Для детей начальных классов Алфавитдиз мугьманвиле

Сажидин Саидгасанов
КIелиз, гьар са гаф кхьиз,
Герек затI я алфавит.
Рахун патал лап михьиз,
Зирек затI я Алфавит!

А – алим я чирвилин
Сирер чидай зирек тир.
Алфавитдин гьарф кьилин,
Гьар са карда герек тир!

Б – гьарф —чIехи буба я,
Ам чи баде, бах я чи.
Гьунарриз ам зурба я,
Кьисмет хьанвай бахт я чи!.

В – гьарф – верч я, какаяр
Хаз, цицIибар багъишдай.
Хъсандиз хуьз балаяр,
Чан-рикI ийиз, алхишдай.

Г– гьарф – гада, галстук
Гардандавай, кIелзавай.
Гьар месэла лап ачух,
Дуьз жаваб гуз, гьялзавай!

Гъ – гьарф ятIа гъуьрчехъан?
Къуьр гваз кIвализ хквезвай.
Туьфенг вини кIваче кьан,
Мад къуьр ягъиз, къекъвезвай!

Гь – гьайван я кIел галай,
Хеб лугьудай тIвар алай.
Кавалдал, кьуд хел галай,
Пекдин михьи сар алай!

Д- дана я, векь тIуьна,
ЦIингав ягъиз, кьуьлердай.
Шад хъвер аваз хуш чина,
Кал – дидедиз эвердай!

Е- еб ятIа, векь - шеле,
КутIун ийиз, хранвай?
Дегьре кьуна са гъиле,
Кулер кIватIиз кьуранвай!

Ё -  гьарф—Ёлка, ЦIийи Йис,
Аяз Буба, Живед руш;
Ширинлухар гъайи йис,
Вирибурун рикIиз хуш!

Ж - гьарф—жагъа чи кIекрен,
Кьилел алай таж ятIа?.
Я тахьайтIа чи къуьрен,
Катзавай кьуд кIвач ятIа?!

З - зенг ятIа, ял ягъиз,
Хабар гузвай тарсариз?
Вичи вичин къвал ягъиз,
Давам гузвай йисариз!

И - гьарф ич я, кьве  хъуькъвез,
КIас янавай сарарал?
Иер крар хьун кIанз квез,
Къалурзавай крарал!

Й-йигарар гатазвай,
Хварар ятIа йигин тир?
Чак къуватар кутазвай,
Йиф ятIа ам секин тир?!

К - гьарф кализ я ухшар,
Вилик физвай кам къачуз.
Яргъи ийиз чи яшар,
Незвай векьин гам къачуз!

Къ - къаб ятIа къафунар
Гъизвай пудра вилик чи?
Тухриз кIандай руфунар,
Къвез суфрадал кьуьлуьк чи!.
 
Кь - кьеб ятIа, аялрин,
Бадейри лай-лай ядай?
РикIер михьи хиялрин,
Мани шадвиляй ядай!

КI - гьарф халис кIизри хьиз,
Сирнавзавай гьуьлера.
Ятар адан гъери хьиз,
ЦIараз жеда вилера!

Л - гьарф—лам, буй куьруь,
Ацукь ийиз, къарайдай,
Вичел хъуьрез таз вири,
Йикъа вадра гьарайдай!

М - маймун я таравай,
Бананар нез, къугъвазвай.
Зайиф тир рикI хуравай,
Вич инсан хьиз аквазвай!

Н - билбилдин нуькI ятIа, ?
Даим зарб квай луварик.
Ам секинсуз рикI ятIа,
Кьуьл ийизвай суварик?!

О - гьарф – дакIур буран я,
Акъвазнавай хъел хьана.
Налугьун - са къажгъан я,
АкьалтI тийир звал хьана!

П- гьарф—пер я, гьар са кар,
Авун патал вуганвай.
Зегьметдикай туш инкар,
НикIер хуш тир диганвай!

ПI - пIини я тараллай,
Рагъ акьурла, яру тир.
Пеш акурла къвалаллай,
Регъуь хьана, цIару тир!
 
