Христо Петрески
За автора
Проф. д-р Христо Петрески е роден на 4. 02. 1957 г. в Крушево, Република Македония. Доктор е по дидактически и методически науки. Завършва магистратура в Института за македонска литература към Университета «Св. св. Кирил и Методий», Скопие, на тема «Хайку поезията – между престижното и масовото». Докторската му дисертация е на тема «Авторската приказка – сравнителен анализ». В момента е професор и преподавател в Университета за аудио-визуални изкуства ЕСРА Париж – Ню Йорк – Скопие. Журналист, учен и писател. Работил е в редакциите на «Студентска дума», «Млад борец», «Радио Скопие» и «Нова Mакедония». От 1982 година е основател и директор на Издателска къща «Феникс», Скопие, и на Фондациятата за научна и културна издателска дейност «Македония презент», Скопие. Член е на Съюза на журналистите в Македония и на Съюза на македонските писатели (СМП) от 1985 г. Един от основателите на списание «Стожер» и на фестивала «Празник на липите», организиран от СМП. Понастоящем е главен редактор на списанията «Посока» и «Литературна Академия». Творчеството му включва поезия и проза за деца и възрастни, публицистика и литературна критика. Автор е на следните поетични книги, написани за възрастни: «Огледало» («Съвременност», Скопие, 1979), «Щит» («Мисъл», Скопие, 1985), «Чуждо тяло» («Македонска книга», Скопие, 1990), «Каменен език» («Феникс», Скопие, 1996), «Стъклен ключ» («Феникс», Скопие, 2003), «Пантомима» («Феникс», Скопие, 2009) и др. Поезия за деца и юноши: «Бонсай» («Детска радост», Скопие, 1993), «Бял петел
черен вятър» (скоропоговорки, «Детска радост», Скопие, 1992), «На умните не им трябват стълби за качване» («Феникс», Скопие, 2008). Проза за деца и юноши: «Любов плюс» («Детска радост», Скопие, 1993), «Скопският трамвай» («Феникс», Скопие, 1996), «Най-голямата тайна» («Феникс», Скопие, 2004), «Детето което искаше да стане пчела» («Феникс», Скопие, 2010) и др. Проза за възрастни: «Магазин за чист въздух» («Мисъл», Скопие, 1988), «Добрият дявол» («Феникс», Скопие, 1996), «Трета среща» («Феникс», Скопие, 2010) Творчеството му е застъпено в много антологии и сборници. Награди: За стихосбирката «Каменен език» – награда Ацо Шопов, за журналистика – награда «Кръстьо Петков Мисирков», за книгата «Скопският трамвай» – награда «Васил Куноски», за книгата «На умните не им трябват стълби за качване» – награда «Ванчо Николески», награда Кръсте Чачански – 2011 г. – за книгата с разкази «Пирамида. Лабиринт», награди на СМП, на Културно-просветната общност на Македония, първа награда за хайку в Мелник и много други. Преведен е на следните езици: сръбски, хърватски, словенски, български, френски, английски, немски, словашки, албански, турски, руски и др.
*
Христо Петрески родился 4.02.1957, в Крушево. Окончил университет "Св Санкт Кирилла и Мефодия »- Скопье - Мастер в Институте македонской литературы. Доцент Университета ESRA Париж-Нью - Йорк-Скопье. Журналист и писатель. Он работал в офисах "Студенты" слово "," молодого бойца "," Радио Скопье "и" Нова Makedoniya ". С 1982 года является основателем и директором издательства "Феникс" - Скопье и Fondatsiyatata научное и культурное издательство «Македония Presenta» - Скопье. Член Союза журналистов Македонии и Союза писателей Македонии (EMS) с 1985. Один из основателей журнала «Стожер» и фестиваль «Праздник липами», организованный АПП. Он в настоящее время редактор журнала «Направление» и «Литературная академия». Его работа включает в себя стихи и прозу для детей и взрослых, журналистики и литературной критики. Он является автором книг: Поэзия для взрослых: «Зеркало» ( «Современность» - Скопье, 1979), "Щит" ( "Мысль" - Скопье, 1985), "Иностранный Body" ( "македонский книга" - Скопье, 1990) "Каменный язык» ( «Феникс» - Скопье, 1996), "ключ Стекло" ( "Феникс" - Скопье, 2003), "Пантомима" ( "Феникс" - Скопье, 2009) и другие. Поэзия для детей и подростков: «Бонсай» ( «Детская радость» - Скопье, 1993), "Белый петух черный ветер" (скороговорки, "Детская радость" - Скопье, 1992), "О ярких не нужны лестницы для посадки" ( «Феникс» - Скопье, 2008). Проза для детей и подростков: "Love Plus" ( "Детская радость" - Скопье, 1993), "Скопье трамвай» ( «Феникс» - Скопье, 1996), "большой секрет" ( "Феникс" - Скопье, 2004) «ребенок , он хотел стать пчела" ( "Феникс" - Скопье, 2010) и другие. Художественная литература для взрослых: "Магазин на свежий воздух" ( "Мысль" - Скопье, 1988), "Хороший дьявол" ( "Феникс" - Скопье, 1996), "Третье совещание" ( "Феникс" - Скопье, 2010) Его работы практикуется во многих антологиях и сборниках. Награды: За книгу стихов "Камень языка" - награду Ацо Shopov, журналистика - премии "Красти Петков Мисирков", книга "Скопье трамвай" - Премия "Васил Kunoski» за книгу «На ярчайших не нужны лестницы для посадки" - награды "Vanco Nikoleski» награду Kraste Чачак - 2011 книгу рассказов "Пирамида. Labyrinth ", присужден малых и средних предприятий, культурного и образовательного сообщества Македонии, первый приз за хайку в Мельника и многих других. В переводе на эти языки: сербский, хорватский, словенский, болгарский, французский, английский, немецкий, словацкий, албанский, турецкий, русский и другие.
* * *
КОГА ПРЕТРЧУВА СРНА И(ЛИ) ЕЛЕН
Христо Петрески
Не е среќа
Ако срната
Избега од пред устата
На песот
Ниту е среќа
Ако срната
Одвај се измолкне
Од вилиците
На песот
Но можеби е најголема среќа
Ако срната воопшто не го сети мирисот
На отворената
Ниту ја допре влагата на гнасната уста
На загарот кој дури тогаш ќе узнае
Дека е среќа кога претрчува срна и(ли) елен...
*
КОГАТО ИЗБЯГАТ СЪРНА И / ИЛИ / ЕЛЕН
Превод от македонски на български език: Генка Богданова
Не е щастие
ако сърната
се изплъзне изпод устата
на кучето.
Нито е късмет,
ако сърната
едва се измъкне
от челюстите
на кучето.
Но може би най-голямото щастие е,
ако сърната изобщо не запомни
миризмата на раззиналата паст,
нито докосне влагата на гнусната уста
на хрътката, която само тогава ще разбере:
това е щастие - когато избяга сърна и (ли) елен ...
* * *
ТОЧКА НА СМРЗНУВАЊЕ
Христо Петрески
СТАРЕЧКА
Кога ќе видиш стари пријатели
А штом велиш дека се стари...
Тоа бездруго значи дека навистина се стари
И по добрината, но и според возраста
Е, дури тогаш гледаш и узнаваш
дека рацете ги држат назад на грбот
како никогаш што не правеле дури биле деца
и на тој начин си ја крепат снагата
Не се наведнувај кон земи како ноќно цвеќе
Исправи се како стожерот во гумното
Задржи се наназад, не осцилирај, не паѓај нанапред
Белки другите ќе ти ја (здо)гледаат само младоста
И не подзастанувај, не седнувај, не подлегнувај
Било каде како стариот дооден пес
Кој легнува каде ќе му дојде на улицата
И не знаеш дали трајно спие или нечујно дише...
И јас не пишував старечки песни
Но, колата тргнала кон амбисот
Па џабе ставам лостови меѓу спиците
Тие не се тркалаат, но пак се лизгаат надолу...
*
СТАРЧЕСКО
Превод от македонски на български език: Генка Богданова
Когато видиш стари приятели,
а щом казваш, че са стари ...,
това непременно означава, че наистина са стари
и заради добротата им и според възрастта.
Е, чак тогава забелязваш и разбираш,
че държат ръцете си сключени на гърба
както никога не са правили дори когато са били деца,
че по този начин си крепят немощността.
Не се навеждай към земята като нощно цветя!
Изправи се като стожера на хармана!
Дръж се изправен, не унивай, не падай напред,
Може би другите ще ти (за) виждат само младостта.
