Ильяс Аутов - Размова з дзедам

Марина Влада-Верасень
                "Разговор с дедом" - Ильяс Аутов
                http://www.youtube.com/watch?v=pF6PpxRDcIw   - клип
                пераклад на беларускую мову
                Марыны Ўлада-Верасень

Усе прачнуліся, хто спаў
На небе штосьці  хтось  узарваў,
Я расчыніў сваё вакно, зірнуў уверх…
І тут пачуў:   “Япона-маць!
Ты паглядзі –  ізноў бамбяць!”
А  я ў адказ:
“Дык гэта ж проста феерферк!”

Каму ў адказ – хто гаварыў?!
Бо я адзін ў кватэры  быў  –
Жонка ў маці… І даўно, напэўна, спіць.
Я павярнуўся:  Звар’яцеў? –
Перада мной мой дзед сядзеў,
Мой дед, які з вайны пад Лебусам* ляжыць!

Шынель, пілотка, ПэПэШа…
У пяткі скокнула душа –
Я галавой сваёй матаў, каб сон прагнаць…
А дзед не думаў раставаць,
Ён папрасіў вады падаць,
А потым  мовіў: ”Ну, сядай, чаго стаяць!”

Насупраць дзеда я сядзеў,
Нібы ў люстэрка  я глядзеў,
І дым махоркі незнаёмы мне ўдыхаў,
А ён курыў і гаварыў,
Дзе ваяваў  і  дзе ён  быў
І, як на Одэры снарад свой напаткаў…

І раптам  задуменны стаў ,
Надоўга змоўк, затым устаў,
Уздыхнуўшы,  вымавіў:
" Ты адкажы, унук …
Чаму, скажы  мне,  так  жывеш,
Як быццам свой ты бот жуеш,
Як быццам Свет твайго жыцця даўно патух?! "

Я разгубіўся... А затым,
Яму ўсё выказаў, пры тым,
Крычаў: “Сучасны чалавек, такая дрэнь!
А я ішачу на казла, сумлення ў людзей няма –
Не хопіць лазняў, каб адмыць душ чорны цень!"

Я штосьці там яшчэ казаў…
Але кулак на стол упаў,
Страшэнным поглядам мой дзед мяне працяў:
“Трэ было б з боку паглядзець,
Каб жыцця сутнасць зразумець,
Тады б зусім не так ты  мне распавядаў!

Таленавіты быў, кахаў…
Але ўсё ў грошах пахаваў,
Разгадку-сэнс  жыцця шукаў, а што цяпер?!
Блудлівы ўцешнік баб чужых… Жонка і сын? – Забыў пра іх –
Паўстаў між Светам і табой сам Люцыфер!

Ці дзеля вашых дробных  склок,
За хлеб, відовішчаў  мяшок,
Мы паміралі  пад агнём  фашысцкіх сук?      
Эх, няма Гітлера на вас,
Тады б вы зразумелі ўраз,
Жыцця каштоўнасць
І красу, і сэнс,  унук!

Ужо  вітаў світанак дом,
Спявалі птушкі за вакном.
І знік салдат… І  я пачаў ўсведамляць:
У нас ва ўсіх сядзіць вайна,
Не ведаю, чыя віна,
Але нам нельга на ёй, хлопцы, паміраць!
У нас ва ўсіх сядзіць вайна,
Не ведаю, чыя віна,
Але нам нельга на ёй, хлопцы, паміраць!

* 12 лютага 1945  фарсіравалі Одэр і ўварваліся ў г.Лебус.


РАЗГОВОР С ДЕДОМ

ИЛЬЯС АУТОВ

Проснулись все кому спалось,
На небе что-то взорвалось,
Я распахнул своё окно и глянул вверх,
И тут мне сзади говорят:
"Ты посмотри, опять бомбят!" -
А я в ответ: "Да это ж просто фейерверк!".


Кому ответ?! Кто говорил?!
Ведь, я один в квартире был!
Жена у матери давно, наверно, спит.
Я обернулся, что за бред,
Передо мной стоял мой дед,
Мой дед, который в 45-м был убит.


Шинель, пилотка, ППШ,
А я стоял едва дыша,
И головой своей мотал, чтоб сон прогнать,
Но дед не думал уходить,
Он попросил воды испить,
Потом сказал: "Присядем внук, к чему стоять!".


Напротив деда я сидел
И словно в зеркало глядел,
И дым махорки незнакомый мне вдыхал,
А он курил и говорил,
Про то где воевал, где был
И как на Одере в него снаряд попал.


Тут его взгляд задумчив стал,
И дед надолго замолчал,
Потом вздохнул и произнес: "Скажи мне внук,
Ты отчего же так живешь,
Как будто свой башмак жуешь,
Как будто жизнь для тебя сплошной недуг?!".


Я растерялся, но потом,
Ему все вывалил гуртом:
Что современный человек такая дрянь,
Что я ишачу на козла,
Что в людях совесть умерла,
И что отмыться им не хватит в мире бань.


Я что-то там еще кричал,
Но тут кулак на стол упал,
Горящим страшным взглядом дед меня сверлил:
"Тебе б со стороны взглянуть,
Мой внук, на жизни твоей суть
И ты б тогда совсем не так заговорил!


Ты был талантлив, всех любил,
Но все в деньгах похоронил,
Искал разгадку смысла жизни, а теперь?!
Ты ищешь баб на стороне, забыл о сыне и жене,
И между миром и тобой стальная дверь.


Неужто ради ваших склок,
За хлеб и зрелища мешок,
Мы погибали под огнем фашистских крыс,
Эх, нету Гитлера на вас,
Тогда б вы поняли за час,
Всю ценность жизни,
Её прелесть, её смысл!".


Уже рассвет входил в мой дом,
И пели птицы за окном,
Солдат исчез и я вдруг начал понимать:
В любом из нас сидит война,
Не знаю чья в этом вина
И нам нельзя на ней, ребята, погибать!
В любом из нас сидит война,
Не знаю, чья в этом вина
И нам нельзя на ней, ребята, погибать!