca;ada
Miztama;;n suwuqdan ca;;r;b,
S;y;t-q;;;r;q q;ppa ;;rmal;b catad;.
Ol ba;;n suw;a atd;.
Suw an; can;n ald; da,
Qal;an;n ca;il ca;aga qaytard;...
Ol g;nahs;z, taza can
Quturub, boqlan;b kelgen qobann;
Taza da, ;o; da etdi...
Sawlu;unda an; qoymad;la
Ta; cagada da ca;ar;a.
Endi ua, ;l;g;n
Ca;il ca;ada asrab,
Eskertme da sal;and;la, - deyle.
Qayan; erninde
;l;mn; qara bulutu
Kelib ;s;n bashan;nda da,
Cann; ca;arga umutu
K;k;a ca;na;anlay turdu.
Suwuq k;r;nmez
Caz. Caz;ww;u caz.
Cay. Qu;a;;;; cay.
Qa;. S;ygeni;e qa;.
Q;; suwuq k;r;nmez.
Qa;
Zaman
Adamlan; qollar; bla
;apraqlan; t;be etib,
Ot sal;and;.
Calan terekle,
Betlerinden qanlar; qa;;b,
T;t;nley can;an, ;apraq otha qaray,
S;n bol;and;la,
Qartla ketgen k;nlerine qarab,
;um bol;an;a.
K;e tur;an q;z;l-sar; ;apraqlan;
Ca;il canlar;, ca;il umutlar;
Barad;la k;kge - ;eksizlikge - ketib.
Qa;n; ;z;ndan caz kellik;a,
Sabiyle otnu ;s; bla
Ar;-beri ;;;ab oyna;anl;qga,
Tabi;atn; m;dahl;q k;;leb turad;.
Suqlan;w
E;ik terezege suqlanad; -
Terezeden qarayd; Alam.
Tereze e;ikge suqlanad; -
E;ik bla c;r;yd; Adam.
Serme;iw
Ca;aw -
Ol ;l;m bla serme;iwd;.
Ta;a da, turu da. Quru da.
...An; can s;ekge sal;b sildeyme.
Tobuq bla k;lt;r;b da atama.
T;;;ndan, i;inden da ;alama.
Ol cagamdan alsa,
Men ayag;ndan ala,
Ol oq bolsa, men ta; bola,
Bir-birde andan ba; bola,
Kelgenlikge, k;n ;;;ar,
Ol meni tabs;z c;gar.
;l;m bir kere c;;ad;.
Can canawalda ;;;ad;.
;l;m c;qgan;a bizleni,
Kim c;;al;r ;l;mn;?
Cer bla k;k
Cer qalay k;;l; tartad; kesine...
Can;b;z k;kge tart;b turmasa,
Biz ertde kirir edik qara cerge.
Culduzladan tutub atlamasaq,
Ab;n;r edik, c;g;l;r edik,
Alay a,
Cer bolmay qalsa,
Qayda c;r;r edik,
Qalay c;r;r edik?
A;a tab;nd;m
Alamn; cans;z betinde
Ca;awnu adam k;zleri
Qum t;zlede - qu;la;a...
Ca;awnu tamgas;d; ;l;m -
Er;i, qorquwlu tam;as;,
Ketmezlik qara tamgas;.
Q;r;rga, k;yd;r;rge ua - o; coq.
Alay a, ;l;mn; qara betinde da
Ca;awnu car;q tam;as;n
Bu;uw, qoran; k;nlede da
Tabald;m da, a;a tab;nd;m.
Birle…
Qrall;qlar;n, halql;qlar;n tabar ;;;n,
Birle qazawat etelle.
Birle ua… semiz qabar ;;;n,
;bilisni qalaylar;n tagar ;;;n,
Curtlar;n sat;b ketelle.
Esimden ketmeyse
N;gersiz qal;an k;;;k
K;re;edi arbazda qans;b...
Men sen;e bol;anma tans;q.
At ki;neydi ca;il talada,
Ca;;zl;qd; an; tala;an.
Temirqazaq culduz;a qarab,
Uluydu qazaq b;r;.
B;r; ulu;an,
;t s;ns;gan,
At ki;negen -
C;regimde...
Oy ne;ik tans;q bol;anma sen;e.
Tam;r iysin
Bir ca;il butaqn; cerge basd;rd;m:
Ol da bir tam;r iysin, tam;r bolub bir k;rs;n.
Ol zamanda a;;lar tam;rn; qadar;n, ans;
K;n car;qn;, duniyan; k;rgen,
Kimni k;;; bla ba; bolgan;n
Unuturga ;; bolad;.
Ca;il duniyan; tuturugu ua -
Duniyan; ayn;than emda saqlagan k;; -
K;zden ta;adad;. Biz da k;b;s;ne -
Ol ta;a quduretge t;l -
Tuwra zatlaga salab;z mahtaw.
K;kleni, Cerni, alada bolgann; bar;n
Carathan K;; qalad; ta;ada.
Men ma ol K;;ge eteme ;ukur.
Ol k;rg;ztgen colda bara -
A;a u;arga, cuwuqla;;rga izleyme.
Men - Teyri adam;,
;zleyme u;arga Teyrime.
Ca;ur
Terekleni b;ge celi,
B;ge;eli, cawad ca;ur.
Tam;;lar; cam;;lan;
Te;er kibik, alay awur.
Eliya da,
K;kn; ;s;nden ;liada
Caza kelib, can;an kibik;
Cazgan;n; suwu sarq;b,
Culduzlar; qal;an kibik;
Cazgan;n; suwu o;una
Suwcilik nazmulan;
T;bleri bla al;an kibik;
K;e tur;an carl; cerge,
Caral; cerge can ur;an kibik.
B;ge;eli cawad ca;ur...
Ma alay bla burulmaz...
Erkinlik, seni eri;me.
Qanat;m bolur;a erinme.
Qadar, men seni ca;;;ma,
Qader ke;e;i ca;;rma.
Zaman, men seni k;z;;me,
Ki;ige soqur k;r;nme.
Ca;awnu ekin;i can; - ;l;m,
Sora andan nek qalad; k;l;m?
Culduz kesin ba;s;nsa,
Car;;; k;kn; ta;s;n;r.
Curtda Ca;;z Terekni tam;r;n
Cannet terekden ese saylarma.
Can tam;r;m;, c;r tam;r;m; da
Men ol tam;r;a baylarma.
Ma ol zamanda k;r;n;r
Pariy k;;; k;;;kn;.
Qancalba;ladan o;lu bol;an;
Burun;u cerba; ;y;;kn;.
Ma ol zamanda a;;l;r
Ta;a ma;analar; s;zleni,
Bir qawumnu da - k;zleri,
Birleni ua - awuzlar;.
Ma alay bla burulmaz
Qara;ayn; Qadaw Ta;;
Qara;ay halqn; s;n ta;;na.
Biz - senbiz
Qara;ayn; Qadaw Ta;;,
Ca;;z Teregi Curtumu -
Ana tilibiz, K;n-Ay tilibiz -
Halq;m; esi, bayra;;.
"Kesin saqla;ann; saqlayd; Allah da"…
Ana tilin saqlayal;ann;
Ana tili ;m;rlege saqlar.
Halqn; cerinden ay;r,
Qar;a, qum;a da bul;a,
Qara qulga da sana,
Kaw-kuw etib da s;na -
San;na
Qoran;, cara t;;genlikge,
Tili saw ese - halq sawdu.
Halqn; can; - ana tilinde...
Tili ;lmey can; ;;qmaz.
Curtsuz qal;r;a t;;gende,
Ana til - Ata curtluq da eter.
Alay a curtunda ca;a;anl;qga,
Tilin unutdu ese,- halq ;ld;.
Curtundan k;;;r;lgen halq
Qay;t;r;a da bolur ;z;na.
Ana tilsiz qal;an a u;ayd;
Quru;an suwnu ;z;na.
Nart ;r;zmekni ;m;rl;k cukusun
B;lelle bu sa;;;lar;m:
«Q;z;l Fuklam; bard;la entda,
O;ese, emegenle?
Qaydan, kimleden ;;gad;
Ana tilibizge qorkuw?»
;r;zmek, ne ca;;r;w endi:
;zlesek - bolluqbuz
Ne can; bla da ;serge, ayn;r;a.
Terslik tuwduqlar;;dad;, t;z;n ayt;r;a.
Uru; bizge, kes bizni:
Kereklisi;a, t;y;n;l;s;;a
Tutalmayb;z kesibizni.
Alay a,
A;;la;andan a;;lay barab;z:
Ana til, cuq da coqdu sensiz,
Coq da cuqdu seni bla.
Sen - birse. Biz - senbiz.
Can;m, alda
«K;k ca;nayd»,- deb,
Can;m, alda:
Eliyama
Canawalda.
Men "kel", - dedim,
Sen ;arlad;;.
;uwaq ke;e
K;k ;artlad;.
S;ygen c;rek
Car;l;anda,
Ta;a car;q
Cay;l;anda,
«K;k ca;nayd»,- deb,
Can;m, alda.
Eliyama
Canawalda.
Q;y;n c;rekliLEden biri
Q;y;n c;reklileden biri,
;abama ar; bla beri:
Ca;aw - q;y;n-zawuq duniyas;n berib,
K;k da - ;uwaql;;;n, eliyas;n.
Cer da ne zat;n bermey qoysa da,
Topraq ;l;;;m; ua - berir.
Kesimi c;regim cana tur;anlay,
B;rk;m; qoluma al;b ;abama
Ot t;;gen;e, otha t;;gen;e...
Ba;han; quthara, ;leme.
Alay a, bileme:
Men ;leme quthara kesimi...
Men ;leme ba;han; quthara otdan.
Men ;leme kesimi quthara Otdan.
Etim k;ygendi,
Betim a - qalgand; saw:
;l;m bla bo;almayd; ca;aw.
Qurugan qu;
Qurugan qu;;a bu;ga qarad;m:
G;b; awla k;;leb an; i;in,
Buwaz g;b;la bir-birlerin buza, buwa,
Ciyirgen;li qurtla-qam;jaqla
Bir te;ikden birsisine kire...
Quru;an qu;;a bu;;a qarad;m -
Qarad;m qara, zar c;regi;e.
Quru;an qu;;a suw quya,
Suw - tot-ot-uw bolub bar;an;n k;rd;m.
Andan i;genni i;i k;yd; da,
Ca;;lgan;ma car;l;b ;ld;m.
Quru;an qu;;a bu;;a qarad;m:
Quru;un;un;a qallay edi ol?
Qarad;m seni zar c;regi;e:
Qa;an da allaym; edi ol?
K;zlerime qurum qu;lad;
Sizge qarasam quru;an qu;la.
;zley k;re edim...
;;mmaq qal;n qar;a qarab
Ca;il k;rd;kn; tans;qlad;m.
Ca;il k;rd;kn; tabhan;mda ua,
Taza qar;a boldum tans;q.
...Ba;lar; qar,
Qab;r;alar; - k;rd;k bol;an
Tawlar;m; izley k;re edim.
U;ayb;z
Q;s;la da ay;r;la -
T;n;d;, q;y;nd; bizge.
Biz kirpiklege u;ayb;z,
S;ymekligibiz a - k;zge.
FAHMUQAWLA
Biz - belqawla,
Siz - tilqawla,
Ala - calqawla,
Bar;b;z da fahmuqawla.
ORUN BARMIDI?
Ca;;, bir s;z qo;mad; ana tiline,
Ca;;z bir sabiy bermedi tuwgan halq;na,
S;;ar bir qaz;q urmad; tuwgan cerinde...
Qab;r orun barm;d; a;a Ata curtunda?
Bir tam;;s;ma
Men bizni poeziyan; t;;;; ulan;
Ne qartl;q ca;; t;lme. A;a quwanama.
Awal;-ah;r; bolma;an poeziyab;zn;
Baysan ca;urunu bir tam;;s;ma.
Alay a, bilmeyme,
K;rd;kn;, m;rzewn;, ogese ;;;anaqn;m;
;;;ar;na bolluqma sebeb?
;gi corala ua eteme.
Gyahinikk;z c;r
...Sahnadan alay c;rlad;,
Tawdan ;zen;e qarab, c;rlagan;a,
Qar;a da, a;a,
Qadaw Ta;;na tayan;b, t;;;la;an;a.
Awaz; -
Curtda Ca;;z Terek ;uwulda;an;a,
C;z qara suw qo;ula tur;an;a.
Awaz;
K;kden endi da,
Narat terekleni ;z;ndan tizib,
Iz;na ;;qd;.
C;r;
Tuw;an cerine ca;ur;a si;di da,
Ana tili ca;il ca;nad;.
C;regi k;k;a ca;nad;
Gyahinikk;z c;r; tuwar ;;;n.
K;l;ne kelemi bolur?
Adamn; Adam etgen qadar,
An; saqlar;a tabmazm; madar?!
O;ese, aq;l-bal;q boldu ca;;m,
Saqlayall;q bolur palahdan ba;;n,-
Deb k;l;ne kelemi bolur?
K;n - qalqan;m
Culduz b;rt;kle t;;e tur;an
Bu aq qag;t - qara topraql; saban;m.
Q;rd;;n; qobara bargan
Ceti awuzlu citi qalac;k a - qalam;m.
Ne k;;l; cawdan da qamamam -
Ana tilim meni qamam.
;lgenimden sora da tuw;an cerim - k;bem.
Ala sawlukda q;y;nl;q k;rmem.
Bilsem da, ca;ar;a bir k;n qal;an;n,
Qara k;;lege horlatmazma: K;n - qalqan;m.
Qoy Col - colum. Culduzum a -
Qara;ayn; Qadaw Ta;;.
Birlege ol - k;ygen culduz,
Men;e ua -
;;ray t;kgen ariw cerimde
N;r t;ge tur;an tarih culduzu.
Halq;m; tarihin a;;qlay,
Artha qay;tsam, al;a barama.
K;kge bar;r ;;;n cerge kireme,
Cerni k;r;r ;;;n k;kge ilineme.
Alamn; a;;lar ;;;n, atomnu tinteme,
Adamn; a;;lar ;;;n bar;n da tinteme.
Men - qadarn; a;;s;-esi...
Kesi kesimi k;l etmez ;;;n,
A;;larga izleyme kesi kesimi.
Ara-en;i ba;hab;z
Poeziya - ara-en;i ba;hab;z:
S;yse; nart;h ;sd;r,
S;yse; arpa, buday,
S;yse; gardo;, harbuz,
S;yse; k;get terek,
S;yse; t;rl;-t;rl; g;lle.
Ne s;yse; da ;sd;r,
S;yse; ;a;;b, s;yse; coppu.
Qalay s;yse; da, ne s;yse; da ;sd;r.
Ca;;z
Teli hansn; ;sd;rme ans;,
Aman hansha kesdirme ans;.
Poeziya - ara-en;i ba;hab;z.
Allayd;
K;z;-qa;; bolma;an;a,
I;armay;n s;le;edi,
Qorqutur;a k;re;edi.
Q;; allayd;.
Umut;ad;. Caz allayd;.
K;l;m; ua cazalmayd;,
Caz;wwmu cazalmayd;,
Caz allayd;.
Cayn; q;z;l uwurtlar;,
Ca;n;, q;zn; umutlar;…
Es bir cerge c;y;lmayd;.
Cay allayd;.
Qa;n; ka;;n etalmayma,
Qar;wsuzlugumu ke;almayma,
Qa; keledi, qa;almayma.
Qa; allayd;.
Teberdi
Teberdi…
Cer taw t;rs;n ala, kesin K;kge teberdi.
K;k,
Erib, k;gerib, suw bolub sarqd;.
Quwan;
Taw ba;lada qar bolub agard;.
Adam
;zenden taw;a, tawdan ;zen;e qarab, ;;ard;.
Bu ;uwaq k;kden,
Bu ala-ca;il-k;k suwdan,
Bu ;;mmaq qardan,
Bu taza k;nden,
Bu ta;l;-a;a;l; cerden,
Narat iyisli darman hawadan,
Tab, s;t t;lp;w;a, bu ;zen tubandan,
Umutla;a, aq bulutladan
Carat;l;an;na t;;;nd; Adam.
Teberdi...
;re turuq
Sezim ketdi - s;z;m ketdi,
Endi men - ;re turuq.
Ca;il ;egetni i;inde
Qarala, ;le turluq.
K;n tayaqGa tayanad; c;regim
N;r cawhardan casand;rsam da, Cawharat, seni,
Cetmez edi, ant eteme, k;l;me meni.
Men;e K;k - Sen ca;a;an cer.
Quwan;;m k;b - Sen barsa duniyada,
Sen birse duniyada.
Ca;;z, K;n tayaq tiygen bek qayada g;lden,
Duniya termilgen ;uwaq k;kden, n;rden
Carat;l;an can -
Cer q;z;, Teyri q;z; - Cawharat.
Candetden q;stalgan Hawa da,
G;nahdan t;yar;q suwra da,
Zarandan saqlar;q duwa da -
Cawharat.
S;ymeklik sezimi ;;;n
Ti;ir;w;a burul;an m;lek.
Ariwlugu, tazal;;; ;;;n
M;lek bolurga t;y;n;l; ti;ir;w.
Q;y;nd; sen;e K;kde, Cerde da -
Ti;ir;wlugun tas etmegen m;lek,
M;lekligin tas etmegen Ti;ir;w!
Cawharat, s;eme seni.
Qayala, culduzla da
Qaytarad;la: s;eme seni
Sen sawluqda
Gulo; tayaqga tayanmam ;m;rde da.
At;;; aytsam -
K;n tayaqga tayanad; c;regim.
Ana tilim;a kerekse
K;l;m; K;kl;g;n da,
Curtumu bekligin da,
Ana tilimi ;l;ms;zl;g;n da
K;reme senden.
;l;rme, ;lmezse dey sen.
Ana tilimi s;ygen;a,
S;eme seni,
Ana tilimi bilgen;a,
Bilirge izleyme seni.
Ana tilim;a kerekse men;e,
Curtda Ca;;z Terekse men;e,
Cur bala;a k;r;nese men;e,
Curt-Ana;a da k;r;nese men;e.
C;regimde -
S;ymeklikni Qadaw Ta;;nda - ;aqgan,
S;ymeklikni ca;il teregise.
K;l;;; qand;r;b qara suw i;gen;a,
Duniyada em zawuq s;zn; aythan;a,
At;;; aythan da nas;bd; qalay.
Darman-dar; qaydan tabay;m
Sen;e qaragan har erki;i k;z
Oq bolub tiedi meni c;regime.
Ba;hala;a da men;e;a ;;arasa
Seni kemsiz s;ygenligime.
Bir hata;a qal;rga ba;la;anma,
T;;;m-t;n;l;;;m bo;a;and; qurub.
C;regim kesi kesin talayd;,
Eki k;z;m da eki it;a ulub.
Qabhan;a t;;gen kiyik can;war
Ayag;n kemirib, ;z;b qutulad;.
Men;e allay madar da coq,
Qaram;;-awaz;; birgeme turad;.
K;n;m, Ay;m - sense da meni,
Tutulasa deb qay;;da ca;ayma.
Birde seni s;ygenden ;l;b,
N;r can;an qab;rga u;ayma.
K;n;m, Ay;m bolgan bla qalmay,
Meni k;lt;rl;k Cer bolsa; s;eme.
Ariwlu;u;dan k;l;m bir qanmay,
Kesi s;nama;an bilmez;a, k;eme.
Sen;e qara;an har erki;i k;z
Oq bolub tiedi meni c;regime.
Darman-dar; qaydan tabay;m
Bu caral; s;ymekligime.
Qar;a
Ana tilimi tuzun calad;m
Tuw;an cerimi suwun i;er ;;;n.
...Qadaw ta;ha qablan;b c;lad;m:
Ca;ad;m, ;ld;m ma bu cer ;;;n.
C;regimi kesim kesdim, talad;m
Duniya mal;a aldanmas;n deb.
Sezimlerime qat;l;b turdum
Curtha s;ymeklik alda bolsun deb.
Halq;m; k;b;s; q;r;l;b,
Atas;z-anas;z, curtsuz qal;an;mda da,
;ks;zme, essizme, nas;bs;zma derge
Ana tilibizge ;r;slad;m.
Ana tilimde tabd;m halq;m;
Qan;n-can;n, ;lgenin-sawun da,
Ana tilimde tabd;m curtumu
A;a;;n-ta;;n, dommay;n-buwun da.
Ol - q;b;lada da q;blama boldu
Tarihibizni k;rg;zt;b tur;an,
Ol q;yamada da q;blama boldu
Qutulur colubuznu k;rg;zt;b tur;an.
Ot t;besi bolub da qald;
;;legen ;y;b;z, c;y;an bayl;;;b;z.
Te;izde batmad;, t;zde qalmad;
Ana tilibiz - bayra;;b;z.
Ana tilibiz saqlad; bizni,
Biz da k;re;dik saqlarga an;.
Kimlege bolsa da qo;ulub qalmay,
An; s;ylad;q. An; ;;;n saylad;q
Curtubuznu - miyik tawlan;.
Talay kere t;;d; bizge curtsuz qal;rga,
An;a kere horlam bla qay;td;q.
Ana tilibiz sawluqda
;lmezligibizni a;;lad;q.
Ana tilimi tuzun calad;m
Ata Curtumu suwun i;er ;;;n.
...Qadaw Ta;ha qablan;b c;lad;m -
Tuwgan;m, ;lgenim da ma bu cer ;;;n.
«Namaz zamaN» DEFTERDEN
nazmu (1970-1993) cabalaq
Tilek
Ya Allah!
Seni ullulugu; bla,
S;yl;l;g;; bla tileyme:
K;b q;y;nl;q k;rgen milletibizge -
Dinine-tiline-curtuna-tarihine-adetine - caz;wwna
Erkin bolur;a,
Allay k;;, allay o; ber.
Ya Allah, senden tileyme:
G;nahlar; bolmaganlay,
Zorluqdan co;lganlar;b;zn;
Candetleni t;r;ne ;td;r.
Bu duniyada ca;aganlar;b;zga da -
;yman bla ca;ar;a,
;yman bla keter;a
Nas;b ber!
Atalar;b;zga-analar;b;zga,
Ege;leribizge, qarna;lar;b;zga,
Aladan tuwganlan; bar;na da
;gi k;zden qara, ya Allah!
T;zn; t;zl;g;n,
Tersni tersligin,
Madar bar ese,
Bu duniyada oguna cetdir.
Gyawurnu zorundan,
Kesibiznikileni itliklerinden,
Cinni, ;aytann; zaran;ndan
Eki duniyan; azab;ndan,
Biz bilgen, bilmegen q;y;nl;qladan da
Ya Allah, sen quthar, sen saqla!
QAYIN ;EGET
Sen, ke; meni,
Qay;n ;eget.
Kelgenimi
Qayg;m ce;ib,
Adamladan
Biraz suwub,
Seni aladan
Cuwuqsunub.
C;reksinsem da,
Qay;n ;eget,
Men terseymem
Qayg;m ce;ib.
Seni aql;g;;,
Car;ql;;;;
K;lge k;;er,-
Qayg;m s;;er.
A;;wwmu sende qo;b
;;garma men,
Adamla;a biyag;nlay
Qararma men:
I;an;w bla,
I;ar;w bla,
Cum;aq,
Halal.
Qay;n ;eget,
Ayl; ;eget
Saw qal, saw qal.
;L;MN; DA S;EME MEN
;l;mn; da s;eme men,
K;z;w;nde kele ese ol,
A;a qar;;han adamn; da,
Erki;i;a ;le ese ol.
;l;m da qadarn; i;i,
Q;ynalsaq da a;;la;;nad;.
Sorulmay quralgan can;;,
Sorulmay da al;nad;.
Tuwmasaq, ;lgen da etmezek,
Adetdi kelgen;e ketgen.
Alay biz qonaq t;l, qonaqbayb;z,
Ca;aw;a e;ik kergen.
SUL;KO
Suliko - s;ymeklik bayra;;.
Har igi zatn; duniyada
Seni at;; bla baylad;m.
Suliko - s;ymeklik bayrag;.
Bir ki;ige boysunmad;; sen,
T;;gen sen;e cesirge t;;d;.
S;y;;; ;rge k;lt;rd;le,
Seni ;;;n k;ble ;ld;le.
Suliko - s;ymeklik bayrag;.
Adaml;q, ariwluq belgisi,
Cigitlik, kertilik belgisi,
S;ymeklik bayrag; - Suliko.
Suliko - s;ymeklik bayrag;.
Ol bayraqga kerti;iley
Ca;arga, ;l;rge da t;;s;n.
Suliko - s;ymeklik bayrag;.
Seni at;; bla duniyada
Ca;awnu at;n baylad;m.
Suliko - ca;awnu bayra;;.
Suliko - s;ymeklik bayrag;.
Sen;e qartl;q, ;l;m da coq.
Ca;l;q, ariwluq - bayl;g;;.
;LG;N;;, ;LGEN;MDEN SORA DA
- Poet ;ydemidi?
- Ogay.
- Endi an; qayda tabar;a bolluqdu?
- Endi? Ca;;z da nazmular;nda.
TAWLULA ORUS;A S;LE;ED;LE
MEN QALAY A;ILAYMA DA...
«Za;em aq qoynu terisin
Colnu t;ben can;na b;r;a;an.
Ey adam Teyrisi
Ertde qargaganladan
Bolursa, nalat»,- deb, tawlu
M;rtazaqga quturdu.
Anas;: «Ca;;m, orus;a q;c;ray ese;,
Men qalay a;;layma da?» - deb sordu.
B;R S;Z
Men da bir s;z bile edim, deb,
Tawlu b;rk;n al;b ;abd;.
Iz;ndan cetdi da sawd;ger;ini
;mba;;ndan qaqd;:
«I;;m;m betli muka - qo;ha,- dedi
K;legim betli muka - ;yge»,- dedi.
Sora a;;latalmay q;ynald; da,
Q;ynad;;, ;y;;e h;;;nla cawar;q, - dedi.
BAZARDA
Qara;ay arbala c;r;lday,
Qara;ayl;la sag;;l; c;rlay,
Narsana bazarga kelgendile deydi.
Alan; anda rahat olturub,
Buzlagan et bla awuzlan;anlar;n
Oruslula k;rgendile deydi.
Ay q;r;ld;la degendile deydi,
Qayg;lar;n etgendile deydi.
Qara;ayl;la g;b;t ayrann;
Ar; bla beri ayland;r;b
Bu;hag;n bo;la;and;la deydi,
Alg;; bla bo;a;and;la deydi.
«H;, darmanlar;n i;dile esele,
Cuq da bolmaz, qal;rla saw-esen»,-
Degendile oruslula deydi,
Narsanada alay bolgand; deydi.
QARGANI EK; T;LEG;
«Ke;esi ;uwaq bolsun,
K;nd;z; bulut bolsun,
Carl; qarga;a a; t;;s;n».
Qar;an; tilegi toldu:
Ke;esi ;uwaq boldu.
K;nd;z; bulut boldu -
Mal q;r;an suwuq boldu.
Mal;;la ;amland;la:
Qar;an; urub ;almandan
A;;zd;la da tutdula,
T;g;n qoymay culqdula,
Q;;;r endi deb iydile.
Qar;an; awaz; t;rlendi:
«Ke;esi bulut bolsun,
K;nd;z; ;uwaq bolsun,
Carl; qar;a;a t;k ursun».
SIN TA;DA CAZIW
Culduzla;a a; bolgand; can;;.
CA;IRIW
Bizni poeziyan; eski qab;ndan
Bilew c;lan;a ;;;ama alay.
Q;y;nd; qalay.
Bilib tursam da ne eterigimi
Alg;;lagan azd; ca;; terimi.
Ayagan a andan da az.
Alay bolsa da,
Men bizni poeziyan; eski qab;ndan
Bilew c;lan;a c;lt;ray ;;;ama.
Cum;aq k;rd;kda da c;y;r;la barama.
;o; ayazdan da qalt;ray. Q;y;nd; qalay.
Qutul;anl;;;ma eski Teyrimden,
;;b da - k;bd; ca;; terime.
Alay a, t;zeme,
Alay a, sezeme
Sezalmay tur;an duniyam;,
Ca;;dan tuw;an duniyam;.
Calan ayaqlar;m; iynaqlayd; cer.
Calan etimi qu;aqlayd; k;k.
Ca;awnu - terimi har elisi bla sezeme,
K;nden coppu-coppu k;n tayaqla ;zeme,
K;b q;y;n soruw;a tabalama cuwab,
Ki;i da s;le;mez meni tabalab.
C;l say;n, (ogay, k;n say;n!) awu;dururma terimi,
Ber; bol;an eski, soqur, sa;;raw terimi.
Cap-ca;;dan sezer ;;;n cerimi,
Sezer ;;;n cap-ca;;rgan cerimi,
Qarar ;;;n a;a ca;; k;zle bla,
C;rlar ;;;n an; ca;; s;zle bla.
Poeziya menden, men andan ca;;ra,
Biz qal;rb;z ;m;rl;kge ca;;lay.
MOSKVADAN QARAB
1
Ara ;aharn; q;y;r s;remi.
Mazall; ;y.16-;; qat.
Cel s;zg;rad;.
Tawlada;a.
Ol celden sora
Curtnu esge t;;;rgen
Bir tuqum bir zat coqdu.
Terezeleni ke;;e a;;b,
Ol celni ;yge
;;keri ;aq;rama
2
K;rd;m m;nda mer-mer ta;lar;b;zn;,
Narat terekleribizni k;rd;m.
Ara ;aharn; casay edile ala.
Halq;m;, curtumu, kesimi da caz;qs;nd;m:
Qara;ay ;ahar esime t;;d;.
3
Milletni beti - ara ;ahar;d;.
Halqn; o;un, erkinligin, halql;g;n
Ara ;ahar;n k;rgenley bilirge bolluqdu.
Qayda ese da q;y;rda-bu;haqda
Bir tozuragan orus elden
Ba;hal;;; barm;d; Qara;ay ;aharn;?!
Biz halqb;z, t;lb;z degenlege da,
Ay;r;lay;q, qalay;q degenlege da,
Ne eteyik degenlege da
Cuwab beredi Qara;ay ;ahar.
Alay a, «Qara;ay ;ahar» deb ;ahar coqdu,
Bard; gorod Kara;aevsk.
«Qara;ay» deb, respublika coqdu,
Bard; Kara;aevo-;erkesiya.
Qara;ay deb a, millet barm;d;?
HALQ ALQIN S;Z;N AYTIR
Ketdile alham;;la,
Ketdile balham;;la.
Kim qald; Ustaladan?
Kim qald; Ustazladan?
...C;y;n canl;dan qalgan
S;r;wge u;ayd; halq:
Car;m; - ;a;;w-qu;uw,
Ba;ha car;m; ua - talq.
Ayaq ;sde can qoymay
Ogursuz ;rh; eltdi.
B;g;lgenni, iyilgenni
Ol qul-qarawa; etdi.
Tobuqlan;ann;, cathann;
Ol bir;a etdi s;ydam:
Qalmad hazna haparl;
Burun;u adetden, s;ydan.
Kir qabha c;yar ;;;n,
Bir qabha c;yar ;;;n,
Cer c;z;n; milletin,
Cayarga k;re;dile
;bilisni innetin.
Halqn; esin ald;la,
Ba;s;z etdile halqn;.
S;r;w etib bo;alla
;ald;;ha urub an;.
A;; qoban boqland;,
Millet sezim cuqland;.
Da, ca;aw, ;l;m da - haq...
Zulmu ketdi, qald; halq,
Betinden qa;;b qan;,
Q;y;l;b san;, can;.
Oy s;nd; qablan k;l;...
Qalmad tab qazaq b;r;.
Alay a, ca;ay barsaq,
Day;m k;re;ib tursaq,
;s;b ceter ca; t;l;,
K;lt;r;l;r halq k;l;.
;;garla balham;;la,
;;;arla alham;;la,
Suw eski ;z;na qayt;r,
Halq alg;n S;z;n ayt;r. ...
Halq, alq;n, S;z;n ayt;r!
Millet a;;b;z bolsa...
- ;y;m coqdu.
- Halq;;; ua barm;d; ;y;?
Eki c;y;rma c;ldan atlagan;nda da,
- Eki c;y;rma c;ldan atlagan;mda da
;y;m-k;n;m coq deb,- q;ynald;.
Mi;c;ll;qladan atlab kelgen
Halq;m a nek t;ld; ;yl;-k;nl;, -
Deb sormad;.
- Hon;umu mekyam; qala;a,
Meni ua t;g;r;g;m da coqdu, - dedi.
Hon;u halq kesi bir qral;a,
Biz a - qul;a-qarawa;;a nekbiz? -
Demedi.
;y;m coqdu deb q;ynald;:
Men a;a da bek q;ynald;m,
Alay a andan da bek q;ynald;m
Millet a;;s; bolma;an;na,
Sorma;an;na:
- Halq;m; ua barm;d; ;y;,
;y;-qrall;g; barm;d;?
;y;-qrall;g; coq ese ua,
;;legen ;y;; da senikimid?
Ir;sh;;-m;lk;; da senikimid?
Tab, sabiyi; da senikimid?
Ol ;sse qays; qralga,
Qays; milletge qulluq eter?
Alq;n bard;:
Dinibiz da,
Tilibiz da,
Curtubuz da.
Qrall;g;b;z da bolluqdu bizni.
Ca;;z, a;;b;z -
Millet a;;b;z bolsa...
TOHTA, POET, QARA
Tohta, poet, qara:
M;ndan ar; b;lay cazarga,
Cazgan;;;a cazarga
Bolluq t;ld;.
«E;ek bilgen arba col» .
Poeziyada arba col coqdu,
Poet da e;ek t;ld;.