И не спирай, не сядай, не прилягвай
навсякъде като старо уморено куче,
Което ляга където се случи на улицата
и не личи дали постоянно спи или безшумно диша ...
И аз не пишех старчески песни,
но колата е тръгнала към пропастта,
така че напразно слагам лостове между спиците.
Тя не се търкаля, но пък се плъзга надолу ...
* * *
ЧОВЕК
Христо Петрески
Јас сум човек
А не надчовек
Воопшто не сум совршен
Но, не сум и толку (ефемерно) несовршен
Ми се лоши, ми се гади
Па дури и ми се повраќа
Кога некој ќе почне за мене да реди:
Поет, прозаист, критичар, есеист...
Па, дури и сликар...
А ќе заборави да рече:
Добар и искрен човек!
А, јас чекам..., но ќе дочекам ли?!
;OVEK
Jas sum ;ovek
A ne nad;ovek
Voop;to ne sum sovr;en
No, ne sum i tolku (efemerno) nesovr;en
Mi se lo;i, mi se gadi
Pa duri i mi se povrak;a
Koga nekoj k;e po;ne za mene da redi:
Poet, prozaist, kriti;ar, eseist...
Pa, duri i slikar...
A k;e zaboravi da re;e:
Dobar i iskren ;ovek!
A, jas ;ekam..., no k;e do;ekam li?!
*
ЧОВЕК
Превод от македонски на български език: Генка Богданова
Аз съм човек,
а не Супермен.
Изобщо не съм перфектен.
Но не съм и толкова (ефемерно) несъвършен
Пришлошава ми и ми се гади,
дори ми се повръща,
когато някой започне да изрежда за мен:
Поет, белетрист, критик, есеист ...
Е, даже и художник ...
А ще забрави да каже:
Добър и честен човек!
И аз чакам ..., но ще дочакам ли ?!
* * *
ДВАЈЦА НЕ СЕ ПРЕПОЗНАА
Христо Петрески
Многу голема работа,
А уште поголема срамота:
Двајца не се препознале,
А можеби (никогаш вистински) и не се запознале.
Инаку, зарем немаше да им се вкрсти опулот
Да си го препознаат одот
Да се откријат по кашлањето
Да си ја дешифрираат заумната мисла...
Не, тој веќе беше подгрбавен
Со побелена коса и цигара в рака
Гледаше напред зашто немаше веќе назад
Наместо весник под мишка си ја носеше главата.
А, другиот, ете, трчаше како попарен петел
За да покаже (божем) дека гледа право само по
улиците
Но, не и во луѓето кои нервозно и изгубено чекорат
по нив
А најмалку пак тие кои ги пресекуваат и претрчуваат!
*
ДВАМА НЕ СЕ РАЗПОЗНАХА
Превод от македонски на български език: Генка Богданова
Много голяма работа,
а и още по-скандална:
двама не са познали,
а може би (никога истински) и не са се запознали.
В противен случай, няма ли да се се досетят,
да си познаят походката,
да се открият след кашлянето
да си разшифроват скритата мисъл ...
Не, той вече беше прегърбен,
с побеляла коса и с цигара в ръка.
Гледаше напред, защото нямаше вече „назад“.
Вместо вестник, под мишница си носеше главата.
А другият, той се затича като попарен петел,
за да покаже (уж), че гледа право само към улиците,
но не и в хората, които нервно и като изгубени сноват по тях,
а най-малко пък тези, които ги пресичат или претичват!
* * *
ПЕСНИ - ПЕТЛИ
Христо Петрески
И песните будат
Како петли -
Рече поетот
Кој рано, рано се буди
Но, тоа не значи
Дека не нў требаат петли
Кои наутро ќе нё будат
Како нашите недосонети песни
Но, добро е што моите петли
Сё уште знаат да пеат
Па не ни знам дали песните или петлите
Едни на други (ќе) се смеат!
*
СТИХОВЕ - ПЕТЛИ
Превод от македонски на български език: Генка Богданова
И стиховете
са като петли,
рече поетът,
кото рано се буди.
Но това не значи,
че не са нужни петли,
които сутрин ще ни будят
като нашите недосънивани стихове.
Но добре е, че моите петли
все още знаят да пеят.
Ала не знам дали стиховете или петлите
едни на други / ще / се смеят?
* * *
КОГАТО МАЙКА МИ МЕ КЪПЕ
Христо Петрески
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=92761
Когато майка ми ме къпе,
тогава не ми трябват никакви шапки,
нито шалове и ръкавици,
нито палта и сака,
нито панталони с или без крачол.
Тогава тя ме съблича чисто гол
и на мен ми е неудобно,
а тя ми казва: ти си още малък -
значи мога да шляпам във водата
и да си играя спокойно в калта.
И вместо голям бой,
да получа чаша топло мляко и сухари.
Добре е, ако водата е топла,
но ако е студена,
ще ми замръзне голото д…
Е, когато майка ми ме къпе,
селото ехти от глъч.
Тя загребва с шепи и ме натрива с ексфолианти,
вкарва нокти в косите ми,
така че как да не викам.
Но мама вече не ме къпе,
аз не бягам, не се страхувам,
по-чист съм от всякога,
но, вярвайте, не е същото…
Малко по малко гневът ми расте.
* * *
ПЕТТЕ ДЪЩЕРИ
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=92761
1.
Имах пет дъщери
и коя от коя по-хубава.
Не приличаха нито на баща си, нито на майка си.
Сякаш от небето бяха паднали.
Сякаш бяха изстрадани и от двамата си родители.
И бяха лесна плячка за разни нехранимайковци.
2.
Имах пет дъщери.
Когато се събудя, никъде ги няма.
Когато заспивам, виждам как чакат пред вратата.
Една носи вода в ръце, да ме измие.
Другата подава на майка си чаша медовина.
А третата търси малко място в краката ни, за да ни приспи.
3.
Не, никога не съм имал пет дъщери,
нито петима синове, нито петима зетьове.
Но знам, че ще имам петима внука и петима правнука.
От пепелта ще се изградят.
В огъня не ще изгорят.
Само в стих ще говорят.
*
ПЪРВА ОБИЧ
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=92761
Сънувах
Те
Душо
Как
Обикаляш
Боса
В
Душата
Си
Само
Тебе
Нося
Бих
Искал
Да
Си
Цвят
А
Аз
Капка
Роса
*
ПЕРВАЯ ЛЮБОВЬ--
Христо Петрески
Перевод на русский
Ольги Мальцевой-Арзиани
Мне
Снилась
Ты,
Душа,
Как
Бродишь
Ты
Босая
В
Душе
Своей
Я
Лишь
Тебя
Несу
Хотел
Бы,
Чтобы
Ты
Была
Цветком,
А
Я
Был
Капелькой
Росы
* * *
УЧА СЕ ДА ДИШАМ
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=92761
Уча се да плувам
Уча се да гледам
Уча се да го(во)ря
Уча се да мълча
Уча се да спя
Уча се да дишам
За какво си говорят двама човека
Когато се срещнат
А няма какво да си кажат
Освен да си рекат
Здравей - Здравей
Как си - Добре съм
Какво правиш - Нищо
Къде отиваш - Никъде
*
УЧУСЬ ДЫШАТЬ
Христо Петрески
Перевод на русский
Ольги Мальцевой-Арзиани
Учусь плавать
Учусь смотреть
Учусь я говорить
Учусь молчать
Учусь я спать
Учусь дышать
О чем говорят два человека
Когда встречаются
А нечего сказать друг другу
Ну разве что
Привет-привет
И как дела
Прекрасно
Чем занят ты
Ничем
Куда идешь ты
Никуда
* * *
ВРАБЧЕ
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=92761
То бавно пристъпваше по тревата
Не, не можеше да литне
Малкото куцо врабче, което най-вероятно
Само миг преди това е паднало от гнездото
Или може би е вдигнато от леглото на земята
Не са го намерили и глътнали змии
Така при първата си лятна разходка в парка,
Ето, завърши като лесна плячка в ръцете ми
Държа го деликатно, както се пази душата
А то подплашено не повдига жълтото си клюнче
Не трепва нито веднъж с малките си бистри очета
Само с крачета се притиска към дланта ми като на клонче
Подавам го на момичето си с крехки, нежни ръце
А то се страхува от току-що уловеното врабче
Също както се подплашва и врабчето от нас.
И изведнъж подхвръкна в своя пръв спасителен полет
Но накъде ли отлетя и докъде ли
Ще го отведат и пътят, и страхът
Дали ще се върнеш някога и ти отново
Или само предвещаваш далечен полет
---------------------- ------------------------------- ----------
ПОГРЕШЕН ЧОВЕК
Христо Петрески
на погрешно место и во погрешно време
ПОГРЕШНО
Погрешно е само она што не е погрешно.
