Фад вахтара, алатнавай,
Перпилаг хьиз, сала авай,
Цавун аршдай аватнавай,
Лацу цуьк хьиз, кала авай,
Гуьзел са варз лайлаяриз
Дагъди синел къатканавай.
Кайибурув хабарариз,
Са марал хьиз дганавай...
Атай гьалда югъ акъудиз,
Фикирар зи ахвар авай,
Гагь авай шулугъ акъудиз,
Авурт1ани кьадар авай.
Буш-бузукьар сеймиш тийиз,
Нагьакьдакай нехиш тийиз,
Гил и к1валах фикир хьанва,
Белки имай тахсир хьанва...
Экъвей к1ваче цаз акьахда,
Текъвейт1ани фаз акьахда.
Чахъ ажебан дустар ава,
Гьардахъни са гьунар ава.
Гекъигайт1а акьул, камал,
Са кас жеда супа хьтин,
Муькуьди лап рик1ин хиял,
Ишигъ гудай лампа хьтин.
Алатайла кьадар йисар,
Уьмуьрдикай хабар жеда.
Садбур жеда мад фендигар,
Мурдарриз чеб ухшар жеда.
Хьайит1ани яшлу, кьвези,
Авайдалай хьана аси,
Намусдиз акъвазна акси,
Мад кафтардиз ухшар жеда...
Садра гьалтна зал са явакь,
Инсандин хьиз суфат алай.
Заз чидай ам тирди ахмакь,
Гьамиша са къамат алай...
Садра кьилиз реп къачурт1а,
Са язухдан себ къачурт1а,
И кар гьардан рик1ик жеда,
Фикир, фагьум вилик жеда.
Гьайиф, ава шандакьчияр,
И кардикай хабар тахьай,
Чпихъ итимд гьунар тахьай,
Са гафунал - ахмакьчияр!
И арада лугьун за квез,
Акьуллуда хъвер ийида.
Ахмакьда, мад ц1алц1амиз мез,
Кимел катиз, звер ийида...
К1ек хъсан я тарал алай,
Я тахьайт1а къулал алай.
Шуьк1уь кьамухъ фус авай туш,
Я вичихъ намус авай туш.
Халкьди вилик акъатайла,
Абурдани аватайла
Хабарни туш. К1ек я гьайван,
Хъсан хьана, тек я гьайван.
Гекъигайт1а к1ек1ер, ламар,
Тарихда низ гьуьрмет ава?
Пис туш, чпихъ ава таяр,
Гьайванариз гьуьрмет ава...
Амма зурба гьакимдикай
Ва гьак1дани итимдикай
Чидач вучиз лам жедат1а,
Вучиз чеб авам жедат1а...
Атайдани къе зи кьилив,
Гьава кук1вар ийиз гъилив,
Сивяй хъукъуз фунталдин сел,
Кук1вариз цал, эцягъиз пел
Лугьузва:"Зун лам ят1а ваз
Мадни гьак1 авам ят1а ваз,
Лагь, вучиз зал пурар алач?
Яргъи, ч1улав япар алач?"
Акъвазна зун, мягьтел хьана,
Атай касдихъ агъун тийиз,
Лугьудай гаф жагъун тийиз
Фагъир хьтин кимел хьана.
Бес за гила вуч авурай?
Гьалкайди са завал хьана.
Вичин жуьрет пуч авурлай,
Лап зурба къал-макъал хьана.
И пад, а пад элкъуьр ийиз,
Кьулухъ-вилик къекъуьр ийиз
Килигна зун дак1ан хьана,
Им вучтин мад бугьтан хьана.
Акъвазна зун гьайиф ийиз,
Хьанач кьве гаф тесниф ийиз.
Фагъирдиз рик1-дурк1ун гана.
Белки завай лугьун хьана!..
Ламрахъ яргъи тум хьайила,
И фагъирдин тум гьинава?
Итим ик1 магьрум хьайила,
Бес адан фагьум гьинава?
Гьакъикъатда гьакь я гафар-
Шивди патав лам хьайит1а,
Шивни жеда ламраз ухшар,
Вичел лацу хам хьайит1ан.
Гужуналди са гаф лугьуз.
"Вири таб я, хилаф",- лугьуз,
Яваш-яваш пер хана зи,
Рик1е мадни хер хьана зи.
Я япар, я тум тахьайла,
Вичихъ к1ус фагьум тахьайла,
К1вачерик руьхъ-къум тахьайла,
За идаз гьик1 лам лугьурай...
Квез гьакьван квез к1ан ят1а,
Ламраз са к1ус ухшар аваз,
Гьикьван вичиз зиян ят1ан,
Далудал хьуй пурар алаз...
"Я чан хва, на япар вигьиз,
Фикир гумир негьякь сивиз,
Тум галтадиз, ламра хьтин,
Сив алахьна, сук1ра хьтин.
Вун инсанди хайиди я,
Дидеди нек гайиди я.
Вун вучиз ик1 дели хьанва?
Гьи ламра ви кефи ханва?"
"Ам, зи патай гьуьрмет авай
Са кас я, гьак1 девлет авай.
Чахъ сад хьтин жигьет ава,
Бес гьавиляй гьакь я а кас".
Рахунрикай хийир авач:
Ламранди я лашни пурар.
Гьуьжетрихъни эхир авач,
Виридаз я и кар хабар.
Зегьле тхуз акур ч1авуз,
Вегьена сад ламра кьамуз,
Рекьелай ахлудна эхир,
Кхьена за квез и шиир.
И югъ гьа ик1 акъат хьана,
Пакад юкъуз кимел фена,
Мад арадал ават хьана,
Им виридан сивел хьана.
Са кьвезида хабар кьуна,
Патав гвайдан япар кьуна:
"Ибурув на гекъигнани?
Вун хъсандиз килигнани?
Яраб бармак хт1унач жал,
Гьавиляй ваз акунач жал?
Тумни, заз чиз, чуьнуьхнавай
Файкад к1аник, алук1навай...
Я кас, вун лап аял хьана:
Итимдикай лам жедай туш.
Хажалатмир, хиял хьана:
Ламрал лацу хам жедай туш".
Зарафатар, хъуьрер ийиз,
Лагьай гафар тикрар ийиз,
Ин авайди кефер хьана,
Мад са гьарай-эвер хьана...
Гьа и ч1авуз кимел, эхир
Акъатна са язух-фагъир.
Фагьум-фикир т1имил авай,
Авачирт1ани кьил авай.
Са геренда акъвазна ам,
Кьуд патара вил экъуьрна,
Ахпа захъди кьил элкъуьрна,
Лагьана заз, хкажна кьам:
"Ламрахъ галаз ацукьайди,
Пара гагьда амукьайди,
Адал ламран суфат жеда,
Лап ктугай къамат жеда.
Ацукьнайт1а лекьер кьула,
Лекьрез амай ухшар жедай.
Хьайит1ани кьенер кьуна,
Жумартвилин гьунар жедай".
Гьа иналди эхир хьана,
Мад лугьуниз тахсир хьана:
"Лам жез к1ан хьайит1а садаз,
Багьна ийиз, тагурай наз.
Лам кхьирай пелел вичин,
Жедайвал вири архайин,-
И гафар "офицал" хьурай,-
Ламраз элкъвез к1ан хьайидаз,
Итимвал дак1ан хьайидаз,
Вичин къастар гьалал хьурай!"