Ba;han; ;z; bla qoy,
Kesini ;z; bla bar;rga da
Poetni erkinligi coqdu,
E;ek bolmay, Poet ese ol.
Poeziyan; can; - ca;;l;qd;,
Beti - ariwluqdu,
;nneti - igilikdi.
Poet har nazmusu bla,
Har nazmu tizgini bla,
Har s;z; bla,
S;z;n; har b;l;m; bla,
B;l;mn; har harifi bla,
Duniyaga ca;;dan tuwad;,
Ca;;dan ca;ayd;,
Ca;;dan atlayd;.
Ca;; c;r;b tebregen sabiydi Poeziya.
K;zleri ca;; a;;l;an k;;;kd; Poetni c;regi.
Duniya seyirdi.
Duniya qorquwludu.
Ol ariw, seyir,
Eki taq;yqas; bir-birine u;ama;an
Duniyan; k;lekkesidi nazmu.
Batar;n, qal;r;n da bilmey,
Tolqunlada ta;aya-k;r;ne bar;ann;
Ah;r umutudu Poeziya.
Suwnu bir cagas;ndan kirib,
Birsi cagas;ndan ;;g;b bar;an Adamn;
Boynunda duwas;d; Poeziya.
Eki maqa bir calpaqga s;y;nmaz
Bir qaman; eki q;n; da bolur,
Eki qama bir q;n;a ua s;y;nmaz.
CARATMADI...
Men duniyan;, qo;may-qoratmay,
Bolgan;;a, nazmuma c;yd;m.
Duniya an; caratmad; -
Nazmumu orunsuz etdi.
S;ZS;Z NAZMU
« - … , . !?! . , … - »
B;R ERK;;; TABILMADI...
«;;igizde bir erki;i bar ese,
Kelib qat;ma s;elirge,
Bud;nnan; askerin
Aman n;h;tdan iymey t;yay;m», -
Dedi Ol.
Bir erki;i tab;lmad;.
;RGE TUR
Qara;ay!
Uzunu;a sozulub tur;an;; bolluqdu.
;rge tur, k;lt;rg;; belgi;a,
Ba;;;; k;lt;r!
Ma b;lay:
Q
A
R
A
;
A
Y!
Burun;u t;rk tilde asker ba;;;;a
Qar;a, Qara;a degenlerin da unutma!
TI;ILAB QOYMA
Artda qab;r;; q;;;rmaz ;;;n,
Duniyal;qda terslikge t;;;lab qoyma.
QIZNI ;ZLEM;
Q;zn; q;rq can; bard;.
Q;rq can;na da carar;q erni
;zleydi q;z.
;zleydi, allay er tab;lmayd;.
Ca;;z bir can;na carar;q tab;lad;.
Q;zn; qalgan otuz toguz can;
S;y;t-q;;;r;q ete ca;ayla.
DUN;Ya K;Z;WD;
;lg;n;; men a;ayma.
;lsem meni a;ayla.
C;Z
C;z, bile ese; c;ze.
C;z - tohsan to;uzdan sora san.
C;z - kitabn; bir kesegi.
C;z - cer ba;;.
C;z - duniya, alam.
C;z - adamn; beti.
100 : te;iz = ca;aw.
Ca;aw - te;iz. C;z.
C;z te;iz ca;aw te;iz c;z.
TEYR;
Halq;; saw ese,
Curtu;, tili; bar ese -
Nas;b coq derge ;r;sla, uyal.
Er betge keli;megen s;zleni ayt;b,
Allahn;, Adamn; all;nda da bolma ass;.
Kimden, neden qalsa; da quru,
Ata curtu;, Ana tili; bar ese,
Qara;ay;; - Teyri halq;; - saw ese,
K;l;; b;gekley, ;htemley tursun,
C;regi; da Qara;awayn;q;;a ursun!
Halq;;a ti; bilegenle bla -
Amanti;le bla, emegenle bla -
Serme;gen da bek ullu nas;bd;!
Teyri k;; bersin, o; bersin ans;.
S;YMEGEN ZATIM
;;raqn; cuqlathandan
S;ymegen zat;m coqdu.
AY ANASINA UA...
«Ay anas;na ua ...
Ca;;dan ca;arga amal bolsa edi»,- deb,
Ahs;nad;la k;ble.
Qalam;;lan; allay nas;blar; bard;:
Har ca;; caz;an zatlar;nda
Ca;;dan ca;arga...
K;KGE QARA
E;itilmeydi
;;p;;q c;rlagan, ;eget ;uwulda;an tawu;.
Tabigatn; tili tutulub turad; -
Curtda Ca;;z Terekni da kesdile bayam.
Ti;leri;i qat; q;s da,
Qadaw Ta;ha tayan.
C;regi;i ulugan;n t;y da,
K;kge qara.
Cerde ca;aw qalmad; ese,
K;kden kelir sebeb.
Teyri adam;sa Sen,
Teyri adam;.
;AGATLIQ
S;yd;m, k;yd;m, nazmu cazd;m,
Caz;w a - «amin» demedi.
Ca;a;an;ma ;agatl;qga
Ol tizginle qald;la...
ADAM bla DUN;Ya
1
Terekni
Tam;r; kesilib turgan;n bilmey,
Ca;il butaqlar;nda qanatl;
Qadal;b uya i;leydi.
2
Bile ese da ne etsin -
Bolluqnu k;r;rb;z degenden ba;ha,
Saylar madar; coqdu.
Sawdan ;l;b da qalay qals;n!
Bir sebeb ;;gar ese ua,
Degen umut bla ca;ayd;.
Birde c;layd;, birde c;rlayd;,
Bir - cerge, bir k;kge qarayd;.
Bir k;n;e, bir ke;ege t;;;layd;.
Qorqad;
Uyas;na, uyas; bol;an terekge,
Terek turgan cerge,
Cer burul;an k;kge.
Qorqad;, alay a,
Ca;agan bor;du da, ca;ayd;.
CAZGI CABALAQLA - NAZMU CABALAQLA
1
Nazmu - t;lp;wwdu, talp;wwdu cazn;,
Tilni - gyahinigidi. ;gidi:
Cawad; cazg; cabalaq,
Cawad; nazmu cabalaq.
Teyri e;igi a;;lgand;.
2
Eliyama, naratma -
Allahdand; caz;w.
Qart bolsam da, men nartma,
Cazama nazmu.
3
K;k k;k;reyd, g;r;ldeyd, -
Cer buga;a turad;.
Buzlab turgan tawlaga
Gyahinik ter urad;.
4
Terekni ba;; tam;r;na:
Senden ba;ma, - deyd.
G;day e;ki da suw;a qarab:
Alq;n ca;ma deyd.
5
Ata - Curt.
Ana - Til.
Ekisinden quralad; can.
Ekisinden quralad; adam.
Ekisinden quralad; halq
Alay a,
Bolmasa a;;-es,
Ata, Curt da,
Ana, Til da,
Can, adam, halq da,
Bar; da - tas.
EL;Ya
Eliya, El ie senmise?
Tiyrege, Teyrige te;mise?
Bulut g;b;tn; suwun qantar;b cerge,
Cerni cum;at;b, eritib,
Ca;;rthan K;k awaz senmise?
K;k awaz, bek awaz, terk awaz,
Caz awaz, ca; awaz, ba; awaz,
Qor awaz, qorluq awaz da sen ese;,
Er awaz, erkin awaz, erkinlik awaz da sen ese;,
Sora,
Eliya, elimse, k;l;mse meni,
Sezimim, s;z;mse meni,
Aq ba;l;g;m, qara cam;;msa meni,
Cetiden e;ilgen Qar;a qam;imse meni.
Arpa saban;m, e;ki s;r;w;mse meni,
At belinde nart c;r;w;mse meni,
Cer c;z;nde ca;awuwmsa meni,
;le turub da, ca;nawumsa meni.
K;kden t;;gen bayl;;;msa sen,
K;kge tuthan bayra;;msa sen.
S;ymegen-k;ymegen Adam bolalmaz,
U;ma;an-u;unmagan qara;;n; c;ralmaz,
;artlamaz, ca;namaz, eliya bolalmaz,
K;kge, Teyrige cuwuq bolalmaz,
K;zge k;r;nmez, k;lge da t;;mez,
K;k bulutnu bu;ha;;n da te;mez,
An; i;kisin bals;t;b da i;mez,
San;n da kermez, susab;n da kesmez.
Erleni can;sa, Eliya, sen.
Erkinlik;a, ca;;sa sen.
Eliya;a ca;as;n nazmu tizgen.
Eliyaga u;as;n nazmu tizgin.
CAZGI AZAN;I
El, el - Eliya,
Elli el - Eliya,
Har bir el - Eliya,
Har eli - Eliya.
El ie - Eliya,
K;k ie - Eliya.
Caz;; azan;; - Eliya.
Eliya k;zl; tawlu,
Eliya s;zl; tawlu,
Taw k;l; - Eliya,
Ca;as;n Eliya!
Cerge kelme, Eliya.
K;kden enme, Eliya.
AZANI; ;;;n saw bol.
Awaz;; ;;;n saw bol.
G;r;ldeyse sen K;kden:
Tawlu halq; azat bol,
Teyri adam; azat bol!
EK; CANINA DA KESGEN QILI;
Miyik k;k kiyiM
Taza Ay a azaT
Namaz igi zamaN
Allah igi hallA
Debet m;y;m tebeD
Qulluq ete a;A
A;; - ;;A
Namaz kerek zamaN
Zaman kerek namaZ
Namaz igi zamaN
Allah igi hallA
Qa; ;aQ
Q;;; ;;;Q
Qo; iti coQ
A;a; ;y; ;a;A
Ara qabaq ;o;
Qar aQ
Ara qarA
;ti kalaK
Qalaq toT
Qazaq ulU
UlU
K;k ullU
A;A
A;l;q q;l;A
EtE
Awa-sawA
UlU
K;k ullU
Ay a qazaQ
UlU.
B;ZDEN A NE QALIR TUWDUQLAGA?
Analadan Ana til qald;,
Ataladan Ata curt qald;,
Ariw tabi;at, kiyik sawluq qald;,
Qan-can tazal;q qald;,
Adet-nam;s, adaml;q qald;,
Ba; bo;luq, erkinlik qald;,
Birlik qald;, qrall;q qald;.
Bizden a ne qal;r tuwduqla;a?
SEN ENTDA CA;NARSA...
Anala ketsele da Ana til qalad;,
Atala ketsele da qalad; Ata curt!
Duniya k;z;wd;. Bizniki t;z;wd;.
Sen entda ca;narsa Tawlu halk, Alan curt!
QAZAQ B;R;, B;R; TON DA BOLDUM
Orta Aziyan; ba;has;nda tuwdum,
Q;;;r;g;m uyatd; Evraziyan;.
Poeziyan; qazaq b;r;s; boldum,
B;r; tonu da boldum Poeziyan;.
Qara;ayl; erki;i bolgan; ;;;n,
Canl;dan da er;i k;rd;le.
Candet curtun qol;a c;yar ;;;n,
Cesirleb, t;zlege s;rd;le.
Kaw-kuw etib ;a;d;la anda,
Artda birge c;y;l;r; qalmaz;a.
Qara;ay deb ne til, ne millet
Cer c;z;nde ;m;rde bolmaz;a.
Boynubuzdan tag;lgan it bol;andan ese,
B;r; bolurga raz; bolduq,
Qul-qarawa; bolub ca;a;andan ese,
;l; bolurga raz; bolduq.
Ne ayt;r;q esele da ahratda,
Ca;awga, zaman;a k;re t;rlendik.
Duniya it bolub ;abhan sa;atda,
Biz da b;r; bolub ;abarga t;zeldik.
Tas bolmay qay;td;q ;z;b;z;a -
Kavkaz;b;zga qu;aqn; caya.
Mi;i Taw eteginde b;r; ulu;an;
Cawlar;b;zn; entda sanlar;n q;yad.
Bizge entda canl;ga;a qarayla,
Bir ki;ige bolmasaq da h;yanat.
Boysunurga unama;an milletbiz -
Qara;ay halq ullu Allahha amanat!
B;g;n;b;zn;, tamblab;zn; da esgere,
Esgere k;b;b;z qalgan Aziyab;zn;,
Poeziyab;zn; qazaq b;r;s; boldum,
B;r; tonu da boldum Poeziyab;zn;.
;; TINDIRMAY ;LMEY;K
Ullu i;le eterge
Qoymayd; bizni ca;aw.
Uwaq-t;ek qayg;da
Ketib barad; zaman.
Kim Qara;ay ;aharn;
;zley edi casarga,
Kim halq;n; ;s;nden
Tarih kitab cazar;a.
Birini da murat;
Tolma;anlay barad;.
«Sekir toqmaq, ur toqmaq» -
Qay;; k;;leb turad;.
Qar;n qay;;, ;s qayg;,
Cer qayg;, da ;y qayg;
Aya;;;dan alad;.
Nen;a fahmu i;inden
K;y;b k;sew bolad;.
Bu bolumda barmazla
Sanat quwan;la, toyla.
;m;rde da ;;qmazla
Ol Pu;kinle, Tolstoyla.
Hey, bu q;y;n, ters ca;aw
K;b fahmunu t;b etdi.
Haq-Halq C;r;; - S;may;l da
Ol zatha cars;y ketdi.
An; da ayamad ca;aw,
Bizleni qoy, An; da.
Ol a - ba;has; coq -
Poeziyab;zn; can;d;.
Alay a, bizge qalay
Ca;arga kereklisin,
;;darga, k;re;irge,
Cazar;a kereklisin
Osiyat etib ketdile
Kyazim, S;may;l, Qays;n.
Ol zakiyleden-fay;ambarladan
Ta; bla t;y;lmegen qays;d?
Alay a, ta; bla urgann; da,
A; bla urdula ala.
Curtha canlar; qurman,
Halq deb, turdula ala.
Tilibiz, s;y;b;z ;;;n,
Tin qazawat etdile.
Milletibiz degenley,
Ol duniyaga ketdile.
K;re;dile bizni ;;;n,
Canlar;n qurman etib.
Biz s;ylay;q alan;
S;zlerin Quran etib.
Ne qazawat, ne s;rg;n
B;galmad; alan;.
Biz t;y;n;l; bolay;q
;;y;hlar;na tawlan;.
Arbaz q;;;rd demeyik,
Qalam cazmayd demeyik.
Uyalay;q aladan -
;; t;nd;rmay ;lmeyik.
Cer bla K;kn; aras;nda,
Halq bla Haqn; aras;nda
Biz kele;i bolalsaq,
Halq;b;zn; Caz;wwn,
Allah ayt;b, cazalsaq,
T;y;n;l; bola da keterbiz
«Caz -
Caz;w -
Caz;w;u» degen atha.
Saq bolay;q quru da,
Halqn; Halq etgen zatha.
Din, til, curt, tarih, adet -
Bu be;isini birligid
Halq, qral deb qurathan -
Ol kimge da belgilid.
«Hasawkan;» caz;ann;
;z;g;nden bolay;q.
Qar;wsuz s;ltawlan;
Qahmelege qoyay;q.
Nartladan, alanladan
Cuk bar ese c;rekde,
T;k al;rb;z cun;umay,
U;han qu;dan ma k;kde.
An; bla cazarb;z,
Dawlarb;z haq;b;zn;.
«Hayt» desek, Allah berir
Murat;n halq;b;zn;.
S;YGEN;;;A A;ILA
;arh «harh» etib t;;eredi.
SEZ;M;ME-O;MUMA
S;z bellyawga b;leyim,
Kitab bolub k;reyim,
Halqga carab k;reyim,
Senden al;a ;leyim.
FARIZ DA, S;NNET DA...
Allah birdi,
Faygambar haqd;,
Duniya hawhdu -
;;ek coqdu.
Ki;i da qall;q t;ld; bu duniyada,
Bu duniyadan fay;ambarla da ketgendile.
Allahn; kele;ileri - ala -
Adam ;;;n qazawat etgendile.
Adam ulunu quthar;rga k;re;e,
Kesleri k;b q;y;nl;q, azab k;rgendile.
Canlar;n-qanlar;n bizlege ;le;e,
Fay;ambarla alay ca;a;and;la, ;lgendile.
Bizge da alay ca;arga kerek -
Bir-biribizni k;lt;re, caqlay.
Bir-biribizge bolganlay bilek,
Amandan kesibizni, hon;ubuznu da saqlay.
K;re;eyik alay ca;arga.
;nnetibizni - i;ibizni
Allah-adam da carat;r kibik.
Bu duniyada q;sha ;m;r;b;z
Ol duniyab;zn; da car;t;r kibik.
«QAZAQ B;R;» DEFTERDEN
(1993-1994)
BA;HALIQ
1
Poeziyab;zn;
Men - ;z ca;;,
Sen - k;z ca;;...
Ba;hal;;;b;z oldu.
2
Men qobuzda q;ln; k;rd;m,
Sen qobuzda g;ln; k;rd;; -
Ba;hal;q oldu.
3
Ol a, qobuzda
Q;ln;, g;ln; da t;l, -
K;kn; k;rd;,
K;n tayaqn; k;rd;.
Ayt;r s;z;n
Allah awuzuna sald; -
Nas;b berdi, qanat berdi.
Ah;r;nda,
Ol Poeziya ;;;n
Can;n berdi.
Poeziyan;
;z ca;; da t;l,
K;z ca;; da t;l,
Can; bolub qald;.
Ba;hal;q andad;.
QIL QOBUZNU GIL QOBUZ ETGEN;E
Q;l qobuzu;u g;l qobuz etdi; sen...
Soquransa; da,
;lt;rgen zaman;;; artha qaytaralmazsa,
Sat;lgan, co;lgan fahmu;u
Endi betin ;;;aralmazsa,
C;ygan bayl;;;;; ua -
C;rga, nazmuga, maqamga buralmazsa:
Qayadan t;l, ca;awdan t;l,
Poeziyadan, Poeziyadan ketdi; sen.
How,
Q;l qobuznu g;l qobuz etib qoydu; sen.
Fahmu kudreti;i, ;zden beti;i coydu; sen.
Q;l qobuznu qul qobuz etdi; sen,
;ymandan ;;qd;;- Poeziyadan ketdi; sen.
Ay medet a...
Ceti qat k;kden ketdi; -
Allah bergen fahmu bla
;bilisge qulluq etdi;.
Hey,
K;n qobuznu k;l etgen carl;,
Candetin cahanim etgen carl;!
Kimden da bek kesi; k;e bolursa...
Caz;an;m; c;lay cazd;m, oqursa.
CIRLAYDI ZUR;YaT BOTA;
adam;;qladan, Adamladan da suwub,
Ta; bolub bo;agan edi c;regim, ta;.
Alay a, c;rla;an;nda Zuriyat Bota;,
Caz, uzalsam ceter;a, k;r;nd; cuwuq.
K;n tutulgan a;;l;an;a boldu,
Tawusulgan Ay, car;b, ;z;na toldu.
Culduz K;kden t;;er;a bolub, qarad; -
Zuriyat Bota; Cerde alay c;rlad;.
Cer c;l;w, k;k t;lp;w da birge,
N;r maqam, k;n awaz da birge.
;m;rde e;itmegenme allay awaz -
G;l ba;han; s;lab ;td; ayaz.
Canq;l;;ladan so;ulgan awaz -
Ma Zuriyat Bota;n; surat;.
- Allah, ber dedim,- an; murat;n,
Halqga kerek fahmunu aya.
- Bu qays; halqdand;, qays; curtdand; deb,
Seyir boldula t;;;laganla da.
- Qara;ay curtdan qara;ay q;zd; deb,
;htemlendim N;-;orkda, Stambulda da.
K;b qara;ayl; Zuriyatha t;;;lab,
- Biz da halqb;z, adamb;z, - delle.
Ma an; ;;;n saw bol, Zuriyat,
Dewle etalmagann; etese, dewle.
S;ZN; DARACASI
Ayt;l;;n;; - s;z meni qulumdu.
Aythan;mdan sora - men an; quluma.
Alga - s;z ;z;mdan keledi,
Artda s;z all;mda barad;.
Nazmu alay quralad;.
S;z - menden o;ludu.
S;z - menden tamadad;.
Men s;zn; s;ylayma,
Saylayma,
Alay a, a;;layma:
S;zde bard; ;z.
S;z - ;z.
S;z;-;z; bolgand; ;ay;r.
S;z;-;z; bolgand; Adam.
QITM;R ulu BOYNAQ
Q;tmir ulu Boynaq - tulpar tuw;an bashan pariy,
K;b qazaq b;r;n; cetib, t;bge bashan pariy,
C;y;n canl; bla da ca;;z kesi tala;;rga bazgan pariy,
Mi;i pariy - Q;tmir ulu cigit Boynaq.
;t c;l tuwub, k;nden-ke;ege ;sd;;,
To;uz c;l k;b kabann;-amanti;ni kesdi;.
;;;han c;l ;;;han o;una iymedi; stawatha,
;g;z c;l usta boldu;, haz;r boldu; qazawatha.
Qablan c;l te;lik etdi; qablanlaga.
Qoyan c;l sen caq boldu; qoyanla;a.
Sar;wbek c;l K;nn;, Ayn; celimawuzdan quthard;;,
C;lan c;l a - uw c;lanlan; birin qoymay c;latd;;.
At c;l, e;ki c;l malla t;zde da qald;la,
Sen sawluqda ala k;w;en;enlerin buzmay turdula.
Maymul c;l, horaz c;l da g;zet;iligi;i qoymad;;,
Curtha caw cibermedi;, ;zden beti;i coymad;;.
;t c;l keldi ;arh;a t;gerek aylan;b,
Qara;ayda, Malqarda at;; ayt;ld; s;ylan;b.
...Seni ;lt;rd;le asr; qay;r bolgan;; ;;;n,
Curtu;a, milleti;e hay;r bolgan;; ;;;n,
Halaln; haramdan, aqn; qaradan ay;rgan; ;;;n,
Can;; - K;kden, qan;; - ;zden bolgan; ;;;n,
;zdenlikni-Erkinlikni caqlagan;; ;;;n.
;lt;rd;le han;a, pat;ahha ;abhan;; ;;;n,
Ala salgan amanti;leni qabhan;; ;;;n.
;ld; Boynaq - ;zden atadan-anadan tulpar tuwub,
Mi;i Tawnu buzlar;n emib ;sgen pariy,
K;b satl;qn;-amanti;ni bo;urdaqlar;n kesgen pariy.
Endi bo; itle k;l ke;direlle qo; itge -
An; aq;ls;zga, o;msuzga tergeyle.
«Stawatn; saylamay, bizni;a bazuknu saylasa,
B;g;n da ca;ab turluq edi, - deyle, -
Ol bolgann; caw etib ketdi bizge,
An; dertin endi bizden all;qla.
K;;l;leni ;uruqlar;n calay;q,
Q;tmir ulu Boynaqn; amanlay;q -
Ol zamanda biz saw-esen qall;qb;z,
Tab, ;;n, sawga, qulluq da all;qb;z.
S;ygen cerlerine eltib bizni taqs;nla, -
Curt da, cuq da kerek t;ld; bizge.
Ca;;z all;b;z;a birer s;ek ats;nla, -
An; kemireyik da, quyrugubuznu bulgay;q.
C;beleyik, qans;y;q - gacilege u;ay;q,
Alay bla ba;;b;zn; saqlay;q.
;t;a ;abhan;b;zn;, ;rgenibizni da koyay;q -
Boynaqn; ;z;g;ndendi deb, aman atha ;;qmay;q.
K;;l;leni tillerin, adetlerin alay;q -
Pariy;a teli, ;a;han bolmay;q».
Curtlar;ndan, halqlar;ndan ese,
Ana tillerinden, azatl;qdan ese,
B;la s;nc;rn;, s;ekni saylad;la,
Qul ca;awnu, qul halini s;ylad;la.
Ne adetdi art;ql;qga boysun;an, t;zgen?
Qalma;anm;d bu curtlada biy, ;zden?
Bizni;a t;lm;lle i;iliz, ;uwut, orus-orman?
Kim ;;;n, ne ;;;n etdi Boynaq can;n qurman?!
EK; SURAT
Suw-surat zaman;;; esge t;;;re,
S;n-surat;;a qarab turama.
OL QUTAS ;A;I; ES;ME T;;SE...
Alay nas;bl; edik ol ;aqda biz -
K;n;a car;ta edi Ay da.
«Entda eki balam bir-birin tabd;la»,- deb,
Quwana bolur edi Qara;ay da.
Nas;b;b;zn; bilmedik saqlay -
Te;den tutuldula K;n, Ay da.
B;g;n men;e ne ayta bolur,
Bizden aldan;an Qara;ay da.
Aq;lmanl;q etalmay kesim
Nas;b;m; ciberdim qoldan.
Bolmazed ullu tersligim-tersim -
Bolgann; k;reyim caz;wdan,
Bolgann; k;reyim caz;wga.
Alay a, ol qutas ;a;;; esime t;;se,
Barmaqlar;m o;una s;ns;yla.
Qazaq b;r;le bar; c;y;l;b,
Meni c;regimde uluyla.
IRCI
Ca;aw -
Cahanim bla candetni ay;r;an ;rc;.
Ol ;rc;da qoz;al;an qumursha t;be -
Adam ulu.
ALAN;YaBIZ CA;IDAN QURALIR
Ne qald; bizge ataladan,
Ol tulparladan - atl;ladan?
- Ana til, Ata curt cetdi bizge aladan -
T;rk tilli, sar; ;inli, alak;z alanladan.
Ashaq Temir q;rsa da, t;ysa da tar;a,
Zorluq bizni ;le;se da Qara;ayga, Malqarga,
«Oy Alan» deb, s;le;ebiz bir-biribizge biz,
Alanla bol;an;b;zn; bilebiz biz.
Ah;rzaman;a derimi turluqdu b;lay -
Mi;i Tawuna kerilib Malqar-Qara;ay?
Qarab, ba;hala k;;legen t;zlerine,
Ba;ha zamanla k;r;ne k;z;ne?
O;ay, tawlu;uqla ;s;b ceterle,
Ala halqlar;n azat eterle.
Terslik taya, tarqaya horlan;r,
Alaniyab;z ca;;dan qural;r!
T;LEK
Halq;m men;e:
«Ca;agan;, ;lgeni da Er;a», -
Der;a,
Alay bir k;;, o; ber men;e, Allah!
SALAM ALEYKUM, ALAN;Ya -
QARA;AY-MALQAR
Amanti;lege qan;m q;z;bd;,
Qolum qoluma etedi or;a...
Bizni b;g;n;; bolumubuznu k;rse,
Az bek c;reksinmez edi Qar;a.
Ol k;b ;m;rn; m;ndan al;a
Aytd;: «Halqb;z, horlanmazb;z, - deb.
Toygan curtdan - tuwgan curt igi,
Duniya mal;a aldanmazb;z»,- deb.
At;b qullugun, bayl;;;n da,
K;zbaw nas;bn; k;yd;r;b, o;b,
C;y;n; bla Curtha qay;td;
Misirin, Q;r;m;n da qo;b.
«Alan qral;b;z ;a;;lgandan sora,
T;zleribizge - ba;hala ie.
Alay a, tayan;rga tawlar;b;z bar», -
Dedi Qar;a qa;lar;n t;e.
Sawut-sabas;n te;megenley,
Ke;e-k;n da alay ca;ad;.
At ;s;nden t;;megenley,
;m;r;n da alay bo;ad;.
Ol ;retgen;a ca;ad;la
A;emez, Tatarqan, Qara-Mussa da.
Sans;z etib qoymad;la ala,
Q;z;lbekle, taml;la ke;tin ozsala da.
Ol ;retgen;a ca;ad;la
Hasawka;; Umar, Qaytuq ulu Catday da.
K;k ca;na;an;a k;r;ne turdu,
K;l;b;zn;, elibizini car;ta turdu,
;abhan cawnu ua eliya;a urdu,
Taw eteginde cigitlik ca;nay da.
Alay bla ;m;rle uzag;na,
T;;mey k;ls;zl;k tuza;;na
Tulpar ;z;k ca;ay keldi.
;;g;; han;, Bat; han; da,
Ashaq Temiri, orus pat;ah; da
Ketdile. Qur;-Stalin da ;ld;.
Halq;b;z a - sawdu. ;ukur Allahha!
;let, emina da q;ra bizni,
;mperializm, kommunizm da q;ra bizni,
C;y;rma birin;i ;m;rge cetdik.
Candetli bolsunla nart ata-babala -
Curt, til cetdi bizge aladan.
Bizden a ne qal;r tuwduqlaga, -
Endi ;m;rde ca;ar;qla;a?!
Caz;; cabalaqga u;a; cawad; qar.
Eski colnu, ca;; colnu da cabad; qar.
C;y;rman;; ;m;r tawusulad;,
Salam aleykum, Alaniya - Qara;ay-Malkar!
HUNA
S;y;bm; bolganla deyse,
Ta;la da huna.
Alan; keli;gen canlar;n
Tabhand; usta.
Ala bir-birin tutar;a
Tabhand; la;;m.
;m;rle qat;lmaz;a
;;legend qala.
Men ol ta; ustaga
Urama ba;.
Alay a a;a boysunma;an
Ta;la;a qarayma.
Ala izlemeyle s;n;b, conulub,
S;fatlar;n tas etib,
En;iliklerin tas etib,
T;b bolub qal;r;a.
;zlemeyle kimge bolsa da
;y t;b bolurga.
Ma an; ;;;nd;le ala
Qat; da , t;rl; da.
Huna;a cara;magan ta;ladan
Huna i;lerim keledi.
Allay huna ki;i i;leyalma;and,
An; da bileme.
Men a i;lerikme.
Ne ;;;n dese; -
Alan; a;;layma.
Men kesim da huna;a cara;magan
Ta;la;a u;ayma.
Allay ta;ladan i;lerikme
Men huna nazmu.
Allay s;zleden tizerikme
Men nazmu huna.
Har bir ta;n;, har bir s;zn;
;;;ar;a beti.
Amma, ol s;ydam bolmaz -
Alayd adeti.
A;;lama;an - s;kmesin,
Ba;had; c;rek:
C;regimi s;fat; -
Ta; bla Terek.
NAZMULAGA TAMIZIQLA
1
Murat;m:
Qazaq b;r;leden c;yarga c;y;n canl;,
Huna;a cara;ma;an ta;ladan i;lerge huna.
2
Ca;;z Terekni kesgen;a kessele da meni,
S;z;m Qadaw Ta; qal;an;a qal;r.
3
T;;egibizni qobarsala da
Carqa-carqa,
Q;zbayla da bat;r bolduq,
Qorqa-qorqa.
4
B;g;n etall;g;n tamblaga qoygan -
Suwdan tutub qayadan sal;n;an;ad,
Ca;l;g;n, sawlugun bo;una co;b,
Artda alan; tabmay ahs;n;an;ad.
«Tambla eterme, tabl;q bla eterme...»
Nege aldayma kesi kesimi?
Tamblam bolurmu, tabl;q da t;;ermi
Qalgan i;ge qar cawmaz kibik?
Busa;atda ua sawma, a;-calan;a; t;lme,
Ba;;ma bo;ma - culduzma, K;nme.
Ata curtumda ana tilimde
K;l;mdegin ayt;rga erkinme.
Har quru da berilib turmayd; b;llay nas;b,
Har kimge da berilib barmayd; b;llay nas;b,
Har qayda da berilib turmayd; b;llay nas;b
Bu carl;, caral;, q;y;nl; duniyada.
Duniya - hawhdu deb, qaray bileyik,
;lgen;e, tuw;an;a da.
Eteribizni b;g;n eteyik,
Tambla - tubandad;.
5
Cerden ;;qqan k;n tayaqla - busaqla,
Cerden tiygen ay car;q - qay;n ;eget.
6
Suwnu da eki ca;as;
Bir-birin s;ymey elle.
Eki ca;as;na or;a etgen;a,
Barad; qoban suw.
7
C;rek caralan; tablar; - harifle.
8
Seni k;rgenli:
Can;m - sanat,
San;m - qanat.
K;z car;;;m,
S;z car;g;m da
SEN.
TA; BLA TEREK
;htem bol,
;zden halqn; tuwdu;u,
Ba;;;; ;rge tutub c;r;,
Qar;alay.
Seni qan;;dad; ba; nas;b - erkinlik,
Ol erkinlik, miyiklik, ;m;rl;k da -
Qara;ay!
Sen ant etib,
Tayaq t;b;nden ;t;b,
Artda, colda, qo;ulmagansa ;z;kge.
Bir adamga, bir coruqga ba; urma,
Boysun ca;;z bir Allahha - T;zl;kge.
K;kden t;;gen ol culduz ta; -
Qara;ayn; Qadaw Ta;;.
S;yl; k;rgend seni Qar;a -
Teyri halqn; t;;;; ca;;.
K;kge bargan Ca;;z Terek -
Curtda ayt;lgan ullu tilek.
Ana tilek, s;yl; tilek,
Sabiy k;b ber, Ca;;z Terek!
Sabiy tuwsun, ;ss;n, bolsun
Qadaw Ta;;a deme;ili,
Terek kibik da ;s;ml;.
Cer bla K;kn; baylab tursun.
Bizge kerek, bizge kerek,
Qadaw Ta; bla Ca;;z Terek!
T;b;r ta; da, s;n ta; da -
Qara;ayda Qadaw Ta;dan.
A;a; be;ik da, sal a;a; da -
Curtda Ca;;z Terekden.
Ta; bla Terek -
Can bla T;;ek.
Cer da cuwuq,
K;k da cuwuq.
K;k bla Cer
Caratd; Seni -
Teyri Adam;,
Horlanmazsa Sen!