Погрешно е само она за кое луѓето сметаат дека не е погрешно.
Погрешно е што луѓето сметаат дека има нешто погрешно.
Погрешно е само она што не може да се поправи и вечно останува погрешно.
Погрешно е само она што е од Бога згрешено.
Погрешно не е ништо, па токму затоа - ниту згрешеното не може да се поправи.
Погрешно е с; она што треба да се менува и поправа.
Погрешно е да се мисли дека има нешто погрешно.
Погрешно е да не се родиш во погрешно време и на погрешно место.
Погрешен е човекот кој не е грешен како ѓавол.
ПОГРЕШЕН ЧОВЕК
Како тоа тој да не е ТОЈ
Кога и тој е ТОЈ
За тој да биде ТОЈ
Односно да не биде ТОЈ И ТОЈ
ТОЈ треба да биде некој сосема друг
Или сличен нему ама сепак различен
Како што нема двајца сосема исти на светот
Како што нема два исти прста на рацете и нозете
Ниту пак очите, веѓите и клепките се сосема исти
Така и ТОЈ е само ТОЈ и сосема СВОЈ!
* * *
ПОГРЕШНИ ПРЕМИС(Л)И
Христо Петрески
(Само) пет тези
1) нема погрешен човек
2) секој човек е погрешен
3) погрешниот човек оди наопаку
4) него никој не го бара и тој никого не бара
5) тој е жив ѓавол
* * *
ПОГРЕШЕН БРОЈ
Христо Петрески
Кој ти е бројот
На градниците
На колковите
Но и на диоптерот
Бројот е променлива (варијабилна) категорија
Па кој и да ти е
чинам (се чини) таман ти е
па затоа заборави го и не кажувај го никому
бројот е за меморирање
бројот е за декодирање
за запознавање и препознавање
бројот е за (брзо и лесно) заборавање!
* * *
ПОГРЕШНА КНИГА
Христо Петрески
Во неа с; е згрешено:
И авторот, и насловот
Се напишани погрешно
И кориците се залепени наопаку
Детето правејќи игрозборки
(не случајно) рече:
”ние сме вие
вие сте вие
а и тие се вие”
додека пак девојчето
(колку да му одговори) додаде:
”баба ми не се женела
пардон не се мажела
иако можеби можела”
”па, немала време за тоа”,
шегобијно дофрли таткото -
”зашто била зафатена со везење и плетење”
затоа не се обидувај
да ја поправаш и поправиш книгата
ниту да објавуваш (печатиш) исправка
наредбодавно и ирониски заклучи мајката!
* * *
ПОГРЕШНА ФИЛОЗОФИЈА
Христо Петрески
Не биди ”дрвен” филозоф
Не им го објаснувај на птиците пеењето
На пците лаењето
На рибите молчењето
Не се прашувај
што разговараат скакулците
качени високо на дрвјата
(ќе ги разбудат ли вервериците)
додека е неподнослива жега
па можеби плачат, офкаат (лелекаат, пекаат), разговараат
или како бесплатни свирачи ги забавуваат (занимаваат) луѓето!
*
Христо Петрески
превод от македонски: Ваня Ангелова
ПОГРЕШНА ФИЛОСОФИЯ
http://literaturensviat.com/?p=95871
Не бъди „дървен” философ!
Не се опитвай да обясняваш пеенето на птиците,
на кучетата лаенето,
на рибите мълчанието!
Не се питай
какво си говорят скакалците,
качени високо по дърветата
(ще ги събудят ли катериците),
докато е непоносима жегата?
Те може би плачат, охкат (пищят, пъшкат), разговарят
или като безплатни свирачи забавляват (веселят) хората.
* * *
ПОГРЕШНА ПЕСНА
Христо Петрески
Некој рече: жежи - пече
жежи пече не слушна
туку продолжи да пее
како ништо да не е
(жежИ печето не слушна
туку продолжИ да си пее
како ништо никому да не е)
на погреб не се пее песна
па дури ни онаа на покојникот омилената
но И на свадба не се плаче
освен кога невестата ќе се дели од мајката
па ќе ја засвират онаа:
черешна се од корен корнеше...
погрешна е секоја песна
што излегува од погрешно грло
и влегува во погрешни уши
кои немаат слух, иако се магарешки!
*
ПОГРЕШНА ПЕСЕН
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=95871
Някой каза: щурче.
Щурчето не ни чува,
но продължава да пее,
сякаш нищо не се е случило.
(Щурчето не слуша,
а продължава да си пее,
сякаш за никого и нищо не го е грижа).
На погребение не се пее песен,
дори тя да е любимата на починалия,
но и на сватба не се плаче,
освен когато булката се разделя с майка си.
Пък ще я запеят онази:
череша се от корен изтръгна.
Погрешна е всяка песен,
която излиза от погрешното гърло
и влиза в погрешните уши,
които нямат слух, макар да са магарешки.
* * *
ПОГРЕШНА ВРАТА
Христо Петрески
Таа не е вратата
Низ која ти влегуваш
Ниту пак излегуваш
Тоа мора да е
Некоја сосема друга врата
Која ниту е отклучена
Ниту пак исклучена (заклучена)
Зашто никаде не постои
А ти чекаш попусто
Да се отвори самата од себе
Како карта која ја очекуваш
Како сакан човек што сакаш да го видиш
Како песна која само ти си ја напишал
И која само ти за себеси прв ќе ја прочиташ!
(си ја прочитал)
*
ПОГРЕШНА ВРАТА
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=100130
Това не е вратата,
през която влизаш
или излизаш.
Това трябва да е
някоя съвсем друга врата,
която нито е отключена,
нито пък изключена (заключена),
защото не съществува никъде,
а ти напразно чакаш
да се отвори от само себе си,
като карта, която очакваш,
като обичан човек, когото искаш да видиш,
като стих, който сам си написал
и който сам за себе си пръв ще прочетеш
(си прочел).
* * *
ПОГРЕШНО МАСТИЛО
Христо Петрески
Тоа не е мастило темно сино
Со кое се удираат печати
Ниту црвен професорски молив
Со кој се бележат сал грешки
Тоа не е ниту бело мастило
Ниту сув жиг за царски писма
Туку тоа е невидлив кармин
Од сочни усни на твоите образи
Не ја миј никогаш раката
По поздрав со свето лице
Не ја заборавај никогаш целувката
На твојата стара мајка
Ниту потчукнувањето по рамо
Со рака или со бастумот на твојот подгрбавен татко
Зашто тие се сега се поретки
Бидејќи ти ги храбриш и бодриш нив!
*
ПОГРЕШНО МАСТИЛО
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=100130
Това не е тъмносиньото мастило,
с което се бият печати,
нито червеният професорски молив,
с който се отбелязват само грешките.
Това не е нито бяло мастило,
нито сух знак за царски писма.
Това е невидим кармин
от сочни устни върху твоите бузи.
Не си измивай никога ръката
след поздрав със свято лице.
Никога не забравяй целувката
на старата си майка,
нито почукването по рамото
с ръката или с бастуна на твоя попрегърбен баща,
защото те вече са по-редки,
защото ти им вдъхваш смелост и ги ободряваш.
* * *
ПОГРЕШЕН ПОТПИС
Христо Петрески
Овој мој потпис со кој некогаш
Барем послушниците земаа на први
Речиси за ништо пристојна плата од државата
Сега не служи ни за потпишување
На едно и единствено љубовно писмо
Ниту пак за нешто полезно и друго
Сега моите колку прстите на двете раце вработени
Добиваат скромна плата на петнаесетти
По мој налог, но повторно по наредба на државата
Мојот потпис сега служи само
За потпишување на моите нови песни
И речиси (безмалку, безбели) за ништо повеќе
Кој ќе го имитира, фалсификува и злоупотребува
Тој ќе биде не само во чиста денгуба,
Туку и во неповторлива и ненадоместлива загуба!
(задолжително без печат, но со потпис)
*
ПОГРЕШЕН ПОДПИС
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=100130
Този мой подпис, с който някога
поне послушните вземаха на първо число
почти никакво достойно заплащане от държавата,
сега не служи нито за подписване
на едно-единствено любовно писмо,
нито пък за нещо полезно или за каквото и да било друго.
Сега моите, колкото пръстите на двете ръце,
служители получават скромна заплата на петнадесети,
по моя заповед, но отново по нареждане на държавата.
Подписът ми сега служи само
за подписване на новите ми стихове
и почти (почти, без съмнение) за нищо повече.
