ВАЛАР ХЬАКХОАЧАШ Мустафа Ганижев
Нах шоай х1амашца гонахь лела,
Цар вай б1ара сина 1откъаман болх бу –
Дика деце цхьаккха ца гуш хила,
Баьдеча вахара ца1 ца гуш къалу.
Саг ваг1а гаьна к1ал, г1анда т1а 1еш,
Юхе т1ехьбаьначар цун чам боабора.
Наха т1ехьа т1ахьожар ца товш,
Цар дикана, вона дог а г1елдора.
Цу хана ахка хилар г1оздаьнна,
Сурташ дехкаш дегахьа сало1ма.
Хина боадо к1ордаеш, мухь хинна,
Мухь т1ерабаьлча дувц вай ло1ама.
Тоаргда х1анзалца йистхинвац,
Саг кийча ва къамаьл юкъедаккха –
Хьаелаш баге, къамаьл в1алла диц,
Хьажар дика ма дар, илли лакха.
«Ц1ий-м шийла, шийла да са,
Шелал сол б1арзаг1а хул –
Догдох иралу б1аса,
Нах ца безабала в1алл».
Сага т1ехьнахье, мукълен яц,
Йохьамараш хул т1алотаяь,
Лела мара нах мукъабац,
Цар йохьамарашта басардаь.
Нахах доалар дега гомлу,
Дог кхордадеш са тийна.
Товра дувцаш саготлу,
Хьанан дувца ца хара.
Уж нах мичара баьхкаб,
Кхыча дунен т1ар хьаьши.
Цар кортош шаьра даьшад,
Дикал, эг1азал яц в1аши.
Дегашка чухь цар дом улл,
Дакъаш ухк, нацаш лата,
Чоапилгаш гонахьа уд,
Кулг тоха хала хета.
Уж нах шоай х1амашца тов
Къаьна ишкапа чу хьежаш.
Цар торволийта къаьна ц1ув,
«Тха ба ер ди» - цар оалаш.
Ишкапачу-м баьде хул,
Лампа сага кхы ца ховш –
Нув, герми хьакха вай оал,
«Дом д1абаккха, ц1и тулаш!»
«Дерриг доадеш ма хила,
Хуле, еш царех т1ехьле,
Б1арга цкъазам тохала,
Яц хьагуш цхьа мукъле».
Т1ехьара хана вуж саг цхьаь,
Нанас ваь тайпар хеташ,
Делкъа хана, му1ам баь
Илли локх, валар хьежаш.
Цун валар да т1ате1аш,
Цох фу дола ч1оаг1а хьеж,
Цуна ца дезар тоадеш,
Сина садахар д1адовш.
Саг-м меттахь валац в1аллла,
Цун шиъ ког шийла ма ба,
Пхаьна буралгаш къийла,
Ц1айза латт уж, лазвеш ва.
Лазар-м эккхадеш ма дар,
Вац саг, из дата, доагаде.
Цхьане-м из дотташ, болх бир.
Юхера х1амаш йохае.
Циг Дади илли локхаш:
«Кхетийла цан шоай Даь водж»!
Х1амаех цхьа цицкха деш,
Корзаг1воал саг, вала хьож.
Гонахье т1олхех ма йий,
Хьалйизай, ц1е-ц1а хьалдизза,
Гаьнаш, овлаш, къаьна кий,
Воккха поэт букар вирза.
Валар дар из, мазаш хадаш,
Меттахьвалац вижача.
Поэт хул, 1ийне улаш,
Цхьа чкъара мо банкачу.
Дар из дулаш сурт, боаца корт,
Сенна контур д1адоадаь?
Яхар бийса, из ваннув мот,
Дикадар вочох хуладаь.
Валар дар да бахьанах,
Дег1ах хулаш цхьа хьаьша,
Белхаш хургба-кха кхалнах,
Кодамбеш поэт вийза.
Хеталу хиннар оапаш,
Керта туте, т1аьхкаш къарс –
Валар доаг1ар дар дувцаш,
Ткъамаш дехка бувхаш г1ирс.
Иисус метт хьалолаш,
Ший во1 нанна ца вовзаш,
Ж1арг хеташ, сигал г1отташ,
Оамал боацаш, низ боацаш.
Мишт боакхаргба саго г1а,
Долчох кхийтта из вусаш.
«Хьо вий са во1 догдаха,
Даьла хинна леш-дийналуш!»
Цо оал, поэт ше волаш –
Дийна, вена бебашха дац:
Во1 а, Даьла а волаш –
Бусалбал из ма хилац.
….. 16. 01. 2023 ш.