Mekkya, Medina da -
Tuwgan curtu;,
An; saqlay,
Saqlan;rsa sen!
Allah aytsa,
Saqlan;rsa Sen!
AYIB ETMEG;Z, B;R QU;AQLAYIM
Nazmum ki;neb, boynun q;;;r burub,
Endi bir da «Ra...», «Fa...» deb, ;abmaz.
Sizni;a q;zlan; suwba; Poet endi
Qarab k;r;rge da tabmaz.
Ketdi Ra..., Fa... da ketdi -
Qanatlar;m coq endi meni.
Endi u;ar, c;rlar k;l;m qalmad -
Caz;m da ketdi, cay;m da ketdi.
Zaman ;arh;n ;z;na bururga
Madar bolmazm;? Ra..., ayt;;.
Ayt;;, Fa... . T;;;lasa;;z da,
Bagal;s;z me;e ol K;n;a, Ay;a.
Ol k;nlede;a bagal;s;z men;e
Ra ... - K;n;m, Fa... - Ay;m.
Siz olsa;atda cazgan qa;;tlan;
Ay;b etmegiz, bir qu;aqlay;m.
K;MB;Z? QAYDANBIZ? BARABIZ QAYRI?
Adam degen nedi? Adam ulu nedi?
Ayt, g;nah nedi? ayt, nedi suwab?
Curt, halq degen - nedi? Haq degen nedi?
Bu soruwlaga kim bersin cuwab?
Biz kimbiz? qaydanb;z? barab;z qayr;?
Tuwab;z, ca;ayb;z, ;lebiz - ketebiz.
Kemirib turma da , tohta;; qayg;,
Alda car;q k;rmey, d;galas etebiz.
Biz k;rgen: ca;awnu ah;r; - ;l;md;.
;l;mden sora ua barm;d tiriliw, ca;aw?
K;rgen, bilgen bar ese, ayts;n, t;;;nd;rs;n...
Allahn; kele;ilerimi? Ala;a - mahdaw.
S;yl; kitablada caz;l;an kerti ese, t;z ese,
Fay;ambarla aythan t;z ese, kerti ese,
C;rekleribizni burub Kyabaga,
Nek t;;;n;b qalmayb;z, kay;t;b toba;a.
Kesibiz k;r;rge keramat;b;z cetmeyd,
K;rgenlege iynan;rga a;;b;z cetmeyd,
;lmu bla tinterge fahmubuz cetmeyd,
Din;e tayan;r;a iyman;b;z cetmeyd.
Biz kimbiz? Qaydanb;z? Barab;z qayr;?
Carathan bizni ne deb caratd;?
Ca;awubuznu maganas; nededi, nedi?
Biz kimbiz? Qaydanb;z? Barab;z qayr;?
MEN NAMAZ QILAMA
Qolga qalam al;rdan al;a,
Sen;e salam ierden al;a,
Abdez alama.
Alay a,
Sen;e m;lekke;a qarab,
K;kge;a qarab,
Ass; bolama.
;zge k;l;m; ca;;r;b qoyalmam,
C;rekden ayt;l;an s;zlerime k;lme -
Allahn; em s;yl; m;legine da,
Candetde hur q;zlan; birine da,
Men seni awu;durall;q t;lme.
S;ymeklik quruy barad degenleni,
K;n da suwuy barad degenleni
G;nahlar; keslerini bolsun!
Suwumazl;q K;n - meni c;regimdi,
K;n tayaqla - s;zlerimdile:
Duniya c;l;wdan, car;qdan da tolsun!
Qolga qalam al;rdan al;a,
Sen;e qag;t cazardan al;a,
Sen;e nazmu cazardan al;a, -
Abdez alama.
K;kge k;lt;r;l;b bar;an sa;atda da,
Cerge enib kelgen sa;atda da,
Men seni k;rgen;a bolama.
Allahn; em cumu;aq, em ariw, em igi s;z;
Ti;ir;w bol;an bolur deb turama.
Can;m, sen bol;an bolursa deb turama.
S;ymeklik da bar, k;ymeklik da bar,
Allahu akbar! Men namaz q;lama.
B;YaGI SEZ;MLEN; QUR;OWWNDA
«Terezeden tied K;n,
Terezeden tied Ay», -
Deb cazaem nazmula,
Nas;bl;em oy qalay.
Ol K;n;me-Ay;ma
K;k bolalmad; k;l;m.
Sora nek qalad k;l;m -
Q;z ketdi deb ba;haga.
Men caz;m;-cay;m;
Q;salmad;m kesime.
«Bir ab;n;an - mi; s;r;n;r»
Ol da kelmed esime.
Anam - k;rde, q;z - erde...
Caz;w s;nad; qalay.
«Men seni blama. « Hayt» de,
;;da», - dedi Qara;ay.
Men kelsem da sal bolub,
Qara;ay, sen saw bolub,
;ll;k t;lme, bileme,
;ks;z t;lme, bileme.
Seni ;;;n ca;ama;an -
Ol ne nas;b k;rl;kd;?!
Seni ;;;n ;lmegen a -
Kim, ne ;;;n ;ll;kd;?!
Senden tied bizge K;n,
Senden tied bizge Ay,
Meni T;rem, Teyrim da -
Qurey; halq;m - Qara;ay!
QARTAYMAYDI ERK;;;N; C;REG;
Qartaymayd; erki;ini c;regi,
C;z c;lda da - ti;ir;wdad k;zleri,
Ca;nay turad;, ca;lay turad; k;l;.
Ah;r k;n da b;r;ley qalad b;r;.
;aynal;an s;z cans;z bolad, ber; bolad,
Qa;h; qawdan a qab;n;rga ;; bolad.
Tarqaymayd; s;ymeklikni k;zlew;,
Qartaymayd; erki;ini c;regi.
Ba;;b;z tursa da ;al bolub,
Ariw ti;ir;wla saw bolub,
Coqdu bizge qartl;q, t;;;.
Ti;ir;wdu erni ta;;.
K;n;-ke;esi da - ti;ir;wdu,
Tosu, biy;esi da - ti;ir;wdu.
Ol saw bolub - sezim ;;nqart cuqlanmaz,
Er c;regi ne qartaymaz, ne qanmaz.
CARLI EG;ZLE...
Qa;;t etdile Terekni dukkullab.
Qa;;tha t;;;rd;m C;rekni nazmulab.
Men umut etgen;a cuq t;rlenmedi terk.
Oy carl; egizle - C;rek bla Terek!
B;YaGI QIZ ;IQDI ALLIMA
Qar. Suwuq. Kesim da - ca;;z,
Alay a bir ot t;;d; qan;ma -
Qar t;b;nden ;;qgan;a canqoz,
Bir calanbut q;z ;;qd; all;ma.
Duniya tonlaga ;;rmal;b,
Tab ton t;b;nde qalt;ray,
Bu q;z a qarad; ;;ar;b,
Qara k;zleri c;lt;ray,
Sora zawuqlu, tawu;lu k;ld; -
Aq duniya;a, g;l urluq sebgen;a.
An; ;z;ndan ;abar;m keldi....
C;lla ;td;le andan beri nen;a.
Qar. Suwuq. Biya;; men - ca;;z.
Alay a ;rgen t;;d; qan;ma -
Qar t;b;nden qaragan;a canqoz,
Biya;; q;z ;;qd; all;ma.
MEN; C;REG;M ULLUDU DUN;YaDAN
Meni c;regim ulludu duniyadan,
;eksiz S;ymeklikni kesidi ol.
K;k bla Culduzla - an; surat;,
Ceti qat sezimni, s;zn; ;esidi ol.
An; a;;lar;q, a;a t;y;n;l;
Q;z bolurundan ;zgenme umut.
Kesi kesini c;lawun ete,
A;h; cawdu da, tas boldu bulut.
Sende bol;an sanlan; k;r;b,
Sende bolma;an da hallan; berib,
Umut etdim tabd;m deb, Seni,
Duniya nas;b;m tutdu deb, meni.
Bolmad;. T;rlenmedi cuq,
;tgenligime te;izden-terkden.
Nazmu tizginim da - ba;has; coq -
Oq tiygen qanatl; k;kde.
Halek bolsa, bolmasa da awu;,
C;rek degeni; ;m;rden beri -
Ay car;g;nda tay ki;negen tawu;,
Ne quru;an k;lde ulu;an b;r;.
«;LD;M»,- deb, AYTMAZEM MEN
Qara;ay qraln; bayra;;n
Olimp o;nlada bolsa da,
Bir taq;yqaga bolsa da,
Gimn so;ula, k;lt;rtsem,
Andan sora, ;lsem da,
;ld;m deb, aytmazem men.
TEREK
1
K;getlerin qarga-quzgun a;ayd;,
Butaqlar;n kemirelle e;kile.
Ol a - Er;a - ;;;;hamay ca;ayd;,
Tura ese da, ca;aw otu ;;;le.
Ayaq ;sde ;led, Er;a, Terek da -
Caw all;nda b;g;lmeyin, buqmay;n.
Ol Terekden bizge bir cuq cuqmay;n
Qalsa, sora bizge «Adam» derge kerekmed?
Meni k;z;me k;r;nedi: bu Terek
Bir tulpar ;l;kn; ciliginden ;sgen;a.
Titireydi olsa;atda;a c;rek -
Terekni t;l, qama an;, entda an; kesgen;a.
Cawu da k;b, dawu da k;b, cag; - coq,
A;;q cerde ca;;z ;sgen Terekni.
Men qarayma q;y;nl;ga aytmay cuq:
Ol surat;d mende bol;an C;rekni.
ADAM ULU QARAYDI ;RGE
Miyiklik, Tazal;q, Erkinlik belgisi
Tawlan; ba;;d; Mi;i Taw,
Canq;l;;n; q;n;d; ;zen suw,
Ruh qudretni kayna;;d; ;zden halq.
Mi;i Tawnu curt da, bayraq da etib,
Teyri bizni ;td;rgendi t;rge.
«Qara;ay-Malqar» deb, ayt;l;anlay,
Adam ulu qarayd; ;rge.
QUWAN; KELT;RED; MEN;E
Tabi;atn; bi;gen k;z;w;,
Alt;n kyamar;n te;gen kez;w;,
Cer t;;ekge t;;gen k;z;w; -
Qa; - quwan; keltiredi men;e.
Ti;ir;wga u;atama an;,
K;n t;lp;w etedi san;,
K;z ca;;n;b turad qoynunda,
Qa; quwan; keltiredi men;e.
Gence tay;a u;ay edi caz,
Cetten q;zga u;ay edi cay,
Qaynay tur;an Ti;irudu qa; a,
Qa; quwan; keltiredi men;e.
Turna c;y;n t;;;m; buza,
Ba;;m bla, c;regim bla da ;td;.
Arbazda ua qaynayd; boza -
Qa;h; toylan; zaman; cetdi.
Tabi;atn; bi;gen k;z;w;,
Alt;n kyamar;n te;gen k;z;w;,
Qu;ag;ma t;;gen k;z;w; -
Qa; quwan; keltiredi men;e.
K;;;K HANIM
K;;;k Hann; gence q;z; K;;;k Han;m,
Seni k;rgenli n;rden tol;and b;r; qan;m,
Seni k;rgenli otha t;;gend temir can;m.
Ol eriydi g;rbecide temir kibik.
T;rlen;enme caw da, ;oh da tan;r kibik.
Meni k;l;m - gorda b;;aq, qama kibik...
T;led bir da s;nar kibik, qamar kibik.
Kele keldi ol Haq ;;;n q;l;; bolub, qama bolub,
Endi seni - subaybelni - buwarga izleyd kyamar bolub.
Qur; q;l;;n; alt;n kyamarga suqlan;an;,
Er c;rekde culduz u;ub, cuqlan;an;.
Qur; q;l;;n; kyamar bolurga, kyamar bla bolurga izlegeni,
Qazawat;; atn; ke;e arada k;k ca;nata ki;negeni.
K;;;k Han;m, ariw Han;m, culduz Han;m,
K;n-g;l han;m, bappa han;m, gokka han;m,
Bu duniyan; tuturu;u, qudureti K;;;k Han;m,
Seni k;rgenli cum;ab qalgand temir can;m .
Endi ne onow ekibizge K;;;k Han;m?!
HALQIBIZ CA;AR
;r;zmek;a nartlar; bolgan Halq,
Satanay;a biy;eleri bol;an Halq,
Qara;away;a tulparlar; bol;an Halq,
Bu duniyadan ;m;rde da bolmaz talq.
Abdullah;a ;;y;hlar; bol;an Halq,
Umar;a ulanlar; bol;an Halq,
Hasawka;a c;rlar; bol;an Halq,
;m;rde da bir ki;ite qul bolmaz.
Tam;r; ;umerleden, skifleden, sarmatladan kelgen Halq,
Gunladan, bulgarladan, hazarladan, alanladan kelgen Halq,
Alan- As deb, - Qara;ay-Malqar deb, ayt;l;an Halq,
Bu duniyadan ;m;rde da tas bolmaz.
SA;I; ETSE;...
Erki;ini Zaman; - Ti;ir;wdu.
Ti;ir;wnu Alam; - Erki;idi.
Alam bla Zamann; bayla;an cank;l;; -
Sabiy.
TAWLA bla TE;;Z
Tawlada turdum te;izni saqlab,
Tans;ql;q ;lt;rd; meni.
Em ah;r;nda S;ymeklik s;r;b,
K;k te;izge keltirdi meni.
Te;iz, men sen;e ba;;m; atd;m,
Aqcal tolqunu;a kerilib catd;m,
Bir awuqga deri zawuq;a batd;m,
Aq, Qara derge esime da kelmed.
Aq, Qara da demedim seni at;;a,
Seyir boldum Allah bergen s;fat;;a.
;abaq bolub qoynu;a kirdim,
K;b ta;a;;, tahsa;; k;rd;m.
Aqcal tolqunla meni k;lt;r;b
Te;izni terenine eltgen sagatda da,
Aqba; tawla;a burulub ba;;m,
Nek qara;an;m; endi a;;layma.
Awu;durdum Curtumu te;izge...
Teyri ne ;;;n qargad; meni?
Qart bolgan;mda ua s;ygen te;izim,
Urub, cagaga b;rgad; meni.
«Sen;e alay kereged», - dedim kesime,
T;;;n;r;a, k;b zat t;;d; esime.
Endi, cetalsam, colum tawlagad,
Meni unuthan da bolur elim, camagat.
Zamans;z turgand; talag;m meni,
;t ca;aw talagand; meni.
Can;m, qazaq b;r;;a, uluydu -
Toprag;m tartad; tawlaga meni...
CA;ARIMI CA;ADIM
Men ca;ar;m; ca;ad;m,
Cazar;m; ua - cazmad;m.
Teyri; - «kimdi?»- degenlerinde:
«Erkinlik», - derge bazmad;m.
Hasawka;; Umar;a
Qazawat etib, ;lmedim.
Tawlu;uqlan;, Qaytuq;a,
K;llendire da bilmedim.
Aliylan; Umar;a,
Qara;ay qral qurmad;m.
Bayramuklan; Catday;a,
Cawlar;b;zn; q;rmad;m.
Men;e ala kibik bolurga
Aq;l;m, ;t;m cetmedi.
Bir qawum cigit tawlu;a
;e;en uru;ha da ketmedim.
An; ;;;n bolur, Ollahiy,
C;regim talab, qoymayd;.
Kesi;den k;l;; bir ;;qsa,
Ca;awdan tat;w qalmayd;.
Bugub qalt;ray tur;andan
Serme;de ;lgen igidi.
Bizge bayraq - Mi;i Tawdu,
Erkinlik bizge - Teyridi.
Bayron, Petefi, canlar;m,
Ke;ikgenimi ke;igiz.
Sizni colu;uzga k;;eme,
Meni a;;lar;qs;z ekigiz,
Saqlay da bolursuz ekigiz.
CAZIWLU QAYaDA NART TOY
Bek bat;r bolurga kerekdi men;e
Bat;rbekladan ol q;zn; qa;;r;r ;;;n.
Caz;wlu Qayan; ba;;na ;;;;b,
«Sense caz;wwm» deb, q;;;r;r ;;;n.
Caz;wlu Qaya - caz;wla caz;lgan Cer
Bolub qal;r ese ua, ba;lan;b bizden.
Eski ;ahardan Qara;ay ;aharga
Keteyik desem, «ho» dermise Sen?
K;kde ak bulutla K;nden q;zargan;a,
Senden q;zard;la k;lde umutla.
Bulutla - ne? Alan; cel s;rd; da ketdi,
Seni ua men ;m;rde unutmam.
Sen ariwlu;u; bla, tebsew;; bla boldu;
Ol k;n Nart Toynu Biy;esi, Han;m;.
Ta; c;regimi eritdi; da qoydu;,
;;gar;b berir;a boldum can;m;.
Cuq ayt;rga bazmay;n qald;m,
Bir t;;;a, m;lek;a qald;; esimde.
Ekin;i kere men Seni k;rd;m
Eski;eherni hastanesinde.
Oy hekim q;z;;q, oy tawlu q;z;;q,
C;rekni bir baq caras;n.
Biz, ;z;lmez;a k;;l; baylay;k,
Kavkaz bla T;rkn; aras;n.
29 .07. 1996 T;rkie, Caz;wlu Qaya el.
QIZ CURTHA QARAB CAZILGAN NAZMU
Ankaran; ;gretmen evinden
Saban;; i;letgen q;z curtha qarab,
Seyirsineme ;yn; miyikligine, car;ql;;;na da.
Aqtamaqla, Aycayaqla ca;agan
Ol q;z ;rtdan, k;z q;sa, t;g;ledi car;q.
Saw bolsun Saban;;, suwabl;q;a deb,
Cer m;leklege b;llay candet i;letgeni ;;;n.
Q;z ;rtnu car;g; K;n, Ay car;g;ndan da
Cum;aq k;r;nedi.
Q;z curtnu bar;b ocag;ndan
Qarar;;, t;;eri; da keledi.
Alay a, b;llay sa;;;la bla
Bu s;yl; ke;e g;nahl; bolmay;q.
Azan da namaz;a ;aq;ra ba;lad;:
Allahu akbar!
Saw qal q;z ;rtu.
Qanatl; sa;;;lar;m saw qal;g;z.
Alg;; birdi.
Bir tab zamanda esen k;r;;eyik.
Noyabrn; 25, 1996c.
S;YMEKL;KGE - HARS !
Ol k;k miyiklikge
Cetmez t;t;n, ;ars.
Hars - S;ymeklikge,
S;ygenlege - hars!
;;mmaq qarda barad;
;;;ay, tebsey, bars.
;zenden ;;gad;:
S;ygenlege - hars!
Quwan;, bu;uw - k;z;wd;,
Kelgen, ketgen - t;redi,
Basar bizni da hans.
Sawla ua - nas;bl;lla,
S;ygenlege - hars!
;m;rleden keledi,
Tutmay t;t;n, ;ars,
;m;rlege barl;qd;,
Bizden sizge qall;qd;:
S;ygenlege - hars!
Allah aytsa bolmaz
Sabiy tuw;an - az.
Halq;m ca;ar, ;ser:
S;ygenlege - hars!
QRALLIQ KEREKD;
Suwga - ;z, caga kerek;a,
M;rzewge g;rbe kerek;a,
S;r;wge stawat, ie kerek;a,
;ibin;e ;eten, biy kerek;a
Adamga adam, ;y kerek;a,
Milletge da, ol millet ese,
Allahdan sora, ba;;; kerekdi,
Ata curt, ana til kerekdi,
Bayraq kerekdi, gimn kerekdi,-
Ayt;rga, qrall;q kerekdi.
Kesine, cerine da ie bolur ;;;n,
Adetine, tiline da erkin bolur ;;;n,
Tas bolmay, halq;a ca;ar ;;;n,
Qrall;q kerekdi, qral bolurga kerekdi.
BU DUN;YaDAN QA;AN QANAR K;L;B;Z?!
1
Amals;zdan c;rek t;rnab, sarnar;a,
Nen;a zatha termilese, sana;;,
K;kge, Cerge, Ti;ir;wga qara;;,
Bu duniyadan qa;an qanar k;l;b;z?!
Bu tawlan; suratlar;n salg;n;;,
Bu suwlan; maqamlar;n al;;n;;,
Zaman keted. Murat uzaq al;;n;a,
Bu duniyadan qa;an qanar k;l;b;z?!
T;zn;-tersni, bazman etib, s;zg;n;;,
Haqn;, halqn;, curtnu, tilni sezgin;i,
Qul coruqnu, bugowlan; ;zg;n;;,
Allah, Allah, Sen ciberme ;l;mn;.
Qu; zamann; qanat;ndan t;k al;b,
;m;rl;kden bir kitabha k;; al;b,
Suwab-g;nah defterlege te; bolluq,
Cuq cazg;n;;, Allah, iyme ;l;mn;.
Bu ca;awdan tans;g;m; alalsam,
Ariwluqdan, s;ymeklikden qanalsam,
Adam ulunu, «;ek, qral» deb, ;le;inmey k;ralsam,
Sora ;lsem da , men ;ld;m deb aytmazem.
«;ek, qral» deb, turluq esele ua b;lay,
Qayg;, qorquw adam c;regin talay,
Bir bolalmay, tab, Malqar bla Qara;ay,
Sora alq;n ertded rahat bolurga.
Amals;zdan c;rek t;rnab, sarnar;a,
Nen;a zatha termilese, sana;;,
Cerge, K;kge, t;gerekge qara;;,
Bu duniyadan qa;an qanar k;l;b;z?!
2.
Bu suwlan; maqamlar;n al;;n;;,
Qallay bir suw sarq;b ketdi te;izge.
;egetleni suratlar;n salg;n;;,
;apraqlar; aqd;la ;s;b;zge.
Men ol q;zn; tawkel bolub al;;n;;,
Qa;;b ketdi. K;l;m qurub, az boldu.
Can culduzum kesim qarab turganlay,
U;du, k;yd;, qara;;da tas boldu.
Suw;a ketdi men;e berilgen zaman,
Ca; k;nlerim ketdile tawga, t;zge.
Endi meni u;han culduzum, Ay;m
S;n ta;;mdan qarar;qd;la sizge.
K;L bla ;;L
K;l qurusa - ;;l.
G;l qurusa - k;l.
K;l;, ;;l; da,
G;l;, k;l; da bol;an
Duniyama k;;el.
G;nahlar;m; ke;el.
;;l;; bolur k;l;m.
K;l;; bolur g;l;m.
k;n;; bolur K;n;m.
Alays;z:
K;g;m - culduzsuz, Ays;z.
Alays;z:
K;n - ke;e.
G;l - k;l.
K;l - ;;l.
T;;;la. A;;la.
G;nahlar;m; ke;el.
Sezimlerim, s;zlerim da
Bolgun;u be;el,
Men quragan ;;;n;; duniyaga -
S;ymeklikden, k;ymeklikden da tolu duniyaga -
Bizni nas;bl;, ;l;ms;z da eterik duniyaga
K;;el.
02. 02. 1995
TAMIZIQLA ne da NAZMU URLUQLA
1
C;rekdegin ayt;b a;;lathandan ese,
K;rd;kga ta;n; te;gen t;n;;raq bolur.
2
Men seni esge t;;;rd;m
Cerni eteginde-bu;hag;nda:
Coluqdum da
Sepkilbet qay;n terekge
Dew emenni qu;ag;nda.
3
Sabiy anas;n; all;na ;abhan;a,
Cazn; all;na ;abar;m keledi.
4
;;ray t;kgen nazmumu
Sen;e qarab caz;anma.
5
- A; t;rnaqdan tayag;m,
Sora nek tayad ayag;m?
- ;zley ese; taymaz;n aya;;;,
K;n tayaqdan bolsun taya;;;.
6
Qa;.
Qar;lga; uya ;yn; ;orbat;nda.
M;dah bolmay ne etgin.
7
Ke;e ta; ar;y ba;lagand;,
Ta; da car;y ba;lagand;.
Cuqla, s;eme Seni.
8
Qazaq b;r;ge - c;regime - t;;;lad;m.
Bu duniyadan ol duniya;a qarad;m.
;;dayalmay, Allah e;it, uludum:
Ca;;zl;qm;d ;m;rl;kge qadar;m?
CERN; ;S;NDEN K;KN; ;; O;MU
1
Qorquwludu:
Adamla ca;ayd;la anda.
2
Adam u;ata barad; Cerni qab;rga,
Kesin da - qab;r; q;;;rgan ;l;kge.
3.
Cer - adam ulunu qab;r;.
Qab;r; q;;;rgan adam ulu
Ca;a;and; anda.
QARA;AY-MALQAR QRAL emda ANI BAYRAGI
T;n;l;q coqdu. Ke;e-k;n da ;reme,
Seni t;n;mde-t;;;mde da k;reme,
Sen;e ca;awumu, can;m; da bereme,
Qara;ay dawlet, Qara;ay qral.
Sen - c;rekdese, nemi da unutama,
Ba;;m;, bayraqn; da ;rge tutama,
Taw;a k;r;ne, ca;;na da turasa,
Taw cumhurieti - Alan qral;m.
K;r;n;en tawnu ua - uzaql;;; coq.
Bu colda bizni t;yalmaz bir cuq.
Uzaqdan uzaq, cuwuqdan cuwuq,
Qara;ay-Malqar erkin qral;m.
To;uz s;r;wge qo;ulmaz ;;;n,
Qazaq b;r;ge u;a;an halq;m,
;t;a boynundan tag;lmaz ;;;n,
Ta; ba;;nda ca;a;an halq;m.
;tle s;ekni saylagan sagatda,
Sen erkinlikni saylab ketgense.
"Qul bolmasaq - qral bolurbuz" deb,
Ant etgenley, ca;aw etgense.
Qul bla ;zdenni aras;n ay;r;an
Zaman keldi. Bayraqn; k;lt;r.
Biyag; cawmud calqas;n qay;r;an?
Ba;has; coqdu - caw ese, ;lt;r.
Burun Alan qral bolub tur;an;b;z;a,
B;g;n Qara;ay bla Malqarn; bir qral et da,
Qara;ay-Malqar halqn; bayra;;
Qral bayraq bolub, ;ayqals;n entda.
...Qara;ay-Malqar qraln; k;reme.
An; qu;qanat qral bayrag; da
Evropan; t;ppesinde ;ayqalad; -
Allahdan sora birin;i salamn; alaga bereme,
Ol K;nn; keltirir ;;;n serme;eme, ;leme.
ALLAH AMANATI BOL, QARA;AY-MALQAR
Istanbul ;aharda azan tawu;
Haram cuqudan uyatd; meni.
Qart, ca; da namaz;a u;du -
Musliman millet uyaltd; meni.
T;rkn; ruhun a;;lar ;;;n,
Kel, m;nda mejgitleni k;r.
Azan tawu; alay keledi,
K;kleden t;g;lgen;a n;r.
T;rk te;izge qo;ulmasa taw suw,
Qurub qall;;;n a;;lad;m.
"Allah-Allah, tinim-dinim" deb,
Duniya;a ca;;dan qarad;m.
T;rkde bolsa; da, Kavkazda tursa; da,
Kesi ;y;;dese, ;rkme sen.
T;rk duniyan; miyikligise,
Kavkaz tawladan t;rkse sen.
T;rkn; kindigi - Istanbul ese,
T;rkn; ba;; - Qara;ay-Malqar.
Mi;i Tawnu t;ppesinden azan q;;;r;lsa,
A;a Evropa qoy, b;tew duniya t;;;lar.
Men - t;rkme, tawluma, alanma -
Alhamdulillya, muslimanma.
Ca;ar;a kereklisin a;;la;anma
Allahn; coru;u bla, Quran bla.
Alay a Allah bizni carathand;
Qawumla etib, til-curt da berib.
Ma an; ;;;n men qazawat eterikme,
Alan; can;mdan da s;yl;, bagal; da k;r;b.
Dinim, tilim, halq;m, curtum,
Sizni saqlayalsam - ma;a ;l;m coq,
Qara;ay-Malqar - tilegim, c;r;m -
Esen bol. Andan ba;ha izlemeyme cuq.
;z ba;;ma tilemeyme cuq.
Allahha amanat bol, Qara;ay-Malqar.
QA; ESEM DA, QA;MA!
1
Sar; a;ha kesim ca;;z qobdum.
Ta; culduzum k;z q;sd; da, qol silkdi da ta;ayd;:
Can culduzum cuqlan;an kibik korqdum,
Alay bolsa da, boysundum qaderime, ;;and;m.
Sen bir k;nn;, ogay bir ayn; tutdu; oraza,
Men a - ayl;q, c;ll;q oraza da t;l,
;m;rl;k oraza tutub turdum,
Seni - a;ham culduzumu - saqlab turdum.
C;lla, suwla;a, sarqd;la, ketdile...
Suwsab kesib, k;e, ;le tursam da,
Awuz a;may, g;nahl; i;ge, haram a;ha qat;;may,
Sen;e t;begin;i oraza tutub turdum.
Ah;r;nda t;bedim Sen;e. Qa;ma.
Caz t;l esem da, qa; esem da, qa;ma.
Qa; - tabi;atn; bi;gen k;z;w;d;, bil.
Poeziyan; bi;gen almas;ndan qab;b k;r.
2
Ariw q;zlaga qara;an esem da,
Seni s;fat;;; izleb qaraganma.
Ala;a ariw s;z aythan, aytalgan esem da,
Bar;n Sen;e coralab aythanma.
Q;zla, c;lla da kete, Seni ua tabalmay,
Qazaq b;r;;a, aylana tur;anma.
Tab;lmasa; da, ba;haga tab;nmay,
Sezimlerimi s;zlege bur;anma.
Alay a endi Sen;e t;rt;ld;m -
S;n bolub qald;m, bir cuq aytalmay.
Bir taq;yqa;a mi; ;ld;m, tirildim,
S;yrat k;p;rden q;ynald;m ;talmay.
Qalay a;;latay;m Sen;e c;regimi -
20 c;l Seni izleb c;r;genimi,
Endi tas etsem - sawdan ;ll;g;m;...
Birge c;yd;m tawkelligimi:
Ne "ho" deyse da, bolasa qanat;m,
Ne "o;ay" deyse da, ;;;;ldan keted at;m.
Ne dese; da, Sen;e igisi bolsun!
Sen barsa - ol nas;bd;! Murat;; tolsun!
ODA GORYaNKE
K.Z.
Vl;bilsya s pervogo vzglyada. S teh por
Devu;ek drugih ne zame;a;.
T; - Pervaya Krasavisa Gor,
Ya - Posledniy Poet Kara;aya.
A;elov bojestvenn;y hor
Poet, nas prive;aya:
Slavsya, Krasavisa Gor,
Slavsya, Poet Kara;aya.
Vesenniy mnogogolos;y hor
Likuet, nas vstre;aya.
T; - Pervaya Krasavisa Gor,
Ya - Perv;y Poet Kara;aya!
T; stane; bessmertnoy v moih stihah,
A Poeziya - bessmertnoy - Tebya vospevaya.
T; - Pervaya Jen;;ina vo vseh mirah,
Ya - ranen;y tur v gorah Kara;aya.
Ya - volk odinokiy v lesah Kara;aya.
A ;estno,
Ya prosto vl;blenn;y v Tebya ;elovek.
Navek.
Ya sam;y vl;blenn;y -
Ya sam;y velikiy:
Propal vo mne nedo;elovek - ser;y, bezlikiy.
Horo;o b;t vl;blenn;m poetom.
Ploho b;t odinokim poetom.
(Hotya poet - vsegda odinok),
No hvatit ob etom.
Ya L;BL; TEBYa!!!
T; ne iz teh beskr;l;h ozornis,
T; - duh ver;in i ver;ina duha.
Pod grom vesn;, pod vspolohi zarnis
Donositsya do moego sluha:
V; sozdan; Vsev;;nim drug dlya druga.
Pust donesetsya i do tvoego sluha:
V; sozdan; Vsev;;nim drug dlya druga.
M; sozdan; Vsev;;nim drug dlya druga
Ne tolko dlya sliyaniya du; i tel -
No yavit miru lik svoego naroda
; krasotu ego i pom;slov i del.
; pust nikto ne smeet vstat mej nami,
Sv;;e nam dana SUDBA ;NAYa.
Tak budem je dostoyn; m; E; -
Vs; suetu i nizost otmetaya.
;YNANMAY ESE; - SINA
C;regimi Sen;e a;a bilyalsam,
K;l;mdegini c;zden birin aytalsam,
Sen da,
S;ymekligimi c;zden birin sezalsa;,
Sora,
K;r;r edim, men haribden k;z alsa;,
Calan ayaq, men;e ;abmay t;zalsa;.
Buralmay;n, ayhay Seni esi;i,
Ke;e-k;n da men tersleyme kesimi.
Tilim cetmeyd sezimimi s;zlerge,
K;;;m cetmeyd, cuq bildirmey t;zerge.
Sen;e qorqa, t;;;m-t;n;l;;;m quruyd,
Qazaq b;r; culduzga qarab uluyd.
Qazaq c;rek ;abad, cortad k;krekde,
K;k k;k;reyd, cer tebrened c;rekde.
E;ta, men;e
Ta; atar;q, K;n da tierik bolmaz.
Alay Seni
Men s;ygen;a s;erik adam bolmaz.
Men s;ygen;a s;erge coqdu amal,
S;ymeklikden k;y;b barad; Bilal.
Sense men;e alt;n tawuq, cumaruq,
Menme Sen;e cannet ca;aw qurar;q.
;ynanmaym;sa? ;ynanmay ese;, - s;na.
Bu nazmumu kele;ige sana.
O; can;mdan sol can;ma k;;.
Ca;aw eteyik, bol;un;un;a ke;.