Който го имитира, фалшифицира и злоупотреби с него,
той ще бъде не само в чиста денгуба,
но и в неповторима и непоправима загуба.
(задължително без печат, но с подпис)
* * *
ПОГРЕШНИ МИСЛИ
Христо Петрески
Убаво е кога некој мисли на тебе
Но не за да ти ја симне главата од рамениците.
Ниту да ти го избрише името
Од указот за напредување или наградување
Пред и да се исуши мастилото
Туку убаво е кога некој ќе помисли
На тебе едноставно туку така
Зашто сака да те погали, а му недостасува твојата глава
Сака да ја слушне, а ја нема твојата медна уста
Затоа не изусти ни еден погрешен збор
Не го претоварај премногу магарето
ќе имаш со кого заедно да одиш
И под која сенка со некого да се скрасиш!
*
ПОГРЕШНИ МИСЛИ
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=100130
Хубаво е, когато някой мисли за теб,
но не за да ти снеме главата от раменете,
нито да ти изтрие името
от заповедта за повишение или награждаване,
преди да изсъхне мастилото.
Но е хубаво, когато някой помисли за теб
просто хей така,
защото иска да те погали, а му липсва главата ти,
иска да ги чуе, а ги няма твоите медени устни.
Затова не промърморвай нито една погрешна дума,
не претоварвай твърде магарето,
ще има с кого заедно да ходиш
и под коя сянка с някого да се скриеш.
* * *
ПОГРЕШНИ МЕТАМОРФОЗИ
Христо Петрески
Сите метаморфози се погрешни
Инаку зарем би се нарекувале преобразби
И зарем би имало потреба од други облици и образи
Затоа, земи ја свечената облека
И облечи ја барем еднаш во неделата
Не чекај го први април - за да ставиш маска на лицето
Преправај се и кога воопшто не си преправен
И кога не ти е дојдено до камуфлажа и персифлажа
Па белки никој нема да ги забележи и промените
(интервенциите, лузните и операциите)
преобрази се во погрешен човек
така никој нема (не ќе сака) да те забележи
во шумата со столетни борови
римски гробови и крвожедни ѕверови!
*
ПОГРЕШНИ МЕТАМОРФОЗИ
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=100130
Всички метаморфози са погрешни,
иначе защо биха се наричали преобразувания.
И нима би имало нужда от други форми и образи?
Затова вземи тържествената одежда
и я облечи поне веднъж в седмицата.
Не чакай първи април,
за да сложиш маска на лицето си.
Преструвай се и когато изобщо не си облечен,
и когато не ти е нито до камуфлаж, нито до персифлаж,
пък дано никой не забележи и промените
(интервенциите, белезите и операциите).
Преобрази се в погрешния човек,
Така никой няма (не ще иска) да те забележи
в гората със столетни борове,
римски гробници и кръвожадни зверове.
------------------------------ -------------------- --
ПОГРЕШНА СЕНКА
Христо Петрески
Бегај подалеку од сенката на друг довек
Таа не може да ти биде никаква заветрина
Бегај подалеку дури нозете те држат
Зашто ако те стигне сенката - ете го и непознатиот човек
Не трчај ни по сопствената силуета
Не се обидувај да ја подгазиш, прескокнеш или стигнеш
Зашто таа постојано пред тебе ќе ти бега
А и ѕемне (ќе изѕемнеш) ако си премногу под неа
Затоа бегај од луѓе кои прават преголема сенка
Скриј се под сенката (крошната) на највисокиот бор
Каде и во невреме не паѓаат громови
Или седи самотен во сопствениот двор!
*
превод от македонски: Ваня Ангелова
ПОГРЕШНА СЯНКА
http://literaturensviat.com/?p=100130
Бягай по-надалеч от сянката на друг завинаги!
За зaвет тя не може да ти служи.
Бягай по-надалеч, дори нозете да не те държат!
Защото, ако те стигне сянката -
ще се превърнеш в непознат човек.
Не припкай и след собствения си силует!
Не се опитвай да го прегазиш, прекосиш или стигнеш,
защото той винаги ще търчи пред теб!
А и ще премръзне (ще измръзнеш),
ако застанеш под него.
Затова бягай от хората,
които правят прекалено голяма сянка!
Скрий се под сянката (под короната)
на най-високия бор,
където и по време на буря не падат мълнии,
или остани самотен в собствения си двор!
* * *
ПОГРЕШНО ВРЕМЕ
Христо Петрески
Секое време секогаш е погрешно
Ако тргнеш наутро и навреме
Навечер ќе стигнеш предвреме
И тоа некои го нарекуваат вистинско време
Кој ли времето ќе го затвори во шише
И коњот ќе го отседла пред да тргне на пат
Тој никогаш не ќе го сети своето време
Во кое ќе киниса и ќе остане вечно сам
Времето е брз воз што само ќе протрча низ шините
Или е злобна птица што ги убива пред да се изведат малечките
Но понекогаш е снег што знае да падне и во лето
Колку да не биде еднолично и површно сето...
*
ПОГРЕШНОТО ВРЕМЕ
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=100130
Всяко време винаги е погрешно.
Ако тръгнеш сутрин и навреме,
ще стигнеш вечер преждевременно.
И това някои го наричат реално време.
Кой ще затвори времето в бутилка?
Който оседлае коня, преди да е тръгнал на път,
никога не ще намери своето време,
в което да се движи, и ще остане вечно сам.
Времето е бърз влак,
който само ще премине през релсите…
А може би е зловеща птица, която убива малките си,
преди да се излюпят?…
Понякога то е сняг, който пада и през лятото,
колкото да не е всичко еднолично и повърхностно.
* * *
ПОГРЕШНО МЕСТО
Христо Петрески
Секој човек нема право на хоризонталната положба
Тој треба да стои на своите две нозе, иако не е птица
Да не одзема повеќе од просторот наменет за другите
Во спротивно - ќе нема ниту каде да оди, седи и лежи...
Просторот е еден, единствен и ограничен
Него го делат само оние што го немаат
За него зборуваат само оние што никогаш не го виделе
Тој е погрешно место за оние што се уште не се родиле
Погрешно место е гробот без плоча и крст
Куќата без улица и број
човекот без име и презиме
но со се друго што никогаш нема да му треба!
*
ПОГРЕШНОТО МЯСТО
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=100130
Не всеки човек има право
на хоризонтално положение.
Той трябва да стои на двата си крака,
макар да не е птица,
за да не отнеме повече от пространството,
предназначено за други.
В противен случай няма да има
нито къде да ходи,
нито къде да седне,
или да легне…
Просторът е един - уникален и ограничен.
Споделят го само тези, на които не принадлежи.
За него говорят само онези,
които никога не са го виждали.
Той е погрешното място за тези,
които все още не са се родили.
Погрешното място е гробът без плоча и кръст,
къщата без улица и номер,
човекът без име и фамилия,
заедно с всичко онова,
което никога няма да му потрябва!
* * *
ПОГРЕШНА ПЛАНИНА
Христо Петрески
Тоа е планината што ќе ја изодиш
Уште рано пред зори угол сам
Не, тоа е планината што ќе ја поминеш
Со сурија (булук) други и нема ни да ја сетиш
Погрешната планина е твбој брат близнак
чекориш ти е се придвижува таа по тебе
не, таа е како огромна морска стена
од која ќе си ја акнеш (скршиш) главата уште при првиот пад
пронајди ја погрешната планина прво во себе
И упати се кон нејзиниот срт и врв
Без никој да забележи, како во песната уште рано пред зори
А ако се вратиш, ќе раскажуваш и за неа и за тебе!
*
ПОГРЕШНАТА ПЛАНИНА
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=100130
Това е планината, която ще извървиш
още на ранина, преди зазоряване, съвсем сам.
Не, това е планината, която ще изминеш
с много други (от стадото) и дори няма да си спомниш.
Погрешната планина е твоят брат близнак.
Ти крачиш, а планината се движи след теб.
Не, тя е като огромна морска стена,
в която ще си удариш (ще си скършиш) главата
още с първото падане.
Намери погрешната планина първо в себе си!
Запъти се към нейния хребет и връх,
без никой да забележи, както се пее в песента,
още рано, преди зазоряване!
А ако се върнеш, ще разказваш за двама ви -
за нея и за теб!
