Маёр прывёз хлапчынку на лафеце –
Забілі маці. Стаў сіроткай ён.
За дзесяць год на тым і гэтым свеце
Яму залічаць гэтых дзесяць дзён.
Быў шлях яго ад крэпасці, ад Брэста.
І кулі драпалі лафет. Дарма:
Здалося бацьку, што надзейней месца
На ўсёй зямлі для хлопчыка няма.
Разбіта пушка, і у ранах бацька.
Прывязаны, каб незнарок не ўпаў,
Сціскаючы ў абдымках сваю цацку,
Сівы хлапчынка на лафеце спаў.
Яму насустрач мы ішлі з Расіі.
Прачнуўшыся, ён нам махаў рукой.
Ты кажаш мне, што ёсць яшчэ другія,
Што я там быў і мне ўжо час дамоў…
Пра гэта гора знаеш ты нямнога,
Яно ж студзіла ў нашых жылах кроў.
Хто раз убачыў гэтага малога,
Не зможа да канца прыйсці дамоў.
Павінен бачыць тымі я вачамі,
З якіх слязіны ў пыле тым цяклі,
Як хлопчык вернецца дадому з намі
І прыпадзе да роднае зямлі.
За ўсё, чым даражылі мы з табою,
Прызваў да бою воінскі закон.
Мой дом не там, дзе блізка ўсё да болю,
А там, дзе ў хлопца адабраны ён.
Дом сяброў
Дом сяброў, куды можна зайсці без усякага,
Дзе і з гора, і з радасці ты начаваў,
Дзе прытулак дадуць і заўсёды прысмакамі
Пад шумок пачастуюць цябе напавал.
Дзе паціснуць руку, дык паціснуць да хруста,
Падарунак твой кінуць у кут , нібы хлам,
Дзе бывае і густа, бывае і пуста,
Дзе няма – дык няма, а што ёсць – напалам.
Дом сяброў, дзе цябе за удачы не цэняць
І няўдачам падлікаў тваім не вядуць,
Застанешся такім жа – цябе не заменяць
І брывом, што б ні сталася, не павядуць!
Дзе, пакуль не раскажаш, пытацца не будуць,
А захочаш суда, дык, як штык, будзе суд;
Дзе за дзёрзкасць – прабачаць, баязліўца – засудзяць
І таго, каб хтось нос задзіраў,не знясуць!
Дом сяброў – яму страты і клопат знаёмы,
І удоў , і сірот у вайну бачыў дом.
У ім дзверы адчынены гору чужому,
А сваё, невымоўнае, – век пад замком.
Шмат разоў у жыццёвай тваёй непагодзе
Ён цябе прыграваў, гэты дом, і не раз,
На вялікім жыццёвым бываў пераходзе
Як энзэ – як недатыкальны запас.
Дом сяброў! Чым яму заплаціць за турботы?
Ўсёй любоўю сваёй? Ўспамінаць зноў і зноў?
Ці прасцей – каб не быў у даўгу у яго ты,
Дом уласны зрабіць домам верных сяброў?
Я адчуў, што у гэтым маё прызначэнне:
Верш сям’і прысвяціць той, паклон перадаць,
Ды баюся, не ўхваляць яны прысвячэнне,
А пазнаць сябе – змогуць, напэўна, пазнаць.