Ca;;la esem a, - Allah ke;er,
Sen da ke;.
S;YGENLEGE - HARS
Ol k;k miyiklikge
Cetmez t;t;n, ;ars.
Hars - S;ymeklikge,
S;ygenlege - hars.
Zarl;q k;yd;rgenle,
At;ls;nla - "tars".
Hars - S;ymeklikge,
S;ygenlege - hars.
Quwan;, bu;uw k;z;wd;,
Basar bizni da hans.
Sawla ua - nas;bl;lla,
S;ygenlege - hars.
;;mmaq qarda barad;,
;;;ay, tebsey, bars.
;zenden ;;gad;:
S;ygenlege - hars!
;m;rleden keledi,
Tutmay t;t;n, ;ars.
;m;rlege barl;qd;,
Bizden da qall;qd;,
Sizden da qall;qd;:
S;ygenlege - hars!
Allah aytsa bolmaz,
Sabiy tuwgan - az.
Halq;m ca;ar, ;ser:
S;ygenlege - hars.
KEREKM;D;?
Caz;; cer;a, tebrer esek a, ca;;ra,
Qa;may;q da, bir cibiyik ca;urda.
Cawum bizni ba;dan ayaq cibitsin,
Qathan c;rekni bir cum;ats;n, eritsin.
Tohtay;q da, qaray;q t;gerekge.
Bir u;ay;q eki ayaql; terekge.
Terekleni qaderin da s;nay;q,
K;k bla Cerni bir-birine baylay;q.
Tabi;atda bola bolmaz ca;;l;;,
Eliyan; c;regi da - canq;l;;.
Fahmu kerek an; a;lar;a, k;r;rge,
Can;an can;a t;;;-t;n;l;q berirge.
Biz ekibiz - eliya bla canq;l;;,
Q;z;;q, ke;ir, ayta esem ca;;l;;.
Q;z;;q, q;z;;q, sen bolsa;ed qanat;m,
Buraq kibik, u;ub c;r;red at;m.
Men cazarem qallay c;rla, nazmula -
Cer da, k;k da, k;l da birden ca;nay tur;an;a,
Bu duniya;a S;ymeklik Sezim, S;z da bizden tuw;an;a...
Q;z;;q, q;z;;q, Sen bolsa;ed qanat;m...
...Cana, k;e cuqlanad; Eliya,
Qara;;;a bat;lad; duniya,
Canq;l;;, da umur bolub, qu;lad,
Caz;w bolmay, umut qalam o;lad...
...K;ygen sezim tebrer ese ua ca;;ra,
Bir cibiyim bu urub cawgan ca;urda.
Ca;;z,
Bu c;lay tur;an k;km;d;, c;rekmidi?
Bu tukum q;y;nla;;w, entda men;e kerekmidi?
Hawas;z ca;aw a Adam;a kerekmidi?
Kerekmidi? Kerekmidi? Kerekmidi?!
TURAN K;G;NDEN QI;IRALLA TURNALA
Turan k;g;nden q;;;ralla turnala,
Curtuguz;a cetib keled asker deb.
;;n-;;n turub, ki;neydile tarpanla,
Kavkaz t;rk;, kim bolgan;;; esker deb.
Alan ulula - Qar;a, Malqar - birle bir,
Mi;i Tawga da;an bolub, can;nda.
Tam;ab;zda Sen da barsa, B;r;, bil,
Barsa - halq;b;zn; ciliginde, qan;nda.
Alan halq;, Kavkaz t;rk; - bar; bir,
Ay bla culduz - Kavkaziyan; ba;;nda.
Ulu;an;;; e;itebiz, b;r;, bil,
Curtubuznu tarihinden, ta;;ndan.
Bizni uyat;r d;galasda cuqudan,
Sen uluysa uzaqladan, cuwuqdan,
Ke;e-k;n coq, quwgun etib, ;abasa,
"Irh; bashan, ot ;zekni tabasa":
"Uyan;;;z, ke;degin da coqla;;z,
Halq;b;zn;, curtubuznu saqla;;z.
Halq der kibik, nebiz qal;and, qara;;z,
Uyan;;;z, t;b bol;un;u, a marca.
Cawnu uwu c;reklege cetgendi,
Bayraq, onow - bar; qoldan ketgendi,
Bu ;aqda da uyanmasag;z endi,
Kesigizden bo;athan;a sanag;z!".
...Turan k;g;nden q;;;ralla turnala,
;zenleden b;r; ulugan ;;gad;.
;;n-;;n turub, ki;neydile tarpanla,
Milletni ua... cuqu bas;b turad;.
TAM;I DA TE;ED TA;NI
Tama-tama,
Tam;; te;edi ta;n;.
C;lay-c;lay,
Q;z da horlayd; ca;n;.
Ti;ir;wnu c;lamugu
Er c;rekni te;edi...
"Tam;; da te;ed ta;n;",
Nart s;z esge t;;edi.
;IBILA
Teyrini ;;meltayag; - ;;b;la.
K;LT;RG;; BELG; SORUW BELG;GE BURULADI
Har neni da bileme deb, turad; ca;l;q,
Ol, k;lt;rg;; belgi;a, ca;nayd;.
K;b zatha cuwab tabalmay, b;g;ledi qartl;q.
Qartl;q - soruw belgige u;ayd;.
Ca;n; da b;gerikdi zaman,
;l;m t;zetirikdi artda.
Ne;ik q;y;n qadarl;d; Adam -
Adamlan; k;reme otda.
Adam qolla ot tille bolub,
Bolu;luq izlegen;a uzalalla.
Tamblab;z qurumdan, cal;ndan tolud,
Adamla, qurugan m;rd;la;a, canalla.
Adam ulu - ot t;;gen ;eget,
Zar, iymans;z c;rekle k;elle,
Amanla bla birge igile da ;lelle,
Adam ahrat azab;n ;eged.
"Ne ;;;n?!" - Adam k;klege daw salad;.
K;lt;rg;; belgi soruw belgige burulad;.
CA;INIW
Ca;urdan ca;;nama deb,
Te;izde qay;qn; ba;; t;b;ne etib,
T;b;ne kirgenni k;rgenmisiz?
Seni qur;alab tur;an s;ymekligimden,
Kesi;i sezimleri;den da
Sen alay ca;;n;r;a k;re;ese...
SEN K;MGE, NEGE TABINASA, HALQIM?!
C;y;rman;; ;m;r tawusulad;,
Qara;ay a qaydan ;;qgan;n bilmeydi alq;n.
Ol bedi;likge, tumaql;qga qara,
Alimleri; qaydalla, halq;m?!
C;y;rman;; ;m;r tawusulad;,
Qara;ay a qrall;;;n qaytaralmayd; alq;n.
Ol homuhluqqa, qar;wsuzluqga qara,
Cigitleri; qaydalla, halq;m?!
C;y;rman;; ;m;r tawusulad;,
Qara;ay a colun k;ralmayd; alq;n.
Da ne bolub qal;ant da Sen;e,
Aq;lmanlar;; qaydalla, halq;m?!
Ah;rzaman cuwuqla;ad;,
Muslimanl;q a, bizden keridi alq;n.
;gi adetleribiz da sediregenle,
;mamlar;; qaydalla, halq;m?!
C;y;rman;; ;m;r tawusulad;,
Qara;ay a, ba;;na bo; bolalmayd; alq;n.
Men;e ne zat eterge kerekdi
Sen uyan;r, saqlan;r ;;;n, halq;m?!
Em qanl; c;y;rman;; ;m;r tawusulad;,
Qara;ay a, kesin esgeralmayd; alq;n.
Q;y;n qadar; da bir cuqga ;retmeyd...
Sen kimge, nege tab;nasa, halq;m?!
POETN; ;ZLEGENLEGE
An;
Nazmular;nda izlegiz.
Alada tab;lmay ese ua -
Sora ol poet t;ld;.
;lgen ne da ;ll;k canlan;
Aralar;ndad; ol.
QANATLI
Qanatl;.
Bir qanat; - aq,
Bir qanat; - qara.
Qara qanat; cerge,
Aq qanat; k;kge tart;b,
K;k bla Cerni aras;nda
Kerilib tur;an qanatl;.
Tum qara qanat;;a bu awur ta;lan;
Kim, qa;an, qalay, nek bayla;and; eken?
Q;y;rlar;n eliyala ;a;aq ete tur;anlay,
Culduz car;ql; ol ;;mmaq aq qanat;; da,
Sozulub,
Ceti qat k;kge qalay cetal;an bolur?
Seni eki qanat;;dan
Eki t;k al;b,
K;zleri;den aqgan c;lamuqga,
Caralar;;dan sarqgan qan;a,
C;regi;den t;g;lgen car;qga
Tiyirib,
Adam ulunu q;y;n qadar;n,
Seiyr qadar;n
Qag;tha t;;;r;b k;re;eme.
30. 08. 1990 c.
SALAM ALEYKUM, ;LGENLE
Meni k;l;mde
Qallay kitabla caz;l;anlar;n,
Qallay c;rla c;rlan;anlar;n,
Qallay maqamla so;ul;anlar;n,
Qallay bayraqla ;ayqal;anlar;n,
Qallay toyla bar;anlar;n,
Qallay q;zla tebsegenlerin,
Qallay qanatl;la u;hanlar;n
Kim biledi?
Meni k;l;mde
Nam;s bla Naf;sn; aras;nda,
;gi bla Amann; aras;nda,
T;z bla Tersni aras;nda,
Aq bla Qaran; aras;nda,
Suwab bla G;nahn; aras;nda,
Adam bla Can;warn; aras;nda,
Allah bla ;bilisni aras;nda
Qallay k;re;, qallay qazawat bar;an;n
Kim biledi?
Meni k;l;mde
Qallay tawla a;ar;anlar;n,
Qallay qobanla sarq;anlar;n,
Qallay ;egetle ;uwulda;anlar;n,
Qallay te;izle ;ayqal;anlar;n,
Qallay cerle tebren;enlerin,
Qallay k;kle k;k;regenlerin,
Qallay culduzla can;anlar;n,
Qallay K;nle, Ayla da tutul;anlar;n,
Kim biledi?
;zlegen da bilyalmaz endi.
Ala bar; meni birgeme
;m;rl;kge tas boldula.
Tas boldula. Saw qal;g;z.
Ah;rzaman kelgin;i,
;lgenle da tirilgin;i,
K;ldegi-c;rekdegi da k;r;n;;n;;,
Ta;a-turu da bilin;in;i,
Bar; bazman;a sal;n;;n;;,
Hayda, quwana berigiz!
Alay a,
Ol Kellik K;nn;
T;belek unutub a qoyma;;z,
Betni-nam;sn; coyma;;z.
Saw caz;qla, saw qal;g;z,
Salam aleykum, ;lgenle!
23. 10. 1995 c.
AMANAT BOL, HALQIM, ALLAHNI KES;NE
Cerni miyikligidile tawla,
An; tazal;;;-aql;g;-d;la tawla,
Tawladalla em taza suwla,
Tawladalla em ariw q;zla.
Men tawlaga aylan;b q;lama namaz,
Sen - Cerdese, K;kdese, C;rekdese Kavkaz.
Men Sende tuwma;an;ma da cars;yma Kavkaz,
Men Sende turmagan;ma da a;;yma Kavkaz
Canad;, k;edi bu BA; bla C;REK!
Ullu QARA;AY! oy ol TA; bla TEREK -
Sizsiz tawlu;a birin;i sura - Alham,
Sizde t;;eriged men;e k;kleden ;LHAM.
...;abaqla o;una te;izden ;;;;b,
Suwnu ;rge kelelle atar;a ;rh;z.
Men da artha, Curtha qay;tmay qalmam,
K;z tuwramdalla Teberdi, Arh;z.
Ketmez tans;;;m - Qara;ay, Qoban,
Qayda bolsam da, can;m sizge qurman.
Tolqun urub athan;a ;abaqn; ca;a;a,
Caz;w b;r;ad; meni da Curtdan uzaqga.
C;rekleribizni tans;ql;q, s;ymeklik taray,
Ata Curtubuz - Kavkaziya;a k;z;b;z qaray,
K;nden k;n;e tawusula, azaya barab;z,
Qay;t;r umutdan da uzaya barab;z.
M;nda tuwub ;sgen t;l;le,
Turmazla bizni;a ar; termile,
Qara;ay ala;a bizle aythan comaq,
Aralar; ayt;b aytalmaz;a uzaq.
;k;nmeyik, nege da - Allahn; qadar;,
Madar; bol;an Curtha qay;t;r,
"Qara;ay" dey ;lgenleden da bir hapar ayt;r.
Biz bilgen;a tura bolmaz Qara;ay da,
Alay a, al;;nlada;a tie bolur K;n, Ay da,
Tawla da al;;n;a, a;ar;b, s;ele bolurla,
Suwla da ;;ar;b, ;orquldab, ene bolurla.
Qara;ayl; qara;ay tilde s;le;e bolur,
Qara;ay ki;i da ;y i;leb k;re;e bolur,
Qara;ay qat;n da c;n i;leb k;re;e bolur.
Sabiyle da biya;;nlay oquwda bolurla,
Anala da ala;a qorquwda bolurla.
K;b zat tura bolur alq;n al;;n;a,
Oy bu esgeriwle - can;;; suwurub al;an;a.
Alay bolsa da eteyik qoldan kelgenni,
Qayda da s;y; bolma;and; sawdan ;lgenni.
Tawla, tawlula, Qara;ay, Kavkaz,
O;ay, bu miyiklik ki;ige boysunmaz.
Tarthanlay a turur duniyan; kesine,
Amanat bol , Halq;m, Allahn; kesine.
1995 c;l, noyabrn; 15
1985 c;l. PETEF;N; OQUY...
S;z;m qor;a;;nd; meni,
;andor Petefi qarna;;md; meni.
Dawubuz da birdi bizni,
Cawubuz da birdi bizni.
Caz;anlar;b;z u;a;an;a,
Caz;wlar;b;z da u;ay keled.
1995 c;l. PETEF;N; CA;IDAN OQUY...
S;z;m - qorga;;nd; meni,
Candar Petefi qarna;;md; meni.
Macar qarna;;md; ;andor Petefi,
Macal s;rda;;md; Candar Petefi.
Halq;n; erkinligi ;;;n serme;gen, ;lgen,
Poetge ba;ha col bolma;an;n bilgen
Candar Petefi, ;andor Petefi.
Dawubuz da birdi bizni,
Cawubuz da birdi bizni.
Cazganlar;b;z u;a;an;a,
Caz;wlar;b;z da u;ay barad...
1983 c;l ;ABAQ TUTHANLAGA QARAY
Qara ol cigitge,
K;ledi ;zmezden.
;abak a qat;nda
;ledi ;zmezde.
;l;m cetse, an; da,
Aldad titireri.
I;argan; tohtab,
Suw;a bar;r teri.
K;ledi, ;lt;redi,
S;zge da - t;zmezden.
Sawdan ;lgen can;
Qarayd; ;zmezden.
"M;;; TAW" dergini-jurnaln; ba;;;s;
BEG;Y ulu ABDULLAHHA
K;nden-k;n;e bu zatha barama begiy:
Malqarda saw bolub Abdullah Begiy,
;zden s;z tawlada c;;;ll;q t;ld;,
Duniya all;nda betibiz q;zarl;q t;ld;.
Biy Poeziyan; qanat;, awaz; -
Abdullah, men ;lsem, Sen q;ld;r canaz;.
Halq;n, Curtun s;ygen;e azab t;ld; ahrat,
Ay marca, betimi Mi;i Taw;a karat;b asrat.
"Mi;i Taw" dergini da, sal casd;q ornuna,
Seni bla ;htemlene bolur, tab, Qar;a o;una.
Qat;b;z;a da, qulla t;l, b;r;le kelsinle,
"Erkinlikden ba; zat coq duniyada",- desinle.
Sen - bizni adabiyatn; Hasawka;;s;, Umar;,
Sen qul sezimni, qul s;zn; t;lse unar;q.
Kyazim haci, C;r;; S;may;l,
zakiy Qays;n, haqiqat;; Duda ulu -
B;g;n Sen;e, bar; Sen;e tayanalla, ;;analla Begiy ulu.
"Biz burhubuz, buqubuz"-, degen qullaga,
"O;ay, halkb;z, adamb;z",- deb, cuwab berese.
"Bir Allahdan ba;ha cuqga tab;n;an,
Musliman da, er da t;ld"-, deb, cuwab berese.
Seyir etib turama seni k;re;i;e,
Sen - Qara;ay-Malqar qraln; c;rek uruwusa, otusa.
Alay a, bir qawumla kelib senden ot algan koy,
Ol otnu cuqlat;rga d;galas etelle.
;zge ol ot, Sen sawluqda cuqlanmaz,
Ot ciltinle c;reklege t;;elle.
Tawlu;uqla "hayt" deb, ;s;b cetelle -
Qara;ay-Malqar - qral bolmay qalmaz.
Nartladan, as-alanladan cetgen bayraqn;,
Ca;;z kesi; ;rge tutub turasa.
Amanti;lege, manqurtlaga, qulla;a ;amlan;b,
";zdenlik-erkinlik-ki;ilik!",- deb, turasa.
Sen ;;gar;an ol "M;;; TAW" dergini,
Ma;anas;n tolu bilgen kesi;se,
Ol tas bolgan qazaq b;r;, derti;i
Satl;qladan ala aylanad, bilemise?
Ters innetle tam;r;ndan kesilmey,
Ol t;rk b;r; Mi;i Taw;a qay;tmaz.
Begiy ulu, biya;;nlay kesi;se,
Sen saw bolsa;, men ;lsem da qayg;rmaz...
ALLAH AYTSA, CUQ DA BOLMAZ HALQIMA
Ara ;aharda al;anma ;y,
M;nda ca;arga ur;anma ;;y.
Tans;qdan ;lmez ;;;n a elime, Kavkazga,
Bir mazall; qaya Ta;n; ornathanma arbazga,
Bir narat Terekni da ornathanma qat;na,
Qara;ay deb ataganma at;na.
Qor bolay;m
Ata Curtda ca;ab tur;an halq;ma.
Meni;a, seni;a, ;a;;l;b ketmey,
Bizni;alan; s;zlerin da etmey,
Dag;da hapar sora, qayg;b;zn; k;re,
Dinin, tilin, adetin saqlab tur;an,
Qor bolay;m Ata Curtda halq;ma.
...Qoy;u, c;rek, quw;un etib turma da,
B;r;;a ulub, it;a ;ab;b turma da,-
Ullu Allahn; qolundad; har ne da -
Bir kesekge bir qoy meni qalq;ma.
Allah aytsa cuq da bolmaz Halq;ma.
ZAMAN B;R;S;NE A; BOLMA
Har nazmum bla men tuwsam da ca;;dan,
Meni mallar;ma da bard; qorquw canl;dan.
;zley ese Poeziyada orun al;b ca;ar;a,
Nazmu nazmu;a madar coqdu u;ar;a.
En;i bolsun turusu, asras;, ;st;n; da,
;; hawas;, t;; qaram;-t;rs;n; da,
Ayak al;;; - ;abhan;-corthan;, c;r;;; da,
Ala;a k;re bolur ;m;rl;kden-;l;ms;zl;kden ;l;;; da.
Bir-birine u;a;an eki nazmudan - birisi,
Biri birini bol;an; sebebli k;lekkesi,
Zaman K;n; ;;;a kelib, t;z ba;;ndan tiygenley,
Ol k;lekke q;shart;la, dump bolad; duniyadan.
Zaman b;r;s;ne a; bolad;, tas bolad; ol,
An; eskersin nazmu caz;an, qalam tuthan kol.
AHIR K;N;E SAGI; ETE
Allah, calbar;b tileyme Senden,
Saqla bizni palahdan, ;l;mden.
Alay a, tawusulub, bergen bolcal;;,
Kele tura ese, iygen acal;;,
Ol men;e bir qurgaq c;l; k;n cetsin.
T;;;s;z boranl; q;y;nl; can;m
Bu ;a;han, qat;;han, qay;;l; duniyadan
Bir ;o; rahat alamat k;n ketsin.
Qab;r qazgan da q;ynalmay qazar;a,
Sal a;a;n; tuthan da, awursunmay tutar;a,
Ketgen;e, qal;an;a da t;n;;raq bolur;a,
Bir o;urlu k;n o;ur bla kelsin men;e ;l;m.
TERM;LELLE
Urudag;la
Culduzlan;
K;nd;z da k;re,
Termilelle.
HALQ SANI AZDAN HORLANMAYDI...
K;k caba;; ar;tad;,
Sagal-sagal bulutla.
Men ar;yma sa;;; ete,
Bolmazl;qga, bolluq;a.
;zdenmidi bayraq etgen
Boysunuwnu, t;z;wn;?
C;rek esge t;;;redi,
K;n tutulgan k;z;wn;.
"Erkinlik" deb, bir taw millet,
Can;n sal;and bazman;a.
Ba;ha halq a tumaql;qdan,
Homuhluqdan, q;zbayl;qdan
Oltan bolgand du;man;a.
Beti, ;t; cetmegenin,
Esi-a;;s; cetmegenin,
Cuwdurur;a k;re;ed.
"Biz burhu halq, az halq" deb,
Ba; al;r;a k;re;ed.
Halq san; azdan horlanmayd;,
;yman; azdan horlanad -
Allahn; ornuna ;bilisge,
Gyawurla;a tab;na.
Alan; adetlerin
Adet eted kesine.
Tab, alan; atlar;n
Atayd sabiylerine.
Gyawurla;a i;kige,
Hawlelikge ;rened.
Ala bla a;ar;a,
Ca;arga da t;zeled.
Quyruq bul;ay calayd;,
Zalimni ;uruqlar;n.
Kesine coruq eted,
Alan; coruqlar;n.
Alay bla t;rlenib,
Tili, adeti tas bolub,
Ca;ayd, ba;ha milletge
Qul em qarawa; bolub.
Em ah;r;nda ua ol
Milletligin ca;;rad.
"Ba;ha milletdenme" deb,
Kukalanad, ;;arad.
Tas bolad; duniyadan
S;ys;zl;qn; s;ylagan,
Erkinlikni ornuna,
Qul ca;awnu sayla;an.
Halq halq bolmay, s;r;w bolsa,
S;r;led em zorlanad.
Halq san; azdan horlanmayd;,
;yman; azdan horlanad.
FAT;HA
Bir ullu palahdan, q;y;nl;qdan saw qalgan;a,
Bir q;y;n awruw ;s;mden ar;t;la turgan;a,
Bu duniyaga men ca;;dan tuw;an;a,
Cer t;b;nden cer ba;;na ;;qgan;a,
Bu hal;a qara.
;;mmaq qar cab;bd; k;nbetleni, ;zenni,
Qarn; ;s; ua - q;z;l g;lleden tolu.
Bu tazal;qn;, ariwluqnu bizge bergen,
Ne;ik ;omartd; ullu Allahn; qolu.
Narat ;eget k;kge tartad, k;gerib,
Qoban bolub, sarq;b keled k;k, erib.
Kesi kesin cer da ;rge teberib,
Cuwa; bol;and cuwuqla;;b Allahha.
Biy Allahn; bir m;legi busa;at,
Eki qanat; Mi;i Tawnu eki ba;;n s;lay,
Adam ulu;a Allahn; salam;n ayt;b,
Tebrerik;a, duniya tama;ad alay.
Bu quduretge, bereketge, tazal;q;a,
Ca;awum da, can;awum da keli;meyd.
Qay;; t;be - Adam kesi keli;meyd,
Bu ulluluq;a, rahatl;q;a, aql;q;a.
Bu ;o;luqnu, bu T;n;l;qn; buz;an can -
Adam beri qaydan, ne ;;;n t;;gendi?
Qoy sa;;;n;, qoy nazmunu, k;re;ni,
Qar;a cat da, k;kge qara... Fatiha!
S;YMEKL;K BER!
Qol ayaz;;a s;y;n;b qall;q c;regimde
K;kge, cerge s;y;nma;an bir s;ymeklik.
K;l;m; a;;lab men;e t;y;n;l; bolur ;;;n,
Allah, bu q;z;a da meniki te;li ber s;ymeklik.
K;MD; AYTALLIQ ANI?
Calan ayaq barganma
B;;aqn; awuwzunda.
Can;m; bazman;a sal;b,
Alay tabhanma nas;bn;.
Qan da, ter da, c;lamuq da,
Su;ar;and;la an;.
Caradan, tabdan toludu
Ariw beti duniyan;.
Adam c;regi car;l;b,
Andan ;;q;an;ad; duniya.
Can;m da, ;;;;b, k;kden
Qara;an;ad; beri.
;lgen, tirilgen da ete,
Erkeleteme ca;awnu.
Ma;anas;n a tabalmayma,
Kimdi aytall;q an;?!
«HALQMA», «ADAMMA» DEB, TURMASA;
Alma tereginden uzaq ketmeydi,
Men da Qara;ay terekden almama.
Sen da ;uwut, alman bolall;q t;lse,
Kesi kesi;i aldama.
Ala milletlerine qulluq etgen;a,
Qulluq et sen da halq;;a.
Aladan t;;-;;g;;, h;r;; da al,
Carar;q esele ;alq;;a.
Orus g;ld;way tab ese,
;alq; sab;;dan qoratma.
Alay a, saqla halq;;;,
Tarih, cer bayl;;;n tonatma.
K;bden k;b ;led, azdan az ;led,
Cal;n;b cawdan qalmazsa.
"Halqma", "adamma" deb, turmasa;,
Ne halq, ne adam bolmazsa.
B;R ALLAH KES;D; MEN; N;GER;M
Men izley edim allay q;zn;,
S;z;me, kesime da bolur;a qanat.
Culduzla miyikligine biz birden ;;;ar;a,
Bizden quwan;r;a adabiyat bla sanat.
Halq;b;z quwan;r;a bizden,
Men izley edim allay q;zn;.
Seni k;r;b umutlu bolsam da,
A;;lay tebregenme ca;;l;an;m;.
Seni coqdu anda tersligi;,
Meni da coqdu anda g;nah;m.
Biya;; kesim ca;;zlay qalama,
Q;z t;l, culduz car;ta columu.
Sen k;kn; bir qat;, men - ba;ha qat;,
Ba; qat; bolall;;ek birge bolsaq.
Ay medet, k;k bir bolganl;q;a, bir bolalmayb;z biz,
S;edi, k;edi, q;ynalad; c;rek.
Kesimi qat;ma k;;;reme deb seni,
K;b k;re;dim - Qadar unamad.
Biya;; kesim ca;;zlay qalama,
Bir Allah kesidi meni n;gerim.
SEN; K;RGEN BOLURLAMI ALA DA?
K;n tayaq;a qonub c;rlayd qar;l;a;,
Taw k;g;r;;n muruldayd; qayada.
Seni k;rgen bolurlam; ala da?
Men a;;layma quwan;lar;n alan;.
K;;;K HANNI QIZINA
Maral sanl; q;z;;qn;
Ayaz iynaqlab ;td;.
T;p-t;gerek burulub,
Quwan; t;b;rl; ketdi.
Men ayazga suqland;m,
K;b qarad;m ;z;ndan:
Ariw bolmaz duniyada
K;;;k Hann; q;z;ndan.
Cerde ariw barm;d;?
Ol kimdi da, coq ese?
Kele tur;an cazm;d;,
M;lekmidi o;ese?
Ta;m; atd; a;ar;b,
K;nm; tiydi q;zar;b,
O;ese biy;e q;zm;
Kele turad ;;ar;b?
Terek ba;ha ;aqqan;a -
Bereketi, s;y;m;.
Bir ogurlu s;yl; k;n
Ol car;t;r ;y;m;.
;y;me kirgin;i ua,
Tolub meni murat;m,
;y t;r;nden qarayd;
Cer culduznu surat;.
22. 01. 1996 c;l
O ZAR;, OZAR; MO; DU;U
1.
O Zari, ozari mo; du;u,
;zgoni iz ne; etot mrak, etu stuju.
T; molitva moya i me;ta - semikr;laya, smelaya,
T; - moy den i moya no; - belaya, belaya, belaya.
Svetlovolosaya, myagkaya, nejnaya -
Vsya takaya zemnaya i nebesnaya.
Bez Tebya ya gor; v sneg i stuju...
Svet zari, o Zari,
; spasi, i hrani mo; gre;nu; du;u.
2.
Ya mol;u, umira;, volnu;s,
Nikogo ya ne viju, ne sl;;u:
;z zari poyavilas Zari
;, kak v more, vo;la v mo; du;u.
Serdse moe, kak ditya ne ori,
Ne slu;ayn; v tebe etot svet i ogon.
Poloju ya tebya na ladoni zari -
Pust bojestvenn;y svet i gre;n;y ogon
Soydutsya i sol;tsya naveki.
; Zari zemnaya-ne-zemnaya ladon
Vdohnovit, okr;lit i uspokoit tebya.
3
; no;i, i sn;, i stihi moi - takie bel;e,
A svetl;e volos; tvoi sey;as takie temn;e,
A glaza tvoi takie tomn;e,
Takie tomn;e, bezdonn;e,
A du;a moya takaya bezdomnaya,
; vsya t; takaya estestvennaya, ne jemannaya,
A potomu, e;;e bolee jelannaya,
O Zari!..
4
Zvezdopad tvoih grez,
Vodopad tvoih volos,
Solnsepad tvoih glaz,
Semisvete tvoego golosa,
Polnolunie tvoego tela,
Vesnopenie tvoey du;i,
Stiholet moih ;uvstv,
Listopad moih let,
O net!
T; - moe letos;islenie.
O Zari!..
SEN FAY;AMBAR TUW;AN K;N TUW;ANSA
Tawlada qarn; tazal;;;,
Duniyan; ;o;lu;u, aql;;;,
K;kn; miyikligi, ;uwaql;;; -
Sen b;llay k;n, b;llay cerde tuw;ansa.
Qara cerge qar cawa K;kden,
T;gerek car;y car;qdan, n;rden,
Sen ;ssa fay;ambar tuw;an k;n tuw;ansa
Bir s;yl; anadan, Mariyam kibik.
Qar t;b;nden qaragan;a canqoz,
Bu q;;h; k;nn; hawas; - caz;;.
Meni k;l;mde c;zedi qanqaz,
Sen;e u;ayd; an; s;fat;.
Meni c;l; taza k;l;mden
Ol aq duwadaq u;ub a ketmez.
Sen meni bla bolub, mende bolub,
K;l;m buzla;an qoy, suwu;an da etmez.
;m;rl;k k;ln; ;l;ms;z can; -
Sen duwadag;m-qanqaz;m.
Endi a;;lad;m, qu;qanat c;rek
Senden toymaz;n-qanmaz;n.
B;tew adam ulu ;;;n kelgendi ;ssa,
Sen a - s;ymeklik, ariwluq ;;;n.
Men da kelmegenme duniyaga
S;b;rth; ;;;n, awuzluq ;;;n.
C;regim Sen;e ;;n turub ki;neydi,
Bu tot awuzluqnu ;aynatma,
Ba;;m; qazan qaynatma,
Meni qayadan ;;;atma.
K;kde birle;gen eki qu;nu da,
K;lekkesi ;s;b;zge t;;gendi.
Kiyiklege da qara qaya randa -
Tabi;at bizde da bi;gendi.
Cerden k;kge da u;ay;q,
K;kden cerge da t;;eyik.
Biz, otluq ta;la, bir-biribizden,
Cana, ca;;ra bileyik.
S;zle qo;ula c;r bolur -
Til alay qanatlan;r.
Sezimle, c;rekle qo;ula,
Ca;aw da alay saqlan;r.
Sen fay;ambar tuw;an k;n tuw;ansa...
;ssa duniyan; quthara kelgendi,
Sen a ca;;z bir adamn; quthar -
Seni bek s;ygen adamn;.
Kim ;;;nm;?
Kesi; ;;;n, an; ;;;n, halq;; ;;;n,
B;g;n;b;z, Tamblab;z ;;;n -
Ba;has; coqdu - quthar.
KES;;E B;R QIS UYaLA
Fahmu;a berilgendi Sen;e ariwluq,
Fahmu;a berilgendi men;e S;ymeklik.
Cerde bolmagan ariwlu;u;u k;r;rge, ba;alat;rga,
Allay fahmu da berilgendi men;e.
Fahmu;a berilgendi Sen;e ariwluq,
B;g;n Sense duniya;a darman.
Adaml;q, cigitlik uyanad; bizde,
I;ar;b, miyikden qarasa;.
Q;;h; ;ille da s;nad;,
S;n;an k;l da qaynayd;.
Duniya;a qara, s;na da,
Kesi;;a ariw qaydad;?
Kiyimi;e da k;;gend s;y;m;;,
Ol alay cara;ad ;s;;e.
Ne ariw ese da kiyimi;,
Saw c;rt,- deyme,- qarab k;z;;e.
Nazmuma da k;;gend s;y;m;;,
Can sal;b qoygand s;zlege.
Seni ariwlu;u;u hapar;
Cay;lgand tawla;a, t;zlege.
K;lekke;den da K;n tiygen kibik,
Tolgan Ayla ua - qoynu;da.
Oy sen ariwnu men s;ygen kibik,
S;yall;q coqdu duniyada.
M;lek bolgan;;; sezeme,
Can;m; qoymam bermeyin.
Ogay, berib da qoyalmam,
Qanatlar;;; k;rmeyin.
K;rsem da berib qoyalmam,
Cuwuqda biraz s;namay.
Qalt;ray turgan qanatlar;;;
Bir uppa etib, s;lamay.
Alay can;ma qorqmayma,
Sen men;e kerekse, kerekse.
Sen can al;w;u Azrail t;l,
Can quthar;w;u m;lekse.
Can;m alays;z da Sendedi,
An; ;z;na qaytarma.