* * *
ПОГРЕШНА СЕМКА
Христо Петрески
Тоа е семката од која не изртува ништо
А не пак да зачне и да се роди (па макар и погрешен) нов човек
Попусто ја ставаш наесен во земјата
Ќе скапи пред и да пушти никулец
затоа фрли ја колку повисоко - толку подалеку
вид виделина да фати кога е неплодна
или толку многу некадарна, инаетлива
што им пркоси (им се противи) на сите, па и на себеси
твојата семка е една, единствена и величествена
таа е од посебен сој и се чува за дамазлак
затоа чувај ја и никому не ја покажувај
друг ќе ја земе и ќе зачне од неа!
*
ПОГРЕШНОТО СЕМЕ
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=100130
Това е семето, от което не покълва нищо,
от което не може да се зачене, нито да се роди
(та макар и погрешен) нов човек.
Напразно го засяваш наесен в земята.
Ще изгние, преди да пусне стъбълце.
Затова го хвърли колкото по-нависко,
толкова по-надалече,
поне светлината да улови, след като е безплодно!
А може би е толкова некадърно и непокорно,
че противоречи (и се противопоставя) на всички,
дори и на себе си.
Твоето семе е единствено, уникално и величествено.
То е от специален сой и се пази за дамазлък.
Затова го пази и на никого не го показвай,
защото друг ще го вземе и ще зачене от него!
* * *
ПОГРЕШНО ОГЛЕДАЛО
Христо Петрески
Од него везден друг друг идиот се ѕвери
Се смешка подбидливо, па дури и намигнува
Ако ти на време не му ја земеш мерката
И не си ги скратиш маките и нему и на себеси
Скрши го точно на полноќ огледалото
На преминот од стариот во новиот ден
И однеси му на свадбата на непријателот скршено огледало
Цел живот да го составува - себеси да не се види
(бел ден да не види)
огледалото на другите им ги покажува промените (недостатоците)
каде да се упатат, каде да скршнат
И кога ќе нема каде за бегање -
Да се видат со прострелан куршум в чело!
(да видат каде им поминал куршумот низ челото!)
* * *
ПОГРЕШНА ПЕРНИЦА
Христо Петрески
Таа е вудве превиткана за да биде таман под главата
Колку е потенка - толку е снагата подисправена
А ако е превисока како планина
Тогаш подобро е да спиеш стоејќи, или со нозете на перницата
Единствено перницата (таа) ти ги знае заумните мисли
Таа ти ги брои непроспиените ноќи и соништата
Ти ги потпира плановите, ти ги крепи намерите
Или те успива пред било што и да помислиш
Испразни ја перницата од сите погрешни мисли (овоземски заблуди)
Во длапката на перницата е твојата глава
Која ако ја пронајдеш и уште ако е високо на раменици -
Ти си најсреќниот човек на светот!
* * *
ПОГРЕШЕН ЗАПИС
Христо Петрески
Учителот: задолжително треба само да се запишува
Но никогаш и никако да не се препишува
Јас: притоа треба да не се чита веднаш напишаното
Барем не додека уште е свежо мастилото
Во записот е секогаш дел од тебе
Свеж отисок во песокта, или траен цртеж на карпата
Но битно е да не остави никакви траги убиецот
Ниту на сопствените раце, ниту на жртвата
Кој еднаш во сон тргнал на далечен пат
Тој или се вратил како славен војсководец
Или во првиот ендек му ги фрлиле коските
Никој да не слушне, никој да не види, никој да не знае!
* * *
ПОГРЕШЕН ПОЗДРАВ
Христо Петрески
Тоа не е свечен пилотски поздрав
Кога момчето ќе лета на грб, ќе ги заниша крилата
Или одеднаш ќе и јурне на девојката над главата
Додека таа гледа со високо крената глава и широко отворени очи
Не е тоа скришен поздрав со намигнување
Ниту со довикување или отпоздравување
Туку е неприфаќање на твојата подадена рака
Која попусто ќе виси и чека во воздухот
Кучето те поздравува со опашката
Пред да му ја затвориш вратата пред муцката
Рибата го поздравува твојот лик во водата
Пред да ја казниш за алчноста и наивноста!
* * *
ПОГРЕШНА ИДЕЈА
Христо Петрески
Таа ќе те измами, ќе те заведе, ќе те излаже
Секогаш ќе мислиш дека новата идеја е подобра од претходната
А тоа: новата идеја те казнува дека немаш добра идеја
Па признанието и поразот ги заменуваш со нова заблуда
Секоја идеја е лоша и погрешна - велиш ти
Бидејќи се изродува од ништо и завршува во ништо
А и сам знаеш дека на светот нема нешто што е сосем ништо
И дека ”е” и ”и” никогаш не биле исто
Затоа не се враќај никогаш на почетната мисла
Доколку не сакаш да бидеш севезден на почетокот
Па нека нема ни кој да те слуша, ни кој да те подучува
А најмалку пак - твоите бесцелности да ги проучува!
* * *
ПОГРЕШНА СТРЕЛА
Христо Петрески
Тој не нишанеше во најубавата (брзолетна) птица
Та зарем секоја птица не е убава птица,
Кога знае да лета и да блеска на сонцето со своето (златно) перје
А за неповратниот глас што го испушта и да не стане збор
Едноставно: тој само го оптегна силно лакот
И стрелата се зари точно во нејзиното малечко срце
Кога таа прелетуваше од едно на друго дрво
Колку да ја промени висината, пред новиот вишен лет во далечината
А тој сакаше само да провери дали сега подобро затега конецот
Во паузата на пишувањето меѓу две свои погрешни песни
Кога птиците го напуштија огромниот приватен посед
А тој остана сам прободен на последната стрела!
* * *
ПОГРЕШЕН КАМЕН
Христо Петрески
Не е тоа каменот од кој си се препнал вчера
И не си нашол ни тенекиена, а не пак златна паричка
Ниту е тоа каменот на кој ти го запишале раѓањето
Па сега ќе додадат само уште неколку бројки
Тоа е камен директно изваден од морето
На кој со нејасни знаци брановите и ветерот
Длабеле и запишувале за смртните морнари
И бродовите кои тука потонувале претоварени со вино и жито
Долго потоа останувале многу детски гладни усти
А рибите умирале со претапанети стомаци
Додека најмалиот, итар рибарев син
Не успевал да улови ни една златна рипка!
*
ПОГРЕШНИЯТ КАМЪК
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=100130
Този камък не същият,
в който вчера си се препънал
и под който не си намерил нито тенекиена,
нито златна паричка.
Не е и камъкът,
на който е записана датата на твоето раждане,
след която трябва да се впишат
само още няколко цифри…
Този камък е изваден направо от морето,
върху който са оставили неясните си знаци
вълните и вятъра.
Те са дълбаели и записвали
имената на загиналите моряци
и тези на корабите,
потънали тук,
претоварени с вино и жито.
Дълго след това много детски уста
оставали гладни,
а рибите умирали с препълнени стомаси,
докато най-малкият хитър рибарски син
не успявал да улови нито една златна рибка.
* * *
ПОГРЕШНА ВОДА
Христо Петрески
Не е тоа бистрата планинска изворска вода
Која шурка тенко низ обичен брезов лист
И ти ја носи снагата до следното поточе
Каде не се пои добитокот и избегала и последната жаба
Не е тоа ни од попот крстената водичка
Со која ти треба само да си го измиеш лицето
И да гледаш исправен (истопорен) преку десет планини
Да пловиш преку мориња - за да заборавиш кога и од каде си тргнал
Тоа е плодната вода на твојата родена мајка
Која се исушила пред да ја испијат жедни инсекти
А ти само на сон го слушаш уште удирањето на брановите
Кои го поткопуваат темелот на твојата никогаш докрај изградена куќа!
* * *
ПОГРЕШНО ПИСМО
Христо Петрески
Што може да биде погрешно (згрешено)
во едно никогаш неиспратено и недобиено писмо
ако не адресата, да нема марка или да биде со помала вредност
или пак, да биде проблем самата негова содржина
на пример, на писмото да пишува:
до најголемиот поет во таа и таа држава или тој и тој град
па писмоносците да не знаат кому да го дадат попрво
или едноставно да го отворат и искинат пред и да го вратат
очекувајќи редок стих, добронамерна критика или вредна животна поука
а не обичен празен бел лист како таен знак, најречит коментар и најнеобична порака
која самиот автор себеси си ја испратил -
да провери дали воопшто ќе ја добие!