Р – гьарф—рагъ я, цаварай,
Чаз хъуьрезвай, эквер гуз.
Дидеди хьиз, ахварай,
Темен гузвай, шекер гуз!

С- гьарф—сикI я, амалар
Чидайди хьиз аквазвай.
Фад чуруриз чумалар,
Таран кIане къугъвазвай!

Т- гьарф—тар я, емишдин?
Гьар са йисан бегьердин.
Тешер къизил-гимишдин,
Рагъ тир гьар са сегьердин!

ТI - тIур ятIа, хуьрекдин?
Къаб акурла, хъуьрезвай.
Гьам диши, гьам эркекдин,
Гъиле, сиве къекъвезвай!

У - устIар—гьар са кардин,
Фуни къафун, нек патал.
КIвалин, рикIин-дакIардин,
Шуьшеяр тваз, экв патал!

Уь - уьрдег я, вирера
Сирнав ийиз алакьдай.
Гагь-гагь вацIун кьерера,
Ятар хъвада булахдай!

Ф-  фил я кьве къвал дакIур,
Яргъи нер – хуртIум галай.
ЧIехи гьайван квез такур,
Куьруь тир са тум галай!

Х- халидиз ухшар я,
Рагъ акьурла, пад хьайи.
ЧIулав цилер - къашар я,
Нез акурла,  шад хьайи!
         
Хъ- гьарф—хъархъ я, кIерец я.
Хъархъун таран хилеллай.
Хвех – гъеридин цIиб, кьеч я,
Шадлу хъвер кьве вилеллай.

Хь - хьарни я, тIанурни
Бадейри фу чаразвай.
Хуш кар - гьуьрмет, хатурни,
Чаз кутуг яз аквазвай.

Ц – гьарф – цуьк я, атирдин,
КIандай жегьил рушариз.
Къизилгуьлдин къадирдин,
Хуш тир вири яшариз!

ЦI – цIегь ятIа, бацIияр
Галай, хеб-кIелен суьруьдик?
Кьам чIулав, мег – цицияр,
КурланчIар квай фиридик!

Ч – чирагъ я гудай экв,
Гьамиша са кIвачеллай.
Дуьнья ийиз кIанз гуьрчег,
Ишигълу тIвар вичеллай!

ЧI – чIагъан я, кьуьлерин,
Гурлу демер кутадай.
Мехъеррикни мелерик,
Шад яз, далдам гатадай!

Ш - шив я Шарвилидин,
Шалбуз дагъдин кьилеллай.
Зиреквал квай лезгидин,
Лепехьтин гьуЬлеллай!

щ – шарф -  чи мугьман я,
Чаз щетка гваз атанвай.
Руг адан пис душман я,
Пир-шипирдив къацIанвай!

Ъ – знакни дидедихъ,
Къекъвезвай са кIел ятIа?
Къармах галай келледихъ,
Какур хьанвай хьел ятIа?!

Ы – гьарфни чаз мугьман я,
Атай маса чIаларай.
Кваз такьурла, пашман я,
ЦIай акъатиз къваларай!

Ь – знакдиз гьарфарик,
Кутаз кIан я дамахар.
Цекверив хьиз гьарфарив,
Ийиз тадай кIвалахар!

Э – Эпос Шарвилидин,
Чи тарихдин деринвал.
Кьил хкажай дагъвидин,
Чи уьмуьрдин ширинвал!

Ю – юг ятIа, юрф ятIа,
Техил михьиз харманрал?
Я тахьайтIа юрк ятIа,
Акъвазнавай дабандал?

Я – гьарф – Яр я гатфарин,
Яру галстук гарданда.
Лап кар алай гафарин,
ЭрчIи гъил я хизанда!
 —-
Икьван чIавал кIел-кхьин,
Алфавит заз сир хьана.
Гьар са гьаф – са кIел хьтин,
Таниш хьана, чир хьана!
 
Зунни куьн хьиз, лап гъвечIи,
Яшар авай аял тир.
Алфавит зи – гъил эрчIи,
Хуш я рикIин хиял тир!