Men seni asr; s;ygenden
Bir qucur zatla aytama.
Can;m; ;;;ar;b bereme,
Kesi;e bir q;s, uyala.
Oy Sen ariwnu men s;ygen kibik,
S;yall;q coqdu duniyada.
AY TOL;AN KE;E QA;IRLIQMA SEN;
S;ymeklik azan q;;;rl;qma Teyri,
Sen s;ymeklik bla ca;aysa.
Ay tol;an ke;e qa;;rl;qma Seni,
Sen tol;an Ay;a u;aysa.
Seni te;le;dirgenle k;bd;le
Subay narat bla busaq bla.
Celmawuz can-can;n a;as;n,
Eger nazmular;m saqd;la.
Ey tol;an Ayn; ;ille cawlugu
Tay;ant da, Cerge t;;gendi.
Ol ;ille cawluq - ol cum;aq car;q
Ke;e qara;;s;n te;gendi.
Ol ;ille car;q cay;l;anlay a,
Ke;e da qaras;n te;gendi.
K;nd;zge - K;n deb, ke;ege - Ay deb,
Allahd; etgen onownu.
K;nd;z K;n;a, ke;e Ay;a,
Car;t;r;qsa otownu.
S;ymeklik azan;m er;i k;r;nmez,
Sen s;ymeklik bla ca;aysa.
Ay tol;an ke;e qa;;rl;qma Seni,
Sen tol;an Ay;a u;aysa.
POET BA;HA BO;N BOL
S;z - sezimni kiyimi,
An; beti, s;y;m;.
Asr; tol;andan k;l;m,
Tutulub qalsa tilim,
Sen k;zlerime qara:
K;b zat ayt;rla ala.
Qoy, s;z;me t;;;lama,
K;z;me da qarama.
Oy kimge s;yse; da bar,
;htemlik mende da bard.
K;ls;z etgen cigitni,
Tilsiz etgen poetni,
Sen - K;kden t;;gen m;lek,
Men - ta;da ;sgen terek.
Nek qondu; da terekge,
Nek kirdi; da c;rekge?
Sanay;m ca;;l;;ha,
U; da qon canq;l;;ha.
;;q da bir ket k;l;mden...
Allah, saqla ;l;mden.
Ol c;rekden ketmesin,
A;a ;;q da cetmesin.
Ketme k;zden, k;lden da,
Menme s;ygen, ;lgen da.
Quwan;;m bol, to;m bol,
Poet ba;ha bo;n bol.
QIZ;IQ, MEN;E QA;
;ald;;ha c;y;;n;; zorluqnu qolu,
Ey marca, poet, k;l, ;;ar, solu.
Ca;a;dan t;;g;n;; kele kelib qa;,
Ay marca, q;z;;q, qa; men;e, qa;.
Sen tuw;an;asa nam;sdan, s;ydan,
San;; a seni - dariyden da s;ydam.
Duwadaq boynu - seni boynu;,
Eki tol;an Ay - seni qoynu;.
Tal ;;b;q;a u;ayd; beli;,
Qolu; - qami;ge. ;ayqalad k;l;m.
Qartl;q bizni b;kk;n;; cerge,
Iz; bla ;l;m suqqun;u k;rge,
Ca;awnu tat;wwn al;b qalay;q,
S;ymeklik tart;wwn so;ub qoyay;q.
Saqlamay;q. Saqlayb;z neni?
Menden bek s;ygen bolluq t;ld; seni.
;;rtda i;egi; bolmas;n a;a,
Qal;an i;ge qar cawad, a;la.
Ant eteme Zaman bla, Alam bla,
Ant eteme Caz;w bla, Qalam bla,
Kitablan; Kitab; Quran bla,
Menden bek s;ygen bolluq t;ld; Seni.
Bar;an suwga calgan suw degen;a,
S;z eterge k;re;genle k;b.
Nege da ;;dab turluqma emen;a,
Allah bergen nas;b;msa deb.
;olpan culduz k;kde can;an;a,
Sen alay canasa meni k;l;mde.
Nas;b culduz bir kere canad;,
Ol zat da tursun, can;m, esi;de.
Madar coqdu ketgen zaman qay;t;r;a,
Tilim cetmeyd k;l;mdegin ayt;r;a.
C;rek otum saw duniya;a ceter;ad,
Bir Seni ua bek nas;bl; eter;ad.
Kelmey soquran;andan ese, q;z;;q, kelib soquran.
Toba, toba, Allah, ke;ir. ;o Quran
Suras; bla, ayat; bla, s;z; bla
Ekibizge bir colnu k;rg;ztmeymid?!
...C;l; cerge, igi cerge u;du qar;lga;.
K;;;k q;z;;q, sen;e ua, m;ndad; quwan;.
K;;;k q;z;, Sen;e ua, mendedi quwan;.
K;TAB A;IB QARADIM
Seni beti; - tol;an Ay,
K;zleri; a - tiygen K;n.
;ynanma;an;a boldum
Qarab Seni k;rgen k;n.
Sabiyle ;abhan kibik,
Baliyle ;aqqan kibik,
K;z;me alay k;r;nd;
Nas;b;m tuthan kibik.
Seni;a ariw bolmasa,
Ca;aw qal;r cuqlan;b.
Q;zla Sen;e qarayla
Zarlan;b em suqlan;b.
Ca;la qarayla Sen;e
S;ygenlerin unutub.
;zge menden qal;anla
Bolmas;nla umutlu.
Meni;a kemsiz etgen
Coqdu aladan biri da.
Bu can;an c;regime
Bol;u teri, Teyri da.
Ertde bolsun, ke; bolsun,
Seni qa;;rmay qoymam.
Mi; c;l tursaq da birge
Ariwlu;u;dan toymam.
Kitab a;;b qarad;m
Bayr;m ke;e, ta; bla:
Bolluq t;ld; caz;ww;
Menden ba;ha bir can bla.
Tebsey kelib nazmuma,
C;regime da kirdi;.
Qay;;lar;m; ;a;;b,
Quwan;, zawuq da berdi;.
Endi ;y;me, tart;nmay,
Kiriri; qalgand ca;;z.
Senden men;e tart;lgan
;m;rgedi canq;l;;.
«AS-ALAN HALQIM, AS-SALAM!» defterden
BOLLUQNU SEZ;W
1
Te;izge ayr;mkan;a,
Qadarga qay;r;ld;m.
Can;mdan ay;r;l;an;a,
T;n;l;qdan ay;r;ld;m.
2
Te;izge ayr;mkan;a,
Qral;a qay;r;ld;m.
Qulladan da, qulluqdan da,
Haram cawdan - t;n;l;qdan da,
Ba; bola, ay;r;ld;m.
3
Te;iz ayr;mkann; talayd -
Meni ca;awum da alayd.
Alay a, qum t;lme men,
Qul t;lme men.
Men ba;;m; k;lt;rgenme:
Em a;; cawumu -
;;imdegi qara qulnu -
Ayamay;n ;lt;rgenme.
4
Qul s;r;wden ay;r;lganma.
Ayr;mkanma.
Kesimi caz;wwma
Biyme, Hanma.
5
Ayr;mkanla k;b t;lb;z biz.
Qalganla;a keb t;lb;z biz -
Har kimni colu ba;ha.
Alay a, ala bizge qaray,
Ba;lar;n k;lt;re da ;rge qaray,
;le turganla da ;rge tura,
;rge turganla ua qral quray,
Ceter esek a muratlaga.
TA;
Canqozla qozlayd; can.
Sabiy kekellidi k;l.
Bizlege atad; ta;.
Bizlege Ata-d; Ta;.
Teyrini at;d; Ta;.
Halq;m; at; da - Ta;.
Ke;e qara;;s; ;l.
Tarih car;g; saw kel.
K;b saqlad; seni el.
Endi igi bolur k;l:
Saw ta;;a ;;gad; el.
BU NED;?
C;y;n;ndan aca;;b, ;z;l;b,
An; ;z;ndan cetib qo;ulalmay,
Q;b;las;n t;zetalmay,
Qanatlar;n da hars;a qagalmay,
Qa;h; hawadan qutulalmay qal;an
;eksiz k;kde zawall; turnan;,
Ca;;z turnan; tawu;u bolurmu?
O;ese, BU,
K;kden, Cerden da t;l,
Ca;;zl;qn;
C;rekden kelgen, c;rekde bol;an
Turna tawu;u bolurmu?
C;rek ca;;zl;qn; turna tawu;u.
Ca;;zl;qn; turna tawu;u...
Tawu;suz q;;;r;;;
Ca;;zl;qn;...
O;ese,
K;k, Cer, Terek, Turna, Adam -
B;tew Tabi;at
Ah;rzamann;, ;l;mn; all;nda
Ca;;zl;qlar;n sezib,
Titirey bolurlam;?
BARMID ESKERL;K MEN;?!
Qara q;; qarala keldi,
Aq qu; agara ;ld;.
Buzlata keldi q;;;m,
Ta; bolub t;;d; qu;um.
Q;;;m keldi - qu;um ;ld;.
K;k da coq, qanat da coq,
S;ymeklik, sanat da coq.
Duniya sawla;a qald;.
Men a... birgeme ald;m...
Neni?..
Barm;d eskerlik meni?!
KES;B;Z DA B;R BOLSAQ
Candan can;a canad n;r:
Din da, til da bizde - bir.
Bird curtubuz, halq;b;z,
Murat;b;z, ant;b;z.
Kesibiz da bir bolsaq,
Al;;;da;a ;y bolsaq,
;sd;ralsaq ullan;,
Caqlar kibik halqlar;n,
O;lu i;le eter;a,
Bizni ozub keter;a -
Nas;b degen ol t;lm;d?
Ca;aw degen ol t;lm;d?
Qoy bu bo; ;urumlan;,
Uwaq qay;;lan; qoy.
K;k da, Cer da saqlayla
Bolam;d deb bizde toy,
Baram;d deb bizde toy.
Kel, duniyan; c;yay;q da,
Bir eteyik quwan;, toy.
Dump eteyik cars;wnu,
Bir eteyik caz;wnu.
CIR BLA CILAW
Qayadan ketgen curnu
;s;nden ;o ol c;rn;
Bir c;rla.
Cur;a k;ygen;a eteyik da,
Tamblab;zn;
C;lawun bir eteyik.
AQ QANATLI QADARIBIZ QARA;AY
Qumladan qarla;a deri,
;umer qaladan Qar;a qalaga deri,
Qal;baladan ah;rzaman;a deri -
Qara;ay.
C;geteyle da - Cetegeyle degen;a,
Teberdi da - Teyri berdi degen;a,
Qara;ay da - Qar, Ay, K;n, Ay degen;a.
Cer da, K;k da - bar;s; da - Qara;ay.
Biz sawluqda K;kge uzat;b c;r;tgen,
Biz ;lgende s;n ta; bolub s;elgen,
Can;a - t;;ek, Halqqa - Curt deb, berilgen,
Aq qanatl; qadar;b;z Qara;ay.
Ba;l;;;; - aq, cam;;; - qara nekdi eken?
Ca;aw, ;l;m - bar; k;z;wd, ne etgin,
Umut aqd;, ;l;m qarad, ne etgin,
Ey aq ba;l;q, qara cam;; Qara;ay!
Aq ba;l;g;m, qara cam;;m - Qara;ay!
QUR; bla ;; AY
Q R ; - Qur;,
aaa y - AY.
Qur;, Ay - Qara;ay.
Qur; bla ;; AY -
QÀÐÀ×AY.
QARA;IDA CARIQ
Qap-qara;; ke;e
Cawad; ;;mmaq qar...
Esime t;;gense sen.
;;mmaq qar.
Qap-qara;; ke;e.
Qaydasa sen?
DAWLA;IW
- C;rlay barad; suw;uq,-
Dedi bir car;q awaz.
- C;lay barad; suw;uq,-
Dedi bir m;dah awaz,
- Nas;bl;, te;izine
Ba;;n at;b barad;.
- Nas;bs;z, Curtundan
Ay;r;la turad;.
- Ol te;izde unutur,
Har qay;;s;n, cars;wwn.
- Ol te;izde tas eter
At;n, betin, tat;wwn.
- Ol t;rleniw - ca;awdu.
- Ol t;rleniw - ;l;md;.
Suwnu ua can; k;kden
Bulut bolub qarayd;.
Bawurlan;b ketgen suw
Qanatlan;b qay;tad.
K;kt;n qay;tad artha.
Qatlana, k;gered te;iz.
Boranlay, a;arad; taw.
Ketib barad; suw;uq...
ULLU AMAN QI;
Ullu Aman Q;; k;;leydi Cerni.
Cawad; qar.
Bolgann;, bolluqnu da
Cabad; qar.
Coq qutuluw.
Bu qadarga coqdu madar.
Fatiha-n; oquydu boran.
Cawad; qar
Cawad; qar.
SEN; BLA
M;;-M;; CILNI CA;ARGA ;ZLEYME
Narat terekle tik qab;r;a bla
Ba; e;i;ge ;ab;b t;;;b,
;zende k;lge tirelib tohtayla.
K;lekkeleri bla suw;a qablan;b,
Suw i;ib, bet-qol cuwub,
Da;;da ;zlar;na tizilib ;;;alla.
Bir qawumlar; ua k;lden ketelmey,
K;ln; t;geregine t;gerek aylan;b,
T;gerek tebsewn; tebseydile.
K;lde ua alt;n, k;m;; ;abaqla
K;n, Ay car;g;n artha qaytara,
Ekew-ekew c;zelle, c;zelle.
K;kde bir bol;an eki qanatl;n;
Awanalar; k;lde qalt;rayd;,
O;ese k;lde eki duwadaqga
K;kde nekyah etilemi bolur?
Bu qara suwnu, bu qara k;ln;
T;z ca;as;nda, ne t;z aras;nda
K;n tayaqla;a Ay car;g;n e;ib,
Ke;e qara;;s;ndan i;len;en ocag;ndan
Culduzla da q;ynalmay t;;er;a,
Bir qala i;leb, Seni bla anda
Mn;-mi; c;ln; ca;arga izleyme.
Qara ;a;;;
Qara k;lge tolqunlan;b ;a;;la,
Ta;a culduzla, K;n, tol;an Ay
Kiyim t;b;;den a;;la,
K;l qalt;ray, ;ayqala, ;aypala,
Seni bla mi;-mi; c;ln; ca;arga izleyme.
Kel c;lt;ray, qalt;ray, ;;ara,
Seni bla mi;-mi; c;ln; ca;arga izleyme.
;LL;KB;Z DA MA ANI ;;;N
S;fat;;; quray, eleyme, ileyme,
Sezimge, s;zge, kiyimge da b;leyme,
Ullu Allahdan k;b nas;b tileyme.
S;fat;;; sala, seni s;nayma, s;layma,
Caz;ww;a birge;e c;layma,
Sen;e Allah qara;an;a qarayma.
Allah carathan n;r can;; ariwdu.
Men suratlagan t;rt san;; ariwdu.
K;z ca;lar;; nek kelelle sora?
K;z ca;lar;m nek kelelle sora?
- Duniya hawhdu da ma an; ;;;n,
;ll;kb;z da ma an; ;;;n.
NEK TUZLUDU?
- Te;izni suwu nek tuzludu eken?
- Te;izde ca;a;anlan; c;lamuqlar;ndan.
MEN; K;L;M; A;LAR ;;;N
Ba;;n qayadan atad; suw
S;ygen te;izine ceter ;;;n.
Ta;n; te;ib ;;galad; k;rd;k
K;n t;b;nde ca;aw eter ;;;n.
Ot te;iz - K;n - ke;e-k;n da canad,
Duniyan; c;l;t;r, car;t;r ;;;n.
Suwga, k;rd;kga, K;n;e da qara
Meni k;l;m; a;lar ;;;n.
ALLAH SAQLA
Kiyik athand; ba;;n qayadan -
A;lar;a bolganb;z an; da.
Allah saqla palahdan, qay;;dan
Kiyikle ca;a;an duniyan; da.
B;R;M;SE, T;LM;SE?
Zaman aman qat;l;and; men;e,
Tawruhham; u;ayd; t;n;m, t;;gemi?
Birle s;ek ;;;n tala;han sa;atda
Men;e b;r; bolurga t;;gendi.
;bilis athan s;ek ;;;n
;t c;y;n bir-birin kesedi.
Qadaw Ta;;a dew k;kregimde
Ca;;z Terek;a bir sezim ;sedi.
Coqdu munu ar;s;-berisi -
Bol halq;;; bar;s;-b;r;s;.
Ba; ur Curtda Ta;ha, Terekge,
Qar;wsuzluqnu qoyma c;rekge.
Serme; curtda ta;, terek ;;;n,
;tle tala;s;nla a;, s;ek ;;;n.
Alay a k;lde, terende bir soruw qaynayd;,
C;rekni te;edi, ;zedi, q;ynayd;.
B;r; halqga itle qaydan ;;qd;la?
B;r; halqda orun qalay tabd;la?
Ol, itlege a;ata ese kesin,
B;r; halq deb, mahdayb;z an; nesin?
B;r; halq t;l, qoy s;r;wd; sora ol.
Alay ese azabhad;, qasabhad; a;a col.
Amanti;lege bola ese ol ti;lik,
Ol t;lm;d; bar;b;zga bedi;lik?
An; a;;lab, tirilelse tiriled,
Alays;z - a;alad, bo;alad, ;led.
B;r;me deb, c;yalmay ese esin,
;t ;z;kge kesdired, ;a;d;rad kesin.
Halq c;regi, sen K;nm;se, k;lm;se?
Ayt;;, Halq;m, b;r;m;se, t;lm;se?
ALAY A...UMUT...;LMEZ
K;n tiymegen naratlada,
Qarayma da, ;ay;r coq.
Q;zn; k;n;a car;tmasa;,
S;ymeklikden hay;r coq.
Qatd; sezim, aqd; s;z;m
End ;a;arm; teregim?!
K;n da boldu, k;l da boldu,
S;e, k;e, c;regim.
Nas;b qayda? Ca;aw qayda?
Ned duniyada ;m;rl;k?
;;n da turdu, s;n da boldu,
C;rek degen emilik.
D;ld;r tarpan atlan; da
Ca;aw arba;a cekdi.
Zaman da awuzluq sal;b,
Coldan ;;qmaz;a etdi.
Ca;aw degeni; - awur,
Zaman c;geni - q;sha.
Qay;; ;s;;; bas;b,
Qalay da bar;;n ;arsha?!
Tot zaman awuzlugun
A;;wdan kemire, ;aynay,
C;lt;ratd;q, cuqartd;q,
C;rek da q;ynay, qaynay.
Caz;w k;z;n s;zmese,
C;rek c;genin ;zmez.
Nas;b kelmey da qal;r,
Alay a.. .umut....;lmez.
B;R TEREK ORNATDIM
1
Kitab ;apraqlada terek ;apraqlan; k;reme -
Ca;aw ;l;ms;zd;, bileme.
Alay a,
Filosofiya capsaralmayd; k;l;m; -
Kesilgen aga;dan ne qalgan;n k;reme.
Duniya hawhdu. Artha col coq. ;leme.
2
Ariwluqnu, ariw hawan; da anas;n -
K;n;e, duniya;a quwan;an ca;il terekni -
Kesdile da, cans;z qag;t etdile.
Nen;a kitab ;;qd; - iymans;z, carawsuz.
3
Olmudu t;zl;k? B;lay a;; nekdi terekni qadar;?
Eki kere ;lt;rd;le an;:
Bir kere, kesib, can;n al;b,
Ekin;i kere da an; ariw, subay san;ndan
H;l;m;l;, osal, kir, cahanim kitabla etib.
Ne ;;;n b;lay a;;d; terekni qadar;?
4
Bizge solur;a hawa bergen terekni,
Bizge salq;nl;q, tazal;q da bergen terekni,
Nekdi qadar; b;lay a;;?
5
Mi; osal kitabdan bir terek a;h;.
Nazmular;m; c;rt;b, k;yd;r;b,
Curtda Ca;;z Terekden ke;meklik tiley,
Nas;b da tiley,
Curtha qay;t;b bir terek ornatd;m.
Ol ;eget bolub da keter, Allah aytsa.
1970 CIL.
QIZIL-QALA ELDE B;R CAYGI K;N
Duppur ba;;nda qancalba; ;y
Tar ;zen;e qarab s;eledi.
;;rtlew;k k;kenle k;nbetde,
Canl;dan qa;han e;kile;a,
Qayala;a iline baralla.
Suw boynunda ;;pan qoyla,
Biri qa;sa, qal;anla ;z;ndan quwa,
Bir-birini qar;n t;b;ne ba;lar;n su;a,
Coppu-coppu bolub, issileyle.
Elde ullu adam k;r;nmeydi:
Kesmezde, C;r;qlan; s;rtda da
Bi;en i;le q;z;wdad;la.
Bir git;e q;z;;q,
Suw a;a;n; t;b;nde iyile,
Qara suwdan suw al;b keledi.
Bir git;e ca;;;q da, calan ayaq,
;ibinlegen buzownu ;z;ndan s;r;b barad;.
Eki ti;ir;w da oramda sirelib,
Suw ;eleklerin da cerge salma;anlay,
S;zn; s;z bla q;zd;r;b,
Duniya u;aqqa si;;endile.
Duppur ba;;nda da eki c;zc;ll;q qart
K;n isside da suwuqsuragan;a,
Eski tonla;a ;;rmal;b catalla.
Ullu colda nal tawu; ete,
Cortub ;tgen atl;n; ;z;ndan,
;m;rlerini ;z;ndan qara;an;a, qarab,
«Ey, ca;aw»,- dey, ;um bolad;la.
;o;luqnu ara-arada buzad;
Aq colda arba tawu;,
Ne mal ;k;rgen, ne e;ek oqu;an,
Ne da sabiyin ;aq;r;an ti;ir;w awaz.
K;n q;zd;rad;. ;ssileydile
Malla, qayala da,
Terekle, colla da.
;zen suw da, terleb, k;m;k etib,
Quyru;un silke ;ab;b bar;an
Tay;;qqa u;ayd;.
«Uf» degen ayaz coqdu.
C;n ;z;k;a, k;kde bulut;uq da,
Qayr; bar;r;a bilmey,
Ab;z;ra;and;.
Cuwuqla;hand; cayg; biy;e - ;ille.
TE;;N, T;;;RIW
Ot bla Ti;ir;w.
Biri bolma;an cerde
Biri da bolmayd;.
Ot bla Ti;ir;w.
Ti;ir;wnu keterin s;ymey ese;,
Otu;u cuqlatma.
Otu;u canar;n s;e ese;,
Ti;ir;wnu suwutma.
Alan; birin da suwutma -
Ala birdile.
Otha ;ebgen kiydirse; -
Ti;ir;w degen oldu.
Ti;ir;wnu te;indirse; -
Ot degen da oldu.
Ti;ir;w otnu all;nda.
Ekisi da q;mja.
Ot cuqland;.
Ti;ir;w da kiyindi.
Ti;ir;w ketdi.
Ot da cuqland;.
Qalgan - k;l.
K;l.
An; q;z;wwnda
Nart;h qab;r;aqlan;r;a da bolur,
Et a, bi;mez.
An; q;z;wwna
Gardo;nu k;merge da bolursa,
Kesi;i ua - o;ay.
Sen bir-eki otun athan otha,
Ti;ir;w artha qay;t;b,
;ebkenin s;d;r;b al;b,
Cel qaqd;rsa,
K;ln; q;z;ww,
Q;zara, ciltinley kelib,
Can;b da ketered.
Suwub bo;ama;and; k;l.
Suwub bo;ama;and; k;l.
Umut c;lt;ray turad;.
;;i da ot, t;;; da ot -
Ti;i ot - Ti;ir;w.
O Ti;ir;w!
Ti;ir;w tili - ot.
Ot tili - ti;ir;w.
Ti;ir;wnu san;, can; da - ot.
Canad; ot.
C;rla, ti;ir;w.
Tebse, ti;ir;w!
T;n;m - Ti;ir;w,
T;;;m - Ti;ir;w.
T;;;n, Ti;ir;w.
Te;in , Ti;ir;w.
Akk;ll;;;;;,
Kiyimleri;i da
At otha.
Otnu canma qoy:
;y c;l;ns;n.
K;l c;l;ns;n.
Te;in, Ti;ir;w.
OGAY, HORLANMAZBIZ B;Z
Bulut o;una,
Qaya;a ilinib,
Celge kesin s;rd;rmezge k;re;edi.
Bulut o;una.
;;b o;una,
;s;nden bashan ta;n; te;ib ;;g;b,
An; ezdim deb tur;an ta;n; te;ib ;;g;b,
Co;lmay, ca;aw eterge k;re;edi.
;;b o;una.
Tam;rlar;n qaya t;b;ne iyib,
Ta; ba;;nda ca;aw etgen terek a?
Ata Curtha tam;r iygen,
Ana tilden qar;w algan,
;ymandan tolu c;rek a?
Allahu akbar!
Tilibiz bla ayt;b,
Haq k;l;b;z bla,
C;regibiz bla begitebiz:
La ilaha illallah
Muhammadun - Rasulullah!
O;ay, horlanmazb;z biz.
14-08-1997 c;l. Moskva
K;MD; QUTHARLIQ B;ZN;
Qara;ayd; men;e alham.
Qara;ayd; men;e ilham.
Qara;ayd; men;e balham.
C;rekni car;an da - Kara;ayd;.
Qara;ayd; meni carathan,
Ca;athan, ;lt;rgen da Qara;ayd;.
Tam;r;m, qab;r;m - Qara;ayd;.
Awal;m, ah;r;m - Qara;ayd;.
Alayd;. Alay a, Hikmet aythanlay -
Sen k;re;mese; Ata curt ;;;n,
Ol k;re;mese Ana til ;;;n,
Men k;re;mesem Halq;b;z ;;;n,
Kimdi qutharl;q bizni?
CANIM, SEN; ;OK SEV;YORUM
Tawla;a, te;izge da cuwuq
Bir cerde saylad;m ;y orun.
Ca;arb;z deb eteme umut -
Can;m, seni ;ok seviyorum.
Menden ba;ha bir insan sen;e
S;ymeklik mektub iymesin.
Surat;;a oguna, sorama:
Nas;ls;n? ;yimisin?
K;n bizni tawladan ;;g;b,
Sizni te;izge batad;.
K;n bla Te;iz, Ay bla Culduz -
Bizge nas;b ta; atad;.
Biz it tutmayb;z. ;t ornuna
B;r; saqlayd; arbazn;.
Eki ba;l; qaya ta; a
Esge t;;;red Kavkazn;.
K;z tuwrada tawla a;aralla.
Te;iz ;ayqalad, k;gere.
Aq ba;l;q bla ;ille cawluq;a
U;ayla qu;la k;klede.
Tawla;a, te;izge da cuwuq,
Bir cerde ald;m ;y orun.
Ca;arb;z deb eteme umut -
Can;m, seni ;ok seviyorum.
CA;A
;;i t;;;ndan farkl;,
;;i s;z;nden farkl; -
Nesine iynanas;z ;arqn;?!
;arq - ow ese, ;aw da - Bat;,
Cahanimde ayt;l;r;a at;.
Buzulgan, ;irigen, nam;ss;z duniya.
K;b aldand;m Arabha, T;rkge.
B;r;;a uludum qarab k;kge:
K;rg;zt bizge, Allah, t;z colnu.
Moskvada, Parijde, N;-Yorkda ca;ad;m.
Tayan;r zat coq. ;a;han;a u;ad;m.
Qayda da ca;a, qayr; da bar
adam s;r;wde az Adam bar.
K;b;s; - qay;;l; em zar.
K;b;s; - hayuan, can;war.
Hay;r eteme deb t;l, ;y;me, ba;;ma -
Curtdan suwudum da, ketdim t;;;na.
Terek tam;r;ndan suwur;a bolam;d?
Qoban Tawuna k;lqald; bolam;d?
Ana;a qay;r;lma, Halq;;dan ay;r;lma.
Nas;b izley, t;;;na cay;lma.
Ketse; da, qay;t;r;a bol.
Tawluma deb, ayt;r;a bol!
Qalam bla bol, ;alq; bla bol,
Ne bolsa; da halq;; bla bol.
T;;;nda tursa; da,
Halq;; ;;;n k;re;,
Fahmu;u, bayl;g;;; da a;a ;le;.
Bat; s;ymekligi, ;arq tawruhlar;, -
Bizge keli;meyle alan; ruhlar;.
Bar;n k;rd;m. K;yd;m. T;z;;a aytd;m.
Suw, eski ;z;na;a, Curtha qay;td;m.
Curtundan, Halq;ndan ba;al; nedi insan;a?
«Qor bolay;m, tuwgan Cerim, men sa;a!».
BA;;Y;K
Ba;;y;k ba;;nda culduzla
Art;q da car;q canalla.
Qan;ay Dilber;a han;mla
B;llay cerlede tuwalla.
Q;z bu elden al;and deydile
Milliet;i Duda Mahmut da.
Elin, adam;n k;rgenli beri
Men da ca;ayma umut bla.
As;l halq deb, T;rk pat;ah
Bu elni kesi qur;and;.
Cumhurba;kanla da b;lay;n
Coqlay, qonaqlay tur;anla.
Asker ba;;; Aytek general,
An; tuwgan; da - b;layda.
Selim ;tez da, Ufuk Tawqul da,
M;nda tarthanla orayda.
Ba;;y;k elni ba; etgen
An; q;zlar;, ca;lar;.
Mi; to;uz c;z cetide ornalgan
Elni aldad; ca;nar;.
Kavkaziyada bir t;z adamem,
T;rkge kelgenli men - beyme.
Qara;ay eline, Ba;;y;k eline
Allah amanat; bol deyme.
Ba; ;y eline, Ba;;y;k eline
Men ba;ar;lar tileyme.
Seni qoruy kelgendi Allah,
Allahha amanat bol deyme.
QARA;AY DEGEN SAGATDA
Qara;ay degen sa;atda
Qama ;;;ad; q;n;ndan,
Qablan ;;;ayd; qayadan
Qara;ay degen sa;atda.
Qara;ay degen sa;atda
T;zl;k qanat;n cayad;,
Terslikni aya;; tayad;
Qara;ay degen sa;atda.
Qara;ay degen sa;atda
Taw miyigirek bolad;,
Adam da igirek bolad;
Qara;ay degen sa;atda.
Qara;ay degen sa;atda
Nas;b beri burulgan;a,
Nam;s da bizden tuwgan;a
Qara;ay degen sa;atda.
Qara;ay degen sa;atda
Curt al;;n;ad; - k;r;rs;z,
An; tans;qlay ;l;rs;z
Qara;ay degen sa;atda.
Ay, Qara;ay degen sa;atda
Men umut etgen halq qayda?!
Ne t;;ed esge, ne t;;meydi
Qara;ay degen sa;atda.
Qara;ay curtdag; qara;ay halqm;d;?
«How», «o;ay» desem da - aldayma.
Qara;ay degen sa;atda
Men cuq aytalmay t;;layma.
HAR NE ORNUN TABAD
Cerge tartad t;;ek,
Topraqlanad; san.
Canad, u;ad culduz,
Culduzlanad; can.
Har ne ornun tabad,
Eki bolad insan.
T;;ek cerge batad,
K;kge ketedi can.
C;REG;;;ADI DUN;Ya
Duniya tard;, ke;di -
C;regi;e te;di.
C;regi; te;lidi duniya.
ADAM bla HAWA
(1997-1998 c;llada T;rkde caz;l;an nazmuladan)
S;ZGE CAN SALA...
S;zge can
Ca;;z da kesi;i can;;dan
;le;ib sal;rga bolluqdu.
Ba;ha col coqdu.
I;AN CA;IZ ALLAHHA, KES;;E
Culduzla da ke;e eslenelle.
Car;q da qara;;da igi k;r;nedi,
Qara k;n s;nalad; adaml;q da, Adam da.
Alay a, ba;hala;a baz;b, carl; bolma.
Har quru da ;;an Allahha, kesi;e.
I;an ca;;z Allahha, kesi;e.
Bek q;y;n k;n;;de, ah;r k;n;;de
Bnr ki;iden da bolu;luq bolmay,
;l;m bla betden betge qall;qsa.
Ol sebebden har quru da
I;an ca;;z Allahha, kesi;e.
Ol zamanda ki;iden k;l;; qalmaz.
Ol zamanda k;l;; ;;qmaz ki;iden.
TI; DUN;YaSI ;; DUN;YaSINA U;AR
Duniyada iymanl;, iymans;z da ca;ar.
Alay a,
Maymuldan carat;ld;m degen,
Maymul;a u;ar.
Allah caratd; degen,
Allah;na u;ar.
Har kim iyman;na, innetine u;ar.
T;; duniyas; i; duniyas;na u;ar.
ADAM bla HAWA
1
Adamga hawa kerekdi,
Adam;a Hawa kerekdi,
Ariw hawa, taza hawa,
Ariw Hawa, taza Hawa.
Ca;ar ;;;n.
Adam bolur ;;;n.
;ay;r bolur ;;;n.
Hawa ua -
Caz;; da bolur, cay;; da bolur,
Qa;h; da bolur, q;;h; da bolur.
C;l; da bolur, suwuq da bolur.
Hawa;a k;re s;y;nebiz biz.
Hawa;a k;re kiyinebiz biz.
Hawas;na k;redi Adam
Hawas;na k;redi Halq.
Hawas;na k;redi Curt.
Hawas;na k;redi Duniya.
Hawas;na k;redi candet.
Hawas;na k;redi ca;aw.
Zaman da. Qal;bala, ah;rzaman da.
Adam bla hawa. Adam bla Hawa.