* * *
ПОГРЕШНА НАРЕДБА
Христо Петрески
Таман (само што) наредбата неочекувано ноќта што ја даде
Колку да покаже кој е главен војсководец и владар
А сите војски се вратија назад кај престолот
И најпрвин (прво) царот го симнаа онеговиот вечен трон
Затоа, поету внимавај на секој свој изговорен збор
Да не се свртат против тебе согласките и самогласниците
Па дека уште еден погрешен човек напишал погрешна книга (погрешна книга напишал)
Да јават на сет глас со барабан и мегафон гласниците
Не, покрај толку погрешни велможи и погрешни наредби
Никој нема ни да забележи во темниот вилает
Дека некое пискарало начкртало погрешни песни со погрешни зборови
Па можат дотичниот да го погубат сал од ќеф, пизма или инает!
* * *
ПОГРЕШЕН МЕЧ
Христо Петрески
Една стара јапонска зен приказна раскажува
Дека имало две села и двајца најдобри мајстори за изработување мечеви
Но никогаш не се знаело кој мајстор е подобар
Па затоа селаните одлучиле да закажат натпревар
Во потокот пуштиле зелени липови листови
И мечевите ги зариле со дршките во водата долу
Но, буицата сите листови ги носела кон едниот меч и тој ги сечел на половина
па никој не узнал каков е другиот штотуку искован меч
повторно резултатот од натпреварот бил нерешен
зашто другиот натпреварувач ако не победил - не ни изгубил
затоа извадете го најостриот меч од кориците
И внимавајте со зборот главата да не си ја исечете!
*
ПОГРЕШНИЯТ МЕЧ
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=100130
Една стара японска приказка разказва,
че имало две села и двама добри майстори,
които изработвали мечове.
Но никой не знаел кой майстор е по-добър,
затова селяните решили да направят състезание.
Пуснали в потока зелени липови листа
и с тях покрили мечовете, поставяйки ги
с дръжките надолу във водата,
но течението носело всички листа към единия меч
и той ги съсичал наполовина,
така че никой не разбрал
какъв е другият, току-що изкован, меч.
Резултатът от състезанието отново останал нерешен,
защото другият състезател, макар и да не бил победител,
не бил и загубил в двубоя.
Затова извадете най-острия меч
от кориците на своите книги
и внимавайте с думите в главата си,
за да не я посечете!
* * *
ПОГРЕШНА РАДОСТ
Христо Петрески
Ако некогаш предвреме и премногу се прерадуваш
Биди сигурен дека потоа везден ќе очајуваш
Или беспоговорно ќе ја научиш лекцијата
Дека се радуваат само тие кои без причина тагувале
Од преголема радост на морнарот му пукнало срцето
Кога по бурата одвај го здогледал копното
На преведувачот кога конечно ја открил римата
На слепиот патник кога стигнал до домашниот праг
Не радувај се превреме на случајно напишан стих
Ниту на сон во кој предвреме ќе го видиш целиот свој живот
Зашто каков е тој живот без изненадувања и очекувања -
Таа монотона пловидба без испловувања и впловувања!
*
ПОГРЕШНА РАДОСТ
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=100130
Ако някога преждевременно и твърде много се зарадваш,
бъди сигурен, че после цял ден ще хленчиш,
или безпогрешно ще научиш урока си,
че се радват само тези, които без причина са тъгували.
От прекомерна радост на моряка му се пръснало сърцето,
когато след силна буря едва зърнал сушата,
на преводача - когато най-накрая открил римата,
на слепия пътник - когато стигнал до домашния праг.
Не се радвай преждевременно на случайно написан стих,
нито на сън, в който ще видиш предварително
целия си живот, защото какъв е този живот
без изненади и очаквания?!
Това е монотонно плаване, без плуване и изплуване!
* * *
ПОГРЕШНО МОРЕ
Христо Петрески
Кој никогаш не му ја сетил длабочината
И не се ни обидел да му ја намали тежината
Тој од утро до мрак ќе ја пие матежината
И ќе стои закотвен во пајажината
Море е тоа долу исто големо како и горе
Кое го препливал само тој што верувал во тоа
Кој што пласкал со нозете како сом фатен во мрежа
И ги имитирал делфините троа по троа
Морето е приказна што ја раскажува само оној што ја вкусил солта
Како во погрешните песни ништо не се случува
Па детето - поет стариот мајстор на рибите и римите
Напразно со стапче (прачка, трска) во рацете ќе го подучува!
*
ПОГРЕШНОТО МОРЕ
превод от македонски: Ваня Ангелова
http://literaturensviat.com/?p=100130
Който никога не е усетил дълбочината му
и не се е опитал да намали тежестта му,
той от сутрин до мрак ще пие мътилката му
и ще стои закотвен в паяжината му.
Морето долу е също толкова голямо, колкото и горе.
Който го е преплувал, само той вярва в това.
Който е пляскал с крака като риба, уловена в мрежа,
само той може да имитира делфините - малко по малко.
Морето е приказка, която може да разкаже само този,
който е вкусил солта му.
Като в погрешните стихове - нищо не се случва,
а детето поет напразно с пръчка в ръце
учи стария майстор на рибите и римите!
-------------------------- --------------------- -----------
ПОГРЕШНА ДИЈАГНОЗА
Христо Петрески
Секоја дијагноза не мора да биде точна
Во спротивно ќе нема кој и зошто да ја докажува
Но има болести кои за несреќа се неизлечиви
А една од нив е и пишувањето
Само тој што еднаш не се заразил (инфицирал)
Не се разболел од најубавата болест
А тоа е слатко (постапно, постепено) редење зборови и стихови
Кои некои ги нарекуваат естхатолошки (сонобулни) песни
Мојата дијагноза не дај боже да е и ваша (твоја)
Тогаш ќе ги снема и последните тони бели листови
На кои треба да се запишат зборовите што исчезнуваат
Заедно со јазиците и народите кои еден ден ќе ги снема!
* * *
ПОГРЕШНА ТЕРАПИЈА
Христо Петрески
Една моја стара баба симоница
Која првпат пошла на доктор
И дале едно торбуле (најлонче) полно со шарени (најразлични) лекови (еден куп)
А таа ги испила сите сакајќи да оздрави одеднаш
Па баба ми одвај спаси жива глава во болница во битола
А аптекарите џабе пишувале дози и термини на кутивчињата
Затоа и за вас нека важи, драги мои:
Поезија два пати на ден по пет песни и ништо повеќе
Кој еднаш ќе ја згреши терапијата
Тој зависник ќе стане од погрешен лек
Па ајде сега ти кажи дека човекот е совршен и бесопасен
И дека без поезија е загарантиран неговиот век!
* * *
ПОГРЕШНА ЅВЕЗДА
Христо Петрески
Таа ѕвезда чини светни-угасни на небото
Па никој не сака тоа да биде негова ѕвезда
Со високо кренати глави луѓето си ги бараат своите ѕвезди
Се додека некоја од нив не падне на земи
Но твојата ѕвезда не е вжарен метеор
што се лади уште при паѓањето
таа молчи во длабока вселенска тишина
се уште од никога небакната (недопрена) и неоткриена
кој еднаш сопствената ѕвезда ќе ја сони
тој предвреме потрагата по љубената (по неа) ќе ја сруши
но и неказнет нема на небото самотно да слета
да сведочи за голготата на изгубените души!
* * *
ПОГРЕШНА ВОДЕНИЦА
Христо Петрески
Не носи го житото во погрешна воденица
Бегај од два остри камена и разговорливи (мрзливи) воденичари
Зашто брашното ќе биде или преостро или премеко
Па не ќе биде ни за месење, ни за печење, ни за јадење
Во воденицата најбрзо белеат косите
Но и дланките кои зрната ги собираат во прав
Со едната рака чинат истури пченица во... (устинката, кај штракалото...)
А со другата меѓу прстите измери (провери) му ја душата на брашното
Се додека има глувци, ќе има и гладни усти
Во воденицата која предвреме си ги сомлела коските
Постари и се темелите од брзите води на сеќавањето
Во неа е закатането молчењето и заборавањето (враќањето, навраќањето)!
* * *
ПОГРЕШНА ЉУБОВ
Христо Петрески
Погрешна е љубовта на морето кон небото
Зашто вечно го гледа покорно одоздола
И не може да го дофати (допре)
А небото пак како отмен и надмен властодржец
Набљудува одозгора и испраќа ситни дарови дожд и снег
Вљубени се сал малите рипки во китовите
Се насладуваат дури и кога пливаат во нивните челусти (усти)
А школките љубоморно ги чуваат тајните на дното
Само тој што не сакал не бил подготвен за злото
Секому му припаѓа тоа што е туѓо
Кој не љубел свое не љубел ни друго
Сигурна е неповратната љубов на страдањето
Која е помала од стареењето, а поголема од простувањето!