Duniyada, ahratda da,
Qa;an da, qayda da adam bla hawa,
Adam bla Hawa.
Har k;n da,
Har kim da,
Har ne da -
Ekisini aras;nda!
2
Ti;ir;w - qobuzdu
Erki;ini qolunda.
Ariw tart;w ;;;aralmay ese;,
Ol seni qobuzu; t;ld;.
Ti;ir;wga t;l,
Kesi;e ;amlan.
3
Ti;ir;w
Caya qobuz, q;l qobuz da t;l,
Erki;ini iegisinden carat;lgan
;egi qobuzdu.
Har iegi qobuznu
Bir erki;isi bard;.
;egi qobuz,
Erki;isin tabalmasa,
Qoldan qol;a k;;e,
A;alad;, s;nad;, uwalad;,
S;ys;z bolad;.
Hey, ielerin tabalmay qal;an
Nas;bs;z iegi qobuzla...
4
Erki;idi Adam.
Ti;ir;w - Hawad;:
Caz;;, cay;;, qa;h;, q;;h;,
C;z at;, s;fat; bol;an;
T;rlene tur;an;
C;l;, suwuq, issi,
M;l;, qurgaq,
Awur, ce;il;
Cannet hawa, duniya hawa;
Cer hawa, c;rek hawa;
Taw hawa, te;iz hawa;
;eget hawa, narat hawa,
;; hawa, t;; hawa;
Cara;han, cara;ma;an;
Hawa cetmey tebrese
A;;layd; adam
Hawa qalay kerek bol;an;n.
Hawas;n saqlamasa, taza tutmasa,
Birin;i da kesi tun;u;ad; erki;i.
Hawa adams;z ca;ayall;qd;,
Hawas;z ca;ayalmayd; Adam.
Hawa kesi da
C;l;, car;q,
Ariw, taza bolsa, -
Adam;a qartl;q, ;l;m da coq.
Ariw hawad; bizni ca;athan.
Ol sebebden
Aran; buzmaz;a,
Hawan; buzmaz;a,
Tazalay tutar;a
Bor;lubuz biz.
Adam bolalma;an -
Terek bolsun,
Hawan; tazalay turur;a.
Hawas;z ca;aw coqdu.
An; ;;;n carathand;
Allah Hawan;!
Q;;;r iegiden carathan;n
Aman etgendi ans;.
O;ay!
Allah Ti;ir;wnu
;; etib carathand;
Erki;ini k;;;r iegisinden.
An; -
Cum;aq s;z; bla,
C;l; qolu bla,
S;lab, s;ypab,
Erki;i t;zete bilse,
Ol s;nawdan ;telse,
Sora, ala
S;ygenle bolub,
;y-;ydegi qurab,
Ca;aw etall;qd;la,
;;rmawladan ;tall;qd;la.
B;lay bolur Carathann; onoww.
T;;;RIW - MUZIKADI
Quwand;ra,
Canland;ra,
Cazland;ra,
Culduzland;ra bilse;,
T;;;nd;re,
Te;indire,
Kiyindire da bilse;,
Qulaqlar;na
S;zleri;
S;r;ala bolub,
Uppala bolub,
Tag;lsala,
Tieklerinde da
Barmaqlar;;
Ol saqla;an;a
Oynasala,
Sora -
Em uyatl;,
Em uyats;z;
Em g;nahl;,
Em g;nahs;z;
Em ala;a,
Em miyik;
Em cuwa;,.
Em kiyik;
Em bo;,
Em seyirlik,
Cerden
K;kge ;;;argan,
U;ur;an,
U;undur;an,
G;l hawal;,
N;r qanatl; muz;kan;-tart;wnu
Kesi
emda
At;, s;fat; -Ti;ir;wdu.
Cayg; ;uwaq k;k;a,
Urluq at;ll;q cer;a,
Kesine tarthan
Bir tatl; c;l; taza
Ti;i Muz;ka;a aytad;la
Ti;ir;w deb.
Muz;kada Ti;ir;wnu k;ral;an;a,
Ti;ir;wda muz;kan; sezal;an;a,
Muz;kan; Ti;ir;w;a bural;an;a,
Ti;ir;wnu da muz;ka;a bural;an;a,
Ti;ir;wnu sogalgan;a,
Ca;;z da a;a
Aytad;la
Ti;ir;wnu ba; iesi,
S;ygeni deb.
Ti;ir;w - muz;kad;.
Muz;kaga t;;;lamagan,
Muz;kan; a;;lama;an
So;algan da etmez.
;zmir. Cuma k;n. Qas;m ayn; 21, 1997 c;l.
ALLAH BLA DUN;YaSI
TE;;Z:
- Men ulluma,
Te;izme,-dedi.
TAW SUW:
- Ulluluq mendedi,
Men temizme,- dedi.
ADAM:
- Ak;l kimde bolsa,
Ulluluq anda.
Ullu menme,- dedi.
- Kerti aq;ll; aq;ll;ma demez,
Kerti ullu ulluma demez.
Ma meni;a t;;;lab turur,-
Dedi K;k.
ALLAH,
Carathan duniyas;na qarab,
I;ard;.
KE;E COLDA
K;z baylan;and;. Qara;;d;.
Uzaqda c;lt;rayla ;;raqla,
Miyikde culduzla qalt;rayla.
Te;iz ;ayqalad; ol can;nda,
Bu can;nda ;uwuldayd; ;eget.
T;rl;-t;rl; tawu;la kelelle qula;;ma.
Ca;;lmaz ;;;n,
Coldan aca;maz ;;;n,
Qays; can;na,
Qays; tawu;ha bars;n adam?
Carl; anam; awaz;n e;iteme:
- «Azan tawu; ;;q;an can;na bar.
Azan tawu;ha bar.
Colda qalma. Qara;;da qalma.
Azan tawu;ha bar».
Men a,
Anam; awaz; ;;q;an can;na
Burulama. Barama.
Tohtayma mejgitge t;rt;l;b.
K;;; DA B;LMES;N
Culduz k;kde,
Duwadaq k;lde,
Bal;q te;izde,
Sen a -
Meni k;kregimde.
Sor
K;kge,
K;lge,
Te;izge,
C;regime
«Qays;g;z;a igidi?» deb.
K;k ;uwaqlan;b,
Culduzun a;ar.
K;l tolqunlan;b,
Duwadaqn; k;lt;r;r.
Te;iz ;ayqal;b,
Bal;g;n iynaqlar.
Men a burulub,
Seni ca;;r;rma.
Bizge qalay igi bol;an;
Ki;i da k;rmesin,
Ki;i da bilmesin.
ERK;NL;K bla B;Z
1.1990-;I CILLANI ESGERE
Cuq cazar ;;;n izley edi; bo;luqnu -
Ma bo;luq.
Sa;;; eter ;;;n izley edi; ;o;luqnu -
Ma ;o;luq.
Al;;; da coq, qarg;; da coq -
Hayda, caz.
Temir cab;w, ;ald;; da coq -
Hayda, caz.
Buruw coqdu, t;y;;; coqdu -
A; k;zn;.
Ol c;rekni a;ab tur;an,
Ol c;rekde ca;ab tur;an,
Ayt, S;zn;.
«Ol «Erkinlik» degen Ti;ir;w;a ;;h;nsam,
Ne eterge kereklisin a bileem.. »
Bile ese; - q;mja Han;m - all;;da,
Oca;;;dan kesi t;;;b kelgendi.
Ayt bir cuq, et bir cuq, ay marca!
Erki;iden t;;;l;b ketgen ti;ir;w
Iz;na qay;t;rm;? Qay;tmaz.
Ketedi. Ketdi. Nele dedi kesi da:
- «Asr; ertde kelib qald;m men sizge.
Erki;ilik alq;n sizde qaynamagand, qatma;and.
Ne da ol sizde urlugu bla quru;and.
Alay ese, ke;igib keldim sizge.
T;z;n aytsam, siz Erki;i bolsa;;z,
;zlersiz, serme;irsiz, tabars;z meni.
K;re;de tab;lmagan Erkinlikni
S;y; da coqdu. Kete baray;m.
Meni ;;;n ;l;rge haz;rla,
;le turganla da bard;la.
Ol mubareklege ke;iksem g;nah bolur...».
Mi; c;lda bir kere bolad b;llay nas;b.
Q;zara, Erkinlik kesi sal;b kelgeninde,
An; almay, ba;hala;a iyib qoygan,
Kertisi bla da qallay halqb;z, cama;atb;z biz?
Endi ne c;law an; ;z;ndan qarab?
Ne t;b bolub keterbiz, ne zaman kelir.
Kerek t;ld; bizge kesi kelgen ti;ir;w -
Ne t;z innetli, ne nam;sl;, ne ariw ese da ol.
Adam bolsaq, Erki;i bolsaq,
Halq bolsaq, Haq bla bolsaq,
Erkinlikni cerden, k;kden da bilirbiz ala.
Adam bolalmasaq a, Halq bolalmasaq a,
Sora,
Erkinlik da, cuq da kerek t;ld; bizge.
2.TE;;Z;A ;AYQALADI KAVKAZ
Ay, culduz da k;r;nmeyle k;kde,
Qayr; ese da bol;and;la tas.
Qaynayla bulutla, tubanla k;lde,
Te;izley ;ayqalad; Kavkaz.
Dump etgenle Ay bla culduznu,
Suratlar; o;una coq qab;r;ada.
«Ki;i da dump etalmaz Ay bla culduznu»,-
Q;;;ralla s;n ta;la qab;rlada.
«Ki;i da dump etalmaz Ay bla culduznu»-
Ay, bo;una ;uwuldamayla bayraqla.
«Ki;i da k;t; etalmaz Kavkaz bla canl;n;» -
B;r; uluwnu qaytaralla tawla, qayala.
Boz qurtla ;e;en, ;;;;, qara;ay, malqar
Erkinlik ;;;n haz;rd;la serme;irge.
Alay a, imper itle kirib ara;a
Qoymayd;la Kavkazn; birle;irge.
Culduzla, Ay da k;r;nd;le keskin -
Ala K;kden, k;lden ;m;rde da bolmazla tas.
T;;;ndan qu;lgan ;;bden, kirden tazalay kesin,
Te;iz;a ;ayqalad; Kavkaz.
EK; ARADA
Beri kelsem ar; tans;q bolama,
Ar; barsam, beri tans;q bolama.
Eki arada men ;a;ar;a cetgenme,
Ca;awumu colow;uluq etgenme.
SAQLAW
1
;l;rge ke; bolgand;.
Ca;ar;a ertdedi alq;n.
2
- Salam aleykum, ne etese?
- Da ne eteyim?
;l;rge ke; bol;and;,
Ca;ar;a ertdedi alq;n.
Saqlayma.
HAR K;MN; F;K;R; KES;NE K;RE
G;nahs;z adam coqdu.
Kerti allay adam bolsa,
Bizni;a, ab;na-s;r;ne turmay,
Ol u;ub c;r;r edi.
U;ub c;r;genni ua
Biz da k;rl;k edik.
CA;AW T;LEYME S;ZLEGE
1.NARATLA
Narat terekle da kesibizge u;ayla -
Taza hawan;, qurgaq cerni, k;nbetni saylayla.
Ca;aw q;y;n ese da, b;g;lmeyin, t;rnaqlab,
Taw eteklerinde, tik qab;rgalada ca;ayla.
Narat terekleribiz da kesibizge u;ayla.
Ogese, bizmi u;ay bolurbuz ala;a?!
U;ama;an da u;ar;a izley bolur.
Kerti erki;ilege u;ayd;la naratla,
Bir betde turad;la q;;, cay da.
Tawda, tikde q;y;nd; deb ca;a;an,
Qu;lub t;;meydile ;zen;e.
Taw curtubuznu kerti ca;lar;-vatanda;lar;,
K;b q;y;nl;q, palah k;rgensiz siz da.
Sizsiz k;se ki;ige u;ar edi curtubuz,
Sizsiz a;a hawa bergen, can bergen.
Har bir terek - Ca;;z Terekdi Curtda,
Har bir ta; da - Qadaw Ta;n; qarna;;.
S;eleme Ta; bla Terekni qu;aqlab,
Ekisinden da k;b zat bard; bizlede.
Tawla, qayala, ;egetle, suwla, adamla,
Tileyme esenlik, ;m;rl;k da sizlege.
2. QAYaLA
Qab;rla bolgan k;nbetde qayala,
;lgenle oguna k;; ala bolurla sizden.
Tik qab;r;ada s;elesiz o;lmay, co;lmay,
Betigiz ranladan-tabladan tolu.
;zenden, ;yleni terezelerinden k;r;nesiz siz,
Sabiyle ;selle sizni tuwra;;zda.
Tawla, qayala ;rete beklikge,
Qaratalla ;rge, tartalla ;rge.
Siz o;lmazs;z deb bek ;;an;andan
T;z t;b;g;z bla sal;anb;z colnu.
Qayala, n;bet etgen nartla;a,
Turad;la deme;ili, qudretli.
Qayala;a u;ayd;la adamlar;b;z da,
Taza taw suw;a u;ayd; innetibiz.
Qayala bolgan k;nbetdelle qab;rlar;b;z da,
;n;allah, Curtunda dini, tili, adeti bla,
Mi;-mi; c;llan; ca;ar milletibiz.
U;AYDILA
1
S;z;m bayraq;a u;ayd;,
Bayraq a - alham;a.
Ca;aw caraga u;ayd;,
;l;m a - balham;a.
2
S;z;m bayraqga u;ayd;,
Bayraq a - alham;a.
Ca;aw k;re;ge u;ayd;,
K;re; a - horlam;a.
3
Kelin;e, kebin;e da u;ayd; qar.
A;I QADER;B;ZN; ALLINDA
Biz ketgenden sora kellik
Emda ;m;rl;kge qall;q
;eksiz ;O;LUQ
Ah;rzaman kelgen ;aqda
Adam ulunu
QI;IRIGINA te;di.
Cerge, K;kge s;y;nma;an
Ol Ca;;zl;qn;, ;o;luqnu
Tawu;suz q;;;r;;;
Meni ca;ar;a, ;l;rge da qoymay,
Ne azabda tuthan;n
Aythan, a;;lathan da q;y;nd;.
S;nta;la q;m;ldagan sa;atda,
Qab;rladag;la s;le;gen sa;atda
Duniya dawur t;nar;a kerekdi.
Bizlege t;;larga kerekdi,
Ol kele tur;an
Q;y;n, a;; QADER;B;Zni
Algadan sezerge, a;;larga da kerekdi.
Ya Allah,
Sen bolu;, saqla em quthar!
Ya Rabbi,
Sen k;; da ber, t;z;m da ber!
Ya Allah!
Ol QI;IRIQDAN,
;O;LUQDAN,
CA;IZLIQDAN quthar.
TE;;ZDE DA BOLMA TAS
Suw;uqnu at; - S;rk;wdu.
An; i;i - sarq;wdu.
Qo;ulur ;;;n bulaq;a
Ol enedi qulakga.
Qulaq bulaq bla birge
Ol enedi ;zen;e.
Qo;ulad; Qoban;a,
Endi qorquw coq a;a.
Colu a;;q emda ke;,
Kesin etmez bizge te;.
Qaydan bolsun te; bizge,
Ol barad; te;izge.
Tolqun ;z;ndan tolqun,
Bu dew mizamn; esger,-
B;lek bolub, saf bolub,
Atlab bar;an;a asker.
An; t;yar k;; coqdu -
Tawdan endi alan-as.
;gi col;a bar, Qoban,
Te;izde da bolma tas.
Seni ta;;;; calab,
Suwu;u i;ib tursaq da,
Biz bay, carl; bolsaq da,
B;g;n k;l;b;z igid.
Bard; Curtubuz bizni,
Bard; Halq;b;z bizni.
Halq;b;zda bard iyman -
Bard; tamblab;z bizni!
DUN;Ya CA;IDAN CARATILADI
Qarl; tawladan keledi awaz.
Tawladan enedi awaz.
Enedi-keledi awaz.
AY AWAZ.
Bir ki;ige k;rg;ztmey,
Kesini malaik qanatlar;nda
Aq ayaz al;b keledi an;,
AQ AYaZ.
Ca;il talada
K;n tayaq;a
T;beydi AY AWAZ.
A;;lalla kiritle,
;z;lelle k;rtle -
Duniya ca;;dan carat;lad;.
;G; ADAMLAG A T;BED;M
B;g;n igidi k;l;m.
Coqdu awruw ne ;l;m.
K;k da - ;uwaq, k;n da - c;l;,
K;;;me k;; qo;ad; c;l;m.
;rgeden ;rge eltedi colum,
Bileme bolluqdu colum -
;eleklerinde ;aypala K;n,
Suw al;b kelgen q;z;a coluqdum.
K;nl; suwundan i;dim,
Qanatla bitgen;a boldum.
Da;;da arlaqda k;rd;m,
K;nturu;da olturub, amman;.
Atdan t;;;b, salam berdim,
;rge tur;an;n esledim da an;.
Atn; adejge tart;b ketdim.
«El i;inde at ;s;nde bar;an
;;lenmekligi bolma;an ulan,
Adetden, adebden hapars;z»,- deb,
Kesi kesime ay;b etdim.
Colow;u qartn; ;z;ndan cetdim.
Atha mindirdim, ol unamazdan, men da qoymazdan.
«A;;;;; i;i; bolur, bar»,- deb, k;re;di.
Hurmet etgenim ;;;n k;b al;;; etdi.
Osal adamla al;nd;rd;la meni,
;gi adamla adamland;rd;la.
B;g;n «col bolsun» degenlege t;bedim,
Ala igilikge iynand;rd;la.
Kesimi da igilik eterim keldi,
Cuwuqdag;laga, uzaqdag;la;a da.
Qal;an ;m;r;me ceter;a bir iynand;m
B;g;n adaml;q;a, adamlaga da.
B;g;n igidi k;l;m -
;gi adamla;a t;bedim.
Ogur, bereket cuqdu aladan -
Kesim da igirek;a boldum.
NE ETERME MEN ?
Men Sensiz oraza tutarma.
Men Seni bla a;arma awuz.
Ceti qat K;kge da u;arb;z,
Sen bolsa; qanat;m.
Alay a c;regi; k;kge tartmay Seni,
Cer hawan;, cer hawal;n; saylasa;,
Caz;ww;u an; bla baylasa;,
Ne ayt;rma, ne eterme men?!
AHIRZAMAN K;R;N;WLE
1
Qurugan suwnu ;z;na qarab,
Ah;r k;n;me sag;; eteme.
2
Qurugan k;ln; t;b; ;;lde
;lgen bal;qla
Men bo;una iygen k;nlege u;ayla.
3
K;l quruy turub, ol bal;qla;a
Cetgen q;y;nl;qn; k;zge k;rg;zeme.
4
Biz nas;bdan umut ;zsek,
K;l;b;z, s;na, quruy,
Sezimleribiz, ;l;b qalalmay,
Ol ;abaqla;a, q;y;nla;alla.
5
Ay medet Allah!
Ol quru;an k;l - tawusul;an ca;aw.
Ol bal;qla - adamla.
Men ah;rzaman;a qarab turama.
K;K DA BA;LANADI QARA;AYDAN
Meni s;z;me, i;ime, ca;awuma,
;l;w;me
Ne ceti qat Cer, ne ceti qat K;k,
Ne ceti cahanim, ne ceti candet
;l;e t;ld;le, t;re da t;ld;le.
Ma;a bir ;l;e, bir t;re bard;.
Ol da:
Ceti harifden qural;an bir sura,
Ceti qanatl; malaik - Qara;ay!
Mubarek halq;m, mubarek curtum - QARA;AY.
Ol - Cerni t;ppesidi, miyikligidi,
Kavkaz tawlalla an; omrawlar;.
Cerni ;rge ;htem k;lt;r;lgen ba;;d; Qara;ay.
K;k da ba;lanad; Qara;aydan.
CA;AW(UM)
1.MAMIR ZAMANDA
Qara;; ke;eni qara tolqunlar;nda,
K;r;ne, ta;aya, ta;aya, k;r;ne,
K;r;ne ta;aya, ta;aya k;r;ne,
Uzaya, azaya, Uzay;a uzaya,
;l;mge, ;l;ms;zl;kge
Ketib bar;an ;;mmaq qanatl;.
2.QAYGI K;;LEGENDE
Caz;; t;lp;w ete,
;iyir tawu; ete,
K;ygen iyis ete,
Qanatlar; ;a;aq-;a;aq bola,
Qara;;n; c;r;b,
;td; aq qanatl;.
3. AHIR C;G;TL;K
Qara;;n; car;ta,
U;ub k;yd; culduz
AHIRZAMAN;A CUWUQLA;A
Horlagan horland;.
Horlan;an horlad;.
Ca;;dan qat;;d;, b;l;nd; duniya.
T;g;lgen qan;ndan
Qural;an Qan te;izde
C;zedi adam ulu.
Q;y;nl;q degen ol t;lm;d;?
T;;;RIW
;;mmaq tol;an eki Ay.
Bi;ib tur;an eki cilek.
S;y;n;b a;;l;an bal erinle.
Kesine cer;a tarthan,
Kesine culduz;a tarthan.
Bizni k;kge u;ur;an da,
Bizni cerge t;;;rgen da,
Bizni candetden q;stathan da,
Candetni ornun tuthan da.
T;b;b;zde Cer da,
Ba;;b;zda K;k da -
Ti;ir;w.
DOKTOR MUSTAFA DOMMAY;I
Boldum nazmu;u, millet;i,
Boldum culduz;u, Ay;;.
Unutdum qay;;n;, cars;wnu -
;zmirde oqudum caz;wnu:
Doktor MUSTAFA DOMMAY;I.
Dommay;;n; tuwdu;u bla t;l,
Biz tarih bla t;be;dik.
Dommay;; s;le;gen tilde -
Qara;ay tilde s;le;dik.
Curtha qay;thanlay, Dommay;;n;
Qab;r;na a;;g;r;qma.
«Tuwdu;u;u k;rd;m T;rkde» deb,
Men bir t;z asker;i asker ba;;;;a
Haparn; t;z;n ayt;r;qma.
Ol, qur; awaz; qalt;ray, sorur:
T;rkge nek k;;genle?- deb,
Curtlar;n qo;b nek ketgenle?- deb,
Temir can; t;;;s;z bolur.
Da;;da sorur:
Ana tillerin bilemille?- deb,
Ata curtlar;n coqlaym;lla?- deb,
Bir-birlerin caqlaym;lla?- deb,
Qara;ay;;l;qn; saqlaym;lla?- deb.
Da;;da:
Qara;ay ca;aym;d;, ca;ar;qm;d;?- der,
A;a kimden, neden qorquw bard;?- der.
Sora bizden bek qat; sorur:
Tili, tini da ca;nar ;;;n,
Qara;ay ca;ar ;;;n,
Nas;bl;, zawuqlu ca;ar ;;;n,
Ne etgensiz siz? Ne etesiz siz?
Dew Dommay;;n; bu soruwuna,
Ata-babalan; bu soruwlar;na
Biz qallay cuwab bere bileyik,
S;yl; qarna;;m MUSTAFA DOMMAY;I?!
Ala berdile bizge bu tilni, Curtnu da,
Aladan k;;d; bizge adet da, t;re da..
Bizden a ne qal;r tuwduqla;a,
Ne qal;r? E;itemise,
Dommay;;n; tuwdu;u Dommay;;?!
Bizge uyan;r;a cetgendi zaman.
Qara;ayga can;b;z qurman.
Halq hastad;, cetgendi zaran.
Kerekdi onow, kerekdi darman.
Ne ayt;rsa, doktor Mustafa Dommay;;?
Da saw qal doktor Mustafa Dommay;;.
M;nda da, Curtda da,
Bu duniyada, ol duniyada da
Bet car;ql; k;r;;;rge Allah bu;rsun.
Ho;;a qal, doktor MUSTAFA DOMMAY;I.
SIYRAT K;P;R
;tilde ca;; k;p;rn;
Qara;ay bla s;nad;la.
Bizni b;g;n ne tambla
;ll;klege sanad;la.
Caz;w bizge bu duniyada
Allay s;yrat k;p;r qurdu.
Zawall; Qara;ay ol k;p;rde
Bir k;n bla ke;e turdu.
Bir t;rk suw bir t;rk halqn; cutsa,
Az bek quwanmaz edile cawla.
K;p;r ;;dad;, o;lmad; -
Qara;ay ketmedi suw;a.
;lgen;e, ;lt;r;lgen;e
Sanad;la halq;b;zn;.
Qurutur;a k;re;dile
Har bir cerden at;b;zn;.
Carl; hay;wanla;a da
Qral q;y;nl;q sald;:
«Qara;ay atla», «Qara;ay qoyla»
Derge amal bolmay qald;.
Halq ol zamanda bolad; coq
«B;llay halq b;llay curtda
Bared» deb, ;agatl;q etgen
Tarihde da qalmasa cuq.
Bir mazall; qral bir burhu halqn;
Alay qurutur;a izledi,
An; kesi qoy, ;z; da
Saqlanmaz;a cerde, esde.
Bu imperiyan; k;;; cetse,
Qara;ay tawlan; at;lt;b,
K;l etib, cer bla te; etib,
Ornuna ba;ha zat qurar edi!..
Alay k;r;b bolmaed bizni.
Tobuqlanmay, ba; urmay, boy bermey,
Bu ;htem s;elgen Kavkaz tawla
;lgen, s;r;lgen tawlulan;
Boysunmazl;q ;l;ms;z RUHLARI;A
K;r;neelle gyawur qraln; k;z;ne.
Ol s;rg;nde, soyq;r;mda, Turkestanda
;lgenlege kebin tab;lmay,
Duwa etdirirge qartla tab;lmay,
Qab;r qazar;a erki;i tab;lmay,
Qara;ay dump bola tur;anda,
Dag;da k;l etgenle barelle:
«S;yrat k;p;rden ;tgen ;oybuz da.
Endi sawdan q;r;l;b qalmazb;z.
Biz q;r;lsaq da, stampul;ula,
Aladan tuw;anla anda, T;rkde,
Allahha ;ukur, sawdula.
Qara;ay qawum tas bolmaz.
Biz tas bolmazb;z duniyadan».
T;rkde ca;a;an qara;ayl;la!
E;itemisiz bu awazlan;, s;zleni.
Qara;ay em q;y;n k;n;nde,
«Biz ketsek da ala bard;la,
Qara;ay ala;a amanat» deb,
Sizge ;;an;b tur;and;.
Endi siz t;rk bolub ketsegiz,
;lgenleni m;dah etsegiz,
Amanatha h;yanat;a bolsa;;z,
Ne ayt;r;qs;z ala;a,
Ne ayt;r;qs;z Allahha?
Qara;ay etib carathand; Allah bizni,
Biz qara;ayl;lay qal;rga kerekbiz.
Biz alay bolumsuz, qar;wsuz t;lb;z,
Ba;halan; i;inde erib keter;a,
Ba;hala;a qulluq eter;a.
Bard; Curtubuz. Bard; Halq;b;z.
Allah;b;z bard; bizni.
Ala;a qulluq eteyik.
Allahha ;ukur,
Bol;anb;z, barb;z, bolluqbuz.
;n;allah!
MEN QARA;AYLIMA
K;nd;z K;n;m,
Ke;e Ay;m -
Halq;m, Curtum -
Qara;ay;m.
05. 03. 1998
CA;AWUMU EK;GE B;LGEN ;EK
(09 - 12 zul-hicja)
Ca;awumu, caz;an;m; da
Ekige b;l;rge bolluqdu:
Hac;a deri (30.03.1998)
Emda hacdan sora (12.04.1998).
Hacdan qay;than k;n;m -
Aprelni 12 - Tuw;an k;n;md;.
Haci bol;an k;n;m bla,
Tuw;an k;n;m da
Bir k;n bol;anlar; seyirdi.
Nisan ayda - aprelde -
Kebin;e, ;;rmal;b,
Allahn; all;na kelib,
Faygambar;b;z aleyhissalamn;
N;r tawun, Curtun k;r;b,
Allahn; birligin,
Muhammad da an; kele;isi bolgan;n
Awuzum bla ayt;b,
C;regim bla begitib,
C;regim cum;ab, t;;;n;b,
B;tew g;nahlar;mdan art;l;b,
;;imi, t;;;m; da haramdan tazalab,
Men duniyaga ca;;dan tuwdum,
;m;rl;k duniyaga tuwdum.
Nisan ay ma;a art;q da ba;al;:
Men duniyaga ekin;i kere keldim.
N;r Tawdan qarab,
Mi;i Tawnu k;rd;m.
M;ndan ar; qalay ca;ar;g;m;,
Ne bla k;re;irigimi,
Kim bla k;re;irigimi da bildim.
Nisan ay ma;a art;q da ba;al;.
UW;U BLA B;R;
Ke;e - q;;h;, ;uwaq.
Cortub barad canl;.
Ne bek bolsa da saq,
Uw;u ur;and an;.
Ca;; qar;a cat;b,
Calayd; caras;n.
"Ay, balam",- uzaqdan
Qarayd; anas;.
Ana awaz; keled
Qulag;na an;.
;rge qarab, k;red
M;dah betin Ayn;.
Ata-ana da coq,
C;y;n canl; da coq.
Qazaq b;r; uluydu,
Tabs;z tiygendi oq.
B;r; awuzu - qan,
B;r; ;z; da - qan.
A;;;;rga kerekdi,
At;b keledi ta;.
Cetib keledi caw,
Qan ;z bla - itle.
Alay a, alda - taw,
;eget da. Tur ;rge.
Qan dert - tur;uzad;,
Bulutdad; Ay.
B;r; artha qay;tad;,
An; ;z; - togay.
Ol t;gerek burulad;,
Iz;; itleni kese.
Ah;r;nda qalad;
Uw;u bla kesi.
AHIRZAMAN;A CUWUQLA;A
1.
Sawladan t;;;l;b bo;ab,
;lgenleni k;reme t;;;mde.
2
Sawla ;lgenlege suqlanalla,
;lgenle ua - sawla;a.
3
Sawla ;lgenleden qorqalla,
;lgenle ua - sawladan.
N;R TAWDAN M;;; TAWGA SALAM
Ma N;r Taw - Cabal an-nur!
Qayda da tur -
C;regi;i q;b;la;a bur!
Hira dorbun -
Fay;ambar;b;z aleyhissalam
B;layda e;itib tur;and; Allahn; S;z;n.
Bu miyik Tawnu ba;;na ;;g;b,
Hira dorbunnu all;nda
Namaz q;ld;q, Tilek etdik.
Esime t;;d;le Kavkaz tawla:
Mi;i, Kyazim, S;may;l, Qays;n.
Ta;la-ca;la da t;;d;le esime -
O;ay, horlanmazb;z biz!
Fay;ambar da tawlu ed,
Men da tawlulay qalama.
An; azan;;s; bol;anlay qalama.
K;reme
N;r Tawdan Mi;i Taw;a
Tart;l;an canq;l;;n;: Allahu akbar!
C;rekle iymandan tolalla -
T;zl;k horlar: Allahu akbar!
T;RK DUN;YaSI ERK;N BOLUR, ;N;ALLAH!
;m;rde cuqlanmaz, muthuz da bolmaz
T;rkn; miyik culduzu, car;q Ay;.
As-salam aleykum, boz qurtla quwan;; -
Ercies zafer qurultay;.
T;rk s;edi ke;likni, miyiklikni,
K;kge qarab uluydu b;r; da.
Belgiley beklikni, birlikni,
Boz qurtla c;y;lganb;z beri da.
Ercies tawnu t;b; ;zende
Har s;z du;man;a at;l;an bir oqdu.
Beri c;y;l;anla b;r;le-;zdenle,
;tlege, qullaga m;nda orun coqdu.
Mar;la sogulalla, bayraqla ;ayqala.
Sabiy;ikle o;una - b;r;;;kle;a.
Seziledi T;rkn;, T;rke;ni ruhu -
Qartla da s;elelle askerle;a.
Qazaq b;r;leden c;y;n canl; qural;r,
T;rk duniyas; birigir da, quwan;r.
T;rk ba;;na boz qurt kelir, ;n;allah,
T;rk duniyas; erkin bolur, ;n;allah.
avgustnu 1-2, 1998 c;l
;AYIRNI S;Z;NE BAGA
An; ;iyir haznas;na
B;lay desele kerek:
Qara;ayn; Qadaw Ta;;
ne da
Curtda ca;;z Terek.
BUSAQ K;B;K, NARAT K;B;K ADAM BOL
Ay carl; terek!
Bir aman adam keledi
M;;h;s; bla, baltas; bla qolunda.
Ay zawall; terek!
Qa;ar;a aya;;; coq,
Tutar;a qolu; coq,
Qabar;a ti;i; coq,
Daw ayt;rga tili; coq,
Caqlarga ca;;; coq.
Ol seni keserge tebregendi.
Sende uyalar; bol;an qanatl;la
K;sk;n;kda u;alla ar;-beri,
Q;;;r;q ete, t;gerekge aylanalla.
Ne etsinle, harible, ala da -
Balalar;na cuwuqla;hand; ;l;m.
Q;y;nl; terek!
K;lekke; oguna coq bolluqdu busa;at.
;uwuldayla, ;;b;rdayla, qalt;rayla ;apraqlar;;.
Sezemise, ;l;mn;? O;ese,
Sen - ca;aw kibik mazall;,
;l;mn; ba;;ndan qarab,
An; ;;lapl;;;na seyirsinemi turasa?!
Ey ;ohum! ;l;m da,
Kesine u;a; caps;zla;a tiymeydi.
S;rkelgenleni t;l, s;elgenleni,
Em igileni, em ullulan;, em ariwlan;,
Em cigitleni, em citileni, aq;lmanlan;,
K;kge uzal;anlan;,
Erkinlik deb tur;anlan;,
Biyleni, ;zdenleni qurutad; ol da.
;l;m zard;. Qaratondu kesi da.
Quruthan bolmasa, cuq tuwdurmayd; ol.
Kesi;a amanlan; artha qoyad;,
Em igileni qurutad; ol.
Ey ;ohum! Ol zar, qaraton gyawurnu
S;nd;rasa, sans;z, b;s;rews;z etib.
Sen a;a t;beyse ne;ik t;y;n;l; -
C;lagan;;, ;;;;ha;an;; da coq.
Ca;ad;; bir ki;ige bolmay zaran;;,
Hay;r;; tie qanatl;;a, can;war;a, adamga da.
Seyirsineme seni ca;awu;a,
Ah;r k;n sende bolgan ;;dam;a da.
;m;r;; ayaq ;s;nde ;td;,
Ayaq ;s;nde t;beyse ;l;mge da.
Sen bizge solurga hawa berib turdu;,
Endi ;retese ;l;rge da.
Be;ikde cathan bir ulan sabiyge
Al;;; et deb, ma;a goppann; tutdursala,
"Busaq kibik, narat kibik bir adam
Bol"-, deb, a;a al;;; alay eterme.
Men kesim da, Allah alay bu;rsa,
Ne da tilegime "amin" degeni bolsa,
Ca;awumu terekle;a eterme,
Duniyadan da ala kibik keterme.
UZUN S;ZN; QISHASI
Tayaq;a ;ren;en it bol;andan ese,
;kokga ;ren;en b;r; bol.
Halq;m degen, Curtum degen
Boz qurtladan biri bol!
«DUN;Ya NAMIS emda AHRAT AZAB» kitabdan
AS-ALAN
Qara;ay-Malqar halq;b;zn; millet oraydas;-gimni
Be; taw eli - qo;ulgan cer n;r bla qar -
Bashan, ;egem, Holam, B;z;;;, Malqar;
Be;taw can;, Arh;z, Mahar, Teberdi...
Cer cannetin ullu Allah bizge berdi,
Mi;i Tawnu Sen;e t;y;n;l; k;rd;,
Oy Qara;ay-Malqar halq; - As-Alan!
Teyri adam;, Teyri halq;, as-salam!
Qara tan;gan bilim halq;, orayda!
Ne zalimni all;nda da b;g;lmey,
Qara k;n da erkinlikden t;;;lmey,
Ta; ba;;nda ca;aw ete kelgense,
;tg;r millet, ;htem millet As-Alan!
;tg;r millet, ;htem millet, as-salam!
Qablan k;ll; cigit millet, orayda!
Nen;a kere K;n;, Ay; tutulgan,
An;a kere celmawuzdan qutulgan,
Temirlege, qur;laga da qat;lgan,
Oy t;rk halq;, aq bars halq;, As-Alan!
T;rk-musliman Kavkaz halq;, as-salam!
T;rk-musliman Kavkaz halq;, orayda!
;zmegense e;ki, arpa urlugun,
Cigitlikni, adaml;qn; qorlugun,
Burun kibik qral qurad;;-qurdu;,
Oy nart halq;, alan halq;, As-Alan!
Oy nart halq;, alan halq;, as-salam!
Oy nart halq;, alan halq;, orayda!
Bard; seni iman;; da, dini; da,
;s;b kelgen sar;cilik t;l;; da,
Qat;lmazla Sa;a qartl;q, ;l;m da,
;m;rlege ca;ar;qsa As-Alan!
;an Qara;ay-Malqar halq; - As-Alan!
;am Qara;ay-Malqar curtu - As-Alan!
B;g;n;;e, tambla;a da as-salam!
B;g;n;;e, tambla;a da orayda!
AR;WLUQ - S;YMEKL;K - CA;AW
K;nle kibik k;zleri;,
G;lle kibik s;zleri;.
Cazg; k;k;a ca;nalla
Sen car;than k;zlerim.
Qa; ornuna keldi caz,
Keldi qobuz, keldi saz:
C;rek bard; ca;;zga,
U;ab qald; canqozga.
Ketdile qayg;, palah.
;omartl;q etdi Allah,
Ans; Seni;a q;zga
T;y;n;l; bolluq qayda?!
Bo; zatlaga etdim bet -
Qurub ketsin siyaset.
Alt;n igid qalaydan,
Sense meni oraydam.
Sense ca;awnu can;,
Endi a;lad;m an;.
S;ymeklik bla Ariwluq
Kim eter sizge cawluq?!
Sizsiz ;y, qral da coq,
Nazmu, c;r, iynar da coq,
Halq da, Til da, Curt da coq.
Sizsiz quwan;, nas;b da.
K;nle kibik k;zleri;,
G;lle kibik s;zleri;.
Ca;;dan k;gerdile
Sen car;than k;zlerim.
CARIM MOLLA BLA CARIM AL;M
Car;m molla din buzad;,
Car;m alim - ilmunu.
Qullar;lla ekisi da
Bayl;q bla zulmunu.
S;YGEN;; BLA TE;LE;D;RSE;
Tawla, suwla, ;egetle,
Can;warla, kiyikle -
Nen;a t;rl; ariwluq
Ala;ada, miyikde.
Duniyalada Cerden sora
Men k;rmedim ba;has;n.
K;k bla birge, Cer bla birge
Cer adam; ca;as;n.
Bu Alamda Cerden ba;ha
Candet coqdu dedile.
Bu Alamda Cerden ariw
Culduz coqdu dedile.
Candet kibik ceribizde
Ariwluqla qo;dula.
Ariw q;z bla te;le;dirse;
Bar;s; da bo;dula.
S;ygeni; bla te;le;dirse;
Bar;s; da bo;dula.
K;LT;REME GOPPANNI
Cer q;zlan; biri ;;;n
Men k;kleden en;enme.
Men q;;;rgan azan t;ld;,
S;ymeklikdi, ilgenme.
Azan;;em, endi ua,
S;ymeklik;i bolganma.
Sen;e u;a, u;una,
;ay;r bolub qalganma.
K;r;nese sen men;e
M;lekleni biri;a.
Ayta turama nazmu
Ayga ulugan b;r;;a.
Cer q;zlan; biri ;;;n,
Adam bolgan b;r; ;;;n,
S;ymeklikni n;r; ;;;n
K;lt;reme goppann;.
;ORBAT ;IP;IQ
Cazga can; saw ;;qgand;,
C;w;ldeydi ;orbat ;;p;;q.
Q;; suwuqda ;;n;qgand;,
Ay aperim, ;orbat ;;p;;q.
Ay aperim, ;orbat ;;p;;q,
Boy bermedi; suwuq celge.
Q;yama q;;ha Curtnu qo;b,
Sen qa;mad;; c;l; cerge.
Q;;ha kesi;i horlatmad;;,
Nas;b ;s;;den ketmesin.
Ay marca, saq bol kesi;e,
Cazg;da acal cetmesin.
Qartc;ga, ki;dik da - caw,
Tutalsala - ayamazla.
"Qu; k;ll; burhu can,"- deb,
Sa;a meni;a qaramazla.
Sen a, kerti da, cigitse,
Q;;ha qu; kibik ;;dad;;.
Git;eni ullulugun k;r;b,
Sa;a, alg;; ete, qarad;m.
2000-;i CIL. ERESEYDE.
Coqdu ;;argan, k;lgen.
K;bd; awrugan, ;lgen,
Q;ynalgan em incilgen.
B;t;n zor boldu qadar.
Biy boldu gudu, murdar.
Qalmad; bayl;q, innet.
Faq;ra boldu millet.
Ullu qral ;a;;ld;,
;ek degeni; a;;ld;.
Qara k;; boldu qay;r.
Coruqdan da coq hay;r.
Qalmad; nam;s-uyat.
Mallada kibik hayat.
Dollard; - sura, ayat.
Allah, adam degen - az.
Ay;r;lmay q;z ne ca;
Naf;sha uralla ba;.
Adetlerin atalla,
Nam;slar;n satalla -
Bar; qul em qarawa;.
A;ha, bayl;q - k;zbawdu,
Bar;s; da - s;nawdu.
T;n;-q;y;n bolsa da col,
Adamlay qal, Adam bol.
K;z-qulaq bol ahlu;a,
Tuqumu;a, halq;;a.
Faygambarlaga u;a,
Allah aythan;a ca;a.
K;n aman;a aldanma,
;ymans;zga iynanma.
G;nahladan tazalan.
Kerti K;n;e haz;rlan.
ALLAH QORUSUN, SAQLASIN
Bu miyik ;yn; ba; qat;nda
Qaya randa;a ca;ayma.
Kiyikni s;re, ran;a beklen;en
Carl; Biyn;gerge u;ayma.
Awrugan Halq;ma bir darman izley,
Bek uzaqlaga ketgenme.
"Awrugann; ;s;nde saw ;led",
Men da ;l;rge cetgenme.
Kiyik tas boldu, ca;l;q da ketdi,
K;zbaw duniyala quruyla.
K;kge qaraw;u b;r;k;z s;zlerim
Endi cerge qarab uluyla.
Bu men ;rleb, ilinib ;;qgan,
Ayt, qayam;d;, tawmudu?
Git;e qayg;lan; da horlayalmagan
Ullu Qara;ay sawmudu?!
Men cars;mayma, k;ymeyme
Quru qald;m deb, kiyikden.
Meni titiretgen halq cars;wwdu,
A;;q k;r;n;b, miyikden.
Halq;m;-Curtumu bolgan;;a k;rd;m -
K;rd;m turusun, ta;as;n.
Tamblas;n da k;rd;m - titiredim:
Allah qorusun, ca;ats;n.
KE;E K;N T;YGEN K;B;K
Men Seni alay k;rd;m -
Ke;e K;n tiygen kibik.
Kim kimni s;ygen bolur,
Men Seni s;ygen kibik?!
Tebrene turgan Cer da,
Seni ;;;n qal;r tohtab.
Meni;a quwan;r Sen;e
K;k da, k;k;reb, ca;nab.
Qayg;, palah, ;l;m da
Etelle bizge zarl;q.
Seni ariwlugu;du
Bu duniyan; qutharl;q.
Seni n;r car;g;;da
Qara k;;lege orun coq,
Qara i;lege orun coq,
Qara innetge da orun coq.
Men Seni alay k;rd;m -
Ke;e K;n tiygen kibik.
Kim kimni s;ygen bolur,
Men Seni s;ygen kibik?!
NE QISHADI ;M;R; ADAMNI
Eriydi buzlab turgan cer,
Q;;h; cuqusundan uyana.
S;y;m;;ge ;abhan;a, urad; cel,
Canqoz;uq da ;;gad, uyala.
Tabigatha kiredi can -
Ol tiriled,
tillened,
u;unad.
C;l;w, car;q keledi K;kden,
K;kge silkined tabigat.
;ll;k canlan; birleri men da,
Q;; ;lgenlege eteme duwa.
Kesim da ;l;b tirilgen;a bola,
Cazga ;;qganlaga bereme salam.
Ca;awdan bagal; ne bolur duniyada,
Andan tolu ;l;; al;r;a nas;b da bolsa.
Cazg; hawa bizleni da k;;leydi...
Ay medet,
ne q;shad; ;m;r; adamn;!
CAZGI CABALAQ
Zaman; cetedi bashan;-k;rekni.
Caz keledi. Eriyle qarla.
Canqozbut q;zla qozgay c;rekni,
K;k ca;nagan;a, tuwalla c;rla.
Malla k;nbetge qarab ;k;relle,
K;b turmay gyahinik urluqdu cerge.
Ulaqla ta;dan-ta;ha sekirelle,
E;ki ;z;ndan ilinelle ;rge.
Acir ki;neydi. G;r;ldeydi buga,
Ba;;n, boynun ;;;y, cargamlaga.
Guguruk da buruwdan q;;;rad; sozub,
Tawuqla qat; bla ketmez;a ozub.
Alaga eri;gen;a, it da arbazda
Kesin s;nc;rga urub, ;abad;.
K;b q;y;nl;q k;rgen Kavkazda
Cazg; cabalaq cawad;.
SEN SAWLUQDA MA;A ;L;M COQDU
Sen barsa duniyada - k;l;m toqdu,
Sen saw bolub, ma;a ;l;m coqdu.
Sen;e, Sen bolgan duniyaga eteme alg;;.
Esimdese, ne bek k;;lese da sag;;.
Ne bek cara;ad; narat terek ta;ha.
Ne t;rl; o;mla kelelle ba;ha.
Ne bek cara;ad; car;q culduz k;kge.
Alay cara;asa Sen da c;rekge.
Sen barsa duniyada - k;l;m toqdu.
Saw-esen bol, saw-esen ca;a,
Andan ba;ha men ayt;r;q coqdu.
Caz;wlar;b;z bizni ba;ha.
Allahn; onowwn t;rlendirmez cuq da.
Nas;b bla, quwan; bla saw-esen ca;a!
Sen sawluqda ma;a ;l;m coqdu.
ALAMLANI TEBD;RED; C;REK
Culduzga t;y;n;l;d; K;k,
K;kge t;y;n;l;d; culduz.
An; a;;layd; c;rek.
A;;lamagan;m ma budu ca;;z:
Sen;e, baz;b, qarayma qalay?
K;kdedile culduzla, Ay,
Sen a - Cerdese. Ma oldu seyir.
A;a cuwab beralmaz ;iyir.
Men carat;lganma topraqdan, cerden.
Sen ese; - k;kden, car;qdan, n;rden.
An; ;ay;rla aytalla birden.
Alay a, Seni ba;haga bermem:
Culduz car;g;;ad; k;ymekligim da.
Meni Sen;e te; etgen - S;ymekligimdi.
…Qader ke;eni k;rd;m Sen;e qarad;m da.
Bard; meni at;m, qanat;m da;
Bard; meni duniyam, ahrat;m da -
S;ygenim bard; meni,
S;ymekligim bard; meni.
Alamlan; tebdiredi c;rek.
K;kden Cerge t;;gendi m;lek.
C;rekge t;;gendi m;lek.
Qo;ulganla Cer bla K;k.
NAZMU TEREK
Nedi bu - k;kenmidi, terekmidi?
Bu Allahha ne Adamga kerekmidi?
Men ;sd;rgen, ayt, ki;ige kerekmidi?
Oy alanla, bu sizge kerekmidi?
Tam;rlar; cay;lalla, kirelle cerge,
Butaqlar;, qanatla;a, tartalla ;rge.
Butaqlana, qanatlana, u;una,
K;kge u;ub keter;a da k;r;nedi;
Tam;rlana, t;b;rlana, awurlana,
Cerden tebmey qal;r;a da k;r;nedi.
Bu K;kden t;;;b,
Cerge kiribmi barad;?
Bu Cerden ;;g;b,
K;kge ketibmi barad;?
Ogese, K;k bla Cerni
Baylabm; turad;?
Ata bla Anan; qollar;ndan tutub,
Baylab turgan;a sabiy...
Bu men ;sd;rgen - k;kenmidi, Terekmidi?
Bu K;kge ne da Cerge kerekmidi?
K;kdegilege, cerdegilege kerekmidi?
Bu meni qoymagan aq;lm;d;, c;rekmidi?
Ey alanla, sizge Til, Ana Til kerekmidi?
Ata Curt, adet-nam;s kerekmidi?
Siz Halq bolub,
Talq bolmay ca;arga izleymisiz?
Ullu Allahdan ol zatn; tileymisiz?
Kim ;;;n, ne ;;;n ;sd;reme terekni
Qargaga-quzgun;a a; bolluq ese k;geti.
An; ;uwuldagan;na coq ese t;;;lar;q,
An; qorquwun, tilin coq ese a;;lar;q,
<<<<
An; amanat eterge da tab;lmay ese adam,
An; andan da alamat eterge coq ese amal,
Sora,
Allahha, adamga, hon;uga, qralga da
Salmay;q daw -
Dinibizge, Tilibizge,
Curtubuzga, Halq;b;zga - Kesibizge
Kesibizbiz caw.
Q;y;nl;q kesibizdedi.
Tilsiz Halq t;b bolgan; -
Esibizdedi.
Alay a,
T;;;nmeybiz, t;;;nelmeybiz.
Qazaq terek qarayd; ;egetge.
;eget ba;ha tilde ;uwuldayd;.
;;p;;q da ba;ha tilde c;w;ldeydi.
T;;;lagan, a;;lagan da coq terekni.
Terekni quw bollugu andand;.
C;rekni da car;ll;g; andand;.
S;YGENLEY QALAMA SEN;
Men seni asr; s;ygenden,
Artda senden, ne da kesimden
K;l;m ;;gar deb, asr; qorqgandan,
Sen;e uzaqdan, t;benden,
K;kde culduzga;a qarab,
Cuwuqla;may qal;rga bolganma raz;.
Men Allahha eteme ;ukur
Bizni bir etmey qoygan; ;;;n da.
Ans; sen meni ;y biy;em bolgandan sora da,
Duniya sen;e b;lay qararga qalsa,
Men aq;ldan ;a;arga bollugem...
Kim biledi,
Seni almay qoygandan ese,
Al;b k;ygen igi ese da...
Etmey soquran;andan
Etib soquran;an igi ese da,
Kim biledi.
Alay bolsa da, qalasa sen
K;z;mde, k;l;mde, esimde
Tabigatn; emda Ti;ir;w duniyan;
Em ullu ariwlugu;a, seyirligi;a.
Da saqlan men k;rgen;a alay.
Kukalan,
qo;aqlan,
canqozlan,
Sabiylen,
baliylen,
cazg;lan.
;aq, ca;na, saw-esen ca;a.
Ba;ha tilegim coqdu.
Ba;ha c;regim da coqdu -
S;ygenley qalama Seni.
CA;IZ KES;MED DERT;M
U;han;m ;;;n certin,
Ca;;z kesimed dertim.
Quru Halq;m ;;;n;e,
Quru Curtum ;;;n;e,
Bitsele da qanatla
Ki;i ay;b etmezed.
Quru Seni k;;;;den,
Quru Seni ;;;n;e,
Bitsele da qanatla
Bir can ay;b etmezed.
U;han;m ;;;n certin,
Ca;;z kesimed dertim.
AQ QARA;I BLA QARA;I CARIQ
Car;qn; cuthand; qara;;.
Alay a ol car;q
Algand; an; t;n;l;g;n.
Ke;ege qanatla bitgendi.
Aq qanatla.
U;ub barad; ke;e...
Qayr;?!
K;n car;qdanm; qa;ad; ol,
Ta;;am; a;;gad;, ogese?!
Ne eteyik, duniyada
T;n;l;q-t;;; coq ese.
Ta; car;y tebrese,
Ke;e da tebreydi ;le.
Qara;;n; cutad; car;q.
Car;qn; i;i qara;;d;.
Qara;;n; i;i ua - car;q.
Aq qara;;
Emda
Qara;; car;q.
Aq qara;; - c;rek.
Qara;; car;q da - ol.
Aq ke;e da - ol.
Qara k;n da - ol.
N;r qanatla t;y;n;l;lla
C;rekge.
Tarthanlay turgan; ;;;n
Haman K;kge.
C;rekge qanatla bitgendi,
Aq qanatla.
U;ub barad; ol.
Qayr;?
QAR;A (tamgas;n sal;rga)
Qaf tawlaga qay;tmay bizge ca;aw coQ.
Ata Curtda bolall;qb;z Millet da, qral dA.
Raz; bolgan, colga ;;garga bol haz;R.
;;nt; Erge Halq, Curt ;;;n serme;iwd; quwan;.
Ata Curt, Ana Til, Erkinlik saqlayla aldA.
ADURHAY (tamgas;)
Allah bergen curt saqlayd; aldA.
Daw k;bd;, caw k;bd;, ;;an;w - AllahhaD.
Uru;ha haz;rb;z. Ay bla Culduz car;talla colnU.
Raz;b;z tebrerge. Ca;;z bizge, Qar;a, belgi beR.
Haz;rb;z keterge. Bu curtla bar; bizge hawH.
Alan Curtubuz - Ata Curtubuz saqlayd; aldA.
Ya Allah, k;; ber ;;rmawlan; horlarlaY.
BUD;YaN (tamgas;)
Bir-eki b;r; cortuwul bla tawlaga qall;qb;z cetiB.
Ullu Allahdan tileyik t;zet deb, colnU.
Da sora Curtha qay;t;rga nas;b bolaD.
;nnet - s;zge, s;z da - i;ge k;;ed;.
Ya Rabbi, ca;;danm; quralad; duniYa?!
Narat t;lp;w keledi tawladaN.
NAWRUZ (tamgas;)
Nas;b - ol unutmawdu, saqlawdu Curtun, Halq;N.
Ala ;;;n kiriwd; otha, uru;hA.
Urgan cel ;a;ad; bulutnU.
Raz;l;q Allahdan, Halqdan tab;l;R.
U;ub, u;unub ceterbiz, qu;aqlarb;z CurtnU.
Zaman bolgand;, saqlayd; bizni KavkaZ.
TRAM (tamgas;)
Teyri bizni blad;. Coldan t;ymaz bir zaT.
Raz;ma keterge. Er ne ;l;r, ne curtun azatlaR.
Allah kesi ;;garad; bizni colgA.
Mi;i Tawga - Ata Curtha - salaM.
QAR;A (tamgas;)
Qarna;lar;m, innetibiz Mi;i Taw;a aQ.
Allah o; beredi Curtha qay;t;rgA.
Rahatl;q-t;n;l;q k;lge Curtda keliR.
;;; suwuq q;; da Curtda keltirir quwan;.
Allah aytsa, ca;;dan qurarb;z,
ca;agan da eterbiz Alan qraldA.
;ORBAT ;IP;IQLAGA SEY;RS;NEME
;orbat ;;p;;qlaga seyirsineme.
Qalgan qanatl;la;a b;la da,
C;l; cerlege nek kete bolmazla?
Qar;wlar;m; cetmeydi,
Ogese, curtlar;n begirekmi s;elle?
;;Y;R OTHA TAMIZIQLA
1
Men c;rd;m Zaman i;in,
Men c;rd;m Alam i;in,
Ullu ALLAHNI at; bla
Serme;dim Adam ;;;n.
2
Can qayg; bolsa adam,
Qalmayd tat;w ca;awdan.
Har zat k;zbaw, ginasuw,
Bir cuqdan da coq as;w.
3
Dawur bolsa, daw bolsa,
Duniya ma;a caw bolsa -
Qulag;ma kirmezed,
Carl; anam saw bolsa.
4
C;ln; bir k;z;w; - cay,
Bir k;z;w; - q;;.
K;nn; bir sagat; alg;;,
Bir sagat; - qarg;;.
5
;ay;r s;zleri bla salad; ta;.
6
Ozgan ca;awumu k;z;me t;yreb,
Talayd; esim.
K;b q;y;nl;qda, palahda, g;nahda
Men tersme kesim.
7
T;n; t;l ese da ca;agan,
Can ca;awdan toymayd;.
Haq colunda bargann;
Allah at;b qoymayd;.
8
Qara kiygen ti;ir;wdu
Ke;e.
Qara cawluq q;shan
Ti;ir;wdu ke;e.
Qara cawluqlu ti;ir;wdu
Ke;e.
9
Bu mazall; c;regimden sora,
Bu ;eksiz s;ymekligimden sora,
Meni sen;e berir zat;m coqdu.
10
Men Qurann; k;;;ralmay azab ;ekdim,
Har bir s;z;n a;; bla s;zd;m, ;ekdim.
Qara;ay til arab tilden t;ld; carl;,
Kesibizbiz etib turgan an; carl;.
Qara;ay tilde bard; beklik, terklik - t;rkl;k.
Allah carathan ol da bir S;z, bir seyirlik.
Bard; anda bir quduret, bir ;m;rl;k.
11
Ca;aw, ;l;m da - k;z;w,
Ca;aw, ;l;m da - haq.
Ulusa da, it bolmaz,
B;r; ese, Halq.
12
S;t u;gan;a u;ydu qara;;.
Ol qara ayrann; kim i;e bolur?!
Qara k;;lemille qara;;n; qorlugu,
Ogese, qara k;;lenimi qorlugudu qara;;?!
13
K;n ;uwaqd;, suwuqdu.
Q;;h; ;ille cuwuqdu.
14
Men aj;ms;z bilgen zat:
Men bu ;m;rde ;ll;kme.
;lgenimden sora ;; k;nden,
;; aydan, ;; c;ldan bolsa da,
Sizge tirilib kellikme.
15
Ya Rabbi,
Ke;egi qara;;da
Nek k;setese men;e car;qn;?!
Nek izletese b;llay bir an;?!
Nek termiltese kesi; bergen cann;?!
Kesi; ;fg;rgen ;oysa da an;?!
Can a;;sa, q;ynalsa, termilse
Allah da etedi bu;uw,
Bolu;urga ua a;;qmayd;:
Ne etgenin Ol biledi Kesi.
Biz k;lt;ralmaz awurluqnu salmayd; Ol.
Bergen can;n da bolcals;z almayd; Ol.
Zaman da, o; da beredi
Col saylarga, anda bar;rga da.
16
Kesi kesime eteme cawluq:
Ketedi ca;aw, ketedi sawluq,
Suwuq bolalla Allah da, adam da,
Cuwuq bolalla cin da, ;aytan da.
17
Bolmasa da mende tart;n;w, qorquw,
;;gi s;z;md; bu, i;i;den oqu.
;eriyatda uyat coqdu deyle,
Adabiyatda da alayd; deyme.
18
Qorqganlay, qalt;ray ca;ad;m,
Aman hapar keled deb, keled deb.
Ol awrugan ;led deb, ;led deb,
Kesim da ;lgen;e u;ad;m.
OQUW CILNI T;RT ;AGI
(ceti;megen u;a; s;zleni kesigiz sal;g;z)
;koldab;z-oquldab;z,
Oquw keltired quwan;.
Oquw c;ln; t;rt ;ag;:
Birin;isi nedi? - …
Qa; da qa;ad suwuqdan,
Uyas;na kired qu;.
Aq qar; bla, boran; bla
Qa;n; ;z;ndan keled …
Biz k;b zatha ;rendik -
Haman oqu, haman caz.
Zaman a tohtamayd; -
Q;;n; ;z;ndan keled …
K;z qaqg;n;; caz da keted,
Ah;r ay;d cazn; may.
Solurga zaman ceted -
Cazn; ;z;ndan keled …
;UWUTLULAGA QARAB CAZILGAN ;;Y;R
1
Curtun tas etib,
Curtun tabhan.
Halq;n tas etib,
Halq;n tabhan.
;ydegisin tas etib,
;ydegisin tabhan.
Erkinligin tas etib,
Erkinligin tabhan.
Nas;b;n tas etib,
Ca;;dan tabhan.
Oy ne k;b cars;w,
Ne k;b quwan;
Bard; duniyada.
2
Cuqlan;an otun
Ca;;dan cand;rgan.
Qurugan qral;n
Ca;;dan qurgan.
;lgen tilin
Iz;na tiriltgen.
;a;;lgan elin
Iz;na c;ygan.
Ca;;dan Halq, Curt bolgan,
Millet bolgan, Qral bolgan -
Ol
Qallay nas;bd;,
Qallay quwan;d;.
Alay bolur ;;;n a,
2 k;n t;l,
2 ay t;l,
2 c;l, 2 ;m;r da t;l,
2 mi; c;ln; k;re;ib turgan
Qallay cigitlikdi,
Eslilikdi,
Aq;lmanl;qd;.
3
Ertde-ke; bolsa da,
Biz da bolluqbuz qral.
;slam dinibizge,
T;rk tilibizge,
Taw ceribizge
Bolluqbuz ie.
Biz
Qrall;g;b;zn; tas etgenli,
2 mi; c;l t;l,
2OO c;l bolad;.
Biz tilibizni tas etmegenbiz.
Adetleribizni tas etmegenbiz.
Dinibiz, iyman;b;z bard;.
Curtubuzda ca;ayb;z.
Tarih esibiz sawdu.
Kesibiz da sawbuz.
Alay ese,
Ertde-ke; bolsa da,
Qral;b;zn; qurar;qb;z biz da,
Ba;hala quragan kibik.
QI;IRIQGA CUWAB COQ
1
;l;k q;;;rd; k;zleri bla,
Qag;t q;;;rd; s;zleri bla.
Ah;r kere
C;rek qann; burdu q;;;r;b,
Ah;r kere
Qan t;gerek ayland; q;;;r;b.
Can canawalda cand;.
Ca;aw-;aw-aw-u (u;hun).
2
Qag;tdan q;;;rad; terek,
An; e;itedi c;rek.
Cerden q;;;ralla Culduz, K;k,
Alan; da e;itedi c;rek.
Qab;rdan q;;;rad; adam,
An; da e;iteme, iynan.
E;itgenimi ayt;r ornuna,
Bolu;luq eter ornuna,
Q;;;ra turgan qag;tn; awuzun,
Q;;;ra turgan cerni awuzun,
Q;;;ra turgan qab;rn; awuzun
S;zle bla k;re;eme cab;b.
3
T;;ekden, K;kleden da q;;;rad; can.
Bergen can;n alad; Allah.
Nek bergen edi all;q bolub?
Ogese, hawhmu bergen edi?
Iz;na ua qaytarl;qm;d;?
;lgenden sora billikbiz an;.
Saqlay;q. K;b qalmagand;.
Har taq;yqa ;l;mge cuwuqla;d;rad;.
Ogese, ;l;ms;zl;kgemi?!
BOLMAZLIQ ZATLA
1
Ata bla ;;g;b ca;;dan
Bir ;alq; ;al;red s;rtda.
2
Anan; all;na, sabiy;ik bolub,
Ca;;dan bir ;abared elde.
3
Iz;na aylan;b, ca; bolub,
Bir q;z qa;;r;red...
4
Te;i; ;lgen uru;ha kirib,
An; ;l;mden quthar;r amal
Bar ese, ca;;dan bir k;r;r edi.
5
Duniyan;, ca;awnu, adam ulunu
Carat;la turgan;n bir k;r;r edi.
6
Ah;rzamann; da bir k;r;r edi.
7
Ahratn; k;r;b, artha qay;t;b,
Cerde bir hapar ayt;r edi.
END; A;ILAGANMA
K;n
Bizni ;;;n t;l,
Kesi ;;;n canad;.
K;n
Qara;;dan qorqgandan can;and;.
Kesin qara;;ga cutdurmaz ;;;n,
Can;w bla saqlab turad; ba;;n.
Qara;; K;kde Ot ayr;mkand; ol.
Can;w an; ca;awudu.
Bizni da ca;awubuzdu Ol.
KEB EMDA KEBDEG;
;;b;qdag; da ;;b;lad;.
B;rg;da bargan da - qoband;.
Cesir da, tutmaq da - adamd;la.
;ald;;da qanatl; da - qu;du.
Bir k;n bir
;;b;qdan ;;h;n;r ;;b;la,
B;rg;dan qutulur qoban,
Bo; bolurla cesir da, tutmaq da,
;ald;;dan ;;gar qanatl; da,-
Can t;;ekden ;;gar.
Adam k;re;edi har zatn;
Kebge quyarga, qabha c;yarga.
«Adamn; can; t;;ekde bolgan;a,
Har neni da t;;; bolurga kerekdi».
B;lay sag;; etedi adam...
Alay a,
Keblege ;l;m kelse,
Kebdegilege erkin ca;aw
Ol zamanda ba;lanad;...
Kimni, neni bolsa da,
Kebge c;yardan alga,
Bilirge bek t;y;n;l; zat:
;zleymille ala an;?
U;UWDU END; QADARIM
Qanat bard;,
K;k da bard;,
"U;" deb turgan
K;l da bard;,
Qarab turgan
El da bard;.
;rge tarta, u;undura,
C;rek otumu ;;;ra,
Bir culduz da
I;arad;:
I;anad;
Ol da men;e.
K;k buyru;u da,
C;rek istemi da,
El izlemi da
Birle;genle.
U;mazga coqdu madar;m.
Endi u;uwdu qadar;m.
CAW
C;regin caw bashann;
Cerin da basad; caw.
Caw da - caw,
Du;man da - caw.
Nazmum,
Cazg; ca;ur;a caw.
A;;lar esele ua,
T;;;n;r esele ua...
Halqga, Curtha qayg;r;w,
Millet sezim,
Gyahinik;a ;;gar ese ua...
AQQANAT SANAT
Adamlan;
Culduzlaga cuwuk ete,
Qu;qanat sanat
Tartad; ;rge.
adamn; Adam eterge
K;re;edi ol.
C;rekni tazalagan tilde
S;le;edi ol.
Ariwluqnu-miyiklikni-
halall;qn;-igilikni-
sab;rl;qn;-cigitlikni-
tazal;qn;-s;ymeklikni
Emda
Alan; qar;;;lar;n
Bizge a;ad; ol.
M;y;b;zn;, c;regibizni,
Har ne tuqum izlemibizni
Suwab-g;nah bazman;a
Salad; ol.
Ar; qarab, k;rebiz da,
;egebiz kesibiz
Halal-haram i;leribizni,
T;;leribizni da.
Hark;n;; buqudan, qayg;dan,
U;uzluqdan, muthuzluqdan
Qutulurga bolu;ad; ol -
Aqqanat sanat.
C;REG; AWRUGAN M;LLET;;
C;regim da cawlar;ma qo;ulub,
Meni bla k;re;edi endi.
COQDU TIN;LIQ TEREKGE, C;REKGE DA
Qarayma qayada terekge:
Ay;r;lgand; cerden, ;egetden.
;zlegendi ;;garga k;kge -
Ne umut ete ese da K;kden.