* * *
ПОГРЕШЕН ЧЕКОР
Христо Петрески
Направиш ли погрешен чекор во празно
Нема да ти биде првпат за лага да потрошиш цело азно
Пречекориш ли само една стапка подалеку од тлото
И ете си - најблиску до подмолното и невозможното
Твојот чекор е на половина пат од мојот прекор
Дека песните се откриваат сега (спонтано и) сами
штом секне молња и заискри кремен
во мојата глава - пред просветлувањето и облакот темен
направиш ли само уште еден чекор
ти си поблиску до сонцето, подалеку од калта
во времето кое е не(и)менливо и (ч)едно
за твоето претчувство пророчко и бедно!
* * *
ПОГРЕШЕН ИЗБОР
Христо Петрески
Велат дека еден селанец имал многу тежок избор
Да се одлучи меѓу лубеница која била многу голема а невкусна
И малечка диња што просто се топела во устата
Изборот бил лубен-диња, односно едната за гледање, а другата за јадење
Потоа, кога садел бостан селанецот, одбрал нива полу на вода, а полу на суво
Па во водениот дел ги посадил дињите, а во сувиот дел засадил само лубеници
И повторно погрешил, зашто ни едните ни другите не вределе ништо (не чинеле ништо, не биле ни за гледање, ни за јадење, не биле ни за гледање, а не пак за јадење)
Секоја песна треба да има приказна
Па ти направи го вистинскиот избор
И одлучи дали ќе ја читаш од почетокот и(ли) крајот
А дињите и лубениците ќе мора да ги сонуваш! (додека дињите и лубениците и дење и ноќе ќе ги сонуваш!)
* * *
ПОГРЕШЕН ЗАКЛУЧОК
Христо Петрески
Најтешко му е на патникот што изодел далечен (далек) пат
Да заклучи дека треба да се врати, зашто чекорел во обратна насока
Не помалку му е тешко и на часовникот
Кога секој ден одново мора да мери едно исто растојание
Го гледам бумбарот турка десет пати поголема топка од него
Се прашувам: кој ли му задал толкави сизифовски маки
Ако не Севишниот кој на крајот подеднакво ги казнува сите
За да нема пресреќни и незадоволни
Покајанието е речиси едно и исто за сите од ред
Дури чекаат пред олтарот за парче погача со црвено вино
За да си ги намалат гревовите пред портите на благонадежните
Од каде никој не се вратил, па дури ни оние секомуприлежните!
* * *
ПОГРЕШЕН ЕКСПЕРИМЕНТ
Христо Петрески
(детска)
Некој научник повторно тргнал од погрешна премиса
Во автобусот од Венеција до Лариса
Не колку може да издржи еден патник гладен
Туку колку може да изеде грав а да стаса (стигне) жив и здрав
На секоја следна станица во таа бајковидна брзаница
Тој барал грав со колбасица
Додека стомакот не почнал да го боли
И шоферот да застане да го моли
Тогаш и научникот сфатил, но и сите други
Дека или патот бил премногу долг
Па имало многу станици, или тој бил премногу (претерано) гладен
Но во секој случај за грав веќе не бил страден!
* * *
ПОГРЕШНА ВИЗИЈА
Христо Петрески
Прва визија: човекот со брада и црна шапка
Ти дојде во сонот само за да ти рече:
Грешиш што пишуваш погрешни песни
Зашто уште не се напишани исправните и вистинските
Втора визија: жената со мустаќи и бела шамија
Ти дојде во сонот само за да ти каже:
Доста веќе со исправки и преправки
Треба да се создаваат точни (прецизни) и силни песни
Трета визија: детето со бркови и волшебно стапче ти дојде во сонот само да ти шепне:
Не можам веќе да читам никакви песни
Ме боли глава од секакви и непотребни експерименти!
(римувања и заглупувања)
* * *
ПОГРЕШНА АВАНТУРА
Христо Петрески
Го слушам Сервантес: кога не би имало авантури
Толку Робинзон Крусовци веќе не би биле живи
Моето срце пак ми вели: страдам за бегство од привидниот рај во извесниот пекол
Сигурно е само она што никогаш не е сигурно
Некој умен веќе одамна беше рекол
Па затоа да ги отвориме и кренеме едрата
Дури не дошле пиратите и не н; соблекле до гола кожа
Со првиот слог на првиот збор започнува првата авантура
А с; друго потоа е е само веќе видена реприза
На џуџињата од бајките кои веќе пораснале
И шетаат по улици преправени во изгубени џинови!
* * *
ПОГРЕШНА ОДЛУКА
Христо Петрески
Колку ли пати само сме донеле погрешни одлуки
Само затоа што не сме го направиле обратното и спротивното
Колку ли пати само сме барале некаква логика
А логика веќе нема и тоа е ноторен факт
Не дува ветерот секогаш во истиот правец
Ниту бродот ќе го носат исти бури и крмата ќе ги сече на ист начин
Затоа не носете одлуки според нацрти, консултации и шеми
Туку пресечете со зборот како нож во одлучниот час
И не слушајте го срцето, зашто повторно ќе ве заведе на погрешна страна
Пливајте спротивно од ветерот, сечете ги немилосрдно струите
Тие ќе ве носат подалеку и побрзо од што сакате
Или упорно ќе ве враќаат назад пред повторно да стапнете на брегот!
* * *
ПОГРЕШНА ЖРТВА
Христо Петрески
Голема работа што на друг му ја отсекле главата
А виновникот за да се увери присуствувал дури и на неговата погибија
Или ако ви извадат здрав наместо болен заб
Местото брзо ќе зарасне со гаргара и морска сол
Битно е тој што ќе остане без единствената своја глава
Да може да оди и без глава за да го пронајде вистинскиот убиец
А тој што останал без својот сосема здрав заб
Да биде пресреќен ако не му е последен или ако не му извадат по грешка цела здрава вилица
И за жртвите и за убијците долго потоа други ќе раскажуваат
Или ќе ги заборават и едните и другите уште следниот ден
Таму каде што течела вода таа повторно (пак) ќе тече
А зборот не се враќа што некој несакајќи ќе ти го рече!
* * *
ПОГРЕШНА ХИПНОЗА
Христо Петрески
Одевме како маѓепсани таа далечна зима и плачевме
По некоја солза паѓаше покрај патот и снегот стануваше жолт
Го испраќавме Црниот Вапер во Австралија
И тој, за жал или среќа, никогаш назад не се врати
Чирибу-чириба правеше илузионистот мафтајќи ни пред очи
А оние со послаби нерви чинеа струполи му се пред нозе
Велеа дека оној што ќе останел нехипнотизиран последен
Не гледал во суратот на демонот и не ги извршувал неговите наредби
Последниот волшебник стоеше сам на сцената
Зборуваше нешто противречно, површно и нејасно
И гестикулираше со однапред строго научени мимики и гестови
А насобраниот народ ракоплескаше додека тој умираше во такт!
* * *
ПОГРЕШНА ПРЕТСТАВА
Христо Петрески
Ветрот ми ги носи најубавите идеи за песни
Додека ги бележам под единствениот боров лад
Постојано паѓаат исушени боцки, а награда е црна шишарка
Сроната од верверицата која очигледно го згрешила стеблото
Влеговме во салата наменета за денски театарски претстави
И цели два часа никој не се појавуваше на сцената
За на крајот од дипломската претстава “Невидливиот“
Да ни заблагодарат за нашето бесплатно присуство
Статист е погрешниот човек во својата погрешна претстава
Нему друг му ги определува животните улоги
И стои како портир на погрешната врата
Пред која не ќе може ни да си ги наплати своите услуги!
* * *
ПОГРЕШЕН ВЕТЕР
Христо Петрески
Ветерот секогаш дува од погрешната страна
Само зависи од која страна си ти кога го набљудуваш
Ако има песок тој него го носи право во твоите очи
Ако има снег тој најпрвин ќе го заснежи твоето лице
Но, не заборавај: ти а не тој ја определува твојата страна
Застани зад него пред тој директно да те шиба во твојот грб
И никогаш не фаќај работа со магла и ветер
Зашто ако не никако, тогаш ќе ти биде стопати бетер
Кој споменикот го изградил таму каде има најмногу ветрови
Тој очигледно се плашел и од неговата сенка
Кој бистата со ветер ќе ја сруши
Нему наместо со бубаќ со олово ќе му наполнат уши!