Ogese, ;egetni cars;wwn,
Kesile turgan ;egetni cars;wwn,
Quruy turgan ;egetni cars;wwn
Ayt;rgam; izlegendi K;kge?
;;b;la ;artlayd; t;z qat;nda,
Celle, boranla k;yd;relle betin.
Q;; ;ille, cay ;ille da qadalad; a;a -
Men terekni a;;layma dertin:
K;kdegile tartalla ;rge,
E;i;ge tartalla Cerdegile.
K;k bla Cerni aras;nda
Turad; ol a;;latalmay s;z;n.
Miyik qadar;na berilib turad;,
;ssa faygambar;a kerilib turad;.
«Q;ynal;anla senden sora da barla»,-
Deb, c;regimi s;larga k;re;eme.
…Kesim da qutulurga, duniyan; da quthar;rga
;zley, Allah bla s;le;eme.
«Cerde qal;rga coqdu madar;;,
K;kge tarta ese qadar;;».
…Qayada celle taragan terek,
Duniyada qayg;la tala;an c;rek.
Bir;a cuwuqbuz K;kge da, cerge da.
Coqdu t;n;l;k c;rekge, terekge da.
ADAM
;eksiz qara;;da
Ca;;z
kesi
Canad; K;n.
NASIBI TUTHAN ;AYIR
Tawda, miyikde bir dorbun bolsa,
T;;egi; s;y;n;r;a bir orun bolsa,
Qag;t bolsa, qalam bolsa,
K;kden da ilham, salam bolsa,
Ayt;r s;z;;; Allah awuzu;a salsa,
T;;;lar;a, a;;lar;a Halq;; da bolsa,
Nas;b; tuthan ;ay;rsa sora...
…;lgenden sora t;n;ay;rsa sora,
Ar; deri ua k;re;, qac;qma,
Amanatn; toltur, q;ynalsa; da, tar;qma.
Sense qutharl;k eli;i, halq;;;,
Nam;s;n, tilin saqlar;k da an;.
Ayt,
sagayt,
t;;;nd;r,
k;llendir ahlu;u -
An; ;;;n bergendi Allah fahmunu.
Allahn; at; bla saqla adamn;,
Cinden, ;aytandan qoruwla an;.
Ba;han; quthar;an qutharad; kesin da,
Allahn; raz;l;g;n tabs;n i;i; da, s;z;; da.
RAMADAN AYNI ;;Y;RLER;
Erkin bolub dinibizge,
Bo; bolub tilibizge,
;e bolub ceribizge
Ca;ar k;nn;, Allah, sen ber.
;yman;b;z tolu bolub,
Quran, ;eriat coruk bolub,
K;lleribiz car;k bolub,
Ca;ar k;nn;, Allah, sen ber.
Cahillikni k;rge k;m;b,
;lmu, bilim t;rge ;t;b,
Adam ulu quwan; etib,
Ca;ar k;nn;, Allah, sen ber.
Tawubuzda - ca;il bayrak,
Ceribizde - ca;il bayl;k,
Cannet curtda ca;ar nas;b,
Ya Allah;m, sen ber bizge.
T;y;n;l; et adam atha,
Biz ;;darb;z qalgan zatha,
Coqdu Teyri Senden ba;ha,
La ilaha illyallah.
Duniya nam;s, ahrat azab,
Ol ekisinden qorqgan insan,-
Oldu kerti bat;r insan,
Oldu kerti cigit insan.
Bu duniya da - Allahdand;,
Ol duniya da - Allahdand;:
Biri ;;;n atma birin.
Ekisin da als;n k;l;;.
Allah bergen zatn; saqla,
Ol k;rg;ztgen colda atla,
Taza bolsun i;i;-t;;;;,
Halal bolsun suwu;-a;;;.
Senden cetmey qay;;, zaran,
Tabi;atha, adamga da,
;l;;l; bol, nas;bl; bol
Bu duniyada, ahratda da.
Tab;b Allah raz;l;g;n,
Tab;b millet raz;l;g;n,
;yman colda, Haq colda
Bar;b tururga k;re;.
Erkin bolub dinibizge,
Bo; bolub tilibizge,
;e bolub ceribizge
Ca;ar k;nn;, Allah, sen ber.
B;R HALQNI AHIR ADAMI
Bir halqn; ah;r adam;d; bu.
Andan sora bu tilde s;le;gen
Duniyada ca;;z bir adam coqdu.
Atas;-anas;, ege;i-qarna;;,
Tuqumu-ahlusu,
Cuwugu-uzag; -
Halq;, b;tew halq; -
;lgenle bar;.
An; c;rlar;na, k;wlerine
Kim t;;las;n,
kim k;ys;n,
k
im quwans;n?!
Bu adamn; coqdu
Ne Curtu,
ne Halq;,
n
e Ana tili:
Cuqlan;an culduznu car;g;d;
Bu adam.
Ketgen ;m;rlede
Ata curtun k;;legen edi caw;
Caw t;b;nde qalgandan ese,
Gyawur bolgandan ese,
Gyawurga boysun;andan ese,
;l;mn; saylagand; an; halq;.
Saw qalganla
Musliman topraq;a k;;;b ketgenle;
Qu; t;g;nley ;a;;lganla -
Erigenle, tas bol;anla.
Adam ulu qarab turganlay,
Bir halk t;b bolgand;.
Adam uluga an; ;;;n da
Etillikdi soruw-suwal.
T;b bolgan halqn; ah;r adam;
«La ilaha illyallah»,- dey,
«Allahu akbar»,- dey,
Allahn; all;na ketib barad;.
Ne ;;;n t;b boldu bu halk?
Alay nek boldu an; caz;ww?!
Nededi, kimdedi terslik?
Sendedi, mendedi terslik.
Hon;uladad; terslik.
Adam uludad; terslik -
Caqlamad;k, qutharmad;k an;.
Can;wardan-cawdan saqlamad;k an;.
Bizdedi terslik.
K;z;b;zn; soqur etdik,
Qulag;b;zn; sa;;raw etdik
Q;y;nl;k cetgen;e
Bolu;maz ;;;n...
Adaml;g;b;z qayda?!
Muslimanl;g;b;z qayda?!
Allay q;y;nl;k
Cetmezmi bizge da?
Ol zamanda
Soquran;rb;z, t;;;n;rb;z,
Alay a, ke; bolur, ke;...
DUN;YaNI ETEME CILAWUN
;apraqlar; iynar ayta, ;;b;rday,
Cazg; ayazda, cayg; celde ;uwulday,
Butaqlar;nda qanatl;la uya ete, c;r c;rlay,
Kim k;getin, kim k;lekgesin mahtay,
Qallay zaman; bar edi terekni...
Endi ua cars;tad; c;rekni:
S;eledi ;s;-ba;; calan bolub,
Beti-qutu t;rlenib, aman bolub.
;s;n bas;b turgan qanatl;la qayda?
Cap-ca;il ;apraqlar; qayda?
;;p;;k uyas; da ;a;;la, tozuray,
Qarga tawu;dan c;y;r;la, qalt;ray,
Qutsuz celge ;;darga k;re;edi.
Terekden ;z;lgen ;apraqga qarab,
Terekni tawu;suz s;y;t;na t;;;lab,
Ah;r k;n, ah;rzaman da haq bolgan;n a;;lab,
A;; qadarga madar cogun da a;;lab,
Adamn;, adam ulunu da eteme c;lawun.
B;tew tabi;atn; eteme c;lawun,
Kesimi da...
ALLAHNI QULUDU ;AYIR
;ay;rn; ;iyirdi han;m;,
Duniya mal bla tergelmeydi qal;m;.
;ay;r c;regi bla, ca;awu bla t;leydi an; -
Ketse da, ;iyirde qalad; can;.
;iyirge k;;;b qalad; can;.
;ay;rn; qadar; seyirdi:
;z duniyas;, s;z duniyas; da birdi.
S;z; c;g;lmaz ;;;n c;g;lad; kesi.
Ariwluk-;gilik-T;zl;k-Erkinlik -
Ma an; k;l;-c;regi, a;;s;-esi.
Alaga eltedi ;ay;rn; ;iyiri,
Ala;a qurmand; ca;awu, ;m;r;.
As;l sezimle tuwdura c;rekde
Allahha cuwuq bolad; ;ay;r.
Allahha qulluk etedi ;ay;r.
Allahn; quludu ;ay;r.
Allahn; c;r;;s;d; ;ay;r.
QABIR T;BEN; KIRDIGI
1
Q;;dan bir atlam ketdik deb,
Cazga bir atlam etdik deb,
Turab;z.
Kertisi ua -
Dag;da bir atlamga
Q;;ha cuwuqla;ab;z.
2
Ca;; tuwgann; c;lawunda,
Q;;;r;g;nda
Ah;r k;nn; tawu;u da bard;.
3
Duniyaga keldik deb turab;z,
Duniyadan ketib ba;lagan;b;zn; bilmey...
4
Keliwde ca;;n;bd; ketiw,
T;be;iwde - ay;r;l;w.
QARNI S;YGEN QIZ;IQGA
Qarn; s;ygen q;z;;qga
Cabalak nazmu;uqla,
Kele;i nazmu;uqla -
Saw cetsinle - ieme.
Qarn; men da s;eme.
Saw bol N;rtane han;m,
-
Alg;;;;, s;z;; ;;;n.
Men bek s;ygen aq qarn;
Sen da s;ygeni; ;;;n.
Sen qarga tans;k bol;ansa,
Men a - c;l;wga, cazga...
Curtnu k;rse;, quwan;rsa,
Kel, keteyik Kavkazga.
Mi;i Taw;a taw coqdu,
«Ariwluk bla bay bolgan,
Ba;; q;; bolub, beli caz bolub,
Eteklerinde cay bol;an».
Bizge Mekkya, Medina da -
Qara;ayd;, Malqard;.
Anda bard; qar da, n;r da,
S;ymeklik, nas;b da bard;.
Sen qarga tans;k bolgansa,
Men a - c;l;wga, cazga...
Curtnu k;rse;, quwan;rsa,
Kel, keteyik Kavkazga.
K;KDE CULDUZLAGA,
CERDE QIZLAGA...
1
;ay;rn; ;m;r; - birk;nl;kd;;
Sabiy c;regi c;lar;qd;, k;ll;kd;.
Alay a,
K;kde culduzlaga, cerde q;zlaga
Aythan s;z; - ;m;rl;kd;.
2
K;kde culduzla;a,
cerde q;zlaga
Qarab,
seyirsinmegen,
quwanma;an,
Ol, ;l;b carat;l;anladand; sora;
Alaga cuwuk bolurga izlemegen
Qab;rlaga cuwuqdu sora.
AHIRZAMAN QORQUWUN ETE
Qara car;qdan, aq qara;;dan da
Qorqama men.
Aq kiygen qara bulutladan,
Qara kiygen aq bulutladan da
Qorqama men.
Ceti qat K;kden,
Ceti qat Cerden,
Ceti qat Ca;awdan,
Ceti qat ;l;mden
;teme men.
Ceti qat K;k,
Ceti qat Cer,
Ceti qat Duniya,
Ceti qat Ca;aw,
Ceti qat ;l;m
;telle c;regimden.
Awaln;, Ah;rn; emda
Ekisini aras;nda ;tgen ca;awnu
K;r;b, titireyme men.
Qutulurga izleyme men...
Neden, kimden, qalay?
;; S;Z
S;rg;nleden, hapisleden kelgen
;; s;zn; men da bileme:
Qorqma, iynanma, tileme.
Allahn;, adamn; da cawu coruqdan
Qorqma, cuk da tileme. ;ynanma a;a.
Ol k;;n; a;;layd; ca;;z,
Ol k;;ge t;;;layd; ca;;z -
Coqdu an; bla s;le;iw, keli;iw da.
Hak col - ;lg;n;; an; bla k;re;iwd;.
Dag;da
Qal;baladan, faygambarladan kelgen
;; n;r s;zn; bile,
Aytama: iynan, qork, tile .
Allahha iynan,
Allahdan qork,
Allahdan tile.
Carathan da,
Ca;athan da,
;lt;rgen da,
Tiriltgen da -
Oldu.
A;a iynan. Andan qork. Andan tile.
Ol aythann; et.
Andan ba;ha Allah coqdu.
Alamlan;, Zamanlan;,
K;kleni, Cerni,
Qal;balan;, ah;rzamann;,
Turu, ta;a duniyalan;,-
Har neni da
Carathan - Oldu,
;esi - Oldu,
T;resi - Oldu.
Ca;;z
A;a boysun,
Ba; ur,
Aythan;n et.
Qalgan - calgand;.
;O;LUQ
U;ub keterge hap-haz;r bolub,
Aq qanatlar;n
Terk qaga da, c;ya,
;o;luk,
Qayg; tereginde,
Qanatl; butaqda;a,
Turad;.
Ca;;z
Ol - ;O;LUQ -
-
Qayg; teregine nek qon;an bolur?
Qayg;dan qorqmagan;n bildirir ;;;nm;?
Qayg;ga bazman bolur ;;;nm;?
Kim biledi.
Alay a,
Qayg; tereginde,
Bi
zge da k;z cetdire,
T;gerekge saq qaray,
Agarad; ;o;luk.
OLDU QUTHARLIQ B;ZN;
1
K;zge k;r;nmegen ;o;luk tereginde
;selle, cetelle, bi;elle
Qayg;n; q;p-q;z;l k;getleri.
(ay tohta, aldanma, uzalma alaga).
2
Qayg;n;, dawurnu, qorquwnu i;inde,
Qan cugu ;apraqla titirete,
;selle, bi;elle, cetelle
;o;luqnu-rahatl;qn; ;;mmak k;getleri.
(ay tohta, alan; ;zerge ertdedi alq;n).
3
Qays;na tartad; ;z;;,
Qays;na qarayd; k;z;; -
Saylaw kesi;dedi.
(ce;illik etme, sab;r bol, sab;r bol) -
Adam ulunu tarihi esi;dedi.
4
Qayg;n; i;indedi ;o;luk.
;o;luqnu i;indedi qay;;.
Alan; birlikleridi ca;aw.
Tatl;-a;; k;getdi ca;aw.
5
C;reksinme, a;la da an;.
Har neni da - k;z;w;, mardas;.
Horlanmazl;qla ca;aw da, ;l;m da.
Bir-birin ce;all;k t;ld;le ala.
Biz caratmaganb;z alan; ekisin da.
Bizde t;ld; alan; onowlar;.
Bizge cetgeni Quranda ayt;lad;.
Oldu qutharl;k bizni.
«HAQ ;AYIRI BOL!»
1
Kyazim haci bla C;r;; S;may;l
Uzaqdan uzak, cuwuqdan cuwuk.
Ol ;;y;hla, keramatl;la
K;rg;zelle bar;b;zga col:
«Aqn; qaradan ay;r;r;a bol.
Halq ;ay;r; t;l, Haq ;ay;r; bol».
2
Allah aytsa, aqn; qaradan
Ay;r;rma men.
Halk ;ay;r; t;l,
Haq ;ay;r;ma men.
3
;ay;r ;l;r...
Zaman kelir - tirilir;
Kerti baga
A;a artda berilir.
TAMIRSIZ DUN;YaDA CA;AW ETEB;Z
S;elelle ;yle qayala;a,
S;elelle ;yle qay;;la;a;
Adamla da - qanatl;la;a,
Qanatla ua cok u;arga.
Qumursha t;bege u;ayd; ;ahar:
Cer t;b;ne kirebiz, ;;gab;z,
Birer ;;bn; tart;b aylanab;z,
Solurga da tabalmay madar.
Qoy s;r;wle, malla, c;lq;la
Cay;l;an, c;r;gen cerlede,
Aga;la, k;rd;kla, sabanla
;aqgan, ca;nagan cerlede,
C;y;n canl;;a, k;zlerin cand;r;b,
Arba c;y;nla h;r;ldab baralla...
Qans;z, cans;z aqbet adamla
Col canlar;nda s;elib turalla.
Ca;aw terekni tam;r;n kesib,
Butaqlar;na ilinib turab;z;
Cerden ay;r;ld;k deb turab;z,
Ah;rzamann; kele turgan;n sezmey.
Qab;rlada s;n ta;la kibik,
S;elelle miyik ;yle ;aharda.
Tam;rs;z duniyada ca;aw etebiz:
Qobuz soqgan, hars urgan da -
;l;m.
TEREKGE
Bu aq qag;t algaraqlada
K;z quwand;rgan subay ca;il terek edi -
Bizge solurga hawa bergen,
Qanatl;la qonar;a s;ygen...
Ol alq;n ca;arga kerek edi,
Alay a, caz;wdan qutulmazsa:
Ay medet, kesdile an;... ;zge,
Ol, ;lgenden sora da carayd; bizge -
Qag;t bolub catad; all;b;zda.
Endi, qanatl;la t;l,
Qanatl; s;zle qonalla a;a
Qargala kibik ne da k;g;r;;nle kibik.
Nedi ca;aw? ;l;m a nedi?
Kimge, nege etebiz qulluq?
Can salgan, can algan kimdi?
Ca;awubuz, ;l;w;b;z da kerekdi kimge?
Kimge ese da biz da terek;am; k;r;nebiz?
Terek;a ca;agan, ;lgen da - nas;b:
Ca;awu - bir ki;ige bolmay zaran;,
Hayuan;a, ;;p;;qga, adam;a da tie hay;r;;
;l;w;-ketiw; da - ayak ;sde, er;a.
;lgenden sora da carayd; bizge
Tereze, e;ik da bolub,
;y da, be;ik da bolub;
Ah;r k;n - sal aga; bolub,
Qab;rda - qab;r qa;a bolub.
How, be;ikden sal aga;ha deri,
Gobbandan qab;r qa;a;a deri -
Bizni blad; ol.
Aq qag;tha cuk cazardan alga
Bu zatla bar; t;;d;le esime.
;;p;;qla qonuw;u ca;il terek -
S;z-fikir uyas; aq qa;;td; endi.
…
;ohum, bu nazmumu duwa kibik k;r.
Sa;a suqlan;an;m; da bil.
Seni bla ;htemlen;enimi da bil.
;lsem, qab;r;mda bir terek ornat;rs;z -
As;l can;a a; bolsun t;;egim-c;regim.
Ol, menden ;s;b,
Men cetalmagan k;klege ceter deb,
Eteme umut.
TIYIN;LI BOLAYIQ
1
;l;mn;, awruwnu, amann; ;s;nden
K;b s;le;me, k;b sag;; etme,
Alan; atlar;n k;b sag;nma:
At; ayt;lgan zat cuwab berirge,
Cuwuqla;;rga, cuwuk kelirge,
Cuwuk bolurga ;; bolad;.
2
Qara innetni, qara k;;leni
C;rekge ciberme.
Qurum ocaqn; tolturgan;a,
Tolturalla c;rekni ala.
Car;qga, ;gilikge orun qoymay
C;rekni qaraltalla ala.
Adamdan bo;ayla ala.
3
N;rge, Car;qga, ;gilikge
A;;k bolsun c;rek:
;gi innetni S;z;; bla, i;i; bla,
Ca;awu;, ;l;w;; bla da begitse; -
Qab;r;; oguna n;r canar.
Adam - qara, qara;; t;be t;l,
N;r car;k bolurga kerekdi.
4
Carathan Allahn;
Har bir aythan zat;n
Aj;ms;z tolturgan adam,
Adam bolall;qd;
Eki duniyadan da bolluqdu ;l;;l;.
5
Kerti begimekligi bolub,
;man; tolu bolub,
Hak colda bargan;a a;ad;
Cannetlerini e;iklerin Allah.
6
S;naw duniyada da
Biz k;lt;ralmazl;k c;kn;
Bermeydi bizge Allah.
Har neni da,
;l;eleb, bazmanlab beredi.
Ol bergen zatlaga -
-
Quwan;ha, bu;uwga da,
Ca;awga, ketiwge da -
-
T;y;n;l; bolay;k.
QALAY CA;AGIN TAMBLA;A ;YNANMAY
Qayda ese da k;k;reydi K;k,
K;lge, te;izge cawa ca;uru.
Tesuqa etedi c;rek,
K;ygen sezimle ca;;r;b.
Cawgan da k;lge cawad; deyle,
Ma;a cetgen a - hawas;.
Qab;l bolmay qalay qal;r
S;ygen c;rekni duwas;.
K;k k;k;reydi, ca;nayd;
Ke;eni car;ta, uyata.
Qu; da seskekli qarayd;,
T;g;, t;;; u;a uyadan.
Bir-birin qu;aqlab, titireyle
Suw boynunda emen bla tal.
K;k ca;nagan;a ki;neyle
Eki cagada acir bla baytal.
Suw a keledi qobub, t;rlenib,
Ullu ca;urnu hapar; kibik.
Ta;n;, aga;n; da barad; al;b,-
K;reme an; qadar;m kibik.
Ozgan qadar;m deyme a;a,
Kellik qadar;m derge bolalmay.
K;k;reyle, ca;nayla K;kle da, c;rek da -
Qalay ca;ag;n tambla;a iynanmay...
CAZ ;; AYDAN
Aylansa da q;;h; hawa,
Men eteme a;h; cora,
Men eteme igi cora:
Caz - ;; aydan.
Qar - birlege kebin kibik,
Birlege ua - kelin kibik,
Men a, sanay, teli kibik:
Caz - ;; aydan.
N;r cay;la Mi;i Tawdan,
Halq qutulur calgan dawdan,
T;; a;ayd; t;z;b turgan,
Caz kelirin sezib turgan:
Caz - ;; aydan.
Allah, Sen ber, tolu iyman,
Allah, Sen ber, kerti iyman,
Ketmez iyman, ;m;r iyman:
Caz - ;; aydan.
Qral bizni ayamas;n...
Qurand bizge - Anayasa.
Bizni blad; Ullu Allah:
Caz - ;; aydan!
QANATLI bla K;LEKKE
1
Qanatl; u;ub barad; K;kde,
K;lekkesine qaray cerde.
Quwan; - k;kt;n, bu;uw - certin
Baralla ketib... Uzaymay,
Ekisi da ta;ayalla k;zden.
Qanatl; da cok,
K;lekke da cok.
Ne K;kde, ne Cerde
Qalmayd; ;z.
Ketedi zaman. Ketedi ca;aw...
S;z;m;-k;lekkemi t;;;re sizge,
Qanatl;;a barama ketib.
Qanatl;;a emda K;lekke;a.
Ketedi zaman. Ketedi ca;aw...
Duniyada qall;k, qalall;k barm;d;?
Duniya kesi da qal;rm;-qalmazm;?
...Cerde K;lekkesine da qaray,
Qanatl; u;ub barad; K;kde.
Quwan; - k;kt;n, m;dahl;q - certin
Baralla ketib...
2
Ca;aw - k;kde, ;l;m - cerde.
Can bla t;;ek.
Ca;aw - qanatl;,
;l;m - qanats;z.
K;l; s;n;ann;,
Qanat; s;n;ann;,
Qanats;zn;, iymans;zn;
Cetalad;, tutalad;
;l;m.
3
Qanatl; u;ub barad; K;kde,
K;lekkesine;a qaray men;e.
4
Qanatla bolurga unama;an bu bileklege,
Cerge tart;b turgan bu t;;ekge,
U;ar;ndan t;;;lgen qanats;z c;rekge
Ne madar?
5
U;ub barad; k;kde qanatl;.
Qanat qag;ww, qanat tawu;u da -
«Saw qal, saw qal» degen;a.
6
K;kde can;ma da,
Cerde t;;egime da,
Qanatl;ga,
K;lekkesine da,
Qarab, seyirsineme.
7
Cerdegi da
K;kdedi,
Cer kesi da K;kdedi.
Har zat da K;kdedi,
K;kdendi.
Bar;b;z da Andanb;z.
Ar;b;z.
8
Alay a,
Ne hay;r o;mdan, fikirden, s;zden.
Qanatl; can u;ub ta;ayad; k;zden...
Qanats;z t;;ek a qalad; cerde.
T;n; t;ld; ketiw, t;n; t;ld; qal;w...
Q;y;nd;, zordu ay;r;l;w:
Can;a, t;;ekge da
Ber, Allah, sab;rl;q, qar;w.
ADAM bla SANAT
Coqdu k;n, ke;e, sagat…
Duwadaq boynun boynuma salgand; sanat.
Aq qanatlar;n caygand; rahat.
Tolgan Ay qoynun a;hand; ma;a…
…uwaq sezimle - haram, kerahat.
Bir bolganb;z adam bla sanat.
Barab;z u;ub, u;unub, miyikde.
Q;y;nl;, nas;bl; da ma bizbiz Cerde.
Sanat nedi? Hawad;, bil.
K;kleden bizge cawad; n;r.
K;kleden n;r, qar da cawa,
Ca;ayb;z Cerde Adam bla Hawa.
Ca;ayla Cerde ilham bla sanat.
Qalgan bar; - u;uz, kerahat.
CAZIW
Bir tabhadalla endi
;ncil bla Quran.
Kesime aytama:
Ca;aw - ca;awdu:
;ncilme. Quwan.
ENTDA C;REKN; ;S;NDEN
C;rek -
Qaya erninde terek.
Qar i;inde g;l da,
Ta;n; te;gen k;rd;k da -
C;rek.
Ca;awnu tuturugu -
S;ymeklikdi.
S;ymeklik uyas; da -
C;rek.
Adamlan;, Zamanlan; da
Kesine s;y;nd;rgan
Cumduruq te;li bir zat -
Ol da c;rek.
K;kleni, Cerni da
Canl;, cans;z duniyalan; da
Qayg;lar;n etgen,
Qayg;lar;n c;r;tgen -
C;rek.
Tohtamay, cuqlamay,
Urub turgan, c;r;b turgan,
Adam iynanmaz q;y;nl;qlan;,
T;yg;;lan; da horlagan -
C;rek.
Bir burhu zat;;qn;,
Bir bo; s;z;;kn; k;lt;rmey,
Car;l;b qalgan -
Ol da - c;rek.
;AYIR
Men Ata Curtnu bosagas;na
Ana tilni s;z s;nc;r; bla
Tag;l;b turgan b;r;me.
Taqgan a Allah kesidi.
Oldu Curt, Til bergen da,
Alan; saqla degen da.
Oldu - Carathan, ;em, Onow;um da.
A;a boysunama ca;;z.
T;;;RIW
Togay tart;ld; canq;l;;
K;k bla Cerni bir ete, baylay,
Seni bla Meni bir ete, baylay…
Carathan - cuqnu ca;;l;;
Caratmagand;, can;m, ogay.
K;n t;b;nde sebeleydi ca;ur…
G;l; a;;ld; gokkan; -
Quwand;m, k;rd;m da an;.
Bu n;r, bereket keledi qaydan?
C;r da, zikir da kelellle qaydan?
K;kdenmi, Cerdenmi, C;rekdenmi?
Qaydam.
Tolgan Ay cuwunad; k;lde…
Seni bla seyirdi colum.
Candetden q;statsa; da meni,
Candetge burgansa Cerni.
Candetni tutasa ornun.
G;nah;; da suwabd; Seni…
KETGEN ;M;RDE QALGANDI C;REG;M
Ca;; ;m;rden keledi awaz,
;ynar ayta turgan;a s;ygenim.
Meni ua, qan; Ayga ;a;;la,
Ketgen ;m;rde qalgand; c;regim.
Adam a;agan ;m;rde qalganla
Atam, anam, ala;a k;ble da.
Cerde bolgan;a t;z;b bolalmay,
Car;lganla c;rekle, k;kle da.
Sawlan; ;z;ndan s;rkelib, t;;ereb,
Ca;; ;m;rge atlasa da t;;egim,
Qazawat, s;rg;n, terslik coyganla bla
Ketgen ;m;rde qalgand; c;regim.
;aytan, ;bilis k;;legen duniyada
;ymans;zla aylanalla esirib.
Ol ciyirgen;lilege qo;ulluqbuz biz da
Kesi kesibizni turmasaq esgerib.
T;;;nn;k t;;;nde(n) da t;;;ned,
Kim - qutulur, kim - qutulmaz palahdan.
Men - ketgen t;l;n;, ;m;rn; awanas; -
Ca;ayma, iyman tiley, candet tiley Allahdan.
Ketgenleden ne qadar uzaysam,
Ol qadar cuwuqla;ama alaga.
Duniya ;l;;l; adamladan t;lme,
Allah bersin qab;r ;l;; tawlada.
SORMA,
«K;MGE TARTILAD» DEB,
SALAH
Qa;an ;aq;r;r kesine Allah?
Bilmezse. Day;m haz;r bol.
Sorma, «kimge tart;lad» deb, salah -
Bar;b;zga da tart;lad; ol.
Bal;;qga kirgen to;uz;a,
Kirme haramga, g;nahha.
Ne deb k;rg;z;rse beti;i,
Q;yamat k;n Allahha.
Sorma, «kimge tart;lad» deb, salah -
Tart;lad; ol sa;a da, ma;a da.
Ca;awu;a, ah;r k;n;;e da sag;; et
Salah tart;lgan;a t;;la da.
B;R;N;; TOMGA QO;AQ
«CAZGI CABALAQ»
;KOL (OQUL) DEFTERDEN NAZMULA
(1960-1970 c;lla)
ALLAY K;; BOLURGA KEREKD;
Allay k;; bolurga kerekdi
Adamn; c;reginde,
Calan ayaq c;r;t;r;a
B;;aqn; citisinde.
Allay k;; bolurga kerekdi -
Cawlan; titiretgen:
Kerek k;nde ot b;rg;ga
K;k;rekni tiretgen.
Allay k;;n; bergen men;e -
Halq;m, Curtum emda Sen.
S;z;me bolurma t;z -
Siz ca;ag;z saw-esen.
TURNALA
C;rgand;la turnala
K;k te;izni, hawan;.
Qat;;hand;la ala
T;zetalmay q;blan;.
Q;;;rad;la m;dah
Qanat qaqgandan ar;b.
Izlar;ndan alan;
Qarayalmayma car;b.
Biz da ala;a bir-birde
(K;b zat t;;d; esime)
Q;blab;zn; tabalmay,
Ketiw;enbiz tersine.
QARILGA;
Qar;lga;;;q c;w;ldeydi,
Kim biled, neni ;s;nden?
Temir ;;b;q l;w;ldeydi
An; ayaq t;b;nde.
Nazik, s;ydam bo;n;ugun
Burganlay can-can;na,
Qat; s;ek burun;ugun
I;;yd; san-san;na.
Qar;lga;;;q turub ta; bla
K;kde c;zedi, c;rlay.
Qaydan bilgin, ol maqam bla
Tura ese da c;lay.
Kim bilsin, ;;b;la ;;b;qga
Qon;an ese da u;ub,
Uyas;n ;orbat ;;p;;qga
K;;letgeninden cun;ub.
Ogese, bir tab cerde
Bir tab uya i;lerge
Aylana bolur qaray,
Ariw ba;;;g;n silke.
Qalay alay dese; da,
Q;y;nd; ;y i;legen.
Tab;b hon;u, a;h; cer,
Bolub c;rek izlegen.
Qar;lga;;;q c;w;ldeydi,
Kim biled, neni ;s;nden?
Temir ;;b;q l;w;ldeydi
An; ayaq t;b;nde.
QU; BALA;IQ
Qanat k;;; cetalmay,
Qar;wsuz, o;suz bolub,
Qu; bala;;k, u;almay,
Turad, gapna;a qonub.
;alq; ;al;anlan; biri,
;alq;s;n atlat; bara,
"Qaydan u;sun ol harib,
Ol qar;wsuzluq;a qara", -
Dedi. - Qalay da et, o;lu bol.
O;suz;a ca;aw qayda?..."
"Ey-ey, qu; balas; t;lm;d ol?"-
Dedi c;y;n tamada.
Ol s;zleni e;itgenley,
Qu; bala;;q, tirilib,
;tg;r tawu; etgenley,
U;ub ketdi silkinib...
QADAR
Git;ele a;lamayla meni.
Ullula da a;lamayla meni.
Ustazla da a;lamayla meni:
«Nege q;ynal;b k;re;ese?
Kimge kerekdi seni nazmular;;?»-
Ma alan; s;zleri.
;orbat ;;p;;qga sorama:
«Meni cazgan;m kerekmidi sen;e?».
Nazmula t;l, buday b;rt;kle
;zleydi a; qanatl; menden.
;tge sorama:
«Meni cazgan;m kerekmidi sen;e?».
Ol a, s;ek izleydi menden -
Eti bla bolsa art;q da igi.
Ki;dikge sorama:
«Meni cazgan;m kerekmidi sen;e?».
Ol a s;t saqlayd; menden,
S;t ba;;ga da coqdu ogay;.
Sora men qanatl;ga sorama:
«Qar;ndan ba;ha qayg; coq ese,
Nek zawuqlanasa k;kde, u;ub,
Nek c;w;ldeyse terek butaqga qonub?».
;tge sorama:
«S;egi; da bar. Tabag;; da a;dan tolu.
Dag;da ;rese, uluysa, ;abasa.
Ne ;;;n?».
«Ki;dik, sen a nek omaqlanasa?
Kesi;i har kimge ;;;b, muruldab, maq;r;b,
Ne izleyse? Ne cetmeydi sen;e ua?».
Ey ;ohlar;m, qar;n qayg;dan sora da
Bard; bir zat bizge t;n;l;q bermegen,
Bar;b;zga da cetmegen bard; bir zat.
Oldu ma;a da cazd;rthan nazmu.
An; ne bolgan;n a aytall;q,
A;latall;q da t;lme.
Aytalla: seni ki;i a;lamayd; sora
Sen kimge cazasa nazmu?
Bir adamga kerek t;ld; seni cazgan;;.
Men da aytama alaga:
A;;lamay esegiz, a;;layalmay esegiz,
Meni ne tersligim bard; da anda?