* * *
ПОГРЕШНО ЗНАМЕ
(љубовна)
Христо Петрески
Ти наместо знаме постојано ја бесиш твојата бела облека
Проѕирна, нежна, чиста и со мирис на твоето тело
Распни ја повисоко за да нема нови светски војни
Предај се однапред за да нема панел-дискусии, преговори, самити и декларации
За да нема декларации за твоите (не)пожелни и (не)сакани ситуации
Не чекај други да те соблекуваат со погледите
Зашто што ли ќе озборуваат меѓу две манџи домаќинките
Не ќе дооќорат ли старците одкарши со двогледите
Кревај го секогаш твоето бело знаме
Заземи не-мирен и не-стоечки став
Кој ли не се жртвувал навреме за генерацијата
Идеалите ги претворил во флуид, пепел и прав!
* * *
ПОГРЕШНА ТЕМА
Христо Петрески
Повторно ли си ја погрешил темата
Па пишуваш повеќе за комарците отколку за луѓето
Се плашиш ли од голем човечки загриз
Или повторно (погрешно) инсектите се твојата опсесија
Јаболкото ќе биде поделено на две
Точно на половината и семките и дршката ќе бидат расечени
И јајцето ќе биде раздвоено на два дела
Белката и жолчката како утро и мрак: ноќ и ден
Злочинецот по миењето на рацете
Никако да го измие срцето (лицето) и да биде ист
А писателот по кинењето на испишаните листови
Никако да ги уништи мислите и да биде чист!
* * *
ПОГРЕШНА ДЕСТИНАЦИЈА
Христо Петрески
Оди таму каде што планината опојно мириса на мајчина душичка
Каде зујат диви пчели и единствено ја параат тишината
Оди таму каде што коњите подивуваат од самотија
А децата растат од гледање и немаштија
Одам каде што птиците премираат од пеење
Старите жени одвај ползат како желки (како црни богомолки)
Одам каде што каменот се рони (црнее) од преголемо чекање
А змиите се кријат во (по) камарите на (од) гробиштата
Ќе го најдеш ли патот меѓу заплетените треви
Ќе ги откриеш ли темелите под коренот на старата круша
Ќе имаш ли за да издржиш душа
И ќе има ли кој да те слуша, кој да те слуша...
* * *
ПОГРЕШНО КУЧЕ
Христо Петрески
Една госпоѓа секој ден доаѓаше (се појавуваше) на плажата точно на пладне
Носејќи го в раце своето мало (малечко) бело куче
Па никој не знаеше точно кој го привлекува повеќе вниманието:
Дали таа или нејзиното невино куче
Таа ќе го исправеше чадорот до морето
И со голи раце ќе ископаше дупка во песокта
Во откривањето (откопувањето) на влажната песок помагаше и кучето
Кое потоа тука легнуваше, а госпоѓата му ја влажнеше (со вода) устата со прст
Децата упорно (милозливо) гледаа во мирното куче
А возрасните стрвно (алчно до немајкаде) во нејзините складни бели нозе
Додека не ги воочеа (откриеја, забележеа, регистрираа) сите сличности и разлики
Меѓу вистинската жена и погрешното куче!
* * *
ПОГРЕШНИ РАЗДЕЛБИ
Христо Петрески
Уште солзите не се исушиле во очите на рибите
А тоа доаѓа нов бран и ги брише прерано прекинатите средби
Уште песокта не се исцедила од вчерашниот пороен дожд
А тоа надоаѓа нов плач (ново цимолење) кое го замолкнува грлото
Морските љубови траат најмногу едно лето и ни миг повеќе
Зашто потоа одеднаш застудува во градите и највисоката плима се враќа во вечното корито
На песокта има толку многу нови стапалки (боси нозе) и прекрасни длапки како оние на потемнетите образи
Ќе ги исполнат ли солзи, или повторно ќе зацарува голема суша
Неодложно прочитај го расказот на Маркес “Третата резигнација”
Морските разделби ќе чекаат трет пат и трета среќа
А веќе нема да се обноват, нема да дочекаат
И галебите ќе пекаат, ако сепак долетаат!
* * *
ПОГРЕШНА ТЕЗА
Христо Петрески
Ако нема погрешна теза - нема ни погрешен заклучок
А ако тргнеш по погрешен пат (според Марфи)
Уште повеќе ќе заглавиш по споредни и погрешни патчиња
Па враќањето ќе биде или неможно или неизвесно
Затоа не се враќај никогаш назад кога ќе го згрешиш патот
Зашто така само ќе се вратиш на истиот почеток
Туку чекори и понатаму во погрешен правец - за да го најдеш вистинскиот
Да видиш и почувствуваш нови сокаци и возбуди
Можеби ќе ти се позлати, па ќе откриеш ново море
Или недај боже уште подалечен континент
Од кој и да сакаш не ќе можеш да се вратиш
А најдобар демант на погрешна теза е најмалку уште една погрешна теза!
* * *
ПОГРЕШЕН ЦИТАТ
Христо Петрески
Цитирам штом некој скромно ќе рече
Знај дека само своето нескромно ќе го подвлече
Затоа не верувај многу на цитати - повеќето од нив се плагијати
Ами цитирај ги своите тези и хипотези (мисли, изреки) во фусноти
Погрешен цитат е дека сечиј живот е за роман
Или дека по секое море следува ново море
Што не значи (обратно) дека било кој живот не е како роман
Или дека од секое море водата не се прелева (прелива) во ново море
Но, за да бидеш поуверлив - користи помалку цитати
Ти не си папагал за да гракаш со другите исто
Затоа пишувај како што нема да биде прочитано
И читај како што никогаш нема да биде запишано!
* * *
ПОГРЕШНИ СКАЛИ
Христо Петрески
Растојанието од првата до следната скала треба да е исто
И од следната па с; до последната
Во спротивно: или ќе се препнеш уште на првото скалило
Или нерамномерно ќе се издигнуваш и симнуваш од кај облаците
Не забрзувај ниту успорувај пред следна и повисока скала
Зашто побавно ќе ти биде стареењето
Сите скали водат и завршуваат во (со) бездна
Па кога се прашувам на која скала сум - јас навистина не знам
Не биди никогаш на претходната скала
Не биди никогаш ниту на последната
Сонувај ја следната, но бегај од претпоследната
Набљудувај го искачувањето од светлата страна, но и од темната!
* * *
ПОГРЕШНА НАСОКА
Христо Петрески
Секој од нас е сообраќаец на својот живот
Со и без патокази, семафори и други крајпатни знаци
Некогаш премногу прикочуваме, а понекогаш нагло забрзуваме
За да се вратиме или свртиме во посакуваниот правец
Но каков е овој тотално непоетски јазик
Каква е оваа терминологија директна и груба
Побрзај преку пешачкиот премин
Те опоменува автомобилската труба
Не биди сосема сигурен и кога си на зелено
Гледај лево, па десно, додека не удриш со главата во сообраќаен знак
А за конечно да стигнеш таму каде што никогаш не си се упатил
Ќе мораш да влезеш во мрачниот лавиринт пак!
* * *
ПОГРЕШНА ГРЕШКА
Има стапки и отстапки и дозволени грешки во грешките
А секоја грешка над тоа се смета за погрешна грешка
Има толку многу погрешни претпоставки и проценки од око
Што никој не знае колку е, на пример, земјата тешка
Уште потешко е да се определи леснотијата
Па бесмислено звучи прашањето: колку е земјата лесна
Или на пример: колкава е специфичната тежина
На секоја поодделна, па макар и погрешна песна
Затоа без грешки во грешењето и нивно заокружување при пресметувањето
Дали птиците размислуваат пред полетувањето
Дали луѓето се срамат поради о-зборувањето
Или намерна е секоја децимална погрешна грешка!
* * *
ПОГРЕШНА ИСПРАВКА
Се исправам себеси како што болниот се исправа од својот кревет
Се дава на знаење дека секоја исправка, па и оваа е погрешна
Затоа што и погрешните песни морал да ги напише некој човек
Па макар и погрешен и замразен од другите довек
Каква иронија и сарказам
Каква тавтологија и плеоназам
Оној кој погрешното го прогласил
Истото за непогрешно да го огласи
Затоа свечено изјавувам и за погрешно признание се пријавувам
Јас сум погрешниот човек на погрешно место и во погрешно време
Иако знам дека за тоа нема да ве (за)боли уше
Ниту некој од вас поради тоа ќе падне на теме!
* * *
ПОГРЕШЕН ЧАСОВНИК
Што ако ги вртиш сказалките
На часовникот наназад
Кога е тоа чист привид
Зашто не можеш да го вратиш времето назад
Тоа повторно ќе чекори нанапред
Како што непрекинато
Штракаат запчаниците
Од лево на десно
Затоа затегни ја пружината до крајот
Нека се одмотува бавно полека
С; додека не истече песокта
Од едниот во другиот сад на часовникот!
---------------------- -------------------- --------------------